Thực Thi Chính Sách Xây Dựng Nông Thôn Mới Ở Huyện Nam Trà My, Tỉnh Quảng Nam

Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM không chỉ đơn thuần là xây dựng cơ sở hạ tầng, mà còn hướng đến sự phát triển toàn diện về kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường ở khu vực nông thôn. Mục tiêu chính là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, thu hẹp khoảng cách giữa thành thị và nông thôn, đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Theo tác giả Trần Thị Sáu, xây dựng nông thôn mới là cuộc cách mạng, vận động lớn để cộng đồng dân cư đồng lòng xây dựng thôn xã khang trang, phát triển sản xuất, nhân dân có nếp sống văn hóa, môi trường, an ninh nông thôn được đảm bảo, thu nhập đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao.

Việc thực thi chính sách xây dựng NTM chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm: nguồn lực tài chính, năng lực quản lý của cán bộ, sự tham gia của cộng đồng, điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của địa phương. Tại huyện Nam Trà My, yếu tố địa hình đồi núi hiểm trở, dân cư phân tán và trình độ dân trí còn hạn chế là những thách thức lớn trong quá trình thực hiện chương trình. Ngoài ra, sự phối hợp giữa các cấp chính quyền và các ban ngành liên quan cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả của chính sách.

Huyện Nam Trà My đã có những tiến bộ đáng kể trong việc thực hiện 19 tiêu chí NTM. Nhiều công trình hạ tầng như đường giao thông, trường học, trạm y tế đã được xây dựng và nâng cấp, góp phần cải thiện điều kiện sống và làm việc của người dân. Sản xuất nông nghiệp cũng có những chuyển biến tích cực, với việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Về nhóm tiêu chí văn hóa - xã hội - môi trường, Nam Trà My đã triển khai tốt các chương trình xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng giáo dục và y tế, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, bảo vệ môi trường.

Bên cạnh những thành tựu, việc thực thi chính sách NTM tại Nam Trà My vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Nguồn lực đầu tư còn hạn hẹp, năng lực quản lý của cán bộ còn yếu, và sự tham gia của cộng đồng chưa thực sự sâu rộng. Điều này dẫn đến việc một số tiêu chí đạt được chưa bền vững, và các vấn đề về môi trường, an ninh trật tự xã hội chưa được giải quyết triệt để. Nguyên nhân chủ yếu là do điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn của địa phương, trình độ dân trí còn thấp, và sự phối hợp giữa các cấp chính quyền chưa thực sự hiệu quả. Cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các chương trình, dự án trên địa bàn huyện để đảm bảo hiệu quả cao nhất.

Cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền trong việc thực thi chính sách xây dựng NTM. Xây dựng kế hoạch và lộ trình thực hiện cụ thể, rõ ràng, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá tình hình thực hiện, kịp thời phát hiện và xử lý các sai phạm. Phát huy vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội, đặc biệt là Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, trong việc vận động, tuyên truyền và giám sát việc thực hiện chính sách.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức của người dân về mục tiêu, ý nghĩa và nội dung của chương trình xây dựng NTM. Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức cho cán bộ các cấp, đặc biệt là cán bộ làm công tác NTM ở cơ sở. Phát huy vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng trong việc tuyên truyền, giới thiệu các mô hình, điển hình tiên tiến trong xây dựng NTM. Cần có những chính sách cụ thể về mô hình nông nghiệp nông thôn vừa mang tính tổng hợp bao quát nhiều lĩnh vực, vừa đi sâu giải quyết nhiều vấn đề cụ thể, đồng thời giải quyết các mối quan hệ với các chính sách khác.

Nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng nguồn vốn đầu tư cho xây dựng NTM. Thực hiện công khai, minh bạch các nguồn vốn, đảm bảo sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả. Đẩy mạnh xã hội hóa, huy động các nguồn lực từ cộng đồng, doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế - xã hội khác. Xây dựng cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào khu vực nông thôn, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân. Cơ chế phân cấp về quyết định đầu tư và phân bổ vốn theo hướng tăng cường quyền quyết định cho cơ sở là phù hợp, nhưng thiếu các biện pháp đồng bộ và tăng cường kiểm tra.

Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) là một giải pháp quan trọng để nâng cao giá trị nông sản và tạo thương hiệu cho các sản phẩm đặc trưng của địa phương. Huyện Nam Trà My cần đẩy mạnh triển khai chương trình OCOP, hỗ trợ các doanh nghiệp và hợp tác xã trong việc phát triển sản phẩm mới, nâng cao chất lượng và mẫu mã sản phẩm, đồng thời xây dựng các kênh phân phối hiệu quả. Tạo điều kiện cho các sản phẩm nông sản địa phương tiếp cận thị trường trong và ngoài nước.

Huyện Nam Trà My có tiềm năng lớn để phát triển du lịch nông thôn, đặc biệt là du lịch cộng đồng gắn với văn hóa bản địa. Cần đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ, đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số. Khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động du lịch, tạo thêm nguồn thu nhập và bảo tồn các giá trị văn hóa.

Chương trình xóa đói giảm nghèo bền vững là một trong những mục tiêu quan trọng của chính sách xây dựng NTM. Cần có các giải pháp đồng bộ để tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, đặc biệt là các hộ nghèo và cận nghèo. Hỗ trợ người dân tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi, các dịch vụ khoa học kỹ thuật, và các chương trình đào tạo nghề. Tạo điều kiện cho người dân tham gia vào các hoạt động sản xuất, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Việc cải thiện chất lượng cuộc sống và môi trường sống là một trong những ưu tiên hàng đầu của chính sách xây dựng NTM. Cần đầu tư phát triển các dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao, đảm bảo người dân được tiếp cận các dịch vụ công cộng chất lượng. Xây dựng môi trường sống xanh, sạch, đẹp, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người dân, hạn chế các hoạt động gây ô nhiễm môi trường.

Từ thực tiễn thực thi chính sách xây dựng NTM tại huyện Nam Trà My, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm quan trọng. Cần có sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự tham gia tích cực của cộng đồng, và sự phối hợp đồng bộ giữa các ban ngành liên quan. Định hướng phát triển cần phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, gắn liền với việc phát triển kinh tế - xã hội bền vững, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, và bảo vệ môi trường.

Để hoàn thiện chính sách nông thôn mới Quảng Nam, cần có các kiến nghị cụ thể đối với cấp Trung ương và cấp tỉnh. Đề nghị Trung ương tăng cường nguồn lực đầu tư cho các địa phương khó khăn, ban hành các chính sách hỗ trợ đặc biệt cho vùng sâu, vùng xa. Đề nghị tỉnh Quảng Nam xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các sở, ban, ngành, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá tình hình thực hiện chính sách.