Tình Hình Nhiễm HIV/AIDS và Điều Trị ARV Tại Việt Nam

Tính đến hết năm 2015, Việt Nam đã ghi nhận trường hợp nhiễm HIV/AIDS ở 80,3% số xã, phường, thị trấn và 98,9% số quận, huyện. Dịch bệnh lây lan nhanh chóng trong nhiều thành phần xã hội, đặc biệt là các nhóm có hành vi nguy cơ cao. Trong 9 tháng đầu năm 2017, cả nước xét nghiệm mới có 6.883 trường hợp nhiễm HIV/AIDS, số bệnh nhân chuyển sang giai đoạn AIDS là 3.484, số bệnh nhân tử vong là 1.260 trường hợp. Số liệu này cho thấy sự cần thiết của việc tiếp tục giám sát và can thiệp để giảm thiểu tác động của dịch bệnh.

Đường lây truyền HIV chủ yếu ở Việt Nam là qua đường tình dục (58%) và đường máu (32%). Lây truyền từ mẹ sang con chiếm tỷ lệ nhỏ (2,6%). Điều này cho thấy cần tập trung vào các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm qua đường tình dục và đường máu, đặc biệt trong các nhóm nguy cơ cao. Việc tăng cường tiếp cận dịch vụ xét nghiệm và điều trị sớm cũng rất quan trọng để giảm nguy cơ lây truyền HIV trong cộng đồng.

Kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS là một trong những rào cản lớn nhất trong công tác phòng chống dịch bệnh. Kỳ thị khiến người nhiễm HIV ngại tiếp cận dịch vụ xét nghiệm, điều trị và chăm sóc, làm tăng nguy cơ lây truyền bệnh trong cộng đồng. Cần tăng cường các hoạt động truyền thông, giáo dục để nâng cao nhận thức và giảm kỳ thị đối với người nhiễm HIV/AIDS.

Nguồn lực tài chính cho công tác phòng chống HIV/AIDS ở Việt Nam còn hạn chế, đặc biệt khi các nguồn viện trợ quốc tế giảm dần. Để đảm bảo tính bền vững của chương trình phòng chống, cần tăng cường đầu tư từ ngân sách nhà nước và huy động sự tham gia của các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và cộng đồng. Việc sử dụng hiệu quả các nguồn lực hiện có cũng rất quan trọng.

ARV là thuốc kháng retrovirus, có tác dụng ức chế sự nhân lên của virus HIV trong cơ thể. ARV không thể tiêu diệt hoàn toàn virus, nhưng có thể làm giảm tải lượng virus trong máu, giúp hệ miễn dịch phục hồi và ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng cơ hội. Điều trị ARV giúp người nhiễm HIV sống khỏe mạnh hơn, kéo dài tuổi thọ và giảm nguy cơ lây truyền bệnh cho người khác.

Tuân thủ điều trị ARV là yếu tố quan trọng nhất quyết định hiệu quả điều trị. Người bệnh cần uống thuốc đúng giờ, đúng liều và liên tục suốt đời để duy trì tải lượng virus ở mức thấp nhất. Việc không tuân thủ điều trị có thể dẫn đến kháng thuốc, làm giảm hiệu quả điều trị và tăng nguy cơ lây truyền bệnh. Cần có các biện pháp hỗ trợ người bệnh tuân thủ điều trị, như tư vấn, nhắc nhở và theo dõi thường xuyên.

PrEP là biện pháp dự phòng HIV bằng cách sử dụng thuốc ARV trước khi phơi nhiễm. PrEP có hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa lây nhiễm HIV nếu được sử dụng đúng cách. PrEP được khuyến cáo cho những người có nguy cơ cao lây nhiễm HIV, như người quan hệ tình dục không an toàn với nhiều bạn tình, người tiêm chích ma túy và người có bạn tình nhiễm HIV.

PEP là biện pháp dự phòng HIV bằng cách sử dụng thuốc ARV sau khi phơi nhiễm. PEP cần được bắt đầu càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 72 giờ sau khi phơi nhiễm. PEP có thể giúp ngăn ngừa lây nhiễm HIV nếu được sử dụng đúng cách. PEP được khuyến cáo cho những người có nguy cơ phơi nhiễm HIV, như nhân viên y tế bị kim đâm, người quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm HIV và người bị tấn công tình dục.

Bảo hiểm y tế là một trong những chính sách quan trọng nhất để hỗ trợ người nhiễm HIV/AIDS. Bảo hiểm y tế giúp người bệnh tiếp cận dịch vụ y tế, bao gồm xét nghiệm, điều trị và chăm sóc. Tuy nhiên, nhiều người nhiễm HIV/AIDS vẫn chưa có bảo hiểm y tế, đặc biệt là những người nghèo và người sống ở vùng sâu, vùng xa. Cần tăng cường tuyên truyền và hỗ trợ người nhiễm HIV/AIDS tham gia bảo hiểm y tế.

Người nhiễm HIV/AIDS thường phải đối mặt với nhiều khó khăn về tâm lý, như: lo lắng, sợ hãi, mặc cảm và cô đơn. Hỗ trợ tâm lý là rất quan trọng để giúp người bệnh vượt qua những khó khăn này và sống tích cực hơn. Các hình thức hỗ trợ tâm lý bao gồm: tư vấn cá nhân, tư vấn nhóm, hỗ trợ đồng đẳng và các hoạt động xã hội.

Chiến lược 90-90-90 là một chiến lược toàn cầu nhằm kiểm soát dịch HIV/AIDS. Chiến lược này bao gồm: 90% số người nhiễm HIV biết tình trạng nhiễm của mình, 90% số người đã chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị ARV, và 90% số người đang điều trị ARV đạt tải lượng virus dưới ngưỡng phát hiện. Chiến lược 90-90-90 là tiền đề quan trọng để đạt được mục tiêu 95-95-95.

Kết thúc dịch AIDS là một viễn cảnh tươi sáng cho tương lai. Khi dịch AIDS được kiểm soát, sẽ có ít người nhiễm HIV hơn, người nhiễm HIV sẽ sống khỏe mạnh hơn và ít có nguy cơ lây truyền bệnh cho người khác. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự chung tay của tất cả mọi người, từ chính phủ, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và cộng đồng.