I. Tổng Quan Về Thành Ngữ Tự Nhiên Hàn Việt Giới Thiệu Chi Tiết
Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp thiết yếu của con người. Thông qua ngôn ngữ, con người trao đổi thông tin, thể hiện cảm xúc và ý muốn bằng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, hoán dụ,... Thành ngữ là một phần quan trọng của từ vựng, chứa đựng các phép tỉ dụ, ẩn dụ và ý nghĩa biểu trưng phong phú, không chỉ là ngữ nghĩa đơn thuần. Thành ngữ được xem là sáng tạo dân gian, mang đậm bản sắc dân tộc, chịu ảnh hưởng từ văn hóa. Vì vậy, thành ngữ được sử dụng rộng rãi trong giao tiếp, giúp lời văn hay, hình tượng đẹp, biểu đạt ý tưởng sâu sắc, tế nhị, hàm súc. Hiện tượng tự nhiên như trời, đất, mây, mưa,... luôn chiếm vị trí quan trọng trong nhận thức và đời sống lao động của con người từ xa xưa. Khi các yếu tố này được đưa vào thành ngữ, chúng tạo ra những biểu thức mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc, tư duy của mỗi quốc gia. Việc sử dụng thành ngữ về tự nhiên mang lại sự gần gũi, giản dị và góp phần lớn trong việc trao đổi thông tin, tiếp cận, thông hiểu lẫn nhau.
1.1. Tầm Quan Trọng Của Thành Ngữ Chỉ Hiện Tượng Tự Nhiên
Việc so sánh đối chiếu giữa các ngôn ngữ về thành ngữ chỉ hiện tượng tự nhiên là cần thiết cho nghiên cứu ngôn ngữ, giúp ích cho việc học và giảng dạy ngoại ngữ. Hiểu và tận dụng điểm tương đồng, giải thích ý nghĩa thích hợp của các thành ngữ, mang lại cái nhìn bao quát hơn, giúp tìm hiểu thêm về văn hóa các quốc gia. Nghiên cứu này tập trung vào thành ngữ tiếng Hàn và thành ngữ tiếng Việt, đối chiếu song song với tên đề tài “Đối chiếu thành ngữ có yếu tố chỉ hiện tượng tự nhiên trong tiếng Hàn và tiếng Việt”.
1.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu Tìm Hiểu Điểm Tương Đồng Thành Ngữ
Mục đích nghiên cứu là tìm ra những điểm tương đồng và dị biệt trong đặc điểm của thành ngữ tiếng Hàn về tự nhiên và thành ngữ tiếng Việt về tự nhiên, cụ thể là đặc điểm cấu tạo và ngữ nghĩa. Luận văn hướng đến mục tiêu hỗ trợ xây dựng ngữ liệu thành ngữ và hỗ trợ những đối tượng đang tìm hiểu, học tập ngôn ngữ Hàn Quốc, Việt Nam để phục vụ quá trình công tác dịch thuật hay giảng dạy. Đối tượng nghiên cứu tập trung phân tích đặc điểm cấu tạo và ngữ nghĩa của những thành ngữ thu thập được, không đi sâu vào cấu trúc thành phần hay chức năng.
II. Phân Tích Vấn Đề Nghiên Cứu Thành Ngữ Thách Thức Hiện Tại
Nghiên cứu thành ngữ ở Hàn Quốc là một lĩnh vực được nhiều học giả quan tâm, nghiên cứu trên nhiều lĩnh vực như ý nghĩa, tính ẩn dụ và nội hàm văn hoá. Các học giả tiêu biểu như Kim Young Cheol (2003), Shim Ji – Yeon (2009), Lee Nam (2010),… Trong hướng nghiên cứu thành ngữ tiếng Hàn, có những công trình tiêu biểu như nghiên cứu của Kim Young Cheol (2003) về ý nghĩa biểu trưng của thành ngữ với đối tượng là từ chỉ màu sắc, và nghiên cứu của Shim Ji-Yeon (2009) về tính ẩn dụ xuất hiện trong thành ngữ.
2.1. Tổng Quan Nghiên Cứu Thành Ngữ Hàn Việt Trước Đây
Trong hướng nghiên cứu đối chiếu thành ngữ tiếng Hàn với một ngôn ngữ khác, có luận án tiến sĩ (2008) của Hwang Jeong Ah về đối chiếu các biểu hiện thành ngữ Hàn - Trung và nội hàm văn hoá trong thành ngữ. Nghiên cứu này đã tìm ra những điểm tương đồng và dị biệt về nội hàm văn hoá, góp phần nâng cao nhận thức của người Hàn Quốc, Trung Quốc về đặc điểm văn hoá trong thành ngữ. Nghiên cứu này đã xem xét phạm vi và phân loại của các thành ngữ liên quan đến cơ thể người, hành vi và cách diễn đạt cảm xúc.
2.2. Hạn Chế Trong Nghiên Cứu Thành Ngữ Về Tự Nhiên
Tuy nhiên, số lượng nghiên cứu chuyên sâu về so sánh thành ngữ có yếu tố tự nhiên giữa tiếng Hàn và tiếng Việt còn hạn chế. Đa phần các công trình tập trung vào phân tích cấu trúc, ngữ nghĩa thành ngữ nói chung, chưa đi sâu vào yếu tố tự nhiên như một tiêu chí so sánh văn hóa và tư duy. Do đó, đề tài này hướng đến việc lấp đầy khoảng trống này bằng cách tập trung so sánh đối chiếu thành ngữ có yếu tố chỉ hiện tượng tự nhiên trong cả hai ngôn ngữ.
III. Phương Pháp Đối Chiếu Thành Ngữ Cách Tìm Ra Điểm Chung Khác
Đề tài được tiến hành nghiên cứu đối chiếu song song thành ngữ có yếu tố chỉ HTTN trong tiếng Việt và tiếng Hàn trên bình diện đặc điểm cấu tạo và ngữ nghĩa của hai ngôn ngữ. Ngữ liệu chủ yếu được khảo sát trong hai nguồn tiếng Hàn và tiếng Việt. Về tiếng Hàn, đề tài nghiên cứu được tiến hành thông qua việc khảo sát hai cuốn từ điển thành ngữ tiếng Hàn và thu thập được 323 thành ngữ tiếng Hàn chứa yếu tố chỉ HTTN. Về tiếng Việt, đề tài khảo sát cuốn Từ điển thành ngữ, tục ngữ Việt Nam và thu thập được 321 thành ngữ tiếng Việt có yếu tố chỉ HTTN.
3.1. Thu Thập Ngữ Liệu Cho Thành Ngữ Tự Nhiên Hàn Việt
Nguồn ngữ liệu tiếng Hàn được lấy từ cuốn 관용어사전 (Từ điển thành ngữ) (1996) của Park Young Joon - Choi Kyung Bong và cuốn 한국어 관용어 사전 (Từ điển thành ngữ tiếng Hàn) (2013) của Park Kyubyong – Michael Elliott. Ngữ liệu được thu thập dựa trên cơ sở từ chỉ HTTN theo 표준국어대사전 (Đại từ điển ngôn ngữ chuẩn) (1999). Nguồn ngữ liệu tiếng Việt được lấy từ cuốn Từ điển thành ngữ, tục ngữ Việt Nam của tác giả Nguyễn Lân và thu thập dựa trên cơ sở từ chỉ HTTN theo Từ điển tiếng Việt của Viện ngôn ngữ học (1988) do GS. Hoàng Phê chủ biên.
3.2. Phương Pháp So Sánh Ngôn Ngữ Học Thành Ngữ Chi Tiết
Luận văn sử dụng các phương pháp chính: phương pháp thu thập ngữ liệu, phương pháp miêu tả và phương pháp so sánh đối chiếu. Phương pháp thu thập ngữ liệu giúp chọn lọc các thành ngữ phù hợp với phạm vi nghiên cứu. Phương pháp miêu tả giúp phân tích đặc điểm cấu tạo và ngữ nghĩa của từng thành ngữ. Phương pháp so sánh đối chiếu giúp tìm ra những điểm tương đồng và khác biệt giữa thành ngữ tiếng Hàn và thành ngữ tiếng Việt.
IV. Ứng Dụng So Sánh Thành Ngữ Hiểu Sâu Văn Hóa Hàn Việt
Thông qua quá trình thu thập, bóc tách, phân tích đặc điểm cấu tạo và ngữ nghĩa thành ngữ có yếu tố từ chỉ HTTN trong tiếng Hàn và tiếng Việt, luận văn chỉ ra những điểm tương đồng và khác biệt về đặc điểm ngôn ngữ, cũng như sự ảnh hưởng của văn hoá, phong tục, tư duy, cách sử dụng thành ngữ đến sự tương đồng và dị biệt đó. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa đối với việc nghiên cứu, đối chiếu thành ngữ tiếng Hàn và tiếng Việt, góp phần làm phong phú hơn lịch sử nghiên cứu đối với thành ngữ.
4.1. Ảnh Hưởng Văn Hóa Đến Thành Ngữ Tự Nhiên Phân Tích
Sự khác biệt trong cách người Hàn Quốc và người Việt Nam quan sát và trải nghiệm hiện tượng tự nhiên được phản ánh rõ nét trong thành ngữ. Ví dụ, những thành ngữ liên quan đến mưa, gió, mặt trời có thể mang ý nghĩa biểu tượng khác nhau tùy thuộc vào quan niệm văn hóa và đời sống kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia.
4.2. So Sánh Văn Hóa Qua Thành Ngữ Ví Dụ Cụ Thể
Nghiên cứu sẽ tập trung vào việc giải thích các ví dụ cụ thể về thành ngữ có yếu tố chỉ hiện tượng tự nhiên trong tiếng Hàn và tiếng Việt để làm rõ sự khác biệt về văn hóa. Điều này giúp người học ngôn ngữ không chỉ hiểu nghĩa đen của thành ngữ mà còn nắm bắt được ý nghĩa sâu xa và giá trị văn hóa mà nó mang lại.
V. Kết Luận Nghiên Cứu Thành Ngữ Ý Nghĩa Và Hướng Phát Triển
Kết quả nghiên cứu đóng góp thêm vào lĩnh vực nghiên cứu đối chiếu các ngôn ngữ trên thế giới nói chung. Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu còn góp phần hỗ trợ người học tiếng Việt và tiếng Hàn, người có quan tâm đến ngôn ngữ, văn hoá của Hàn Quốc và Việt Nam có thêm kiến thức về việc sử dụng thành ngữ để đạt được hiệu quả giao tiếp cũng như hiểu thêm được nhiều về văn hoá của hai quốc gia. Luận văn gồm 5 chương: Tổng quan, Phương pháp, Đặc điểm thành ngữ trong tiếng Hàn, Đặc điểm thành ngữ trong tiếng Việt, và Đối chiếu.
5.1. Giá Trị Thực Tiễn Của Nghiên Cứu Thành Ngữ Tóm Tắt
Nghiên cứu này cung cấp một nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho những người quan tâm đến việc học và giảng dạy ngôn ngữ Hàn Quốc và Việt Nam. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để xây dựng các bài học, giáo trình về thành ngữ, giúp học viên hiểu sâu hơn về văn hóa và tư duy của hai dân tộc.
5.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Thành Ngữ Tự Nhiên
Trong tương lai, có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu bằng cách so sánh thành ngữ có yếu tố chỉ hiện tượng tự nhiên trong tiếng Hàn và tiếng Việt với các ngôn ngữ khác trên thế giới. Ngoài ra, có thể tập trung nghiên cứu về cách thành ngữ được sử dụng trong các ngữ cảnh giao tiếp khác nhau và tác động của chúng đến người nghe.
