Tác động của dòng vốn quốc tế đến sự ổn định tài chính trong khu vực ASEAN

• Tác giả: Lương Thị Thu Thủy
• Người hướng dẫn: TS Nguyễn Trần Phúc
• Trường học: Trường Đại học Ngân hàng TP.Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
• Đề tài: Tác Động Của Dòng Vốn Quốc Tế Đến Sự Ổn Định Tài Chính ASEAN
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN ÁN
• ABSTRACT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Mục tiêu của đề tài
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.5.1. Dữ liệu nghiên cứu
• 1.5.2. Phương pháp phân tích
• 1.6. Đóng góp của đề tài
• 1.7. Kết cấu của đề tài
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 2.1. Các khái niệm liên quan đến vấn đề nghiên cứu
• 2.1.1. Khái niệm về dòng vốn quốc tế
• 2.1.2. Khái niệm về sự ổn định tài chính
• 2.1.3. Cơ sở lý thuyết liên quan đến vấn đề nghiên cứu
• 2.1.3.1. Lý thuyết về dòng vốn quốc tế
• 2.1.3.1.1. Lý thuyết về dòng vốn trực tiếp
• 2.1.3.1.2. Lý thuyết về dòng vốn gián tiếp và dòng vốn khác
• 2.1.3.2. Lý thuyết về ổn định tài chính
• 2.1.3.3. Lý thuyết về tác động của dòng vốn quốc tế đến sự ổn định tài chính
• 2.2. Lược khảo các nghiên cứu liên quan
• 2.2.1. Lược khảo các yếu tố tác động đến ổn định tài chính
• 2.2.1.1. Tác động đến ổn định tài chính từ hội nhập tài chính toàn cầu
• 2.2.1.2. Tác động đến ổn định tài chính của yếu tố trong nước và yếu tố toàn cầu
• 2.2.1.3. Tác động đến ổn định tài chính thông qua kênh ngân hàng toàn cầu
• 2.2.1.4. Tác động vay nợ nước ngoài của các công ty tại thị trường mới nổi
• 2.2.2. Đo lường ổn định tài chính
• 2.2.3. Các bằng chứng thực nghiệm về tác động của dòng vốn quốc tế đến ổn định tài chính
• 2.2.4. Một số nhận xét và khoảng trống nghiên cứu
• 2.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Xây dựng giả thuyết nghiên cứu
• 3.3. Mô hình nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp phân tích
• 3.5. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: TÁC ĐỘNG CỦA DÒNG VỐN QUỐC TẾ ĐẾN ỔN ĐỊNH TÀI CHÍNH TẠI CÁC NƯỚC ASEAN
• 4.1. Thực trạng dòng vốn quốc tế tại ASEAN và Việt Nam
• 4.1.1. Thực trạng dòng vốn quốc tế tại các quốc gia ASEAN
• 4.1.2. Thực trạng dòng vốn quốc tế tại Việt Nam
• 4.2. Kết quả nghiên cứu mô hình thực nghiệm tại ASEAN
• 4.2.1. Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu
• 4.2.2. Phân tích tương quan
• 4.2.3. Kết quả hồi quy
• 4.2.4. Kiểm tra độ bền và phương pháp đo lường thay thế
• 4.2.5. Tiếp cận phương pháp hồi quy tác động cố định (FEM-Fixed effects model)
• 4.2.6. Tiếp cận phương pháp hồi quy GMM
• 4.2.7. Ảnh hưởng của quy mô ngân hàng
• 4.2.8. Ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính toàn cầu
• 4.3. Kết quả nghiên cứu mô hình thực nghiệm tại Việt Nam
• 4.3.1. Thống kê mô tả và ma trận tương quan
• 4.3.2. Kết quả thực nghiệm chính
• 4.3.3. Thay thế đo lường biến độc lập quan tâm chính
• 4.3.4. Tiếp cận phương pháp hồi quy GMM
• 4.3.5. Tác động từ cuộc khủng hoảng
• 4.3.6. Ảnh hưởng từ quy mô ngân hàng
• 4.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
• 5.1. Một số hàm ý chính sách
• 5.1.1. Đối với cơ quan quản lý
• 5.1.2. Đối với các NHTM
• 5.2. Hạn chế của luận án và gợi mở hướng nghiên cứu tiếp theo
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Dòng vốn quốc tế và ổn định tài chính ASEAN

Phần này tập trung phân tích khái niệm dòng vốn quốc tế, đặc biệt là dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và dòng vốn đầu tư gián tiếp (FII), tác động của chúng đến ổn định tài chính ASEAN. Nghiên cứu khảo sát các lý thuyết liên quan như lý thuyết về dòng vốn quốc tế, lý thuyết về ổn định tài chính, và cơ sở lý thuyết về tác động của dòng vốn quốc tế đến ổn định tài chính. Dữ liệu được thu thập từ các nguồn đáng tin cậy như Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), bao gồm cả dữ liệu vĩ mô và dữ liệu vi mô từ các ngân hàng thương mại tại 6 quốc gia ASEAN trong giai đoạn 2008-2019. Phân tích sẽ làm rõ mối quan hệ giữa các loại hình dòng vốn quốc tế và các chỉ số đo lường ổn định tài chính, bao gồm cả việc xem xét ảnh hưởng của các yếu tố khác như chính sách tài chính ASEAN, thị trường tài chính ASEAN, và khung pháp lý tài chính ASEAN. Nghiên cứu cũng sẽ đánh giá vai trò của ngân hàng trung ương ASEAN trong việc quản lý dòng vốn quốc tế và duy trì ổn định tài chính. Rủi ro dòng vốn quốc tế và khả năng kháng cự rủi ro của các quốc gia ASEAN sẽ được xem xét kỹ lưỡng.

1.1 Khái niệm và phân loại dòng vốn quốc tế

Phần này định nghĩa rõ ràng dòng vốn quốc tế, phân biệt giữa dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), dòng vốn đầu tư gián tiếp (FII) và các loại hình dòng vốn quốc tế khác. Nghiên cứu sẽ phân tích đặc điểm của từng loại dòng vốn, nguồn gốc, cơ chế hoạt động và tác động tiềm tàng đến nền kinh tế vĩ mô và hệ thống tài chính của các nước ASEAN. Sẽ có sự phân tích về ảnh hưởng của hội nhập kinh tế ASEAN đến sự gia tăng dòng vốn đầu tư nước ngoài vào khu vực. Các yếu tố tác động đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài như chính sách kinh tế, môi trường đầu tư, cơ sở hạ tầng, và sự ổn định chính trị sẽ được xem xét. Quan trọng là phân tích vai trò của tài chính quốc tế và ASEAN trong việc tạo điều kiện và điều tiết dòng vốn quốc tế. Nghiên cứu sẽ dựa trên các số liệu thực tế về dòng vốn đầu tư nước ngoài vào ASEAN trong những năm gần đây để minh họa cho các đặc điểm đã phân tích.

1.2 Ổn định tài chính ASEAN và các chỉ số đo lường

Phần này tập trung vào khái niệm ổn định tài chính ASEAN. Định nghĩa ổn định tài chính được thiết lập rõ ràng, nhấn mạnh các khía cạnh chính như an ninh tài chính ASEAN, cân bằng thanh toán ASEAN, và sự ổn định của các thị trường tài chính ASEAN. Các chỉ số đo lường ổn định tài chính được phân tích, đánh giá ưu điểm, nhược điểm, và sự phù hợp với bối cảnh ASEAN. Nghiên cứu sẽ khảo sát các chỉ số phổ biến như chỉ số sự ổn định về mặt vĩ mô ASEAN, rủi ro tài chính ASEAN, và sự biến động của tỷ giá hối đoái. Cơ chế truyền dẫn bất ổn tài chính thông qua kênh ngân hàng và thị trường chứng khoán cũng sẽ được đề cập. Việc lựa chọn các chỉ số đo lường phù hợp cho nghiên cứu sẽ được giải thích rõ ràng, đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của kết quả. Phát triển kinh tế bền vững ASEAN và mối liên hệ với ổn định tài chính sẽ được thảo luận.

II. Tác động của dòng vốn quốc tế đến ổn định tài chính ASEAN

Phần này trình bày kết quả nghiên cứu thực nghiệm về tác động của dòng vốn quốc tế đến ổn định tài chính ASEAN. Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng, cụ thể là hồi quy đa biến để phân tích mối quan hệ giữa các loại dòng vốn quốc tế (dòng vốn trực tiếp, dòng vốn gián tiếp, dòng vốn khác) và các chỉ số đo lường ổn định tài chính. Kết quả sẽ được trình bày chi tiết, bao gồm các hệ số hồi quy, độ tin cậy thống kê, và ý nghĩa kinh tế của các ước lượng. Nghiên cứu sẽ xem xét tác động khác nhau của các loại dòng vốn quốc tế đối với ổn định tài chính, cũng như sự khác biệt giữa các quốc gia ASEAN. Chính sách tài chính ASEAN và khả năng chống chịu rủi ro ASEAN sẽ được xem xét như các biến điều tiết. Quản lý dòng vốn quốc tế và vai trò của ngân hàng trung ương sẽ được phân tích.

2.1 Phân tích hồi quy và kết quả thực nghiệm

Phần này trình bày chi tiết phương pháp hồi quy đa biến được sử dụng trong nghiên cứu. Mô hình hồi quy được xây dựng dựa trên lý thuyết kinh tế và dữ liệu thực tế. Các biến độc lập bao gồm các loại dòng vốn quốc tế (FDI, FII, dòng vốn khác), trong khi biến phụ thuộc là các chỉ số đo lường ổn định tài chính. Các biến kiểm soát khác, bao gồm các yếu tố kinh tế vĩ mô và các yếu tố thể chế, cũng được đưa vào mô hình. Kết quả hồi quy sẽ được trình bày một cách rõ ràng, bao gồm các hệ số hồi quy, giá trị p, và R-squared. Phân tích sẽ tập trung vào việc đánh giá độ tin cậy và ý nghĩa kinh tế của các ước lượng. Nghiên cứu sẽ xem xét sự khác biệt trong tác động của dòng vốn quốc tế giữa các quốc gia ASEAN và giai đoạn trước và sau khủng hoảng. Kiểm soát dòng vốn và cơ chế giám sát tài chính sẽ được đề cập.

2.2 Thảo luận kết quả và hàm ý chính sách

Phần này thảo luận về kết quả hồi quy và hàm ý chính sách. Kết quả sẽ được giải thích dựa trên lý thuyết kinh tế và các nghiên cứu trước đây. Nghiên cứu sẽ đưa ra những nhận định về tác động của dòng vốn quốc tế đến ổn định tài chính ASEAN. Các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế bền vững ASEAN sẽ được thảo luận. Hàm ý chính sách cho các cơ quan quản lý nhà nước, ngân hàng trung ương ASEAN, và các ngân hàng thương mại sẽ được đề xuất. Nghiên cứu sẽ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý rủi ro dòng vốn quốc tế và duy trì ổn định tài chính trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu. Vai trò của các tổ chức quốc tế như IMF và WB trong việc hỗ trợ ổn định tài chính ASEAN cũng sẽ được đề cập. Thách thức ổn định tài chính ASEAN và các giải pháp khả thi sẽ được thảo luận.