Thay đổi hành vi và giao tiếp: Tổng quan tài liệu về sức khỏe cộng đồng ở các nước Châu Phi hạ Sahara

• Tác giả: Susanna Kauppi
• Trường học: Diaconia University of Applied Sciences
• Chuyên ngành: Master's Degree in Global Health Care
• Đề tài: Thay Đổi Hành Vi Và Giao Tiếp: Tổng Quan Tài Liệu Về Sức Khỏe Cộng Đồng Ở Các Nước Châu Phi Hạ Sahara
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2015

Mục lục chi tiết

• 1. INTRODUCTION
• 2. BEHAVIOR CHANGE
• 2.1. Theories of behavior change
• 2.1.1. Social cognitive theory
• 2.1.2. Social ecological model
• 2.1.3. Diffusion of innovation theory
• 2.2. Behavior change communication
• 2.3. Community
• 3. PURPOSE, OBJECTIVE AND RESEARCH QUESTIONS OF THE STUDY
• 4. METHODOLOGY AND RESEARCH PROCESS
• 4.1. Analysis of the research material
• 5. RESULTS
• 5.1. Factors relate to behavior change
• 5.1.1. Culture and tradition
• 5.1.2. Education and knowledge
• 5.1.3. Accessibility of goods
• 5.2. Communication and communication methods of behavior change
• 6. DISCUSSION
• 6.1. Inspection of the results
• 6.2. Reliability, limitation and ethics of the research
• 6.3. Suggestions for future research
• APPENDIX 1: FINAL SEARCH FROM THE DATABASES
• APPENDIX 2: RESEARCHES INCLUDED IN THE REVIEW
• REFERENCES

Tóm tắt

I. Tổng Quan Về Thay Đổi Hành Vi Sức Khỏe ở Châu Phi

Sức khỏe cộng đồng ở các nước Châu Phi hạ Sahara đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm tăng trưởng dân số, kinh tế thấp, cơ sở hạ tầng yếu kém và hệ thống y tế chưa hoàn thiện. Những yếu tố này ảnh hưởng đến sức khỏe của cá nhân và cộng đồng. Tuy nhiên, phần lớn các bệnh tật đều có thể phòng ngừa được, và hành vi sức khỏe đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa bệnh tật và duy trì sức khỏe. Nghiên cứu này tập trung vào việc mô tả các yếu tố liên quan đến thay đổi hành vi và các phương pháp giao tiếp sức khỏe cộng đồng đã được sử dụng ở khu vực này. Mục tiêu là cung cấp thông tin hữu ích cho các chiến dịch nâng cao sức khỏe trong cộng đồng.

1.1. Tầm quan trọng của giao tiếp sức khỏe cộng đồng hiệu quả

Giao tiếp hiệu quả đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi hành vi sức khỏe. Theo Dupas (2011), thông tin có thể tạo ra sự khác biệt lớn, nhưng không phải loại thông tin nào cũng vậy. Nguồn thông tin phải đáng tin cậy, có thể truy xuất nguồn gốc (Tindana et al., 2011) và phù hợp với văn hóa (Atkinson et al.). Một chương trình thành công cần có mục tiêu rõ ràng và tập trung vào một hành vi cụ thể (Kirby, Laris & Lori, 2007). Nhóm đối tượng mục tiêu cần được lựa chọn kỹ lưỡng, và đôi khi cần bao phủ một phạm vi dân số lớn hơn nếu chiến dịch có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến những người xung quanh (Tindana et al.).

1.2. Vai trò của y tế công cộng trong phòng ngừa bệnh tật

Y tế công cộng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh tật và nâng cao sức khỏe. Các chính phủ có trách nhiệm xây dựng chính sách y tế công cộng lành mạnh và các chương trình truyền thông sức khỏe bao phủ tất cả công dân. Các chính sách và chương trình này cần được điều chỉnh phù hợp với nhu cầu và khả năng của địa phương, đồng thời xem xét các hệ thống kinh tế, văn hóa và xã hội khác nhau. Ở các nước đang phát triển, sức khỏe và hạnh phúc không phải là điều hiển nhiên đối với hầu hết mọi người. Tình trạng thiếu nguồn lực, cơ sở hạ tầng y tế công cộng yếu kém và quản trị không hiệu quả đều có tác động lớn đến phúc lợi của người nghèo (Macfarlane, Racelis & Muli-Musimee 2000).

II. Thách Thức Thay Đổi Hành Vi ở Châu Phi Hạ Sahara

Việc thay đổi hành vi để cải thiện sức khỏe là một nhiệm vụ khó khăn, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Các yếu tố như nghèo đói, trình độ học vấn thấp và các rào cản văn hóa có thể cản trở quá trình này. Hơn nữa, các chương trình can thiệp thay đổi hành vi thường không được báo cáo đầy đủ, gây khó khăn cho việc nhân rộng và đánh giá hiệu quả. Cần có các nghiên cứu sâu hơn để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe ở từng khu vực cụ thể và để đánh giá hiệu quả của các phương pháp giao tiếp sức khỏe khác nhau.

2.1. Ảnh hưởng của yếu tố xã hội và văn hóa đến hành vi sức khỏe

Văn hóa có thể có tác động mạnh mẽ đến hành vi của cá nhân, và do đó, các chương trình y tế nên cố gắng phát triển các chiến lược phù hợp với văn hóa. Văn hóa phản ánh ý nghĩa cuộc sống, thực hành và chuẩn mực của một nhóm người. Ngôn ngữ và cách giao tiếp là một phần của văn hóa cũng như sắc tộc (Corcoran 2013; Huff & Kline 1999). Văn hóa định hình cách hiểu cá nhân về sức khỏe và bệnh tật (Airhihenbuwa, Ford & Iwelunmor 2014). Sự khác biệt về văn hóa có thể gây ra những rào cản lớn đối với các can thiệp hiệu quả, và do đó, cần phải nhận thức và nhạy cảm với sự đa dạng văn hóa trong việc lập kế hoạch, thiết kế và thực hiện chương trình nâng cao sức khỏe.

2.2. Tác động của nghèo đói và giáo dục đến thay đổi hành vi sức khỏe

Nghèo đói và trình độ học vấn thấp ảnh hưởng đến thay đổi hành vi ở các nước đang phát triển. Nghèo đói hạn chế khả năng tiếp cận các can thiệp, và trình độ học vấn thấp là một rào cản đối với thông tin. Nghèo đói và cơ sở hạ tầng kém trong xã hội ảnh hưởng đến việc áp dụng thay đổi hành vi nếu không thể tiếp cận các can thiệp do đường xá kém hoặc các hạn chế khác như thiếu điện. Mối đe dọa và nỗi sợ hãi về rủi ro sức khỏe có thể thúc đẩy mọi người tìm kiếm thông tin. Tuy nhiên, nỗi sợ hãi cũng có thể khiến mọi người phủ nhận rằng họ đang gặp rủi ro.

III. Chiến Lược Giao Tiếp Hiệu Quả cho Sức Khỏe Cộng Đồng

Để đạt được thay đổi hành vi bền vững, cần có các chiến lược giao tiếp hiệu quả, sử dụng nhiều kênh truyền thông khác nhau, bao gồm cả truyền thông đại chúng và giao tiếp cá nhân. Thông điệp cần được lặp lại thường xuyên và trình bày một cách đơn giản, dễ hiểu. Ngoài ra, cần có sự tham gia của cộng đồng trong tất cả các giai đoạn của chương trình nâng cao sức khỏe, từ lập kế hoạch đến thực hiện và đánh giá.

3.1. Sử dụng đa dạng kênh truyền thông sức khỏe

Giao tiếp hiệu quả sử dụng nhiều kênh khác nhau (Ricotta et al. 2015; Atkinson et al. 2011; Briscoe & Aboud 2012; Kirby et al. 2007; Babalola et al. 2006) như truyền thông đại chúng và giao tiếp cá nhân (Sood, Shefner-Rogers & Skinner 2014). Thông điệp phải được lặp lại thường xuyên (Atkinson et al.). Mọi người cần có đủ thời gian để thích nghi với thông tin mới và thông điệp phải được trình bày một cách đơn giản (Newson et al.). Đặc biệt, những người có trình độ học vấn thấp có thể không xử lý được thông tin phức tạp, nhưng mặt khác, những người có trình độ học vấn cao hơn có thể có thái độ hoài nghi đối với thông tin đơn giản (Dupas 2011).

3.2. Tầm quan trọng của sự tham gia của cộng đồng

Sự tham gia của cộng đồng là rất cần thiết trong mọi giai đoạn của các hành động nâng cao sức khỏe (Atkinson, Vallely, Fitzgerald, Whittaker & Tanner 2011; Babalola et al. 2006), vì nó cũng dự đoán sự thành công tốt hơn cho chương trình (Riehman et al.). Tóm lại, nâng cao sức khỏe được thực hiện với các thành viên cộng đồng, bởi các thành viên cộng đồng và cho các thành viên cộng đồng (Ritchie 2007, tham khảo nguồn Green & Tones, 2010). Trước bất kỳ chiến dịch thay đổi hành vi nào, và do tác động mạnh mẽ của cộng đồng, cần phải làm rõ ý nghĩa của cộng đồng, nhu cầu, điểm mạnh và rào cản của nó trong bối cảnh cụ thể đó cũng như sự sẵn sàng thay đổi (Green & Tones 2008).

IV. Ứng Dụng Mô Hình Thay Đổi Hành Vi trong Y Tế Cộng Đồng

Nhiều mô hình thay đổi hành vi có sẵn để hỗ trợ các chương trình y tế cộng đồng. Các mô hình này giúp xác định các trạng thái nhận thức, cảm xúc và động lực quan trọng của thay đổi hành vi. Tuy nhiên, việc áp dụng các mô hình này vào thực tế có thể gặp khó khăn do thiếu hướng dẫn rõ ràng. Cần có các nghiên cứu sâu hơn để đánh giá hiệu quả của các mô hình khác nhau và để phát triển các phương pháp can thiệp thay đổi hành vi phù hợp với từng bối cảnh cụ thể.

4.1. Các lý thuyết giao tiếp và mô hình thay đổi hành vi phổ biến

Trong bất kỳ chiến dịch nào mà mục tiêu là thay đổi hành vi, cần phải chọn một mô hình lý thuyết cung cấp một khuôn khổ có thể hướng dẫn các nhà thực hành (Sood et al.). Các lý thuyết giúp xác định các trạng thái nhận thức, cảm xúc và động lực quan trọng của thay đổi hành vi (Webb et al.). Các lý thuyết giúp các nhà thực hành hiểu hành vi, phát triển thông tin và thực hiện các chiến dịch. Ngoài ra, các mô hình lý thuyết giúp định hình quá trình đánh giá (Corcoran 2013). Tuy nhiên, các chiến dịch thay đổi hành vi có thể đã được đánh giá chỉ theo một cách rất đơn giản: hoặc chiến dịch đáp ứng các mục tiêu do người lập kế hoạch chiến dịch đặt ra hay không.

4.2. Hạn chế của việc áp dụng lý thuyết vào thực tế

Việc áp dụng mô hình lý thuyết là mong muốn, nhưng có một số lý do tại sao các lý thuyết chưa được sử dụng. Các lý thuyết đã bị bỏ qua và các nhà thực hành có thể thấy khó áp dụng lý thuyết vào thực tế. Thiếu hướng dẫn rõ ràng về lý thuyết nào nên sử dụng trong các chiến dịch, thiếu thông tin về cách biến lý thuyết thành một thông điệp hấp dẫn và sự thiếu hiểu biết của các nhà thực hành về thay đổi hành vi sức khỏe dẫn đến việc tránh các lý thuyết.

V. Kết Quả Nghiên Cứu về Thay Đổi Hành Vi ở Châu Phi

Nghiên cứu cho thấy rằng các vấn đề cộng đồng và cá nhân, văn hóa, giáo dục và kiến thức, kinh tế và khả năng tiếp cận hàng hóa đều liên quan đến hành vi và thay đổi hành vi, cũng như cách giao tiếp. Các vấn đề này, cả cá nhân và cộng đồng, đều đan xen lẫn nhau và do đó, thay đổi hành vi cần được nhìn nhận trong một bối cảnh rộng lớn hơn. Ảnh hưởng của cộng đồng đối với hành vi mạnh mẽ hơn so với khả năng thay đổi hành vi của cá nhân và do đó, sự tham gia của cộng đồng ngay từ đầu là một vấn đề then chốt cho sự thành công của các chiến dịch thay đổi hành vi.

5.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe

Sự sẵn sàng cho thay đổi hành vi chịu ảnh hưởng lớn bởi thái độ và giá trị cá nhân của cá nhân. Hơn nữa, hành vi bị ảnh hưởng bởi văn hóa và môi trường chiếm ưu thế (Green & Tones 2010) cũng như những người mà họ thích và những người có thẩm quyền (Newson et al.). Các hộ gia đình có thể học hỏi từ hàng xóm và đồng nghiệp của họ và việc học hỏi từ những người khác diễn ra nhanh hơn so với việc tự học. Giáo dục và khả năng tiếp cận thông tin cũng như sự cân bằng kinh tế của hộ gia đình thường thúc đẩy thay đổi hành vi.

5.2. Vai trò của truyền thông trong thay đổi hành vi

Các chương trình y tế và phát triển sử dụng truyền thông thay đổi hành vi để cải thiện sức khỏe và hạnh phúc của mọi người. Theo Dupas (2011), thông tin có thể tạo ra sự khác biệt, nhưng không phải tất cả các loại thông tin. Nguồn thông tin phải đáng tin cậy, có thể truy xuất nguồn gốc (Tindana et al. 2011) và được chấp nhận về mặt văn hóa (Atkinson et al.). Một chương trình thành công có mục tiêu rõ ràng và tập trung hẹp vào hành vi cụ thể (Kirby, Laris & Lori 2007). Nhóm mục tiêu cho các chiến dịch thông tin và thông tin phải được lựa chọn tốt và đôi khi cần bao phủ một dân số lớn hơn nếu chiến dịch có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến những người xung quanh (Tindana et al.).

VI. Đề Xuất Nghiên Cứu Tương Lai về Sức Khỏe Cộng Đồng

Cần có thêm nghiên cứu về các can thiệp thay đổi hành vi và kết quả của chúng. Do sự phát triển công nghệ trên toàn thế giới, cần có thêm thông tin về cách công nghệ mới với các chương trình ứng dụng có thể được sử dụng trong các chiến dịch thay đổi hành vi. Các nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các phương pháp giao tiếp sức khỏe khác nhau trong các bối cảnh cụ thể và vào việc phát triển các chiến lược bền vững để nâng cao sức khỏe ở các nước Châu Phi hạ Sahara.

6.1. Nghiên cứu về ứng dụng công nghệ trong truyền thông sức khỏe

Do sự phát triển công nghệ trên toàn thế giới, cần có thêm thông tin về cách công nghệ mới với các chương trình ứng dụng có thể được sử dụng trong các chiến dịch thay đổi hành vi. Các nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các phương pháp giao tiếp sức khỏe khác nhau trong các bối cảnh cụ thể và vào việc phát triển các chiến lược bền vững để nâng cao sức khỏe ở các nước Châu Phi hạ Sahara.

6.2. Đánh giá tác động của các chương trình y tế công cộng

Cần có các nghiên cứu sâu hơn để đánh giá tác động của các chương trình y tế công cộng và để xác định các yếu tố thành công và thất bại. Các nghiên cứu này nên sử dụng các phương pháp đánh giá toàn diện và nên xem xét các yếu tố xã hội, văn hóa và kinh tế ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe.