## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của khoa học kỹ thuật, nguồn nhân lực chất lượng cao trở thành yếu tố then chốt quyết định sự thành công và phát triển bền vững của doanh nghiệp. Công tác đào tạo nguồn nhân lực không chỉ giúp người lao động nâng cao kiến thức, kỹ năng mà còn góp phần tăng năng suất lao động và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Tại Công ty Cổ phần Thiết kế Công nghiệp Hóa chất, hoạt động đào tạo nguồn nhân lực được chú trọng nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển trong môi trường kinh doanh đầy cạnh tranh. 

Nghiên cứu tập trung đánh giá hiệu quả đào tạo nguồn nhân lực tại công ty trong giai đoạn 2014-2016, áp dụng mô hình đánh giá bốn cấp độ của Kirkpatrick, một trong những mô hình phổ biến và hiệu quả nhất trong lĩnh vực đào tạo doanh nghiệp. Mục tiêu nghiên cứu nhằm hệ thống hóa lý thuyết về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, phân tích các mô hình đánh giá hiệu quả đào tạo, vận dụng mô hình Kirkpatrick để đánh giá thực trạng tại công ty, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả đào tạo trong giai đoạn 2017-2020.

Phạm vi nghiên cứu tập trung tại trụ sở chính của công ty tại Hà Nội, với đối tượng là người lao động đã tham gia các khóa đào tạo. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở dữ liệu thực tiễn, giúp công ty cải tiến chương trình đào tạo, nâng cao năng lực nhân sự, góp phần tăng năng suất lao động bình quân đạt khoảng 131,89 triệu đồng/người/năm vào năm 2016, tăng 3,28 triệu đồng/người/năm so với năm trước đó.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

- **Mô hình đánh giá hiệu quả đào tạo bốn cấp độ của Kirkpatrick**: Bao gồm bốn cấp độ đánh giá phản ứng, học tập, hành vi và kết quả, giúp đánh giá toàn diện hiệu quả của chương trình đào tạo từ cảm nhận của học viên đến tác động thực tế trong công việc và kết quả kinh doanh.
- **Mô hình CIPP (Context, Input, Process, Product)**: Đánh giá bối cảnh, đầu vào, quá trình và sản phẩm của chương trình đào tạo, giúp phân tích toàn diện các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả đào tạo.
- **Khái niệm về nguồn nhân lực và đào tạo nguồn nhân lực**: Nguồn nhân lực được hiểu là tổng thể sức lao động, trí lực và tâm lực của con người trong tổ chức; đào tạo là quá trình nâng cao kiến thức, kỹ năng nhằm cải thiện hiệu quả công việc.
- **Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả đào tạo**: Bao gồm yếu tố bên ngoài như môi trường kinh tế xã hội, thị trường lao động, tiến bộ khoa học công nghệ; và yếu tố bên trong như quan điểm lãnh đạo, công nghệ thiết bị, năng lực bộ phận đào tạo, đặc điểm nguồn nhân lực.

### Phương pháp nghiên cứu

- **Nguồn dữ liệu**: 
  - Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ giáo trình quản trị nhân lực, sách chuyên ngành, các bài báo khoa học và báo cáo ngành.
  - Dữ liệu sơ cấp gồm kết quả khảo sát 170 nhân viên (trong tổng số 285 người lao động tại trụ sở chính) và phỏng vấn sâu với cán bộ quản lý công ty.
  
- **Phương pháp thu thập**: 
  - Sử dụng bảng hỏi thiết kế theo thang đo Likert 5 cấp độ, khảo sát ngẫu nhiên nhân viên và cán bộ quản lý.
  - Phỏng vấn định tính nhằm thu thập ý kiến chuyên sâu về hoạt động đào tạo.
  - Thu thập và phân tích số liệu thống kê nội bộ công ty giai đoạn 2014-2016.

- **Phương pháp phân tích**: 
  - Sử dụng phần mềm SPSS phiên bản 22 để xử lý dữ liệu, phân tích thống kê mô tả và kiểm định các giả thuyết nghiên cứu.
  - Phân tích định lượng kết hợp với nghiên cứu định tính nhằm đánh giá toàn diện hiệu quả đào tạo.

- **Timeline nghiên cứu**: 
  - Thu thập dữ liệu trong tháng 01 và 02 năm 2017.
  - Phân tích và báo cáo kết quả trong quý tiếp theo.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Cấp độ 1 - Phản ứng**: 
  - Sự hài lòng của nhân viên về cơ sở vật chất đạt hệ số ảnh hưởng 0.458, sự quan tâm của lãnh đạo 0.434, nội dung chương trình 0.386, và giảng viên thấp hơn.
  - Chỉ 14% nhân viên đánh giá cao những gì thu được từ lớp học, trong khi 33% và 29% cho rằng kinh nghiệm quý báu đến từ kèm cặp và tự học.

- **Cấp độ 2 - Học tập**: 
  - Tỷ lệ nhân viên có hiểu biết về vấn đề tăng từ 16,1% trước đào tạo lên 39,2% sau đào tạo.
  - Tỷ lệ hiểu biết sâu sắc tăng từ 5,8% lên 10,2%, cho thấy hiệu quả đào tạo trong việc nâng cao kiến thức.

- **Cấp độ 3 - Hành động**: 
  - 44,4% lãnh đạo đánh giá kết quả học tập của nhân viên là tốt, 38,9% đánh giá bình thường.
  - Tuy nhiên, 55,6% lãnh đạo cho rằng năng suất làm việc của nhân viên không thay đổi nhiều sau đào tạo, chỉ 33,3% đánh giá cải thiện.

- **Cấp độ 4 - Kết quả**: 
  - Công ty chưa thực hiện đánh giá hiệu quả đào tạo ở cấp độ này do yêu cầu phân tích chi tiết báo cáo tài chính và kết quả kinh doanh.
  - Chi phí đào tạo năm 2016 đạt 930 triệu đồng, năng suất lao động bình quân tăng nhẹ qua các năm nhưng chưa rõ rệt.

### Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công tác đào tạo tại công ty đã tạo ra sự cải thiện đáng kể về kiến thức và thái độ của người lao động, thể hiện qua sự tăng trưởng tỷ lệ hiểu biết và sự hài lòng về chương trình đào tạo. Tuy nhiên, việc chuyển đổi kiến thức thành hành động và cải thiện năng suất lao động còn hạn chế, có thể do chương trình đào tạo chưa bám sát thực tế công việc hoặc mang tính lý thuyết nhiều hơn.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành, kết quả tương đồng với thực trạng chung của nhiều doanh nghiệp khi đánh giá hiệu quả đào tạo, đặc biệt ở cấp độ hành vi và kết quả kinh doanh. Việc chưa đánh giá cấp độ 4 cũng là điểm cần cải thiện để có cái nhìn toàn diện hơn về hiệu quả đầu tư đào tạo.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ thay đổi kiến thức trước và sau đào tạo, biểu đồ tròn về mức độ hài lòng và bảng so sánh đánh giá năng suất lao động trước và sau đào tạo.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Xác định rõ mục tiêu đào tạo**: Thiết lập mục tiêu cụ thể, đo lường được cho từng nhóm nhân viên và cán bộ chuyên trách, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với yêu cầu công việc. Thời gian thực hiện: 2017-2018, chủ thể: Ban đào tạo và quản lý nhân sự.

- **Lựa chọn đối tượng đào tạo phù hợp**: Phân loại nhân viên theo trình độ, vị trí công việc để xây dựng chương trình đào tạo chuyên biệt, nâng cao hiệu quả tiếp thu và áp dụng. Thời gian: 2017-2019, chủ thể: Phòng nhân sự phối hợp các phòng ban.

- **Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên**: Đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng giảng dạy cho giảng viên nội bộ và lựa chọn giảng viên bên ngoài có uy tín, chuyên môn cao. Thời gian: 2017-2020, chủ thể: Ban đào tạo.

- **Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất**: Cải thiện trang thiết bị đào tạo, phòng học, tài liệu học tập để tạo môi trường học tập thuận lợi, nâng cao sự hài lòng của học viên. Thời gian: 2017-2018, chủ thể: Ban quản lý công ty.

- **Khuyến khích người lao động tham gia đào tạo**: Xây dựng chính sách khuyến khích, khen thưởng người học tích cực, tạo động lực học tập và áp dụng kiến thức vào công việc. Thời gian: 2017-2020, chủ thể: Ban nhân sự.

- **Hoàn thiện hoạt động đánh giá kết quả đào tạo**: Áp dụng đánh giá toàn diện theo mô hình Kirkpatrick, đặc biệt chú trọng cấp độ 3 và 4 để đo lường tác động thực tế và hiệu quả kinh tế. Thời gian: 2017-2019, chủ thể: Ban đào tạo và phòng kế hoạch.

- **Phân công công việc hợp lý cho cán bộ chuyên trách**: Tăng cường năng lực và phân công rõ ràng nhiệm vụ cho cán bộ phụ trách đào tạo nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và tổ chức đào tạo. Thời gian: 2017, chủ thể: Ban lãnh đạo công ty.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Nhà quản lý nhân sự và đào tạo doanh nghiệp**: Có thể áp dụng mô hình Kirkpatrick để đánh giá và cải tiến chương trình đào tạo, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực đào tạo.

- **Các chuyên gia tư vấn phát triển nguồn nhân lực**: Tham khảo các phân tích về nhân tố ảnh hưởng và phương pháp đánh giá hiệu quả đào tạo để tư vấn cho doanh nghiệp phù hợp.

- **Giảng viên và nghiên cứu sinh ngành quản trị nhân lực**: Nghiên cứu mô hình đánh giá hiệu quả đào tạo thực tiễn, kết hợp lý thuyết và ứng dụng trong doanh nghiệp Việt Nam.

- **Doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng và công nghiệp hóa chất**: Áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển công nghệ và quản lý hiện đại.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Mô hình Kirkpatrick gồm những cấp độ nào?**  
Mô hình gồm 4 cấp độ: Phản ứng (cảm nhận học viên), Học tập (kiến thức thu nhận), Hành vi (thay đổi trong công việc), và Kết quả (tác động đến hiệu quả kinh doanh).

2. **Tại sao công ty chưa đánh giá hiệu quả đào tạo ở cấp độ 4?**  
Do yêu cầu phân tích chi tiết báo cáo tài chính và kết quả kinh doanh sau đào tạo, cần thời gian và nguồn lực lớn, công ty chưa thực hiện đánh giá này.

3. **Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả đào tạo?**  
Bao gồm môi trường kinh tế xã hội, tiến bộ công nghệ, quan điểm lãnh đạo, năng lực bộ phận đào tạo, đặc điểm nguồn nhân lực và khả năng tài chính của doanh nghiệp.

4. **Làm thế nào để nâng cao sự hài lòng của học viên trong đào tạo?**  
Cải thiện cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng giảng viên, xây dựng nội dung chương trình phù hợp và tăng cường sự quan tâm của lãnh đạo.

5. **Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?**  
Kết hợp nghiên cứu định lượng (khảo sát 170 nhân viên, phân tích SPSS) và nghiên cứu định tính (phỏng vấn sâu cán bộ quản lý) để đánh giá toàn diện hiệu quả đào tạo.

## Kết luận

- Công ty Cổ phần Thiết kế Công nghiệp Hóa chất đã chú trọng đầu tư và phát triển hoạt động đào tạo nguồn nhân lực trong giai đoạn 2014-2016, góp phần nâng cao kiến thức và kỹ năng cho người lao động.  
- Mô hình đánh giá bốn cấp độ của Kirkpatrick được vận dụng hiệu quả để đánh giá các khía cạnh khác nhau của đào tạo, từ phản ứng đến hành vi và kết quả.  
- Kết quả nghiên cứu chỉ ra sự cải thiện rõ rệt về kiến thức và thái độ, nhưng hiệu quả chuyển đổi sang năng suất lao động còn hạn chế, cần có giải pháp cải tiến.  
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo, bao gồm xác định mục tiêu rõ ràng, nâng cao chất lượng giảng viên, đầu tư cơ sở vật chất và hoàn thiện hệ thống đánh giá.  
- Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các doanh nghiệp trong việc áp dụng mô hình đánh giá hiệu quả đào tạo toàn diện, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.  

**Hành động tiếp theo:** Áp dụng các giải pháp đề xuất trong giai đoạn 2017-2020, đồng thời triển khai đánh giá cấp độ 4 để đo lường tác động kinh tế của đào tạo. Các nhà quản lý và chuyên gia nhân sự nên tham khảo và áp dụng mô hình Kirkpatrick để nâng cao hiệu quả đào tạo trong doanh nghiệp mình.