Tự Do Hóa Di Chuyển Lao Động Có Chuyên Môn Trong Cộng Đồng Kinh Tế ASEAN và Những Vấn Đề Đặt Ra Cho Việt Nam

• Người hướng dẫn: TS Hoàng Thị Thanh Nhàn
• Trường học: Học viện Khoa học Xã hội
• Chuyên ngành: Kinh tế quốc tế
• Đề tài: Tự Do Hóa Di Chuyển Lao Động Có Chuyên Môn Trong Cộng Đồng Kinh Tế ASEAN: Thách Thức và Cơ Hội Cho Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ TỰ DO HÓA DI CHUYỂN LAO ĐỘNG CÓ CHUYÊN MÔN TRONG CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN
• 1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu về tự do di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 1.2. Các công trình nghiên cứu về lao động, thị trường lao động
• 1.3. Các công trình nghiên cứu về di chuyển lao động
• 1.4. Các công trình nghiên cứu về ASEAN, AEC
• 1.5. Các công trình nghiên cứu về tự do di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 1.6. Một số nhận xét, đánh giá và khoảng trống cần tiếp tục nghiên cứu
• 1.6.1. Một số nhận xét, đánh giá
• 1.6.2. Những khoảng trống cần tiếp tục nghiên cứu
• 1.7. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu
• 1.7.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.7.2. Giả thuyết nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TỰ DO HÓA DI CHUYỂN LAO ĐỘNG CÓ CHUYÊN MÔN TRONG MỘT CỘNG ĐỒNG KINH TẾ KHU VỰC
• 2.1. Lý luận về tự do hoá di chuyển lao động có chuyên môn
• 2.2. Một số khái niệm liên quan
• 2.3. Các yếu tố tác động đến tự do hoá di chuyển lao động có chuyên môn
• 2.4. Khung phân tích của luận án
• 2.5. Tự do hoá di chuyển lao động có chuyên môn trên thế giới
• 2.6. Nhu cầu về lao động có chuyên môn trên thị trường lao động quốc tế
• 2.7. Chính sách đối với lao động có chuyên môn ở một số quốc gia
• 2.8. Xu hướng di chuyển lao động có chuyên môn trên thế giới
• 2.9. Các quy định, cam kết quốc tế về di chuyển lao động
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG TỰ DO HÓA DI CHUYỂN LAO ĐỘNG CÓ CHUYÊN MÔN TRONG CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN
• 3.1. Khái quát Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 3.2. Quá trình hình thành Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 3.3. Mục tiêu phát triển của Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 3.4. Các trụ cột chính trong Cộng đồng kinh tế ASEAN và tiến độ thực hiện các trụ cột chính trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 3.5. Tự do hóa di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 3.6. Nhu cầu tự do di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 3.7. Cơ sở pháp lý cho tự do di chuyển lao động trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 3.8. Thực trạng thực hiện chính sách tự do di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 3.8.1. Đánh giá chung về thực hiện tự do hoá di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 3.8.2. Những kết quả đạt được
• 3.8.3. Những tồn tại
• 3.8.4. Nguyên nhân của những tồn tại
• 4. CHƯƠNG 4: NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH CHO VIỆT NAM THỰC HIỆN TỐT TỰ DO HÓA DI CHUYỂN LAO ĐỘNG CÓ CHUYÊN MÔN TRONG CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN
• 4.1. Những vấn đề đặt ra cho các quốc gia thực hiện tự do hoá di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 4.1.1. Những vấn đề đặt ra về kinh tế
• 4.1.2. Những vấn đề đặt về văn hóa, chính trị, xã hội
• 4.2. Cơ hội và thách thức cho Việt Nam trong quá trình thực hiện cam kết tự do hoá di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 4.2.1. Những cơ hội cho Việt Nam trong thực hiện các cam kết tự do hoá di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 4.2.2. Những thách thức đối với Việt Nam trong thực hiện các cam kết tự do hoá di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 4.3. Hàm ý chính sách đối với Việt Nam nhằm thực hiện tốt các cam kết tự do hoá di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 4.3.1. Định hướng để Việt Nam thực hiện tốt các cam kết tự do hoá di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• 4.3.2. Một số giải pháp để Việt Nam thực hiện tốt các cam kết về tự do hóa di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

I. Tổng Quan Về Tự Do Hóa Di Chuyển Lao Động ASEAN 55 ký tự

Di chuyển lao động là xu hướng toàn cầu, mang lại lợi ích cho cả nước xuất khẩu và nhập khẩu lao động. Trong ASEAN, di chuyển lao động nội khối đóng vai trò quan trọng. Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) cho phép tự do di chuyển lao động có chuyên môn, tạo cơ hội việc làm và cải thiện thu nhập. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra thách thức về phát triển văn hóa, an ninh trật tự và tác động đến thị trường lao động. Theo tài liệu gốc, di chuyển lao động có kỹ năng chiếm tỷ lệ thấp so với các loại hình di chuyển lao động nội khối ASEAN [30, tr.16], điều này đặt ra những thách thức lớn cho các quốc gia ASEAN trong thực hiện tốt các cam kết tự do hoá di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Di Chuyển Lao Động Nội Khối ASEAN

Di chuyển lao động nội khối đóng vai trò then chốt trong sự phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia thành viên ASEAN. Việc này giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo ra sự gắn kết giữa các quốc gia trong khu vực. Tự do hóa di chuyển lao động ASEAN tạo điều kiện cho người lao động tìm kiếm cơ hội việc làm tốt hơn và nâng cao trình độ chuyên môn.

1.2. Ảnh Hưởng Của AEC Đến Thị Trường Lao Động Việt Nam

Việc thực hiện chính sách tự do di chuyển lao động có chuyên môn trong AEC tác động lớn đến thị trường lao động Việt Nam. Doanh nghiệp có thể tuyển dụng lao động từ các nước ASEAN, tạo ra sự cạnh tranh gay gắt cho người lao động Việt Nam. Đồng thời, việc đưa chuyên gia nước ngoài vào làm việc giúp chuyển giao công nghệ và kinh nghiệm quản lý.

II. Thách Thức Cho Việt Nam Trong Tự Do Hóa Lao Động ASEAN 59 ký tự

Việt Nam có lực lượng lao động dồi dào, nhưng lao động có kỹ năng tay nghề còn hạn chế. Năm 2017, chỉ có 21,4% lao động từ 15 tuổi trở lên được đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ [56, tr.75]. Chất lượng lao động còn nhiều bất cập so với yêu cầu phát triển và hội nhập. Năng suất lao động của Việt Nam còn thấp so với các nước trong khu vực. Lao động Việt Nam thiếu chuyên môn, kỹ năng mềm và ngoại ngữ. Theo [94, tr.], việc thực hiện đầy đủ các cam kết tự do hóa di chuyển lao động có chuyên môn tạo cơ hội cho doanh nghiệp tuyển dụng lao động từ các nước trong khối ASEAN, điều này tác động không nhỏ đến thị trường lao động của Việt Nam.

2.1. Hạn Chế Về Kỹ Năng Và Trình Độ Của Lao Động Việt Nam

Lao động Việt Nam còn thiếu kỹ năng chuyên môn, kỹ năng mềm và trình độ ngoại ngữ. Điều này gây khó khăn cho việc cạnh tranh với lao động từ các nước khác trong khu vực ASEAN. Cần có các chương trình đào tạo và nâng cao trình độ để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động.

2.2. Rào Cản Văn Hóa Và Pháp Lý Khi Di Chuyển Lao Động

Hiểu biết của lao động Việt Nam về văn hóa doanh nghiệp và pháp luật của nước bạn còn hạn chế. Tinh thần làm việc theo nhóm và tác phong công nghiệp chưa tốt. Việc này tạo ra rào cản khi di chuyển lao động sang các nước ASEAN khác. Cần có các chương trình đào tạo về văn hóa và pháp luật để giúp người lao động thích nghi tốt hơn.

2.3. Năng Lực Cạnh Tranh Của Lao Động Việt Nam Trong AEC

Việc thực hiện đầy đủ các cam kết tự do hóa di chuyển lao động có chuyên môn tạo cơ hội cho doanh nghiệp tuyển dụng lao động từ các nước trong khối ASEAN, điều này tác động không nhỏ đến thị trường lao động của Việt Nam. Đưa chuyên gia, người lao động nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam một mặt giúp chuyển giao công nghệ, tạo cơ hội giao lưu học hỏi kinh nghiệm làm việc, đặc biệt là kinh nghiệm quản lý; nhưng cũng khiến người lao động Việt Nam phải cạnh tranh gay gắt trong tìm kiếm cơ hội việc làm ngay tại đất nước mình.

III. Giải Pháp Nâng Cao Năng Lực Lao Động Việt Nam 52 ký tự

Để tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức từ tự do hóa di chuyển lao động ASEAN, Việt Nam cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Cần có chính sách đầu tư vào giáo dục và đào tạo nghề, đặc biệt là các ngành nghề có nhu cầu cao trong khu vực. Cần tăng cường đào tạo kỹ năng mềm, ngoại ngữ và kiến thức về văn hóa, pháp luật cho người lao động. Theo tài liệu, cần có những nghiên cứu sâu hơn để biết rõ những cơ hội và thách thức nhằm phát huy tốt nhất lợi thế của lực lượng lao động Việt Nam.

3.1. Đầu Tư Vào Giáo Dục Và Đào Tạo Nghề Chất Lượng Cao

Cần tăng cường đầu tư vào giáo dục và đào tạo nghề để nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng cho người lao động. Cần có các chương trình đào tạo đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động và phù hợp với xu hướng phát triển của khu vực ASEAN. Đào tạo nghề tại Việt Nam cần được chú trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh.

3.2. Phát Triển Kỹ Năng Mềm Và Ngoại Ngữ Cho Lao Động

Kỹ năng mềm và ngoại ngữ là yếu tố quan trọng để người lao động Việt Nam có thể cạnh tranh và làm việc hiệu quả trong môi trường quốc tế. Cần có các chương trình đào tạo kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề và kỹ năng ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh. Phát triển kỹ năng mềm cho lao động Việt Nam là yếu tố then chốt.

3.3. Chính Sách Hỗ Trợ Di Chuyển Lao Động Ra Nước Ngoài

Cần có chính sách hỗ trợ người lao động Việt Nam di chuyển ra nước ngoài làm việc, bao gồm hỗ trợ về thông tin, thủ tục pháp lý, tài chính và bảo hiểm. Cần đảm bảo quyền lợi và an toàn cho người lao động khi làm việc ở nước ngoài. Chính sách hỗ trợ di chuyển lao động cần được hoàn thiện để tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Phát Triển Nguồn Nhân Lực Việt 58 ký tự

Việc thực hiện các giải pháp nâng cao năng lực lao động cần được triển khai một cách đồng bộ và hiệu quả. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức đào tạo. Cần có cơ chế giám sát và đánh giá để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của các chương trình đào tạo. Theo tài liệu gốc, công trình nghiên cứu sẽ giúp Nhà nước Việt Nam tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm thực hiện tốt các cam kết về tự do hoá di chuyển lao động có chuyên môn trong Cộng đồng kinh tế ASEAN.

4.1. Hợp Tác Giữa Nhà Nước Doanh Nghiệp Và Tổ Chức Đào Tạo

Cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức đào tạo để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của các chương trình đào tạo. Doanh nghiệp cần tham gia vào quá trình xây dựng chương trình đào tạo và cung cấp cơ hội thực tập cho sinh viên. Thúc đẩy hợp tác lao động giữa các nước ASEAN là yếu tố quan trọng.

4.2. Giám Sát Và Đánh Giá Hiệu Quả Chương Trình Đào Tạo

Cần có cơ chế giám sát và đánh giá để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của các chương trình đào tạo. Cần thu thập thông tin phản hồi từ người học và doanh nghiệp để cải thiện chương trình đào tạo. Đánh giá tác động của tự do hóa di chuyển lao động là cần thiết để có những điều chỉnh phù hợp.

4.3. Cơ Hội Đầu Tư Vào Giáo Dục Và Đào Tạo Nghề

Việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tạo ra cơ hội đầu tư vào giáo dục và đào tạo nghề. Các nhà đầu tư có thể tham gia vào việc xây dựng các trường nghề, trung tâm đào tạo và cung cấp các dịch vụ đào tạo chất lượng cao. Cơ hội đầu tư vào giáo dục và đào tạo nghề là rất lớn trong bối cảnh hội nhập.

V. Kết Luận Tương Lai Của Di Chuyển Lao Động ASEAN 53 ký tự

Tự do hóa di chuyển lao động có chuyên môn trong AEC mang lại cơ hội và thách thức cho Việt Nam. Để tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức, Việt Nam cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải thiện môi trường kinh doanh và tăng cường hội nhập quốc tế. Việc thực hiện thành công các cam kết về tự do hóa di chuyển lao động sẽ góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam và khu vực ASEAN.

5.1. Tăng Cường Hội Nhập Lao Động ASEAN

Việt Nam cần tăng cường hội nhập lao động ASEAN thông qua việc tham gia vào các thỏa thuận công nhận lẫn nhau (MRA) và các chương trình hợp tác lao động. Cần tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động Việt Nam di chuyển và làm việc tại các nước ASEAN khác. Hội nhập lao động ASEAN là xu hướng tất yếu.

5.2. Phát Triển Thị Trường Lao Động Việt Nam

Việt Nam cần phát triển thị trường lao động để đáp ứng yêu cầu của hội nhập quốc tế. Cần cải thiện hệ thống thông tin thị trường lao động, tăng cường kết nối giữa người lao động và doanh nghiệp, và tạo môi trường làm việc cạnh tranh và công bằng. Thị trường lao động Việt Nam cần được phát triển một cách bền vững.