I. Tổng quan về tác động của tính thanh khoản chứng khoán
Tính thanh khoản chứng khoán đóng vai trò quan trọng trong quyết định đầu tư của doanh nghiệp. Tính thanh khoản chứng khoán được hiểu là khả năng chuyển đổi chứng khoán thành tiền mặt mà không làm giảm giá trị của chúng. Nghiên cứu cho thấy rằng tính thanh khoản có ảnh hưởng tích cực đến quyết định đầu tư của doanh nghiệp. Cụ thể, khi tính thanh khoản cao, doanh nghiệp có xu hướng đầu tư nhiều hơn do khả năng dễ dàng chuyển đổi tài sản thành tiền mặt. Điều này giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và tăng cường khả năng tài chính. Theo nghiên cứu của Nguyễn Lệ Thu (2019), tính thanh khoản chứng khoán năm trước có tác động làm gia tăng đầu tư của doanh nghiệp trong năm hiện tại. Điều này cho thấy rằng các doanh nghiệp cần chú trọng đến tính thanh khoản khi đưa ra quyết định đầu tư.
1.1. Khái niệm và vai trò của tính thanh khoản
Khái niệm tính thanh khoản chứng khoán được định nghĩa là khả năng của một tài sản tài chính có thể được mua hoặc bán trên thị trường mà không làm thay đổi giá của nó. Tính thanh khoản không chỉ ảnh hưởng đến quyết định đầu tư mà còn tác động đến chiến lược tài chính tổng thể của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có tính thanh khoản cao có thể dễ dàng huy động vốn khi cần thiết, từ đó tạo ra cơ hội đầu tư tốt hơn. Theo nghiên cứu của Amihud (2002), tính thanh khoản cao giúp giảm chi phí giao dịch và tăng cường sự hấp dẫn của chứng khoán đối với nhà đầu tư. Điều này có thể dẫn đến việc tăng cường đầu tư vào các dự án có tiềm năng sinh lời cao hơn.
II. Quyết định đầu tư của doanh nghiệp
Quyết định đầu tư là một trong những quyết định quan trọng nhất trong tài chính doanh nghiệp. Nó liên quan đến việc phân bổ nguồn lực hiện tại để tạo ra giá trị trong tương lai. Quyết định đầu tư không chỉ ảnh hưởng đến lợi nhuận mà còn tác động đến sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Theo lý thuyết của Tobin, khi lợi nhuận cận biên lớn hơn chi phí cận biên, doanh nghiệp sẽ tiếp tục đầu tư. Ngược lại, nếu lợi nhuận cận biên thấp hơn chi phí cận biên, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì giá trị. Nghiên cứu của Bauer và cộng sự (2008) cho thấy rằng quyết định đầu tư ở các nước phát triển thường được đo bằng chi tiêu vốn, trong khi ở các nước đang phát triển, nó thường được đo bằng tài sản cố định.
2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư
Nhiều yếu tố tác động đến quyết định đầu tư của doanh nghiệp, bao gồm tính thanh khoản, dòng tiền nội bộ, cơ hội tăng trưởng và đòn bẩy tài chính. Dòng tiền nội bộ là nguồn tài trợ quan trọng cho các dự án đầu tư. Doanh nghiệp có dòng tiền dồi dào có khả năng đầu tư vào các dự án mới mà không cần phải vay mượn. Ngoài ra, cơ hội tăng trưởng cũng là yếu tố quyết định. Doanh nghiệp cần đánh giá tiềm năng tăng trưởng của các dự án trước khi đưa ra quyết định đầu tư. Cuối cùng, đòn bẩy tài chính có thể làm tăng lợi nhuận nhưng cũng đi kèm với rủi ro cao hơn. Do đó, doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định sử dụng đòn bẩy trong đầu tư.
III. Phân tích thực nghiệm về tác động của tính thanh khoản đến quyết định đầu tư
Nghiên cứu thực nghiệm cho thấy rằng tính thanh khoản chứng khoán có tác động rõ rệt đến quyết định đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam. Dữ liệu từ 410 doanh nghiệp niêm yết trên hai Sở giao dịch chứng khoán cho thấy rằng tính thanh khoản cao dẫn đến việc gia tăng đầu tư. Phân tích hồi quy mô hình tác động cố định (FEM) cho thấy rằng tính thanh khoản năm trước có tác động tích cực đến đầu tư trong năm hiện tại. Điều này cho thấy rằng các doanh nghiệp cần chú trọng đến tính thanh khoản khi đưa ra quyết định đầu tư. Hơn nữa, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các yếu tố như dòng tiền nội bộ và cơ hội tăng trưởng cũng có tác động đáng kể đến quyết định đầu tư.
3.1. Kết quả nghiên cứu và ý nghĩa thực tiễn
Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng tính thanh khoản chứng khoán không chỉ ảnh hưởng đến quyết định đầu tư mà còn có thể được sử dụng như một chỉ số để đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có tính thanh khoản cao thường có khả năng đầu tư vào các dự án mới và mở rộng hoạt động kinh doanh. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp tăng trưởng mà còn tạo ra giá trị cho cổ đông. Hơn nữa, nghiên cứu cũng đề xuất rằng các doanh nghiệp nên cải thiện tính thanh khoản của mình thông qua việc công bố thông tin minh bạch và cải thiện quản lý tài chính để thu hút nhà đầu tư.
