I. Tác động của tỷ giá hối đoái đến giá cả trong nước
Nghiên cứu về tỷ giá hối đoái và giá cả trong nước tại Việt Nam đã chỉ ra rằng sự thay đổi trong tỷ giá hối đoái có ảnh hưởng sâu sắc đến các chỉ số giá như giá nhập khẩu, giá sản xuất, và giá tiêu dùng. Theo các nghiên cứu trước đây, sự chuyển dịch này không chỉ diễn ra một cách trực tiếp mà còn thông qua các kênh gián tiếp. Khi tỷ giá hối đoái tăng, giá hàng hóa nhập khẩu tính bằng nội tệ sẽ tăng lên, dẫn đến việc tăng chi phí sản xuất và cuối cùng là giá tiêu dùng. Điều này cho thấy rằng tỷ giá hối đoái có thể là một yếu tố quyết định trong việc hình thành giá cả trong nước. "Sự chuyển dịch tỷ giá hối đoái là phần trăm thay đổi trong giá nhập khẩu tính bằng nội tệ do một phần trăm thay đổi trong tỷ giá hối đoái" (Goldberg và Knetter, 1997).
1.1. Các kênh chuyển dịch tỷ giá hối đoái
Có hai kênh chính để tỷ giá hối đoái ảnh hưởng đến giá cả trong nước: kênh trực tiếp và kênh gián tiếp. Kênh trực tiếp liên quan đến việc giá nhập khẩu tăng do tỷ giá hối đoái tăng, dẫn đến việc tăng chi phí sản xuất trong nước. Kênh gián tiếp lại liên quan đến việc tỷ giá hối đoái làm tăng nhu cầu hàng hóa trong nước do hàng hóa nước ngoài trở nên đắt đỏ hơn. "Khi nội tệ giảm giá, giá của hàng hóa nhập khẩu tính bằng nội tệ sẽ tăng lên" (Hyder và Shah, 2004). Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến giá cả mà còn đến cạnh tranh quốc tế và thương mại quốc tế.
II. Ảnh hưởng của tỷ giá hối đoái đến lạm phát
Sự thay đổi trong tỷ giá hối đoái có thể dẫn đến lạm phát trong nước. Khi tỷ giá hối đoái tăng, giá hàng hóa nhập khẩu sẽ tăng, từ đó làm tăng giá cả trong nước. Điều này có thể dẫn đến một vòng xoáy lạm phát khi các nhà sản xuất tăng giá để bù đắp cho chi phí cao hơn. "Sự chuyển dịch hoàn toàn (complete pass-through) xảy ra khi tỷ giá hối đoái thay đổi dẫn đến sự thay đổi tương ứng trong giá cả" (Dobrynskaya và Levando, 2005). Tuy nhiên, trong thực tế, sự chuyển dịch này thường không hoàn toàn, dẫn đến các tác động khác nhau đến lạm phát.
2.1. Tác động đến người tiêu dùng
Khi tỷ giá hối đoái tăng, người tiêu dùng sẽ phải đối mặt với giá cả cao hơn cho hàng hóa nhập khẩu. Điều này có thể làm giảm sức mua của người tiêu dùng và ảnh hưởng đến tiêu dùng nội địa. "Phản ứng của giá cả trong nước với cú sốc tỷ giá hối đoái có thể kéo dài từ 6 đến 15 tháng" (Bạch Thị Phương Thảo, 2011). Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt mà còn đến chỉ số giá tiêu dùng (CPI), từ đó tác động đến chính sách tiền tệ của chính phủ.
III. Chính sách tiền tệ và tỷ giá hối đoái
Chính sách tiền tệ đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tác động của tỷ giá hối đoái đến giá cả trong nước. Khi tỷ giá hối đoái biến động, Ngân hàng Nhà nước có thể can thiệp để ổn định tỷ giá và kiểm soát lạm phát. "Chính sách tiền tệ cũng là một nhân tố giải thích cho sự suy giảm chuyển dịch những thay đổi trong tỷ giá hối đoái vào giá tiêu dùng" (Frankel, Parsley và Wei, 2005). Việc điều chỉnh chính sách tiền tệ kịp thời có thể giúp giảm thiểu tác động tiêu cực từ sự biến động của tỷ giá hối đoái.
3.1. Tác động đến đầu tư nước ngoài
Sự ổn định của tỷ giá hối đoái cũng ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài. Khi tỷ giá hối đoái không ổn định, các nhà đầu tư có thể e ngại và giảm bớt đầu tư vào Việt Nam. "Đầu tư nước ngoài có thể bị ảnh hưởng bởi sự biến động của tỷ giá hối đoái, dẫn đến sự thay đổi trong cạnh tranh quốc tế" (Zorzi, Hahn và Sanchez, 2007). Điều này có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế và tạo ra việc làm trong nước.
