Luận án tiến sĩ: Tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đối với sự chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long

• Tác giả: Nguyễn Thị Huỳnh Giao
• Người hướng dẫn: PGS, TS Võ Khắc Thường
• Trường học: Đại học Ngoại Thương
• Chuyên ngành: Kinh tế quốc tế
• Đề tài: Tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đối với sự chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế của vùng Đồng bằng sông Cửu Long
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
• 1.1. Các nghiên cứu thực nghiệm về tác động của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đến sự chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế
• 1.2. Những điểm đã thống nhất và khoảng trống nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TÁC ĐỘNG CỦA ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI ĐẾN SỰ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU NGÀNH KINH TẾ CỦA VÙNG CỦA MỘT QUỐC GIA
• 2.1. Khái quát một số vấn đề lý luận về đầu tư trực tiếp nước ngoài
• 2.2. Khái luận về chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế
• 2.3. Một số vấn đề về tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đến chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế
• 2.4. Cơ sở thực tiễn của chủ đề nghiên cứu – Lợi thế và khó khăn của Vùng Đồng bằng sông Cửu Long trong thu hút FDI và trong chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Mô hình thực nghiệm
• 3.3. Kỹ thuật ước lượng
• 3.4. Kỹ thuật hồi quy dữ liệu bảng
• 3.5. Khắc phục khuyết tật của mô hình nghiên cứu
• 3.6. Dữ liệu nghiên cứu
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Thực trạng thu hút FDI của vùng đồng bằng sông Cửu Long
• 4.2. Thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế vùng đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2010 – 2019
• 4.3. Thực trạng vai trò của FDI thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế ở Vùng Đồng bằng sông Cửu Long 2010 - 2019
• 4.4. Kết quả đo lường tác động của FDI đến chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế ở Vùng đồng bằng sông Cửu Long
• 4.4.1. Tốc độ chuyển dịch
• 4.4.2. Xu hướng chuyển dịch
• 4.4.2.1. Xu hướng chuyển dịch từ Nông nghiệp sang Công nghiệp
• 4.4.2.2. Xu hướng chuyển dịch từ Nông nghiệp sang Dịch vụ
• 4.5. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 5. CHƯƠNG 5: MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ NHẰM PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI ĐỐI VỚI QUÁ TRÌNH CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU NGÀNH KINH TẾ VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG TRONG THỜI GIAN TỚI
• 5.1. Bối cảnh hiện nay ảnh hưởng đến thu hút FDI và chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế tại Vùng đồng bằng sông Cửu Long
• 5.1.1. Bối cảnh quốc tế
• 5.1.2. Bối cảnh trong nước
• 5.2. Mục tiêu, quan điểm về chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế ở vùng ĐBSCL trong giai đoạn 2021-2030 tầm nhìn đến năm 2050
• 5.3. Định hướng chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế ở vùng ĐBSCL đến năm 2030 giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050
• 5.4. Một số khuyến nghị nhằm phát huy vai trò của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với quá trình chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long
• 5.4.1. Đổi mới tư duy trong thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế của Vùng ĐBSCL
• 5.4.2. Chính sách tính đến yếu tố đặc thù của từng tỉnh trong Vùng
• 5.4.3. Xây dựng chiến lược thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế của Vùng ĐBSCL
• 5.4.4. Hoàn thiện cơ chế chính sách để khuyến khích thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài nhằm thúc đẩy hơn nữa chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế của Vùng ĐBSCL
• 5.4.5. Đổi mới công tác xúc tiến đầu tư để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế của Vùng
• 5.4.6. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính của Vùng ĐBSCL
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tác động của FDI đến chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế

Tác động của FDI đến chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long được phân tích qua các khía cạnh chính. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế và công nghiệp hóa. Các nghiên cứu chỉ ra rằng FDI không chỉ tạo ra nguồn vốn mà còn chuyển giao công nghệ, nâng cao năng suất lao động. Tuy nhiên, tác động của FDI đến cơ cấu ngành kinh tế không đồng đều, với sự suy giảm của nông nghiệp và sự gia tăng của công nghiệp và dịch vụ. Điều này dẫn đến sự chuyển dịch lao động từ khu vực nông thôn sang đô thị, góp phần vào tăng trưởng kinh tế nhưng cũng gây ra những thách thức về phát triển bền vững.

1.1. Tác động tích cực của FDI

FDI mang lại nhiều lợi ích cho kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Nó thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu ngành từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ, tạo ra việc làm và nâng cao thu nhập. Các doanh nghiệp FDI cũng chuyển giao công nghệ hiện đại, giúp cải thiện năng suất và chất lượng sản phẩm. Điều này phù hợp với mục tiêu công nghiệp hóa và hiện đại hóa của vùng.

1.2. Tác động tiêu cực của FDI

Bên cạnh những lợi ích, FDI cũng gây ra những tác động tiêu cực. Sự tập trung quá mức vào công nghiệp và dịch vụ dẫn đến sự suy giảm của nông nghiệp, gây mất cân đối trong cơ cấu ngành kinh tế. Ngoài ra, việc thu hút FDI thiếu chọn lọc có thể dẫn đến ô nhiễm môi trường và khai thác cạn kiệt tài nguyên, ảnh hưởng đến phát triển bền vững của vùng.

II. Thực trạng chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2010-2019 cho thấy sự thay đổi đáng kể. Tỷ trọng nông nghiệp giảm từ 39,6% năm 2010 xuống còn 28,3% năm 2019, trong khi công nghiệp và dịch vụ tăng lên. Sự chuyển dịch này phản ánh xu hướng công nghiệp hóa và hiện đại hóa của vùng. Tuy nhiên, tốc độ chuyển dịch không đồng đều giữa các tỉnh, với một số tỉnh vẫn phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp. Điều này cho thấy sự cần thiết của các chính sách FDI phù hợp để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu ngành một cách cân đối.

2.1. Xu hướng chuyển dịch từ nông nghiệp sang công nghiệp

Xu hướng chuyển dịch từ nông nghiệp sang công nghiệp là rõ rệt, với sự gia tăng đầu tư vào các ngành chế biến, chế tạo. Điều này giúp tạo ra nhiều việc làm và nâng cao giá trị gia tăng cho nền kinh tế. Tuy nhiên, sự chuyển dịch này cũng đặt ra thách thức về việc đào tạo lại lao động và cải thiện cơ sở hạ tầng.

2.2. Xu hướng chuyển dịch từ nông nghiệp sang dịch vụ

Xu hướng chuyển dịch từ nông nghiệp sang dịch vụ cũng đáng chú ý, đặc biệt là trong các lĩnh vực du lịch, logistics và tài chính. Sự phát triển của dịch vụ giúp đa dạng hóa nền kinh tế và tăng cường liên kết vùng. Tuy nhiên, cần có các chính sách hỗ trợ để đảm bảo sự phát triển bền vững của khu vực này.

III. Chính sách và khuyến nghị

Để phát huy vai trò của FDI trong chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long, cần có các chính sách FDI phù hợp. Các khuyến nghị bao gồm đổi mới tư duy trong thu hút FDI, xây dựng chiến lược thu hút đầu tư phù hợp với đặc thù của từng tỉnh, và hoàn thiện cơ chế chính sách để khuyến khích đầu tư vào các ngành có giá trị gia tăng cao. Đồng thời, cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để tạo môi trường đầu tư hấp dẫn.

3.1. Đổi mới tư duy trong thu hút FDI

Cần đổi mới tư duy trong thu hút FDI, tập trung vào các ngành có giá trị gia tăng cao và thân thiện với môi trường. Điều này giúp đảm bảo sự phát triển bền vững của vùng và tận dụng tối đa lợi ích từ đầu tư nước ngoài.

3.2. Xây dựng chiến lược thu hút FDI phù hợp

Xây dựng chiến lược thu hút FDI phù hợp với đặc thù của từng tỉnh trong vùng. Điều này giúp phân bổ nguồn vốn một cách hiệu quả và thúc đẩy sự phát triển đồng đều giữa các địa phương.