Vai trò của tỷ giá hối đoái trong cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ tại Việt Nam

• Tác giả: Phạm Thị Tuyết Trinh
• Người hướng dẫn: Nguyễn Thị Nhung
• Trường học: Trường Đại Học Ngân Hàng Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng
• Đề tài: Vai Trò Của Tỷ Giá Hối Đoái Trong Cơ Chế Dẫn Truyền Chính Sách Tiền Tệ Tại Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• Lời cam ñoan
• Danh mục từ viết tắt
• Danh mục bảng, hình, biểu
• Mục lục
• PHẦN MỞ ðẦU
• Lý do chọn ñề tài
• Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan
• Mục tiêu nghiên cứu
• ðối tượng và phạm vi nghiên cứu
• Mô hình và phương pháp nghiên cứu
• Nguồn dữ liệu
• Thiết kế nghiên cứu
• ðiểm mới của nghiên cứu
• Cấu trúc nghiên cứu.
• 1. CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ TỶ GIÁ, CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ CƠ CHẾ DẪN TRUYỀN CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ
• 1.1. Tổng quan về tỷ giá
• 1.1.1. Tỷ giá danh nghĩa và tỷ giá thực song phương
• 1.1.2. Tỷ giá danh nghĩa và tỷ giá thực ña phương
• 1.1.3. Sự vận hành của tỷ giá trong nền kinh tế
• 1.2. Tổng quan về chính sách tiền tệ
• 1.2.1. Khái niệm chính sách tiền tệ
• 1.2.2. Các mục tiêu của chính sách tiền tệ
• 1.2.2.1. Mục tiêu cuối cùng
• 1.2.2.2. Mục tiêu trung gian
• 1.2.2.3. Mục tiêu hoạt ñộng.
• 1.2.3. Các công cụ của chính sách tiền tệ.
• 1.3. Cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ (MTM)
• 1.3.1. Khái niệm cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ
• 1.3.2. Cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ qua các kênh.
• 1.3.2.1. Kênh tỷ giá
• 1.3.2.2. Các kênh dẫn truyền khác.
• 1.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng ñến hoạt ñộng của cơ chế dẫn truyền
• 1.3.4. Vai trò của tỷ giá trong cơ chế dẫn truyền.
• 1.4. Tổng hợp các nghiên cứu về tỷ giá trong cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ
• 1.4.1. Các nghiên cứu tiếp cận theo dẫn truyền chính sách tiền tệ
• 1.4.2. Các nghiên cứu tiếp cận theo trung chuyển biến ñộng tỷ giá
• 1.5. Tóm tắt chương 1
• 2. CHƯƠNG 2. TỶ GIÁ TRONG KHUNG ðIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VIỆT NAM
• 2.1. ðặc ñiểm nền kinh tế Việt Nam giai ñoạn 1999-2012
• 2.1.1. ðộ mở ngoại thương
• 2.1.2. Hội nhập tài chính
• 2.1.3. ðộ sâu tài chính
• 2.1.4. Tình trạng ñô la hóa
• 2.2. Khung chính sách tiền tệ Việt Nam giai ñoạn 1999-2012
• 2.2.1. Hệ thống mục tiêu chính sách
• 2.2.1.1. Mục tiêu cuối cùng
• 2.2.1.2. Mục tiêu ñiều hành
• 2.2.2. Các công cụ của chính sách tiền tệ.
• 2.2.2.1. Nghiệp vụ thị trường mở
• 2.2.2.2. Dự trữ bắt buộc
• 2.2.2.3. Tái cấp vốn và các lãi suất chỉ ñạo
• 2.3. Tỷ giá trong ñiều hành chính sách tiền tệ giai ñoạn 1999-2012
• 2.3.1. Tóm lược ñiều hành chính sách tiền tệ giai ñoạn 1999-2012
• 2.3.2. Diễn biến và ñiều hành tỷ giá giai ñoạn 1999-2012
• 2.3.2.1. Diễn biến và ñiều hành tỷ giá danh nghĩa VND/USD
• 2.3.2.2. Diễn biến tỷ giá thực
• 2.3.3. Tỷ giá trong chính sách tiền tệ Việt Nam.
• 2.4. Tóm tắt chương 2
• 3. CHƯƠNG 3. KÊNH TỶ GIÁ TRONG CƠ CHẾ DẪN TRUYỀN CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VIỆT NAM
• 3.1. Xây dựng mô hình nghiên cứu
• 3.1.1. Xây dựng mô hình SVAR.
• 3.1.2. ðịnh dạng cú sốc cấu trúc
• 3.1.3. ðịnh nghĩa biến số và nguồn dữ liệu
• 3.1.4. Tính dừng và sai phân của dữ liệu.
• 3.2. Phân tích kết quả ước lượng
• 3.2.1. Dẫn truyền chính sách tiền tệ dạng khung
• 3.2.2. Dẫn truyền kênh lãi suất
• 3.2.3. Dẫn truyền kênh tỷ giá.
• 3.2.4. Dẫn truyền chính sách tiền tệ có biến ngoại thương
• 3.3. Phân tích phân rã phương sai
• 3.4. Tóm tắt chương 3
• 4. CHƯƠNG 4. TRUNG CHUYỂN BIẾN ðỘNG TỶ GIÁ ðẾN CÁC CHỈ SỐ GIÁ
• 4.1. Xây dựng mô hình RVAR
• 4.1.1. ðịnh nghĩa biến số và nguồn dữ liệu
• 4.1.2. Tính dừng và sai phân của dữ liệu.
• 4.2. Phân tích kết quả ước lượng
• 4.2.1. ERPT ñến các chỉ số giá
• 4.2.2. ERPT ñến chuỗi giá
• 4.2.3. ERPT theo hai giai ñoạn
• 4.3. Phân tích phân rã phương sai của các chỉ số giá
• 4.4. Tóm tắt chương 4
• 5. CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Những kết luận chung về cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ Việt Nam.
• 5.2. Những kết luận về vai trò của tỷ giá trong cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ Việt Nam
• 5.2.1. Về phản ứng của tỷ giá với sốc ñiều hành chính sách tiền tệ.
• 5.2.2. Về tác ñộng của sốc tỷ giá ñến các mục tiêu chính sách
• 5.2.3. Về sử dụng tỷ giá ñể ñạt các mục tiêu chính sách
• 5.3. Những kết luận về nhân tố ảnh hưởng ñến các biến số trong giai ñoạn nghiên cứu
• 5.4. Kiến nghị ñối với nhà ñiều hành chính sách tiền tệ
• 5.4.1. Kiến nghị chung về khung ñiều hành chính sách tiền tệ
• 5.4.2. Cẩn trọng khi sử dụng công cụ lãi suất ñể kiểm soát lạm phát
• 5.4.3. Lựa chọn một mục tiêu cuối cùng ưu tiên hàng ñầu cho chính sách tiền tệ
• 5.4.4. Xác ñịnh mức tăng trưởng cung tiền mục tiêu trong tương quan với mục tiêu cuối cùng dựa trên các mô hình ñịnh lượng
• 5.4.5. Lựa chọn mục tiêu hoạt ñộng hỗ trợ ñiều hành chính sách tiền tệ trong ngắn hạn
• 5.5. Kiến nghị ñối với ñiều hành tỷ giá
• 5.5.1. Xác ñinh tỷ giá là một công cụ của chính sách tiền tệ
• 5.5.2. ðiều hành tỷ giá theo hướng linh hoạt
• 5.5.3. ðiều hành tỷ giá danh nghĩa gắn liền với tỷ giá thực ñược xác ñịnh dựa trên rổ tiền tệ
• 5.5.4. ðiều hành tỷ giá có tính ñến tác ñộng của chênh lệch lãi suất
• 5.5.5. ða dạng hóa các nghiệp vụ trung hòa nhằm làm giảm tác ñộng của các giao dịch mua vào ñến cung tiền
• 5.6. Tóm tắt chương 5
• Tài liệu tham khảo
• Kết quả kiểm ñịnh các mô hình SVAR
• Phụ lục B. Kết quả kiểm ñịnh các mô hình RVAR
• Mô hình, phương pháp và kết quả tính toán MCI.
• Phân loại chế ñộ tỷ giá của IMF
• Diễn biến NEER và REER của một số nền kinh tế giai ñoạn 2000-2012
• Các biện pháp hạn chế dòng vốn vào

I. Tỷ giá hối đoái và cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ

Tỷ giá hối đoái đóng vai trò quan trọng trong cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ tại Việt Nam. Nghiên cứu này tập trung phân tích cách tỷ giá hối đoái tác động đến các biến số kinh tế vĩ mô như lạm phát, tăng trưởng kinh tế, và cán cân thanh toán. Tỷ giá hối đoái không chỉ là công cụ điều hành mà còn là kênh truyền tải hiệu quả các tác động của chính sách tiền tệ. Thông qua thị trường ngoại hối, tỷ giá hối đoái ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả hàng hóa nhập khẩu, từ đó tác động đến lạm phát và tăng trưởng kinh tế.

1.1. Tác động của tỷ giá hối đoái đến lạm phát

Tỷ giá hối đoái có tác động mạnh mẽ đến lạm phát thông qua cơ chế trung chuyển biến động tỷ giá (ERPT). Khi tỷ giá hối đoái biến động, giá cả hàng hóa nhập khẩu thay đổi, dẫn đến sự điều chỉnh trong chuỗi giá cả nội địa. Nghiên cứu chỉ ra rằng, tại Việt Nam, tỷ giá hối đoái có tác động đáng kể đến giá nhập khẩu, từ đó lan tỏa đến giá sản xuất và giá tiêu dùng. Điều này đặt ra thách thức cho Ngân hàng Trung ương trong việc kiểm soát lạm phát thông qua điều hành tỷ giá hối đoái.

1.2. Tỷ giá hối đoái và tăng trưởng kinh tế

Tỷ giá hối đoái cũng ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế thông qua kênh xuất nhập khẩu. Khi tỷ giá hối đoái tăng, giá trị đồng nội tệ giảm, làm tăng khả năng cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, biến động mạnh của tỷ giá hối đoái có thể gây bất ổn cho nền kinh tế, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường ngoại hối chưa hoàn thiện. Nghiên cứu này nhấn mạnh sự cần thiết của việc điều hành tỷ giá hối đoái linh hoạt để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững.

II. Chính sách tiền tệ và điều chỉnh tỷ giá hối đoái

Chính sách tiền tệ tại Việt Nam được điều hành thông qua các công cụ như lãi suất, dự trữ bắt buộc, và nghiệp vụ thị trường mở. Tỷ giá hối đoái là một trong những công cụ quan trọng giúp Ngân hàng Trung ương đạt được các mục tiêu kinh tế vĩ mô. Nghiên cứu này phân tích cách chính sách tiền tệ tác động đến tỷ giá hối đoái và ngược lại, từ đó đưa ra các khuyến nghị về điều hành chính sách tiền tệ hiệu quả.

2.1. Công cụ điều hành chính sách tiền tệ

Các công cụ chính của chính sách tiền tệ bao gồm lãi suất, dự trữ bắt buộc, và nghiệp vụ thị trường mở. Lãi suất là công cụ truyền thống, có tác động trực tiếp đến tỷ giá hối đoái thông qua kênh lãi suất. Khi Ngân hàng Trung ương tăng lãi suất, đồng nội tệ có xu hướng tăng giá, từ đó ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái. Dự trữ bắt buộc và nghiệp vụ thị trường mở cũng có tác động gián tiếp đến tỷ giá hối đoái thông qua việc điều tiết lượng tiền cung ứng.

2.2. Điều chỉnh tỷ giá hối đoái trong chính sách tiền tệ

Việc điều chỉnh tỷ giá hối đoái là một phần quan trọng trong chính sách tiền tệ. Ngân hàng Trung ương cần cân nhắc giữa việc ổn định tỷ giá hối đoái và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Nghiên cứu này đề xuất rằng, Ngân hàng Trung ương nên áp dụng cơ chế điều hành tỷ giá hối đoái linh hoạt, kết hợp với các công cụ chính sách tiền tệ khác để đạt được các mục tiêu kinh tế vĩ mô một cách hiệu quả.

III. Thực tiễn điều hành tỷ giá hối đoái tại Việt Nam

Nghiên cứu này phân tích thực tiễn điều hành tỷ giá hối đoái tại Việt Nam trong giai đoạn 1999-2012. Tỷ giá hối đoái đã trải qua nhiều biến động, đặc biệt là trong bối cảnh lạm phát cao và tăng trưởng kinh tế chậm lại. Ngân hàng Trung ương đã áp dụng nhiều biện pháp để ổn định tỷ giá hối đoái, bao gồm việc điều chỉnh lãi suất, dự trữ bắt buộc, và can thiệp trực tiếp trên thị trường ngoại hối.

3.1. Biến động tỷ giá hối đoái và lạm phát

Trong giai đoạn nghiên cứu, tỷ giá hối đoái tại Việt Nam đã biến động mạnh, đặc biệt là trong các năm 2007-2008 khi lạm phát tăng cao. Ngân hàng Trung ương đã phải can thiệp mạnh tay trên thị trường ngoại hối để ổn định tỷ giá hối đoái. Tuy nhiên, việc can thiệp này cũng gây ra những tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế và cán cân thanh toán.

3.2. Điều hành tỷ giá hối đoái và tăng trưởng kinh tế

Việc điều hành tỷ giá hối đoái tại Việt Nam cần cân nhắc giữa mục tiêu ổn định lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Nghiên cứu này chỉ ra rằng, Ngân hàng Trung ương nên áp dụng cơ chế điều hành tỷ giá hối đoái linh hoạt hơn, kết hợp với các công cụ chính sách tiền tệ khác để đạt được các mục tiêu kinh tế vĩ mô một cách hiệu quả.