I. Tổng Quan Về Sản Xuất Tinh Gọn Trong Dược Phẩm Mekophar
Mô hình sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing) là một hệ thống các công cụ và phương pháp nhằm liên tục loại bỏ lãng phí trong quá trình sản xuất. Mục tiêu chính là giảm chi phí sản xuất, tăng sản lượng, và rút ngắn thời gian sản xuất. Lean Manufacturing trong sản xuất thuốc giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao khả năng cạnh tranh. Mô hình này tập trung vào việc xác định và loại bỏ các hoạt động không tạo ra giá trị gia tăng, từ đó cải thiện hiệu quả tổng thể. Theo Mekong Capital (2004), lợi ích chính của hệ thống này là giảm chi phí sản xuất, tăng sản lượng và rút ngắn thời gian sản xuất. Quản trị tinh gọn giúp phát hiện lãng phí (hữu hình và vô hình), sau đó dùng công cụ khoa học để giảm thiểu tối đa các hoạt động không tạo giá trị tăng thêm trong quá trình sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp.
1.1. Khái niệm và Ưu điểm của Sản Xuất Tinh Gọn
Khái niệm Sản xuất tinh gọn trong dược phẩm tập trung vào việc loại bỏ mọi hình thức lãng phí. Ưu điểm của Lean Manufacturing trong sản xuất thuốc bao gồm giảm chi phí, tăng năng suất, và cải thiện chất lượng. Dược phẩm Mekophar có thể hưởng lợi từ việc giảm thời gian chờ đợi, giảm tồn kho và cải thiện quy trình làm việc. Việc triển khai thành công sẽ giúp công ty nâng cao hiệu quả hoạt động và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường. Theo nghiên cứu, Lean Manufacturing tập trung vào việc phát hiện, nhận dạng lãng phí (gồm lãng phí hữu hình và lãng phí vô hình), sau đó sử dụng các công cụ và phương pháp khoa học để giảm thiểu tối đa các hoạt động không tạo ra giá trị tăng thêm trong quá trình sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp.
1.2. Lịch Sử và Phát Triển của Lean Manufacturing
Thuật ngữ "Lean manufacturing" xuất hiện năm 1990. Tuy nhiên, ý tưởng Lean Manufacturing trong sản xuất thuốc đã có từ lâu, bắt nguồn từ hệ thống sản xuất Toyota (TPS). TPS tập trung vào việc loại bỏ các hoạt động không tạo ra giá trị gia tăng cho khách hàng. Nhiều công ty trên thế giới đã áp dụng thành công mô hình sản xuất tinh gọn này, và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Việc áp dụng Kaizen trong sản xuất dược phẩm và các công cụ khác giúp các công ty cải thiện liên tục quy trình của mình. Sau thế chiến II kết thúc, Eiji Toyoda (công ty Toyota Motor) đã đi thực tế tại rất nhiều công ty sản xuất xe hơi của Hoa Kỳ để học hỏi và chuyển giao các công nghệ sản xuất xe ô tô của Mỹ sang các nhà máy của Toyota.
II. Thách Thức và Lãng Phí Trong Sản Xuất Thuốc Nước Uống
Trong quy trình sản xuất thuốc nước uống, tồn tại nhiều lãng phí gây ảnh hưởng đến hiệu quả. Các lãng phí bao gồm sản xuất thừa, chờ đợi, di chuyển, gia công thừa, tồn kho, thao tác thừa, và khuyết tật. Việc nhận diện và loại bỏ các lãng phí này là rất quan trọng để cải thiện quy trình sản xuất GMP và giảm giá thành sản phẩm. Áp dụng 5S trong sản xuất dược phẩm cũng giúp tạo ra một môi trường làm việc sạch sẽ, an toàn và hiệu quả hơn. Việc giảm thiểu lãng phí này có thể ảnh hưởng lớn đến giá thành sản phẩm. Theo lý thuyết trong mô hình sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing), giá trị của một sản phẩm được xác định hoàn toàn dựa trên những gì khách hàng thật sự yêu cầu và sẵn lòng trả tiền để có được.
2.1. Các Loại Lãng Phí Phổ Biến trong Sản Xuất Dược
Lãng phí do sản xuất dư thừa là một trong những vấn đề lớn nhất. Lãng phí do chờ đợi, di chuyển, gia công thừa, tồn kho, thao tác thừa, và khuyết tật cũng gây tốn kém. Cần có biện pháp giảm thiểu các lãng phí này để nâng cao hiệu quả sản xuất thuốc. Ví dụ, Just-in-time (JIT) trong sản xuất dược phẩm giúp giảm thiểu tồn kho và đảm bảo nguyên vật liệu luôn sẵn sàng khi cần thiết. Định nghĩa lãng phí là: bất kỳ những gì không tạo ra giá trị tăng thêm. Mà các hoạt động không tạo ra giá trị tăng thêm là các hoạt động không cần thiết cho việc chuyển hóa các vật tư thành sản phẩm mà khách hàng yêu cầu.
2.2. Ảnh Hưởng của Lãng Phí Đến Giá Thành Sản Phẩm
Các lãng phí trực tiếp ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm, làm giảm tính cạnh tranh của doanh nghiệp. Việc giảm lãng phí giúp Dược phẩm Mekophar giảm chi phí và tăng lợi nhuận. Cần có các biện pháp kiểm soát và cải tiến quy trình để giảm thiểu lãng phí và tối ưu hóa quy trình sản xuất thuốc. Thực nghiệm và kiểm tra nguyên vật liệu cũng được xem là sự lãng phí vì chúng có thể được loại trừ trong trường hợp quy trình sản xuất được cải tiến để loại bỏ các khuyết tật.1 Lãng phí do sản xuất dư th...
III. Ứng Dụng Lean Manufacturing Tại Mekophar Phương Pháp Cụ Thể
Để ứng dụng Lean Manufacturing tại Mekophar, cần bắt đầu bằng việc phân tích quy trình sản xuất thuốc nước uống. Sau đó, xác định các công cụ và phương pháp phù hợp, như sơ đồ chuỗi giá trị (Value Stream Mapping), 5S, và Kaizen. Việc triển khai cần được thực hiện từng bước, bắt đầu từ quy mô nhỏ và mở rộng dần. Đồng thời, cần có sự tham gia của toàn bộ nhân viên để đảm bảo thành công. Quan trọng nhất là tạo ra văn hóa cải tiến liên tục trong công ty. Cần phải có một nghiên cứu cụ thể phân tích thực trạng, xác định nguyên nhân, đề ra các giải pháp, kế hoạch, chương trình hành động cụ thể.
3.1. Phân Tích Dòng Giá Trị Value Stream Mapping tại Mekophar
Phân tích dòng giá trị (Value Stream Mapping) trong dược phẩm giúp xác định các bước tạo ra giá trị và các bước không tạo ra giá trị. Từ đó, có thể tập trung vào việc loại bỏ các bước không cần thiết và cải thiện các bước quan trọng. Việc sử dụng Value Stream Mapping trong sản xuất thuốc giúp Mekophar thấy rõ các lãng phí và có kế hoạch cải tiến phù hợp. Mô hình sản xuất tinh gọn sẽ giúp phát hiện ra các lãng phí một cách có hệ thống. Chính các lãng phí này hợp lại tạo ra một khoản chi phí lớn, ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm.
3.2. 5S và Kaizen Nền Tảng Của Cải Tiến Liên Tục
5S trong sản xuất dược phẩm (Sàng lọc, Sắp xếp, Sạch sẽ, Săn sóc, Sẵn sàng) giúp tạo ra một môi trường làm việc sạch sẽ, an toàn và hiệu quả hơn. Kaizen trong sản xuất dược phẩm là triết lý cải tiến liên tục, khuyến khích mọi nhân viên tham gia vào việc cải thiện quy trình. Áp dụng Kaizen trong sản xuất dược phẩm giúp phát hiện và giải quyết các vấn đề nhỏ trước khi chúng trở nên nghiêm trọng. Mô hình sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing) do Toyota phát minh, được nhiều nước trên thế giới ứng dụng. Tại Việt Nam, các công ty dệt may như Tổng Công ty May 10, Tổng công ty May Việt Tiến… đã ứng dụng thành công mô hình sản xuất tinh gọn và đạt được một số kết quả nhất định, tăng năng suất từ 15-20%.
3.3. Triển khai Thẻ Kanban và Quản Lý Trực Quan
Ứng dụng thẻ Kanban và Quản lý bằng công cụ trực quan: Thẻ Kanban là công cụ hỗ trợ kiểm soát số lượng công việc trong hệ thống, ngăn chặn tình trạng sản xuất dư thừa. Quản lý bằng công cụ trực quan cho phép theo dõi tiến độ sản xuất một cách dễ dàng và nhanh chóng. Sử dụng phần mềm Microsoft Visio 2010 để vẽ sơ đồ chuỗi giá trị. Theo số liệu thống kê của phòng kế toán, năm 2013, Phân xưởng thuốc Non – Betalactam sản xuất trung bình khoảng 150 triệu đơn vị sản phẩm/tháng. Đến năm 2014, sản lượng sản xuất của Phân xưởng thuốc Non – Beta lactam giảm còn khoảng 120 triệu đơn vị sản phẩm/tháng.
IV. Nghiên Cứu Thực Tiễn Cải Tiến Quy Trình Thuốc Nước Mekophar
Nghiên cứu thực tiễn tại Dược phẩm Mekophar cho thấy việc áp dụng Lean Manufacturing mang lại nhiều kết quả tích cực. Thời gian sản xuất giảm, chi phí sản xuất giảm, và chất lượng sản phẩm được cải thiện. Các biện pháp như cải tiến quy trình, giảm thời gian chờ đợi, và giảm tồn kho đều góp phần vào thành công này. Quan trọng là cần có sự cam kết của ban lãnh đạo và sự tham gia của toàn bộ nhân viên. Công ty Cổ phần Hóa – Dược phẩm Mekophar là một công ty sản xuất thuốc lớn, được thành lập từ năm 1975. Công ty sản xuất trên 300 mặt hàng thuốc các loại. Công ty chuyên cung ứng thuốc đến các bệnh viện tại thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh thành.
4.1. Kết Quả Cụ Thể Sau Khi Áp Dụng Lean Manufacturing
Sau khi áp dụng Lean Manufacturing, thời gian sản xuất giảm đáng kể. Chi phí sản xuất cũng giảm, giúp Dược phẩm Mekophar nâng cao khả năng cạnh tranh. Chất lượng sản phẩm được cải thiện, giảm thiểu các lỗi và sự cố. Các kết quả này chứng minh tính hiệu quả của Lean Manufacturing trong sản xuất thuốc. Cần phải có một nghiên cứu cụ thể phân tích thực trạng, xác định nguyên nhân, đề ra các giải pháp, kế hoạch, chương trình hành động cụ thể.
4.2. Bài Học Kinh Nghiệm và Thách Thức Trong Quá Trình Triển Khai
Quá trình triển khai Lean Manufacturing không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Cần có sự kiên trì, linh hoạt, và sẵn sàng thay đổi. Một trong những thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy của nhân viên. Tuy nhiên, với sự cam kết của ban lãnh đạo và sự tham gia của toàn bộ nhân viên, mọi thách thức đều có thể vượt qua. Ứng dụng được Lean Manufacturing vào công ty, với những lợi ích của Lean Manufacturing mang lại, sẽ góp phần đem lại cho công ty nhiều giá trị, nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty.
V. Đánh Giá và Tương Lai Của Sản Xuất Tinh Gọn Tại Mekophar
Việc áp dụng Lean Manufacturing là một bước đi đúng đắn của Dược phẩm Mekophar. Tuy nhiên, cần tiếp tục duy trì và phát triển mô hình sản xuất tinh gọn này. Tương lai của Lean Manufacturing tại Mekophar là tiếp tục cải tiến quy trình, giảm chi phí, và nâng cao chất lượng sản phẩm. Quan trọng là cần tạo ra một văn hóa cải tiến liên tục và khuyến khích sự sáng tạo của nhân viên. Các công ty tư nhân Việt Nam đang hoạt động dưới mức công suất khá đáng kể, hoặc thường giao hàng không đúng hẹn do các vấn đề trong hệ thống quản lý và lên lịch sản xuất.
5.1. Tổng Kết và Nhận Định Về Hiệu Quả của Lean
Lean Manufacturing đã chứng minh được hiệu quả trong việc cải thiện quy trình và giảm chi phí sản xuất tại Dược phẩm Mekophar. Việc tiếp tục duy trì và phát triển mô hình sản xuất tinh gọn này sẽ giúp công ty nâng cao khả năng cạnh tranh và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường. Nhiều công ty tư nhân Việt Nam đang hoạt động dưới mức công suất khá đáng kể, hoặc thường giao hàng không đúng hẹn do các vấn đề trong hệ thống quản lý và lên lịch sản xuất. Vài doanh nghiệp trong nước chủ động tiến hành đào tào và áp dụng các phương pháp của Lean Manufacturing nhằm loại trừ những bất hợp lý trong hoạt động kinh 8 doanh dẫn đến việc cải thiện thời gian quy trình sản xuất và dịch vụ.
5.2. Hướng Phát Triển và Nghiên Cứu Tiếp Theo
Hướng phát triển tiếp theo là tiếp tục cải tiến quy trình, giảm chi phí, và nâng cao chất lượng sản phẩm. Cần có các nghiên cứu sâu hơn về ứng dụng Lean Manufacturing trong các lĩnh vực khác của Dược phẩm Mekophar. Quan trọng là cần tạo ra một văn hóa cải tiến liên tục và khuyến khích sự sáng tạo của nhân viên. Lợi ích đối với doanh nghiệp Việt Nam Vì Lean Manufacturing loại bỏ nhiều vấn đề liên quan đến lịch sản xuất và cân bằng chuyền kém, nên Lean Manufacturing đặc biệt thích hợp cho các công ty chưa có hệ thống Hoạch định Nguồn lực Doanh nghiệp (ERP) hoặc chưa có hệ thống để hoạch định yêu cầu vật tư (MRP), lịch sản xuất hay điều phối sản xuất.
