Tín Dụng Cho Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa Tại TP.HCM: Nghiên Cứu Từ Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần

LỜI CAM ĐOAN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Lý do nghiên cứu

Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan

Mục tiêu, mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Cơ sở lý luận và giả thuyết nghiên cứu

Phương pháp luận, phương pháp nghiên cứu

Những đóng góp của luận án

Kết cấu của luận án

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

1.1.1. Khái niệm về doanh nghiệp

1.1.2. Tiêu chuẩn doanh nghiệp nhỏ và vừa

1.1.2.1. Tiểu chuẩn của một số quốc gia trên thế giới

1.1.2.2. Tiêu chuẩn ở Việt Nam

1.1.3. Đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa

1.1.4. Vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa

1.2. TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

1.2.1. Cơ sở lý luận chung về tín dụng ngân hàng

1.2.1.1. Khái niệm và đặc điểm tín dụng ngân hàng

1.2.1.2. Bản chất của tín dụng ngân hàng

1.2.1.3. Một số hình thức tín dụng ngân hàng chủ yếu trong nền kinh tế

1.2.2. Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại

1.2.2.1. Hoạt động huy động vốn của ngân hàng thương mại

1.2.2.2. Hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại

1.2.3. Đặc điểm và rủi ro của tín dụng ngân hàng đối với DNNVV

1.2.4. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa

1.2.4.1. Tín dụng ngân hàng là đòn bẩy kinh tế hỗ trợ các DNNVV phát triển, làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế

1.2.4.2. Tín dụng ngân hàng góp phần tăng nguồn vốn, nâng cao khả năng cạnh tranh của các DNNVV

1.2.4.3. Tín dụng ngân hàng tạo điều kiện cho các DNNVV tiếp cận các nguồn vốn từ nước ngoài

1.2.4.4. Tín dụng ngân hàng góp phần tích cực hình thành đồng bộ hệ thống thị trường các yếu tố “đầu vào” và “đầu ra” cho các DNNVV

1.2.4.5. Tín dụng ngân hàng góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của các DNNVV

1.2.4.6. Góp phần nâng cao trình độ công nghệ khoa học, chất lượng và mẫu mã sản phẩm

1.2.4.7. Góp phần nâng cao trình độ quản lý của lãnh đạo doanh nghiệp và trình độ tay nghề người lao động

1.2.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng của các ngân hàng thương mại cổ phần đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa

1.2.5.1. Môi trường chính trị, pháp lý, kinh tế xã hội

1.2.5.2. Chính sách hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa

1.2.5.3. Năng lực của các doanh nghiệp nhỏ và vừa

1.2.5.4. Năng lực và chính sách của các ngân hàng thương mại cổ phần

1.2.6. Mở rộng tín dụng của các NHTM đối với DNNVV

1.2.7. Chất lượng tín dụng của ngân hàng thương mại

1.3. BÀI HỌC KINH NGHIỆM TỪ MỘT SỐ QUỐC GIA VÀ VÙNG LÃNH THỔ VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

1.3.1. Kinh nghiệm một số quốc gia, vùng lãnh thổ trong khu vực và trên thế giới

1.3.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho Việt Nam

2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

2.1. SƠ LƯỢC VỀ TÌNH HÌNH KINH TẾ, XÃ HỘI CỦA TP

2.2. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

2.2.1. Tình hình phát triển số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

2.2.2. Cơ cấu nguồn vốn của doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

2.2.3. Thực trạng các nguồn vốn của doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian qua

2.2.3.1. Vốn đăng ký kinh doanh

2.2.3.2. Nguồn vốn vay từ ngân hàng thương mại

2.2.3.3. Vốn huy động thông qua thị trường chứng khoán

2.2.3.4. Các nguồn vốn khác

2.2.4. Nhu cầu vốn phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

2.2.5. Những đóng góp của doanh nghiệp nhỏ và vừa đối với thành phố Hồ Chí Minh

2.3. HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

2.3.1. Huy động vốn của các ngân hàng thương mại cổ phần trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

2.3.1.1. Vốn điều lệ của một số ngân hàng thương mại cổ phần trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

2.3.1.2. Tình hình huy động tiền gửi từ các tổ chức, cá nhân của các ngân hàng thương mại cổ phần trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

2.3.2. Cho vay của các ngân hàng thương mại cổ phần đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

2.3.2.1. Một số sản phẩm cho vay phổ biến được các ngân hàng thương mại cổ phần vận dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

2.3.2.2. Tình hình dư nợ tín dụng của các ngân hàng TMCP đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

2.3.2.3. Đánh giá chất lượng tín dụng của các ngân hàng thương mại cổ phần đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

2.4. NHỮNG KẾT LUẬN RÚT RA TỪ PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG TMCP ĐỐI VỚI DNNVV TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

2.4.1. Những ưu điểm trong hoạt động tín dụng của các Ngân hàng TMCP đối với DNNVV

2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân của nó trong quan hệ tín dụng của các Ngân hàng TMCP đối với DNNVV

2.4.2.1. Những hạn chế xuất phát từ phía các ngân hàng TMCP

2.4.2.2. Những hạn chế xuất phát từ phía các DNNVV

2.4.2.3. Những hạn chế xuất phát từ phía cơ quan quản lý nhà nước

3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP MỞ RỘNG VÀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

3.2. GIẢI PHÁP MỞ RỘNG TÍN DỤNG CỦA CÁC NHTMCP ĐỐI VỚI DNNVV TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

3.2.1. Giải pháp đối với các ngân hàng TMCP trên địa bàn Tp.Hồ Chí Minh

3.2.1.1. Các giải pháp gia tăng nguồn vốn

3.2.1.2. Tăng cường liên kết, hợp tác với các hiệp hội, các tổ chức tài chính tín dụng trong và ngoài nước trong việc cho vay hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.2.1.3. Xây dựng mục tiêu tín dụng và chính sách lãi suất đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.2.1.4. Hoàn thiện điều kiện cho vay một số sản phẩm tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.2.1.5. Tăng cường công tác tiếp thị, giới thiệu sản phẩm cho vay đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.2.2. Giải pháp đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn Tp.Hồ Chí Minh

3.2.2.1. Tham gia vào các hiệp hội doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề để tận dụng sự hỗ trợ

3.2.2.2. Tăng cường liên kết, hợp tác theo chiều dọc lẫn chiều ngang giữa các doanh nghiệp để tận dụng nguồn lực của nhau

3.2.2.3. Chú trọng đổi mới và hiện đại hóa công nghệ để tăng năng suất lao động và chất lượng sản phẩm

3.2.2.4. Xây dựng mạng thông tin để quảng bá hình ảnh, đồng thời cũng là kênh cung cấp thông tin cho khách hàng và ngân hàng khi muốn tìm hiểu doanh nghiệp

3.2.2.5. Tận dụng tối đa sự hỗ trợ của các tổ chức trung gian tài chính trong quan hệ tín dụng với Ngân hàng TMCP

3.3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG CỦA CÁC NHTMCP ĐỐI VỚI DNNVV TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

3.3.1. Đối với các ngân hàng TMCP trên địa bàn Tp.Hồ Chí Minh

3.3.1.1. Quan tâm nghiên cứu rút ngắn hơn nữa thời gian từ lúc doanh nghiệp xin vay cho đến lúc giải ngân

3.3.1.2. Quản lý và thẩm định chặt chẽ các yếu tố ảnh hưởng đến tính lành mạnh trong quan hệ tín dụng với DNNVV

3.3.1.3. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tín dụng trong quan hệ với các DNNVV thông qua công tác đào tạo, tái đào tạo và tuyển dụng

3.3.1.4. Hoàn thiện quy trình thẩm định tín dụng chặt chẽ và đảm bảo thực hiện đúng qui trình trước khi giải ngân

3.3.1.5. Nâng cao hiệu quả thanh tra, kiểm tra, giám sát tình hình sử dụng vốn vay của doanh nghiệp nhỏ và vừa sau khi giải ngân

3.3.1.6. Tăng cường quản lý rủi ro và thu hồi nợ quá hạn, nợ xấu để nâng cao chất lượng tín dụng

3.3.2. Đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn Tp.Hồ Chí Minh

3.3.2.1. Chuyên nghiệp hóa trong tổ chức hoạt bộ máy kế toán – tài chính để tạo tính minh bạch và trung thực trong các báo cáo

3.3.2.2. Tăng cường giao dịch thanh toán qua ngân hàng nhằm tăng tính minh bạch trong hoạt động tài chính của DNNVV

3.3.2.3. Nâng cao kỹ năng và trình độ nghề nghiệp đối với nhân viên và các cấp quản lý của DNNVV

3.3.2.4. Tăng cường bổ sung nguồn vốn chủ sở hữu để tăng năng lực tài chính của doanh nghiệp

3.3.2.5. Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng nhằm tăng uy tín của doanh nghiệp

3.4. CÁC KHUYẾN NGHỊ ĐỐI VỚI HIỆP HỘI VÀ CƠ QUAN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC

3.4.1. Khuyến nghị đối với các hiệp hội doanh nghiệp, hiệp hội nghề nghiệp

3.4.2. Khuyến nghị đối với các cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức khác

3.4.2.1. Hoàn thiện qui chế về thành lập và hoạt động quỹ bão lãnh tín dụng linh hoạt, hợp lý và hiệu quả hơn

3.4.2.2. Nâng cao vai trò đích thực của hiệp hội doanh nghiệp trong tư cách của một tổ chức nghề nghiệp

3.4.2.3. Đẩy mạnh hợp tác với các tổ chức tài chính tín dụng quốc tế thực hiện các hoạt động cho vay và bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam

3.4.2.4. Xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực có chất lượng phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các DNNVV

3.4.2.5. Tiếp tục hoàn thiện các chính sách hỗ trợ nhằm phát huy vai trò của các doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.4.2.6. Nâng cao hiệu quả hoạt động của Quỹ bảo lãnh tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.4.2.7. Đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa các ngân hàng thương mại Nhà nước để tăng tính linh hoạt và hiệu quả trong hoạt động của ngân hàng

3.4.2.8. Nghiên cứu và xúc tiến phương án tái cấu trúc hệ thống ngân hàng TMCP Việt Nam nhằm tăng khả năng cạnh tranh trong điều kiện hội nhập vừa gia tăng khả năng đáp ứng các sản phẩm dịch vụ có chất lượng cao

3.4.2.9. Thành lập và triển khai nghiệp vụ bảo lãnh tín dụng thuộc sở hữu tư nhân

3.4.2.10. Xây dựng quỹ hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

PHỤ LỤC SỐ 1

PHỤ LỤC SỐ 2

PHỤ LỤC SỐ 3

PHỤ LỤC SỐ 4

I. Tổng quan về tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa

Phần này phân tích khái niệm và đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), đồng thời làm rõ vai trò của chúng trong nền kinh tế. Các tiêu chuẩn phân loại DNNVV tại Việt Nam và một số quốc gia khác được so sánh, nhấn mạnh sự khác biệt về quy mô và lĩnh vực hoạt động. Tín dụng ngân hàng được xem là công cụ hỗ trợ quan trọng giúp DNNVV phát triển, đặc biệt trong việc tăng nguồn vốn và nâng cao khả năng cạnh tranh.

1.1. Khái niệm và tiêu chuẩn DNNVV

DNNVV được định nghĩa dựa trên quy mô vốn, số lượng lao động và doanh thu. Tại Việt Nam, các tiêu chuẩn này được quy định cụ thể trong Luật Doanh nghiệp. So sánh với các quốc gia như Mỹ, Nhật Bản, và EU cho thấy sự khác biệt trong cách tiếp cận phân loại DNNVV.

1.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng

Tín dụng ngân hàng không chỉ giúp DNNVV tiếp cận nguồn vốn mà còn thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Các hình thức tín dụng phổ biến bao gồm cho vay ngắn hạn, trung hạn và dài hạn, phù hợp với nhu cầu đa dạng của DNNVV.

II. Thực trạng tín dụng DNNVV tại TP

Phần này đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng ngân hàng đối với DNNVV tại TP.HCM, tập trung vào các ngân hàng thương mại cổ phần. Dữ liệu từ năm 2006 đến 2011 cho thấy sự tăng trưởng mạnh về dư nợ tín dụng, nhưng cũng tồn tại nhiều rủi ro liên quan đến chất lượng tín dụng.

2.1. Tình hình phát triển DNNVV

Số lượng DNNVV tại TP.HCM tăng đều qua các năm, đóng góp đáng kể vào GDP và tạo việc làm. Tuy nhiên, nguồn vốn chủ yếu vẫn phụ thuộc vào vay vốn ngân hàng, chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu tài chính của các doanh nghiệp.

2.2. Hoạt động tín dụng của ngân hàng

Các ngân hàng thương mại cổ phần tại TP.HCM đã triển khai nhiều sản phẩm tín dụng đa dạng, phù hợp với nhu cầu của DNNVV. Tuy nhiên, tỷ lệ nợ xấu và nợ quá hạn vẫn là thách thức lớn, đòi hỏi cải thiện quy trình thẩm định và quản lý rủi ro.

III. Giải pháp mở rộng và nâng cao chất lượng tín dụng

Phần này đề xuất các giải pháp nhằm mở rộng và nâng cao chất lượng tín dụng ngân hàng đối với DNNVV tại TP.HCM. Các giải pháp tập trung vào việc tăng cường liên kết giữa ngân hàng và doanh nghiệp, hoàn thiện chính sách lãi suất, và nâng cao năng lực quản lý rủi ro.

3.1. Giải pháp đối với ngân hàng

Các ngân hàng thương mại cổ phần cần tăng cường liên kết với các hiệp hội doanh nghiệp và tổ chức tài chính để mở rộng nguồn vốn. Đồng thời, cần hoàn thiện quy trình thẩm định và quản lý rủi ro để giảm thiểu nợ xấu.

3.2. Giải pháp đối với DNNVV

DNNVV cần chú trọng đổi mới công nghệ và nâng cao trình độ quản lý để tăng khả năng tiếp cận vốn. Việc tham gia các hiệp hội và tận dụng sự hỗ trợ từ các tổ chức trung gian cũng là yếu tố quan trọng.

Nghiên Cứu Tín Dụng Cho Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa Tại TP.HCM Từ Các Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần