I. Cơ sở lý luận và tổng quan nghiên cứu
Chương này trình bày cơ sở lý thuyết về năng suất doanh nghiệp và tác động của xuất khẩu đến năng suất. Các lý thuyết về thương mại quốc tế và mối quan hệ giữa xuất khẩu và năng suất được phân tích chi tiết. Nghiên cứu cũng tổng hợp các kênh lan tỏa từ doanh nghiệp xuất khẩu đến các doanh nghiệp khác. Khung phân tích của luận án được xây dựng dựa trên các lý thuyết này, đồng thời chỉ ra khoảng trống nghiên cứu cần được giải quyết.
1.1. Lý thuyết về năng suất
Phần này tập trung vào các khái niệm cơ bản về năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) và năng suất lao động. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất như công nghệ sản xuất, quản lý doanh nghiệp, và cạnh tranh quốc tế được phân tích. Nghiên cứu cũng đề cập đến vai trò của đầu tư quốc tế trong việc nâng cao năng suất.
1.2. Tác động của xuất khẩu đến năng suất
Phần này khám phá các kênh tác động của xuất khẩu đến năng suất, bao gồm học hỏi công nghệ, tăng quy mô sản xuất, và cải thiện hiệu quả quản lý. Các nghiên cứu thực nghiệm từ các quốc gia như Nhật Bản, Trung Quốc, và Việt Nam được tham khảo để làm rõ mối quan hệ này.
II. Thực trạng xuất khẩu và năng suất tại Việt Nam
Chương này phân tích thực trạng xuất khẩu và năng suất doanh nghiệp tại Việt Nam giai đoạn 2000-2017. Dữ liệu cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ của kim ngạch xuất khẩu, đặc biệt trong các ngành công nghiệp chế biến và nông sản chất lượng cao. Tuy nhiên, năng suất lao động vẫn còn thấp so với các nước trong khu vực.
2.1. Xu hướng xuất khẩu
Phần này trình bày xu hướng xuất khẩu của Việt Nam, bao gồm sự chuyển dịch cơ cấu từ các mặt hàng nguyên liệu thô sang sản phẩm chế biến. Khu vực FDI đóng vai trò chủ đạo trong xuất khẩu, trong khi doanh nghiệp nội địa vẫn còn hạn chế.
2.2. Thực trạng năng suất
Phần này đánh giá năng suất lao động và năng suất nhân tố tổng hợp của các doanh nghiệp Việt Nam. Ngành công nghiệp có tốc độ tăng năng suất cao, trong khi ngành nông nghiệp vẫn còn thấp. Sự khác biệt về năng suất giữa các loại hình doanh nghiệp và vùng miền cũng được phân tích.
III. Phân tích thực nghiệm tác động của xuất khẩu
Chương này trình bày kết quả phân tích thực nghiệm về tác động của xuất khẩu đến năng suất doanh nghiệp. Các mô hình hồi quy được sử dụng để đo lường mối quan hệ này, bao gồm cả tác động lan tỏa từ các doanh nghiệp FDI xuất khẩu.
3.1. Kết quả ước lượng
Phần này trình bày kết quả ước lượng về tác động của xuất khẩu đến năng suất nhân tố tổng hợp và năng suất lao động. Kết quả cho thấy xuất khẩu có tác động tích cực đến năng suất, đặc biệt là trong các doanh nghiệp lớn và ngành công nghiệp.
3.2. Tác động lan tỏa
Phần này phân tích tác động lan tỏa từ các doanh nghiệp FDI xuất khẩu đến doanh nghiệp nội địa. Kết quả cho thấy sự lan tỏa chưa rõ nét, đặc biệt trong các ngành công nghiệp hỗ trợ và chuỗi cung ứng.
IV. Kết luận và kiến nghị
Chương này tổng hợp các kết quả nghiên cứu và đưa ra kiến nghị chính sách. Các giải pháp tập trung vào việc hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu, nâng cao năng suất, và phát triển bền vững.
4.1. Kiến nghị chính sách
Phần này đề xuất các giải pháp chính sách như hỗ trợ tín dụng xuất khẩu, khuyến khích đầu tư công nghệ, và phát triển công nghiệp hỗ trợ. Các giải pháp được phân loại theo ngành, loại hình doanh nghiệp, và vùng miền.
4.2. Đóng góp và hạn chế
Phần này đánh giá đóng góp của luận án trong việc làm rõ mối quan hệ giữa xuất khẩu và năng suất. Đồng thời, chỉ ra các hạn chế và hướng nghiên cứu trong tương lai.
