Tác động của bất bình đẳng trong phân phối thu nhập đến tăng trưởng kinh tế và chính sách cho Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Thanh Hằng
• Người hướng dẫn: TS. Đặng Thị Thu Hoài
• Trường học: Đại học Kinh tế - ĐHQGHN
• Chuyên ngành: Kinh tế phát triển
• Đề tài: Tác động của bất bình đẳng thu nhập đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu và chính sách cho Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
• MỞ ĐẦU
• 0.1. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN ÁN
• 0.1.1. Tổng quan các công trình và khoảng trống nghiên cứu
• 0.1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến thực trạng tác động của bất bình đẳng trong phân phối thu nhập đến tăng trưởng kinh tế
• 0.1.3. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến phương pháp nghiên cứu tác động của bất bình đẳng trong phân phối thu nhập đến tăng trưởng kinh tế
• 0.1.4. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến phạm vi không gian và thời gian nghiên cứu tác động của bất bình đẳng trong phân phối thu nhập đến tăng trưởng kinh tế
• 0.1.5. Khoảng trống nghiên cứu
• 0.2. Mục tiêu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.2.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 0.2.3. Phạm vi nghiên cứu
• 0.2.4. Câu hỏi nghiên cứu
• 0.3. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
• 0.3.1. Cách tiếp cận và khung phân tích
• 0.3.2. Phương pháp thu thập thông tin, số liệu thứ cấp
• 0.3.3. Phương pháp phân tích thông tin, số liệu
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ TÁC ĐỘNG CỦA BẤT BÌNH ĐẲNG TRONG PHÂN PHỐI THU NHẬP ĐẾN TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ
• 1.1. Cơ sở lý luận về bất bình đẳng trong phân phối thu nhập
• 1.1.1. Khái niệm bất bình đẳng trong phân phối thu nhập
• 1.1.2. Nguồn gốc của sự khác biệt trong phân phối thu nhập
• 1.1.3. Thước đo bất bình đẳng trong phân phối thu nhập
• 1.1.4. Các nhân tố tác động tới bất bình đẳng trong phân phối thu nhập
• 1.2. Cơ sở lý luận về tăng trưởng kinh tế
• 1.2.1. Khái niệm về tăng trưởng kinh tế
• 1.2.2. Đo lường tăng trưởng kinh tế
• 1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế
• 1.3. Lý thuyết về tác động của bất bình đẳng trong phân phối thu nhập đến tăng trưởng kinh tế
• 1.3.1. Lý thuyết phân phối
• 1.3.2. Lý thuyết thị trường vốn không hoàn hảo
• 1.3.3. Lý thuyết về bất ổn chính trị - xã hội
• 1.3.4. Lý thuyết về các quyết định sinh sản và đầu tư cho giáo dục
• 1.3.5. Lý thuyết tăng trưởng tân cổ điển
• 1.3.6. Lý thuyết so sánh xã hội
• 1.3.7. Học thuyết tạo động lực trong lao động
• 1.3.8. Lý thuyết của Todaro
• 1.4. Kinh nghiệm thực tiễn về tác động của bất bình đẳng trong phân phối thu nhập đến tăng trưởng kinh tế
• 1.4.1. Kinh nghiệm Trung Quốc
• 1.4.2. Kinh nghiệm Hồng Kông
• 1.4.3. Kinh nghiệm Hàn Quốc
• 1.4.4. Bài học kinh nghiệm rút ra
• 2. CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA BẤT BÌNH ĐẲNG TRONG PHÂN PHỐI THU NHẬP ĐẾN TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ
• 2.1. Thực trạng bất bình đẳng trong phân phối thu nhập và tăng trưởng kinh tế
• 2.1.1. Thực trạng bất bình đẳng trong phân phối thu nhập
• 2.1.2. Thực trạng tăng trưởng kinh tế
• 2.2. Mô hình phân tích tác động của bất bình đẳng trong phân phối thu nhập đến tăng trưởng kinh tế
• 2.2.1. Mô hình lý thuyết phân tích tác động
• 2.2.2. Mô hình áp dụng phân tích tác động
• 2.3. Thực trạng tác động của bất bình đẳng trong phân phối thu nhập đến tăng trưởng kinh tế từ kết quả mô hình
• 2.3.1. Thực trạng theo các nhóm nước trên thế giới
• 2.3.2. Thực trạng cụ thể tại Việt Nam
• 2.3.3. Một số nhận xét rút ra từ phân tích tác động của bất bình đẳng trong phân phối thu nhập đến tăng trưởng kinh tế
• 2.3.3.1. Một số nhận xét chung
• 2.3.3.2. Một số nhận xét cho Việt Nam
• 4. CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GỢI Ý CHÍNH SÁCH CHO VIỆT NAM TRONG VIỆC KIỂM SOÁT TỐT BẤT BÌNH ĐẲNG THU NHẬP NHẰM THÚC ĐẨY TĂNG TRƯỞNG
• 4.1. Bối cảnh có liên quan đến tăng trưởng kinh tế và bất bình đẳng trong phân phối thu nhập trong giai đoạn tới
• 4.1.1. Bối cảnh quốc tế
• 4.1.2. Bối cảnh trong nước
• 4.2. Quan điểm, định hướng đối với vấn đề bất bình đẳng trong phân phối thu nhập và tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn tới
• 4.3. Một số gợi ý chính sách nhằm thúc đẩy tăng trưởng dựa trên tiếp cận từ vấn đề bất bình đẳng trong phân phối thu nhập ở Việt Nam
• 4.3.1. Chính sách giáo dục
• 4.3.2. Chính sách y tế
• 4.3.3. Chính sách khoa học và công nghệ
• 4.3.4. Chính sách an sinh xã hội
• 4.3.5. Chính sách thuế
• 4.3.6. Chính sách phát triển nông thôn
• 4.3.7. Chính sách người lao động
• 4.3.8. Tăng cường công tác giám sát sự cải thiện bất bình đẳng trong phân phối thu nhập phù hợp theo tiêu chuẩn quốc tế
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ

Tóm tắt

I. Tổng quan về tác động của bất bình đẳng thu nhập đến tăng trưởng kinh tế

Bất bình đẳng thu nhập đang trở thành một vấn đề nóng bỏng trong bối cảnh toàn cầu hóa. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng bất bình đẳng thu nhập có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế. Sự phân hóa trong thu nhập không chỉ làm gia tăng khoảng cách giữa các tầng lớp xã hội mà còn cản trở sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam, việc hiểu rõ mối quan hệ này là rất cần thiết để xây dựng các chính sách kinh tế hiệu quả.

1.1. Khái niệm và nguồn gốc của bất bình đẳng thu nhập

Bất bình đẳng thu nhập được định nghĩa là sự phân phối không công bằng của thu nhập trong xã hội. Nguồn gốc của bất bình đẳng thu nhập có thể xuất phát từ nhiều yếu tố như giáo dục, cơ hội việc làm và chính sách thuế.

1.2. Tác động của bất bình đẳng thu nhập đến tăng trưởng kinh tế

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng bất bình đẳng thu nhập có thể làm giảm tăng trưởng kinh tế thông qua việc hạn chế khả năng tiêu dùng và đầu tư của các tầng lớp thấp hơn trong xã hội.

II. Vấn đề và thách thức của bất bình đẳng thu nhập tại Việt Nam

Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức liên quan đến bất bình đẳng thu nhập. Mặc dù nền kinh tế đã có những bước tiến đáng kể, nhưng sự chênh lệch giữa các nhóm thu nhập vẫn đang gia tăng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế mà còn gây ra những bất ổn xã hội. Việc nhận diện và giải quyết các vấn đề này là rất quan trọng.

2.1. Thực trạng bất bình đẳng thu nhập tại Việt Nam

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, chỉ số Gini tại Việt Nam đã tăng lên trong những năm gần đây, cho thấy sự gia tăng bất bình đẳng thu nhập giữa các nhóm dân cư.

2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến bất bình đẳng thu nhập

Các yếu tố như trình độ học vấn, khu vực địa lý và chính sách thuế có tác động lớn đến bất bình đẳng thu nhập tại Việt Nam. Việc phân tích các yếu tố này giúp hiểu rõ hơn về nguyên nhân gốc rễ của vấn đề.

III. Phương pháp và giải pháp giảm thiểu bất bình đẳng thu nhập

Để giảm thiểu bất bình đẳng thu nhập, Việt Nam cần áp dụng các phương pháp và giải pháp hiệu quả. Các chính sách như cải cách thuế, đầu tư vào giáo dục và y tế có thể giúp cải thiện tình hình. Việc xây dựng một hệ thống chính sách đồng bộ sẽ là chìa khóa để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

3.1. Cải cách chính sách thuế

Cải cách chính sách thuế nhằm đảm bảo công bằng trong phân phối thu nhập là một trong những giải pháp quan trọng. Việc áp dụng thuế lũy tiến có thể giúp giảm bất bình đẳng thu nhập.

3.2. Đầu tư vào giáo dục và y tế

Đầu tư vào giáo dục và y tế không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống mà còn tạo ra cơ hội việc làm cho người dân, từ đó giảm thiểu bất bình đẳng thu nhập.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu tại Việt Nam

Nghiên cứu về bất bình đẳng thu nhập và tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam đã chỉ ra rằng việc giảm thiểu bất bình đẳng có thể thúc đẩy sự phát triển bền vững. Các kết quả nghiên cứu cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa hai yếu tố này, từ đó đề xuất các chính sách phù hợp.

4.1. Kết quả nghiên cứu về tác động của bất bình đẳng thu nhập

Nghiên cứu cho thấy rằng bất bình đẳng thu nhập có tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế thông qua việc hạn chế khả năng tiêu dùng của các nhóm thu nhập thấp.

4.2. Các chính sách thành công trong việc giảm bất bình đẳng

Một số chính sách thành công trong việc giảm bất bình đẳng thu nhập tại Việt Nam bao gồm các chương trình hỗ trợ xã hội và cải cách giáo dục.

V. Kết luận và tương lai của bất bình đẳng thu nhập tại Việt Nam

Tương lai của bất bình đẳng thu nhập tại Việt Nam phụ thuộc vào các chính sách và biện pháp được thực hiện trong thời gian tới. Việc giảm thiểu bất bình đẳng không chỉ giúp ổn định xã hội mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước và cộng đồng để đạt được mục tiêu này.

5.1. Tầm quan trọng của chính sách công bằng xã hội

Chính sách công bằng xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc giảm bất bình đẳng thu nhập và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

5.2. Định hướng phát triển bền vững cho Việt Nam

Định hướng phát triển bền vững cần tập trung vào việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho mọi tầng lớp dân cư, từ đó giảm thiểu bất bình đẳng thu nhập.