I. Tác động của sở hữu nước ngoài đến hiệu quả doanh nghiệp
Nghiên cứu chỉ ra rằng sở hữu nước ngoài có tác động tích cực đến hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp niêm yết tại HOSE. Các nhà đầu tư nước ngoài thường mang đến không chỉ vốn mà còn cả kinh nghiệm quản lý và công nghệ tiên tiến. Điều này giúp cải thiện quy trình sản xuất, tối ưu hóa chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm. Theo nghiên cứu của Võ Xuân Vinh (2014), các doanh nghiệp có tỷ lệ sở hữu nước ngoài cao thường có chỉ số hiệu suất doanh nghiệp tốt hơn. Cụ thể, tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (Net profit margin) và tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (ROA) đều cao hơn so với các doanh nghiệp có tỷ lệ sở hữu nước ngoài thấp. Điều này cho thấy rằng sở hữu nước ngoài không chỉ đơn thuần là một yếu tố tài chính mà còn là một yếu tố chiến lược quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
1.1. Mối quan hệ giữa sở hữu nước ngoài và hiệu suất doanh nghiệp
Mối quan hệ giữa sở hữu nước ngoài và hiệu suất doanh nghiệp được thể hiện qua các chỉ số tài chính. Các nghiên cứu thực nghiệm cho thấy rằng khi tỷ lệ sở hữu nước ngoài tăng lên, hiệu suất doanh nghiệp cũng có xu hướng cải thiện. Điều này có thể được giải thích bởi việc các nhà đầu tư nước ngoài thường có khả năng tiếp cận thông tin tốt hơn và có chiến lược đầu tư dài hạn. Họ cũng có thể áp dụng các tiêu chuẩn quản lý và công nghệ tiên tiến hơn, từ đó giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm. Một nghiên cứu của Claessens và Djankov (1999) đã chỉ ra rằng các doanh nghiệp có sở hữu nước ngoài cao thường có khả năng sinh lời tốt hơn, điều này khẳng định vai trò quan trọng của sở hữu nước ngoài trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động.
II. Ảnh hưởng của sở hữu nước ngoài đến giá trị doanh nghiệp
Nghiên cứu cho thấy rằng sở hữu nước ngoài không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả doanh nghiệp mà còn có tác động mạnh mẽ đến giá trị doanh nghiệp. Các doanh nghiệp có tỷ lệ sở hữu nước ngoài cao thường có giá trị thị trường cao hơn. Điều này có thể được lý giải bởi sự tin tưởng của nhà đầu tư vào khả năng phát triển bền vững của doanh nghiệp. Theo Nghị định số 60/2015/NĐ-CP, việc nới lỏng tỷ lệ sở hữu nước ngoài đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp niêm yết thu hút vốn đầu tư. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng các doanh nghiệp có sở hữu nước ngoài cao thường có chỉ số giá trên thu nhập (P/E) cao hơn, cho thấy sự kỳ vọng tích cực từ thị trường về khả năng sinh lời trong tương lai.
2.1. Tác động của sở hữu nước ngoài đến giá trị thị trường
Tác động của sở hữu nước ngoài đến giá trị thị trường của doanh nghiệp được thể hiện qua các chỉ số như Market-to-Book (MTB). Nghiên cứu cho thấy rằng các doanh nghiệp có tỷ lệ sở hữu nước ngoài cao thường có chỉ số MTB cao hơn, điều này cho thấy rằng thị trường đánh giá cao tiềm năng phát triển của các doanh nghiệp này. Các nhà đầu tư nước ngoài thường có xu hướng đầu tư vào các doanh nghiệp có tiềm năng tăng trưởng cao, từ đó làm tăng giá trị cổ phiếu. Hơn nữa, sự hiện diện của các nhà đầu tư nước ngoài cũng giúp cải thiện uy tín và hình ảnh của doanh nghiệp trên thị trường, từ đó thu hút thêm nhiều nhà đầu tư khác. Điều này khẳng định rằng sở hữu nước ngoài không chỉ là một yếu tố tài chính mà còn là một yếu tố chiến lược quan trọng trong việc nâng cao giá trị doanh nghiệp.
III. Khuyến nghị chính sách cho sở hữu nước ngoài
Dựa trên kết quả nghiên cứu, một số khuyến nghị chính sách được đưa ra nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và giá trị doanh nghiệp từ góc độ sở hữu nước ngoài. Chính phủ nên khuyến khích các doanh nghiệp cổ phần hóa và tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư nhiều hơn. Việc ban hành các chính sách hỗ trợ, như giảm thuế cho các nhà đầu tư nước ngoài, có thể tạo động lực cho họ đầu tư vào các doanh nghiệp niêm yết. Đồng thời, cần có các chương trình đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật để giúp các doanh nghiệp trong nước học hỏi từ các nhà đầu tư nước ngoài, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động và giá trị doanh nghiệp.
3.1. Đề xuất chính sách khuyến khích sở hữu nước ngoài
Chính phủ cần xem xét việc điều chỉnh các quy định về sở hữu nước ngoài để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư. Việc nới lỏng các hạn chế về tỷ lệ sở hữu nước ngoài có thể giúp thu hút thêm dòng vốn đầu tư, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động và giá trị doanh nghiệp. Ngoài ra, cần có các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong việc tiếp cận công nghệ và quản lý từ các nhà đầu tư nước ngoài. Điều này không chỉ giúp cải thiện hiệu suất doanh nghiệp mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam.
