I. Giới thiệu nghiên cứu
Chương này trình bày tổng quát về lý do chọn đề tài, mục tiêu, câu hỏi, đối tượng nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu và ý nghĩa của luận án. Tài chính toàn diện và ổn định ngân hàng được xác định là hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế bền vững tại các nước ASEAN. Luận án nhấn mạnh rằng sự ổn định của hệ thống ngân hàng không chỉ phụ thuộc vào các yếu tố nội tại mà còn bị ảnh hưởng bởi chất lượng thể chế và tài chính toàn diện. Việc thực hiện tài chính toàn diện có thể thay đổi cấu trúc hệ thống tài chính, từ đó ảnh hưởng đến sự ổn định của ngân hàng. Cần thiết phải nghiên cứu các yếu tố tác động nhằm tìm ra giải pháp gia tăng sự ổn định ngân hàng.
1.1. Tính cấp thiết của nghiên cứu
Hệ thống ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, và sự ổn định của ngân hàng là yếu tố then chốt để đảm bảo ổn định kinh tế. Nghiên cứu chỉ ra rằng có nhiều yếu tố tác động đến ổn định ngân hàng, từ quy mô tài sản đến các yếu tố kinh tế vĩ mô như lạm phát và tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện tại chủ yếu tập trung vào yếu tố nội tại mà ít chú ý đến chất lượng thể chế. Tài chính toàn diện, với mục tiêu tăng cường khả năng tiếp cận tài chính cho người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp, có thể làm thay đổi cấu trúc của hệ thống tài chính và ảnh hưởng đến sự ổn định ngân hàng. Việc thúc đẩy tài chính toàn diện cần được xem xét một cách nghiêm túc để đảm bảo tính ổn định của ngân hàng.
1.2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
Mục tiêu tổng quát của luận án là nghiên cứu tác động của tài chính toàn diện và chất lượng thể chế đến ổn định ngân hàng tại các nước ASEAN. Câu hỏi nghiên cứu bao gồm: Tài chính toàn diện tác động đến ổn định ngân hàng như thế nào? Chất lượng thể chế ảnh hưởng đến sự ổn định ngân hàng ra sao? Những hàm ý chính sách nào có thể được đề xuất nhằm gia tăng sự ổn định của hệ thống ngân hàng? Những câu hỏi này sẽ hướng dẫn nghiên cứu nhằm đưa ra các giải pháp cụ thể cho các nhà hoạch định chính sách trong khu vực ASEAN.
II. Tài chính toàn diện và ổn định ngân hàng
Tài chính toàn diện được hiểu là việc tiếp cận dịch vụ tài chính một cách dễ dàng cho tất cả mọi người, đặc biệt là những người yếu thế. Nghiên cứu cho thấy rằng tài chính toàn diện có tác động tích cực đến ổn định ngân hàng thông qua việc cải thiện cơ sở tiền gửi và đa dạng hóa các khoản vay. Tuy nhiên, cũng có những quan điểm cho rằng nếu không có cơ chế kiểm soát chặt chẽ, tài chính toàn diện có thể dẫn đến việc các ngân hàng hạ thấp tiêu chuẩn cho vay, gây ra rủi ro cho hệ thống ngân hàng. Việc nghiên cứu mối quan hệ giữa hai yếu tố này là rất cần thiết để tìm ra các giải pháp hợp lý nhằm gia tăng sự ổn định của ngân hàng.
2.1. Mối quan hệ giữa tài chính toàn diện và ổn định ngân hàng
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có mối quan hệ tuyến tính giữa tài chính toàn diện và ổn định ngân hàng. Tài chính toàn diện không chỉ cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính mà còn giúp giảm xác suất vỡ nợ tín dụng, từ đó bảo vệ hệ thống ngân hàng khỏi nguy cơ phá sản. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng sự gia tăng tài chính toàn diện có thể không luôn dẫn đến sự ổn định ngân hàng nếu không có các chính sách quản lý hợp lý. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng có thể tồn tại một ngưỡng nhất định, khi vượt qua ngưỡng đó, tác động tích cực của tài chính toàn diện có thể giảm đi hoặc thậm chí gây ra tác động ngược lại.
2.2. Chất lượng thể chế và ảnh hưởng đến ổn định ngân hàng
Chất lượng thể chế được xem là yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo ổn định ngân hàng. Nghiên cứu cho thấy rằng một chính phủ có khả năng xây dựng và thực hiện các chính sách hiệu quả sẽ giúp giảm thiểu tác động bất lợi từ các cú sốc kinh tế, từ đó đảm bảo hoạt động của ngân hàng diễn ra bình thường. Chất lượng thể chế tốt cũng có thể làm giảm tác động tiêu cực của cạnh tranh đến sự ổn định ngân hàng. Việc nghiên cứu mối quan hệ giữa chất lượng thể chế và ổn định ngân hàng là cần thiết để đưa ra các chính sách phù hợp nhằm gia tăng sự ổn định của hệ thống ngân hàng.
III. Phương pháp nghiên cứu và dữ liệu
Luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng để đạt được mục tiêu nghiên cứu. Dữ liệu được thu thập từ 157 ngân hàng thuộc 8 nước ASEAN trong giai đoạn 2010-2020. Các phương pháp phân tích, so sánh và hồi quy được áp dụng để đánh giá tác động của tài chính toàn diện và chất lượng thể chế đến ổn định ngân hàng. Việc sử dụng nhiều chỉ số đo lường khác nhau sẽ giúp tăng tính vững chắc cho kết quả nghiên cứu.
3.1. Phương pháp nghiên cứu
Luận án kết hợp các phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng nhằm hình thành cơ sở lý thuyết cho nghiên cứu. Các phương pháp thống kê mô tả và hồi quy mô hình theo phương pháp System Generalized Method of Moments (SGMM) được sử dụng để phân tích dữ liệu. Việc áp dụng các phương pháp này giúp trả lời các câu hỏi nghiên cứu và đưa ra các hàm ý chính sách phù hợp cho các nước ASEAN.
3.2. Dữ liệu nghiên cứu
Dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cơ sở dữ liệu về ngân hàng, dữ liệu tài chính toàn diện và chỉ số quản trị toàn cầu. Dữ liệu này cho phép phân tích một cách toàn diện về tài chính toàn diện, chất lượng thể chế và ổn định ngân hàng tại các nước ASEAN, từ đó đưa ra các kết luận chính xác và đáng tin cậy.
