Nghiên cứu tác động của chính sách tiền tệ đến rủi ro mất khả năng thanh toán tại ngân hàng thương mại Việt Nam

• Tác giả: Mai Thị Phương Thùy
• Người hướng dẫn: PGS, TS Trần Hoàng Ngân
• Trường học: Trường Đại Học Ngân Hàng TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng
• Đề tài: Tác Động Của Chính Sách Tiền Tệ Đến Rủi Ro Mất Khả Năng Thanh Toán Tại Các Ngân Hàng Thương Mại Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG VÀ HÌNH
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU CHUNG
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Dữ liệu nghiên cứu
• 1.6. Phương pháp nghiên cứu
• 1.7. Ý nghĩa nghiên cứu
• 1.8. Kết cấu nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ BẰNG CHỨNG THỰC NGHIỆM VỀ TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ TỚI RỦI RO MẤT KHẢ NĂNG THANH TOÁN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
• 2.1. Lý luận về chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương
• 2.2. Khái niệm chính sách tiền tệ
• 2.3. Mục tiêu của chính sách tiền tệ
• 2.3.1. Mục tiêu cuối cùng
• 2.3.2. Mục tiêu trung gian
• 2.3.3. Mục tiêu hoạt động
• 2.4. Các công cụ của chính sách tiền tệ
• 2.5. Kênh truyền dẫn của chính sách tiền tệ
• 2.6. Tính hiệu quả của chính sách tiền tệ
• 2.7. Lý thuyết về rủi ro mất khả năng thanh toán tại NHTM
• 2.8. Khái niệm rủi ro mất khả năng thanh toán tại NHTM
• 2.9. Đo lường rủi ro mất khả năng thanh toán tại NHTM
• 2.10. Ảnh hưởng của rủi ro mất khả năng thanh toán
• 2.11. Tác động của chính sách tiền tệ đến rủi ro mất khả năng thanh toán của NHTM
• 2.11.1. Chính sách tiền tệ mở rộng làm giảm rủi ro mất khả năng thanh toán của NHTM
• 2.11.2. Chính sách tiền tệ mở rộng làm tăng rủi ro mất khả năng thanh toán của NHTM
• 2.12. Thể chế và ảnh hưởng của chất lượng thể chế lên tác động của chính sách tiền tệ đến rủi ro mất khả năng thanh toán của NHTM
• 2.12.1. Thể chế và chất lượng thể chế
• 2.12.2. Nghiên cứu thực nghiệm về ảnh hưởng của chất lượng thể chế lên tác động của chính sách tiền tệ đến rủi ro mất khả năng thanh toán của NHTM
• 2.13. Lược khảo các nghiên cứu liên quan
• 2.14. Thảo luận các nghiên cứu trước và khe hở nghiên cứu
• 2.15. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP VÀ DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU
• 3.1. Phương pháp nghiên cứu
• 3.2. Phát triển giả thuyết nghiên cứu
• 3.3. Mô hình nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp ước lượng
• 3.5. Dữ liệu nghiên cứu
• 3.6. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Thực trạng tình hình kinh tế vĩ mô Việt Nam giai đoạn 2008-2017
• 4.1.1. Tốc độ tăng trưởng kinh tế
• 4.1.2. Tình hình lạm phát
• 4.1.3. Chất lượng thể chế Việt Nam giai đoạn 2008-2017
• 4.1.4. Thực trạng điều hành chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2008-2017
• 4.1.4.1. Mục tiêu của chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2008-2017
• 4.1.4.2. Thực trạng điều hành các công cụ chính sách của NHNN Việt Nam giai đoạn 2008-2017
• 4.1.4.3. Thực trạng rủi ro mất khả năng thanh toán của các NHTM Việt Nam
• 4.2. Kết quả nghiên cứu thực nghiệm tác động của chính sách tiền tệ đến rủi ro mất khả năng thanh toán của các NHTM Việt Nam
• 4.2.1. Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu và tương quan giữa các biến
• 4.2.2. Kết quả nghiên cứu tác động của chính sách tiền tệ thông qua lãi suất tái chiết khấu đến rủi ro mất khả năng thanh toán của các NHTM Việt Nam
• 4.2.3. Kết quả nghiên cứu tác động của chính sách tiền tệ thông qua lãi suất tái cấp vốn đến rủi ro mất khả năng thanh toán của các NHTM Việt Nam
• 4.2.4. Kết quả nghiên cứu tác động của chính sách tiền tệ thông qua tăng trưởng tín dụng đến rủi ro mất khả năng thanh toán của các NHTM Việt Nam
• 4.2.5. Kết quả nghiên cứu tác động của chính sách tiền tệ thông qua tăng trưởng dự trữ ngoại hối đến rủi ro mất khả năng thanh toán của các NHTM Việt Nam
• 4.2.6. Kết quả nghiên cứu tác động của chính sách tiền tệ thông qua tăng trưởng cung tiền M2 đến rủi ro mất khả năng thanh toán của các NHTM Việt Nam
• 4.2.7. Tóm tắt kết quả nghiên cứu tác động chính sách tiền tệ đến rủi ro mất khả năng thanh toán của các NHTM VN
• 4.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.1. Hàm ý chính sách điều hành chính sách tiền tệ nhằm giảm thiểu rủi ro
• 5.1.1. Nâng cao chất lượng thể chế của Việt Nam
• 5.1.2. Nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tiền tệ đối với NHNN Việt Nam
• 5.2. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: BẢNG THỐNG KÊ MÔ TẢ BIẾN NGHIÊN CỨU
• PHỤ LỤC 2: MA TRẬN HỆ SỐ TƯƠNG QUAN
• PHỤ LỤC 3: KẾT QUẢ ƯỚC LƯỢNG MÔ HÌNH

I. Tác động của chính sách tiền tệ đến rủi ro thanh toán

Chính sách tiền tệ đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hoạt động của các ngân hàng thương mại. Chính sách tiền tệ không chỉ ảnh hưởng đến lãi suất mà còn tác động đến rủi ro thanh toán của ngân hàng. Khi ngân hàng trung ương thực hiện chính sách tiền tệ mở rộng, lãi suất thường giảm, điều này có thể khuyến khích các ngân hàng tăng cường cho vay. Tuy nhiên, việc này cũng có thể dẫn đến việc gia tăng rủi ro thanh toán khi các ngân hàng cho vay cho những khách hàng có khả năng thanh toán thấp hơn. Theo nghiên cứu của Laeven (2009), lãi suất thấp có thể làm giảm khả năng kiểm soát rủi ro của ngân hàng, dẫn đến việc gia tăng rủi ro tài chính. Do đó, việc quản lý rủi ro thanh toán trong bối cảnh chính sách tiền tệ mở rộng là rất cần thiết.

1.1. Mối liên hệ giữa chính sách tiền tệ và rủi ro thanh toán

Mối liên hệ giữa chính sách tiền tệ và rủi ro thanh toán được thể hiện qua các kênh truyền dẫn khác nhau. Khi ngân hàng trung ương điều chỉnh lãi suất, điều này ảnh hưởng đến chi phí vay mượn của các ngân hàng thương mại. Theo nghiên cứu của Borio và Zhu (2012), sự thay đổi trong lãi suất có thể dẫn đến sự thay đổi trong hành vi cho vay của ngân hàng. Nếu lãi suất giảm, ngân hàng có thể dễ dàng cho vay hơn, nhưng điều này cũng có thể dẫn đến việc cho vay mạo hiểm hơn, làm tăng rủi ro thanh toán. Hơn nữa, chất lượng thể chế cũng ảnh hưởng đến mối quan hệ này. Khi chất lượng thể chế được cải thiện, tác động của chính sách tiền tệ đến rủi ro thanh toán sẽ giảm, cho thấy rằng việc cải thiện thể chế là cần thiết để giảm thiểu rủi ro trong hệ thống ngân hàng.

II. Các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro thanh toán

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến rủi ro thanh toán tại các ngân hàng thương mại. Đầu tiên, lãi suất là một yếu tố quan trọng. Khi lãi suất tăng, chi phí vay mượn của khách hàng cũng tăng, dẫn đến khả năng thanh toán của họ giảm. Theo nghiên cứu của Jiménez (2014), sự gia tăng lãi suất có thể làm giảm khả năng thanh toán của các khoản vay, từ đó làm tăng rủi ro thanh toán cho ngân hàng. Thứ hai, thanh khoản ngân hàng cũng là một yếu tố quan trọng. Nếu ngân hàng không có đủ thanh khoản để đáp ứng nhu cầu rút tiền của khách hàng, điều này có thể dẫn đến rủi ro thanh toán. Cuối cùng, chất lượng thể chế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý rủi ro thanh toán. Một thể chế mạnh mẽ sẽ giúp ngân hàng quản lý rủi ro tốt hơn và giảm thiểu khả năng xảy ra khủng hoảng.

2.1. Tác động của lãi suất đến rủi ro thanh toán

Lãi suất có tác động trực tiếp đến rủi ro thanh toán của ngân hàng. Khi lãi suất tăng, chi phí vay mượn của khách hàng cũng tăng, dẫn đến khả năng thanh toán của họ giảm. Điều này có thể làm tăng rủi ro thanh toán cho ngân hàng. Theo nghiên cứu của Adrian và Shin (2010), lãi suất cao có thể làm giảm khả năng thanh toán của các khoản vay, từ đó làm tăng rủi ro thanh toán cho ngân hàng. Ngược lại, khi lãi suất giảm, ngân hàng có thể dễ dàng cho vay hơn, nhưng điều này cũng có thể dẫn đến việc cho vay mạo hiểm hơn, làm tăng rủi ro thanh toán. Do đó, việc điều chỉnh lãi suất cần được thực hiện cẩn thận để đảm bảo rằng ngân hàng có thể duy trì khả năng thanh toán.

III. Giải pháp giảm thiểu rủi ro thanh toán

Để giảm thiểu rủi ro thanh toán, các ngân hàng thương mại cần thực hiện một số giải pháp. Đầu tiên, cần nâng cao chất lượng quản lý rủi ro. Việc xây dựng một hệ thống quản lý rủi ro hiệu quả sẽ giúp ngân hàng phát hiện và xử lý kịp thời các rủi ro tiềm ẩn. Thứ hai, cần cải thiện chất lượng thể chế. Một thể chế mạnh mẽ sẽ giúp ngân hàng quản lý rủi ro tốt hơn và giảm thiểu khả năng xảy ra khủng hoảng. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và ngân hàng để đảm bảo rằng các chính sách tiền tệ được thực hiện hiệu quả và giảm thiểu rủi ro thanh toán.

3.1. Nâng cao chất lượng quản lý rủi ro

Nâng cao chất lượng quản lý rủi ro là một trong những giải pháp quan trọng để giảm thiểu rủi ro thanh toán. Các ngân hàng cần xây dựng một hệ thống quản lý rủi ro hiệu quả, bao gồm việc phát hiện và xử lý kịp thời các rủi ro tiềm ẩn. Theo nghiên cứu của Delis và Kouretas (2011), việc quản lý rủi ro tốt sẽ giúp ngân hàng duy trì khả năng thanh toán và giảm thiểu rủi ro trong hoạt động kinh doanh. Hơn nữa, việc đào tạo nhân viên về quản lý rủi ro cũng là cần thiết để nâng cao nhận thức và khả năng xử lý rủi ro trong ngân hàng.