SO SÁNH NGHIÊN CỨU GIỚI TỪ “给” TRONG TIẾNG HÁN HIỆN ĐẠI VÀ GIỚI TỪ “CHO” TRONG TIẾNG VIỆT - ỨNG DỤNG TRONG CÔNG TÁC BIÊN PHIÊN DỊCH

• Tác giả: Vũ Thị Nga
• Người hướng dẫn: ThS. Nguyễn Thị Lan
• Trường học: Trường Đại học Sao Đỏ
• Chuyên ngành: Ngôn Ngữ Trung Quốc
• Đề tài: So Sánh Nghiên Cứu Giới Từ “给” Trong Tiếng Hán Hiện Đại Và Giới Từ “Cho” Trong Tiếng Việt - Ứng Dụng Trong Công Tác Biên Phiên Dịch
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hải Dương

• 前言
• 1. CHƯƠNG 1: 现代汉语介词概述
• 1.1. 介词的定义
• 1.2. 介词的分类
• 1.3. 介词的语法功能
• 1.4. 介词短语的语法功能
• 1.5. 介词与相关词类的区别
• 2. CHƯƠNG 2: 汉越语介词“给”与“cho”的语义特点与其他词类的功能
• 2.1. 汉越语介词“给”与“cho”的语义特点比较
• 2.1.1. 汉语介词“给”的语义特点
• 2.1.2. 越南语介词“cho”的语义特点
• 2.1.3. 汉越语介词“给”和“cho”语义特点的异同
• 2.2. 汉越语介词“给”与“cho”的句法功能比较
• 2.2.1. 作状语
• 2.2.2. 作补语
• 2.2.3. 动词的“给”和“cho”
• 2.2.3.1. 表示“给予”(汉；越)
• 2.2.3.2. 表示“容许”(汉；越)
• 2.2.3.3. 表示“致使”(汉)
• 2.2.3.4. 表示“使对象位移”，“认为，估计”及“支配，操纵”等义 (越)
• 2.2.4. 助词的“给”和“cho”
• 2.2.4.1. “给”的意义和用法
• 2.2.4.2. “cho”的意义和用法
• 3. CHƯƠNG 3: 越南学生学“给”的偏误现象及分析
• 3.1. 越南母语“cho”的负迁移对介词“给”学习的负迁移
• 3.1.1. 越南母语“cho”的负迁移
• 3.1.2. “给”与“让，对，为”的混用
• 3.1.3. 在使用动词“借”时
• 3.1.4. 表示祈使意义的介词“cho”对学生介词“给”学习的负迁移的影响
• 3.2. 不同句式中的“给”表示不同的语法意义
• 3.3. 遗漏介词“给”
• 参考文献

I. Tổng Quan Nghiên Cứu So Sánh 给 Gěi và Cho Tiếng Việt

Nghiên cứu so sánh giới từ là một lĩnh vực quan trọng trong ngôn ngữ học đối chiếu. Việc so sánh 给 (gěi) và cho giúp người học tiếng Hán và tiếng Việt hiểu sâu sắc hơn về cấu trúc và cách sử dụng của hai ngôn ngữ. Hai nước Việt Nam và Trung Quốc có sự tương đồng về mặt địa lý, trải qua nhiều thế kỷ giao lưu và phát triển nên có sự tương đồng và khác biệt. Qua đó, việc so sánh tiếng Việt và tiếng Hán trở nên rất cần thiết. Bài viết sẽ đi sâu vào phân tích, đối chiếu các khía cạnh ngữ nghĩa, ngữ pháp, và ứng dụng của hai giới từ này trong biên phiên dịch, góp phần nâng cao hiệu quả giao tiếp và dịch thuật.

1.1. Giới Thiệu Về Giới Từ 给 Gěi Trong Tiếng Hán Hiện Đại

Giới từ 给 (gěi) là một trong những giới từ thông dụng nhất trong tiếng Hán hiện đại. Nó có nhiều chức năng ngữ pháp, bao gồm chỉ đối tượng, mục đích, và người nhận hành động. Ý nghĩa của 给 rất đa dạng, tùy thuộc vào ngữ cảnh cụ thể, nó có thể mang nghĩa 'cho', 'đối với', 'vì', hoặc 'bởi'. Việc nắm vững cách dùng 给 là điều cần thiết để sử dụng tiếng Hán một cách chính xác và tự nhiên. Ví dụ, 这本书给我 (zhè běn shū gěi wǒ), có nghĩa là 'cuốn sách này cho tôi'.

1.2. Giới Thiệu Về Giới Từ Cho Trong Tiếng Việt

Giới từ cho là một thành phần quan trọng trong hệ thống giới từ tiếng Việt. Nó được sử dụng rộng rãi để biểu thị sự trao tặng, mục đích, hoặc đối tượng của hành động. Ý nghĩa của cho tương đối rộng, bao gồm 'dành cho', 'để', 'vì', và 'đối với'. Việc hiểu rõ cách dùng cho giúp người học sử dụng tiếng Việt một cách linh hoạt và hiệu quả. Ví dụ, Tôi mua quà cho bạn (tôi múa quà cho bạn), có nghĩa là 'Tôi mua quà cho bạn'.

II. Thách Thức Khi So Sánh Ngữ Pháp 给 và Cho Dịch Thuật

Việc so sánh ngữ pháp giữa hai ngôn ngữ không phải lúc nào cũng dễ dàng. Sự khác biệt giữa 给 và cho đôi khi rất tinh tế, đòi hỏi người học phải có kiến thức sâu rộng về cả hai ngôn ngữ. Một trong những thách thức lớn nhất là tìm ra các cấu trúc tương đương trong tiếng Việt cho các cách sử dụng đa dạng của 给 (gěi), và ngược lại. Việc biên dịch 给 sang tiếng Việt không phải lúc nào cũng đơn giản là dùng 'cho', mà cần phải xem xét ngữ cảnh cụ thể để lựa chọn từ ngữ phù hợp.

2.1. Những Lỗi Thường Gặp Khi Dùng 给 Của Người Học Tiếng Hán

Nhiều người học tiếng Hán, đặc biệt là người Việt, thường mắc lỗi khi sử dụng giới từ 给 (gěi). Một trong những lỗi phổ biến nhất là sử dụng 给 một cách máy móc thay vì xem xét ngữ cảnh cụ thể. Ví dụ, họ có thể dịch 'cho' trong mọi trường hợp thành 给, dẫn đến câu văn không tự nhiên hoặc sai nghĩa. Người học cũng thường nhầm lẫn 给 với các giới từ khác như 让 (ràng), 为 (wèi), hoặc 对 (duì).

2.2. Những Lỗi Thường Gặp Khi Dùng Cho Của Người Học Tiếng Việt

Người học tiếng Việt cũng gặp không ít khó khăn khi sử dụng giới từ cho. Họ có thể lạm dụng cho trong những ngữ cảnh mà các giới từ khác như 'đối với', 'vì', hoặc 'để' phù hợp hơn. Ngoài ra, người học cũng có thể gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa cho với vai trò giới từ và cho với vai trò động từ, đặc biệt trong các cấu trúc câu phức tạp. Hơn nữa, họ thường bỏ quên cách sử dụng cho trong những ngữ cảnh mà các giới từ khác như 让 (ràng), 为 (wèi), hoặc 对 (duì).

III. Phương Pháp So Sánh Ngữ Nghĩa 给 Gěi và Cho Hiệu Quả

Để so sánh ngữ pháp 给 và cho một cách hiệu quả, cần áp dụng phương pháp đối chiếu ngôn ngữ học. Phương pháp này bao gồm việc phân tích các điểm tương đồng và khác biệt về ngữ nghĩa, ngữ pháp, và ngữ dụng của hai giới từ. Cần xem xét các ví dụ cụ thể trong các ngữ cảnh khác nhau để hiểu rõ hơn về cách sử dụng của chúng. Nghiên cứu đối chiếu ngữ pháp tiếng Hán và tiếng Việt cũng cần chú trọng đến yếu tố văn hóa, vì cách sử dụng ngôn ngữ thường phản ánh quan niệm và giá trị của mỗi cộng đồng.

3.1. Phân Tích Điểm Tương Đồng Giữa 给 Gěi và Cho

Mặc dù có những khác biệt, điểm tương đồng giữa 给 và cho cũng rất đáng chú ý. Cả hai đều có thể dùng để chỉ đối tượng nhận một hành động hoặc vật phẩm. Ví dụ: 给书给 (gěi shū gěi), 'cho sách cho'; 送礼物给朋友 (sòng lǐwù gěi péngyou), 'tặng quà cho bạn'. Cả hai cũng có thể dùng để chỉ mục đích của một hành động. Ví dụ, 为了给孩子更好的生活 (wèi le gěi hái zi gèng hǎo de shēng huó), 'để cho con có cuộc sống tốt đẹp hơn'; 为了cho con có tương lai (wèi le cho con yǒu wèi lái), 'để cho con có tương lai'.

3.2. Phân Tích Điểm Khác Biệt Giữa 给 Gěi và Cho

Một trong những sự khác biệt giữa 给 và cho là phạm vi sử dụng của chúng. 给 (gěi) có thể được sử dụng trong nhiều ngữ cảnh mà cho không phù hợp. Ví dụ, 给 có thể dùng để biểu thị nguyên nhân hoặc lý do. Quan trọng nhất, vị trí của 给 trong câu và vị trí của cho trong câu có thể khác nhau, ảnh hưởng đến cấu trúc và ý nghĩa tổng thể của câu. Hơn nữa, chức năng ngữ pháp của 给 và chức năng ngữ pháp của cho khác nhau, không phải lúc nào cũng có thể thay thế lẫn nhau.

IV. Hướng Dẫn Biên Dịch 给 Sang Tiếng Việt Chuẩn Xác Nhất

Việc biên dịch 给 sang tiếng Việt đòi hỏi sự linh hoạt và nhạy bén về ngôn ngữ. Không phải lúc nào cũng có thể dịch 给 thành 'cho' một cách máy móc. Cần xem xét ngữ cảnh cụ thể, chức năng ngữ pháp của 给, và ý nghĩa mà nó muốn truyền tải để lựa chọn từ ngữ phù hợp. Có những trường hợp cần sử dụng các giới từ khác như 'đối với', 'vì', 'bởi', hoặc thậm chí lược bỏ hoàn toàn giới từ để câu văn trở nên tự nhiên hơn.

4.1. Các Trường Hợp Dịch 给 Gěi Thành Cho Trong Tiếng Việt

Trong nhiều trường hợp, 给 (gěi) có thể được dịch trực tiếp thành cho trong tiếng Việt mà không làm thay đổi ý nghĩa của câu. Điều này thường xảy ra khi 给 được sử dụng để chỉ đối tượng nhận một hành động hoặc vật phẩm. Ví dụ: 我给他一本书 (wǒ gěi tā yī běn shū), có thể dịch là 'Tôi cho anh ta một cuốn sách'.

4.2. Các Trường Hợp Không Dịch 给 Gěi Thành Cho Mà Cần Thay Thế

Tuy nhiên, có những trường hợp không nên dịch 给 (gěi) thành cho. Ví dụ, khi 给 được sử dụng để biểu thị mục đích, có thể dùng 'để' hoặc 'vì'. Khi 给 được sử dụng để biểu thị đối tượng của một hành động tác động đến, có thể dùng 'đối với'. Ví dụ: Đối với người Việt, việc sử dụng 给 trong các ngữ cảnh này có thể gây khó hiểu hoặc làm mất đi sự tự nhiên của câu.

V. Ứng Dụng Nghiên Cứu 给 và Cho Trong Dạy và Học Tiếng Hán

Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc giáo trình tiếng Hán và tài liệu học tiếng Hán. Nó cung cấp cho giáo viên và học sinh một cái nhìn sâu sắc hơn về sự tương đồng và khác biệt giữa 给 (gěi) và cho, giúp họ tránh những lỗi thường gặp và sử dụng tiếng Hán một cách chính xác và tự nhiên hơn. Nghiên cứu cũng có thể được sử dụng để phát triển các bài tập và hoạt động thực hành nhằm nâng cao kỹ năng biên dịch tiếng Hán.

5.1. Phát Triển Bài Tập Thực Hành So Sánh và Dịch 给 và Cho

Để giúp học sinh nắm vững cách sử dụng của 给 (gěi) và cho, cần phát triển các bài tập thực hành đa dạng và phong phú. Các bài tập này có thể bao gồm dịch câu, điền từ vào chỗ trống, sửa lỗi sai, và viết đoạn văn. Điều quan trọng là các bài tập phải được thiết kế sao cho phản ánh được sự đa dạng về ngữ cảnh và chức năng của hai giới từ.

5.2. Sử Dụng Nghiên Cứu Này Trong Biên Soạn Tài Liệu Dạy Tiếng Hán

Kết quả nghiên cứu này có thể được sử dụng để cải thiện chất lượng của các giáo trình tiếng Hán và tài liệu học tiếng Hán. Cần chú trọng đến việc giải thích rõ ràng và chi tiết về sự tương đồng và khác biệt giữa 给 (gěi) và cho, đồng thời cung cấp nhiều ví dụ minh họa và bài tập thực hành. Các tài liệu cũng nên đề cập đến những lỗi thường gặp khi dùng 给 và cách khắc phục chúng.

VI. Kết Luận và Hướng Nghiên Cứu Tương Lai Về 给 và Cho

Nghiên cứu so sánh giới từ 给 (gěi) và cho đã làm sáng tỏ nhiều khía cạnh quan trọng về ngữ nghĩa, ngữ pháp, và ứng dụng của hai giới từ này. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần được nghiên cứu sâu hơn. Trong tương lai, có thể tập trung vào việc nghiên cứu sự ảnh hưởng của văn hóa đến việc sử dụng 给 và cho, cũng như ứng dụng của công nghệ thông tin trong việc hỗ trợ biên phiên dịch tiếng Hán Việt.

6.1. Nghiên Cứu Ảnh Hưởng của Văn Hóa Đến Cách Dùng 给 và Cho

Cách sử dụng ngôn ngữ thường phản ánh quan niệm và giá trị của mỗi cộng đồng. Do đó, cần nghiên cứu sự ảnh hưởng của văn hóa đến việc sử dụng 给 (gěi) và cho. Ví dụ, trong văn hóa Trung Quốc, việc sử dụng 给 có thể mang ý nghĩa trang trọng và lịch sự hơn so với trong văn hóa Việt Nam.

6.2. Ứng Dụng Công Nghệ Trong Hỗ Trợ Biên Phiên Dịch 给 và Cho

Với sự phát triển của công nghệ thông tin, có thể ứng dụng các công cụ dịch thuật tự động và hệ thống hỗ trợ dịch thuật để nâng cao hiệu quả và chất lượng của biên phiên dịch tiếng Hán Việt. Các công cụ này có thể giúp người dịch tìm kiếm các cấu trúc tương đương, kiểm tra lỗi sai, và đề xuất các phương án dịch phù hợp nhất.