Nỗi sợ thất bại và ảnh hưởng đến khởi sự kinh doanh của thanh niên: Nghiên cứu từ cựu sinh viên Hà Nội

• Tác giả: Nông Phương Uyên
• Người hướng dẫn: Th.S Nguyễn Đăng Khoa
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Thống Kê Kinh Tế
• Đề tài: Tác Động Của Nỗi Sợ Thất Bại Đến Khởi Sự Kinh Doanh Của Thanh Niên Tại Hà Nội
• Loại tài liệu: đề tài
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ Ý ĐỊNH - HÀNH VI ĐỐI VỚI KHỞI SỰ KINH DOANH VÀ NỖI SỢ THẤT BẠI TRONG KHỞI SỰ KINH DOANH
• 1.1. Các khái niệm liên quan đến khởi sự kinh doanh của cựu sinh viên
• 1.1.1. Thanh niên
• 1.2. Khởi sự kinh doanh và các khái niệm về Ý định, Hành vi và Nỗi sợ thất bại trong khởi sự kinh doanh
• 1.2.1. Khởi sự kinh doanh
• 1.2.2. Ý định khởi sự kinh doanh
• 2. CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ TÁC ĐỘNG CỦA NỖI SỢ THẤT BẠI ĐẾN MỐI QUAN HỆ GIỮA Ý ĐỊNH VÀ HÀNH VI KHỞI SỰ KINH DOANH
• 3. CHƯƠNG 3: MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ GIẢ THUYẾT
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ HÀM Ý
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tác động của nỗi sợ thất bại đến khởi sự kinh doanh

Nỗi sợ thất bại là một yếu tố tâm lý quan trọng ảnh hưởng đến quyết định khởi sự kinh doanh của thanh niên tại Hà Nội. Theo nghiên cứu, nỗi sợ thất bại có thể làm giảm động lực khởi nghiệp và cản trở hành vi kinh doanh của thanh niên. Điều này đặc biệt đúng trong bối cảnh hiện nay, khi mà thanh niên thường phải đối mặt với nhiều thách thức khởi nghiệp như thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm và áp lực từ xã hội. Nỗi sợ này không chỉ ảnh hưởng đến ý định khởi sự kinh doanh mà còn có thể dẫn đến việc từ bỏ các cơ hội kinh doanh tiềm năng. Một nghiên cứu cho thấy rằng thanh niên có sự tự tin thấp thường có xu hướng không dám thực hiện các ý tưởng kinh doanh của mình. Điều này cho thấy rằng việc xây dựng sự tự tin và giảm thiểu nỗi sợ thất bại là rất cần thiết để khuyến khích thanh niên tham gia vào khởi nghiệp.

1.1. Tâm lý khởi nghiệp của thanh niên

Tâm lý khởi nghiệp của thanh niên tại Hà Nội chịu ảnh hưởng lớn từ nỗi sợ thất bại. Nhiều thanh niên cảm thấy áp lực từ gia đình và xã hội, dẫn đến việc họ không dám mạo hiểm trong kinh doanh. Theo một khảo sát, khoảng 60% thanh niên cho biết họ lo lắng về khả năng thất bại khi khởi nghiệp. Điều này cho thấy rằng tâm lý khởi nghiệp không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là vấn đề xã hội. Việc tạo ra một môi trường khuyến khích và hỗ trợ cho thanh niên có thể giúp giảm bớt nỗi sợ thất bại và khuyến khích họ tham gia vào khởi sự kinh doanh. Các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp, như hỗ trợ tài chính và đào tạo kỹ năng, có thể giúp thanh niên tự tin hơn trong việc thực hiện các ý tưởng kinh doanh của mình.

1.2. Rủi ro và thách thức trong khởi nghiệp

Khởi sự kinh doanh luôn đi kèm với rủi ro kinh doanh. Thanh niên thường thiếu kinh nghiệm và kiến thức cần thiết để quản lý các rủi ro này. Nỗi sợ thất bại có thể làm cho họ cảm thấy không đủ khả năng để đối mặt với những thách thức trong khởi nghiệp. Theo một nghiên cứu, những người có kỹ năng kinh doanh tốt hơn thường ít bị ảnh hưởng bởi nỗi sợ thất bại. Điều này cho thấy rằng việc trang bị cho thanh niên các kỹ năng kinh doanh cần thiết có thể giúp họ tự tin hơn trong việc khởi nghiệp. Hơn nữa, việc hiểu rõ về nguyên nhân thất bại trong kinh doanh cũng có thể giúp thanh niên chuẩn bị tốt hơn cho những thách thức mà họ có thể gặp phải.

II. Giải pháp thúc đẩy khởi sự kinh doanh

Để giảm thiểu nỗi sợ thất bại và khuyến khích thanh niên tham gia vào khởi sự kinh doanh, cần có những giải pháp cụ thể. Một trong những giải pháp quan trọng là tạo ra các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp. Các chương trình này có thể bao gồm đào tạo kỹ năng, hỗ trợ tài chính và tư vấn khởi nghiệp. Việc cung cấp thông tin và kiến thức về khởi nghiệp sẽ giúp thanh niên tự tin hơn trong việc thực hiện các ý tưởng kinh doanh của mình. Ngoài ra, việc xây dựng một môi trường khởi nghiệp tích cực cũng rất quan trọng. Các tổ chức, doanh nghiệp và chính phủ cần hợp tác để tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ cho khởi sự kinh doanh.

2.1. Đào tạo và phát triển kỹ năng

Đào tạo và phát triển kỹ năng kinh doanh là một trong những giải pháp quan trọng để giảm thiểu nỗi sợ thất bại. Các chương trình đào tạo nên tập trung vào việc cung cấp kiến thức về quản lý rủi ro, chiến lược kinh doanh và kỹ năng lãnh đạo. Việc trang bị cho thanh niên những kỹ năng này sẽ giúp họ tự tin hơn trong việc khởi nghiệp. Hơn nữa, các khóa học thực hành có thể giúp thanh niên áp dụng lý thuyết vào thực tế, từ đó nâng cao khả năng giải quyết vấn đề và ra quyết định trong kinh doanh.

2.2. Hỗ trợ tài chính và tư vấn

Hỗ trợ tài chính là một yếu tố quan trọng trong việc khuyến khích thanh niên tham gia vào khởi sự kinh doanh. Các chương trình vay vốn ưu đãi hoặc quỹ đầu tư cho thanh niên khởi nghiệp có thể giúp họ vượt qua những khó khăn ban đầu. Bên cạnh đó, việc cung cấp dịch vụ tư vấn khởi nghiệp cũng rất cần thiết. Các chuyên gia có thể giúp thanh niên xây dựng kế hoạch kinh doanh, phân tích thị trường và tìm kiếm cơ hội đầu tư. Điều này không chỉ giúp họ tự tin hơn mà còn tăng khả năng thành công trong khởi nghiệp.

Tổng quan nghiên cứu

Khởi sự kinh doanh (KSKD) đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của nhiều quốc gia, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi kinh tế hiện nay. Tại Việt Nam, khu vực kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 46% GDP giai đoạn 2016-2021 và được kỳ vọng tăng lên 55% vào năm 2025. Năm 2022, có khoảng 148,5 nghìn doanh nghiệp mới được thành lập, tăng 27,1% so với năm trước, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của phong trào KSKD. Thanh niên, đặc biệt là nhóm cựu sinh viên từ 22 đến 27 tuổi tại Hà Nội, được xem là lực lượng chủ chốt trong phong trào này nhờ sức trẻ, sự sáng tạo và khả năng tiếp thu nhanh các cơ hội kinh doanh mới.

Tuy nhiên, nỗi sợ thất bại được xác định là một trong những rào cản tâm lý lớn ảnh hưởng đến việc chuyển đổi từ ý định KSKD sang hành vi thực tế. Nghiên cứu nhằm mục tiêu phân tích tác động điều tiết của nỗi sợ thất bại đến mối quan hệ giữa ý định và hành vi KSKD của thanh niên Việt Nam, từ đó đề xuất các giải pháp thúc đẩy tinh thần KSKD trong nhóm đối tượng này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào cựu sinh viên các trường đại học khối kinh tế tại Hà Nội, thực hiện trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2023. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ chính sách phát triển doanh nghiệp trẻ, góp phần nâng cao tỷ lệ thành lập doanh nghiệp và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính:

1. Thuyết hành vi dự định (TPB) của Ajzen (1991): TPB cho rằng hành vi được quyết định bởi ý định hành vi, chịu ảnh hưởng bởi thái độ, chuẩn mực xã hội và nhận thức kiểm soát hành vi. Trong bối cảnh KSKD, ý định khởi sự kinh doanh là yếu tố trung tâm dẫn đến hành vi khởi sự thực tế.

2. Mô hình sự kiện khởi sự kinh doanh (SEE) của Shapero và Sokol (1982): Mô hình này nhấn mạnh vai trò của nhận thức về mức độ hấp dẫn, khả năng thực hiện và xu hướng hành vi trong việc hình thành ý định KSKD. SEE cũng đề cập đến các đặc điểm như chủ động, hợp nhất nguồn lực, quản lý tổ chức, tự chủ và chấp nhận rủi ro.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu bao gồm: ý định khởi sự kinh doanh, hành vi khởi sự kinh doanh, nỗi sợ thất bại trong KSKD, thanh niên (độ tuổi 22-27), và các yếu tố điều tiết tâm lý.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với cỡ mẫu 151 cựu sinh viên các trường đại học khối kinh tế tại Hà Nội, thu thập dữ liệu qua bảng hỏi trực tuyến (Google Form). Mẫu được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện, đảm bảo đại diện cho nhóm thanh niên có ý định và hành vi KSKD.

Quy trình phân tích dữ liệu gồm:

• Kiểm tra độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha (tất cả các thang đo đều đạt trên 0.88, đảm bảo độ tin cậy cao).
• Phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích nhân tố khẳng định (CFA) để xác định tính hội tụ và phân biệt của các biến quan sát.
• Phân tích hồi quy tuyến tính đơn biến và hồi quy biến điều tiết để kiểm định các giả thuyết về mối quan hệ giữa ý định KSKD, nỗi sợ thất bại và hành vi KSKD.
• Sử dụng phần mềm SPSS 20.0 và AMOS 22 cùng SPSS PROCESS macro Hayes (2012) để xử lý dữ liệu.

Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ý định KSKD ảnh hưởng tích cực đến hành vi KSKD: Hệ số tương quan Pearson giữa ý định và hành vi KSKD là 0.711 (p < 0.01), cho thấy ý định càng cao thì hành vi khởi sự kinh doanh càng mạnh mẽ. Hồi quy tuyến tính cho thấy hệ số B = 0.435, ý nghĩa thống kê (p < 0.05).

2. Nỗi sợ thất bại tác động tiêu cực đến hành vi KSKD: Hệ số tương quan giữa nỗi sợ thất bại và hành vi KSKD là -0.694 (p < 0.01), cho thấy nỗi sợ thất bại càng cao thì hành vi KSKD càng giảm. Hệ số hồi quy B = -0.045, có ý nghĩa.

3. Nỗi sợ thất bại điều tiết mối quan hệ giữa ý định và hành vi KSKD: Biến tương tác (ý định KSKD x nỗi sợ thất bại) có hệ số hồi quy B = -0.224 (p < 0.05), chứng minh nỗi sợ thất bại làm suy yếu mối liên hệ tích cực giữa ý định và hành vi KSKD. Đồ thị điều tiết minh họa rõ ràng: khi nỗi sợ thất bại ở mức cao, tác động tích cực của ý định lên hành vi giảm đáng kể.

4. Các yếu tố kiểm soát: Kinh nghiệm KSKD, nền tảng gia đình kinh doanh và chuyên ngành học có tác động thuận chiều đến hành vi KSKD. Giới tính không có ảnh hưởng đáng kể trong mô hình hồi quy cuối cùng.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với lý thuyết TPB và các nghiên cứu trước đây, khẳng định ý định là tiền đề quan trọng dẫn đến hành vi KSKD. Tuy nhiên, nỗi sợ thất bại được xác định là rào cản tâm lý làm giảm khả năng hiện thực hóa ý định thành hành động thực tế. Điều này lý giải tại sao nhiều thanh niên có ý định khởi nghiệp cao nhưng không thực hiện được hành vi KSKD.

So sánh với các nghiên cứu quốc tế, kết quả tương đồng với báo cáo của Cacciotti và cộng sự (2020) và Kong và cộng sự (2020) về vai trò điều tiết của nỗi sợ thất bại. Nghiên cứu cũng bổ sung bằng chứng thực nghiệm tại Việt Nam, đặc biệt trong nhóm thanh niên cựu sinh viên tại Hà Nội.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tương tác thể hiện ba mức nỗi sợ thất bại (thấp, trung bình, cao) trên trục Z, ý định KSKD trên trục X và hành vi KSKD trên trục Y, minh họa rõ sự suy giảm tác động tích cực của ý định khi nỗi sợ thất bại tăng cao.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ KSKD cho thanh niên: Tạo môi trường thuận lợi với các chương trình hỗ trợ tài chính, tư vấn, đào tạo kỹ năng quản lý và khởi nghiệp nhằm giảm thiểu nỗi sợ thất bại. Thời gian thực hiện: 2023-2025. Chủ thể: Chính phủ, các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp.

2. Phát triển các chương trình giáo dục và đào tạo KSKD: Đưa nội dung khởi nghiệp vào chương trình đào tạo đại học, tổ chức các câu lạc bộ, cuộc thi khởi nghiệp để tăng cường kỹ năng thực tiễn và giảm tâm lý lo ngại thất bại. Thời gian: 2023-2024. Chủ thể: Các trường đại học, viện nghiên cứu.

3. Xây dựng mạng lưới đầu tư thiên thần và quỹ hỗ trợ doanh nhân trẻ: Cung cấp nguồn vốn và hỗ trợ kỹ thuật cho các dự án khởi nghiệp của thanh niên, giúp họ tự tin hơn khi bước vào thị trường. Thời gian: 2023-2026. Chủ thể: Các quỹ đầu tư, tổ chức tài chính.

4. Tăng cường truyền thông và xây dựng hình mẫu doanh nhân thành công: Giúp thanh niên nhận thức đúng về rủi ro và cơ hội trong KSKD, giảm thiểu nỗi sợ thất bại thông qua các câu chuyện thành công và mô hình vai trò. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Báo chí, truyền hình, các tổ chức xã hội.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà hoạch định chính sách: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chính sách hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, giảm thiểu rào cản tâm lý và thúc đẩy phát triển doanh nghiệp trẻ.

2. Các trường đại học và cơ sở đào tạo: Tham khảo để thiết kế chương trình đào tạo, tổ chức hoạt động hỗ trợ sinh viên phát triển ý định và hành vi khởi nghiệp.

3. Doanh nhân trẻ và thanh niên có ý định khởi nghiệp: Hiểu rõ tác động của nỗi sợ thất bại và cách vượt qua để hiện thực hóa ý định kinh doanh.

4. Các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp và quỹ đầu tư: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng các chương trình hỗ trợ phù hợp, nâng cao hiệu quả đầu tư và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

1. Nỗi sợ thất bại ảnh hưởng thế nào đến khởi sự kinh doanh của thanh niên?
   Nỗi sợ thất bại làm giảm khả năng chuyển đổi ý định thành hành vi khởi nghiệp thực tế, khiến nhiều thanh niên dù có ý định cao nhưng không dám thực hiện.

2. Ý định khởi sự kinh doanh có phải là yếu tố quyết định hành vi không?
   Có, ý định là tiền đề quan trọng dẫn đến hành vi KSKD, tuy nhiên mức độ ảnh hưởng có thể bị điều tiết bởi các yếu tố như nỗi sợ thất bại.

3. Làm thế nào để giảm nỗi sợ thất bại trong khởi nghiệp?
   Thông qua xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ, đào tạo kỹ năng, cung cấp nguồn vốn và truyền thông tích cực về khởi nghiệp.

4. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
   Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với phân tích hồi quy biến điều tiết trên mẫu 151 cựu sinh viên tại Hà Nội.

5. Ai nên đọc luận văn này?
   Nhà hoạch định chính sách, các trường đại học, doanh nhân trẻ và tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sẽ tìm thấy nhiều thông tin hữu ích từ nghiên cứu này.

Kết luận

• Nghiên cứu xác nhận ý định KSKD có ảnh hưởng tích cực đến hành vi KSKD của thanh niên tại Hà Nội.
• Nỗi sợ thất bại trong KSKD có tác động tiêu cực và điều tiết làm suy yếu mối quan hệ giữa ý định và hành vi KSKD.
• Các yếu tố như kinh nghiệm, nền tảng gia đình và chuyên ngành học cũng ảnh hưởng tích cực đến hành vi KSKD.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chính sách và chương trình hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp hiệu quả hơn.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm giảm thiểu nỗi sợ thất bại và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong nhóm thanh niên trẻ.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý, giáo dục và tổ chức hỗ trợ cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất để phát huy tối đa tiềm năng khởi nghiệp của thanh niên, góp phần phát triển kinh tế bền vững.