## Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh phát triển đô thị hiện đại, việc xây dựng các công trình cao tầng với tầng hầm ngày càng phổ biến nhằm tối ưu hóa diện tích sử dụng trên cùng một diện tích đất. Theo ước tính, khoảng 75% các dự án văn phòng và căn hộ cho thuê tại các thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh đều có tầng hầm. Phương pháp thi công tường vây Barrette (diaphragm wall) được áp dụng rộng rãi trong các công trình này do khả năng chống thấm và giữ ổn định kết cấu công trình ngầm. Tuy nhiên, thi công tường vây Barrette là một quá trình phức tạp, chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố kỹ thuật và quản lý, có thể dẫn đến các rủi ro nghiêm trọng nếu không được kiểm soát tốt.
Mục tiêu nghiên cứu là xác định các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả thi công tường vây Barrette và tường chắn đất trong các dự án xây dựng cao tầng tại Việt Nam, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả thi công. Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn 2019-2021, tập trung khảo sát tại các công trình xây dựng ở TP. Hồ Chí Minh và một số địa phương lân cận.
Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho nhà đầu tư, nhà thầu và các bên liên quan trong việc quản lý và kiểm soát chất lượng thi công tầng hầm, giảm thiểu rủi ro, tiết kiệm chi phí và thời gian thi công, đồng thời nâng cao độ bền vững của công trình.
## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
### Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý dự án xây dựng, kết hợp với các khái niệm chuyên ngành về kỹ thuật thi công tường vây Barrette, bao gồm:
- **Lý thuyết quản lý rủi ro xây dựng**: tập trung vào nhận diện, đánh giá và kiểm soát các rủi ro trong quá trình thi công.
- **Mô hình phân tích mạng xã hội (Social Network Analysis - SNA)**: được sử dụng để đánh giá mức độ ảnh hưởng và mối quan hệ giữa các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả thi công.
- **Khái niệm về tường vây Barrette**: là loại tường chắn đất được thi công bằng phương pháp khoan cọc nhồi liên tục, có khả năng chịu lực và chống thấm cao.
- **Các yếu tố kỹ thuật và quản lý thi công**: bao gồm thiết kế kỹ thuật, chất lượng vật liệu, năng lực nhà thầu, điều kiện địa chất, và công tác giám sát.
### Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát kết hợp phân tích định lượng và định tính:
- **Nguồn dữ liệu**: thu thập từ 165 phiếu khảo sát hợp lệ, lấy ý kiến từ ba nhóm chính gồm nhà đầu tư, tư vấn giám sát và nhà thầu thi công tại các dự án xây dựng cao tầng có tầng hầm.
- **Phương pháp chọn mẫu**: sử dụng phương pháp thuận tiện (convenience sampling) và phương pháp tuyết cầu (snowball sampling) nhằm đảm bảo đa dạng và đại diện cho các bên liên quan.
- **Phân tích dữ liệu**: áp dụng các kỹ thuật thống kê như phương pháp trung bình, kiểm định tương quan Spearman, kiểm định t-test, phân tích phương sai ANOVA và phân tích mạng xã hội (SNA) bằng phần mềm UCINET6.
- **Timeline nghiên cứu**: khảo sát và thu thập dữ liệu trong năm 2020, phân tích và hoàn thiện luận văn trong năm 2021.
## Kết quả nghiên cứu và thảo luận
### Những phát hiện chính
- Có 37 nhân tố được xác định ảnh hưởng đến hiệu quả thi công tường vây Barrette, trong đó các yếu tố về năng lực nhà thầu, chất lượng vật liệu và công tác giám sát được đánh giá có mức độ ảnh hưởng cao nhất với điểm trung bình trên 4.0/5.
- Kết quả kiểm định Spearman cho thấy quan điểm của ba nhóm nhà đầu tư, tư vấn và nhà thầu có sự tương quan chặt chẽ, với hệ số tương quan trên 0.7, chứng tỏ sự đồng thuận trong đánh giá các nhân tố ảnh hưởng.
- Phân tích mạng xã hội (SNA) xác định được các nút trung tâm trong mạng lưới các nhân tố, giúp nhận diện các yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất đến hiệu quả thi công, như thiết kế kỹ thuật, điều kiện địa chất và năng lực quản lý dự án.
- So sánh giữa các nhóm cho thấy nhà thầu chú trọng hơn đến các yếu tố kỹ thuật và thiết bị thi công, trong khi nhà đầu tư và tư vấn tập trung vào quản lý rủi ro và giám sát chất lượng.
### Thảo luận kết quả
Nguyên nhân của các phát hiện trên xuất phát từ tính chất phức tạp của thi công tường vây Barrette, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan và kiểm soát nghiêm ngặt các yếu tố kỹ thuật. So với các nghiên cứu quốc tế, kết quả phù hợp với xu hướng chú trọng vào quản lý rủi ro và năng lực nhà thầu trong các dự án xây dựng ngầm. Việc sử dụng phân tích mạng xã hội giúp làm rõ mối quan hệ tác động giữa các nhân tố, từ đó hỗ trợ việc ra quyết định quản lý hiệu quả hơn.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ mạng thể hiện các nút nhân tố và liên kết, bảng xếp hạng mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố theo nhóm đối tượng khảo sát, và biểu đồ so sánh điểm trung bình đánh giá giữa các nhóm.
## Đề xuất và khuyến nghị
- **Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực nhà thầu**: tập trung vào kỹ thuật thi công tường vây Barrette và quản lý dự án, nhằm nâng cao chất lượng thi công và giảm thiểu rủi ro. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng, chủ thể: nhà thầu và các tổ chức đào tạo.
- **Cải tiến công tác giám sát và kiểm soát chất lượng**: áp dụng công nghệ giám sát hiện đại, tăng cường kiểm tra vật liệu và quy trình thi công. Mục tiêu giảm thiểu sai sót kỹ thuật xuống dưới 5%. Thời gian: liên tục trong suốt dự án, chủ thể: tư vấn giám sát và nhà đầu tư.
- **Xây dựng hệ thống quản lý rủi ro toàn diện**: áp dụng mô hình phân tích mạng xã hội để nhận diện và xử lý kịp thời các rủi ro phát sinh trong thi công. Thời gian: triển khai trong giai đoạn chuẩn bị dự án, chủ thể: ban quản lý dự án.
- **Tăng cường phối hợp giữa các bên liên quan**: thiết lập cơ chế trao đổi thông tin minh bạch, định kỳ tổ chức các cuộc họp đánh giá tiến độ và chất lượng thi công. Mục tiêu nâng cao hiệu quả phối hợp lên trên 80%. Thời gian: xuyên suốt dự án, chủ thể: nhà đầu tư, tư vấn và nhà thầu.
## Đối tượng nên tham khảo luận văn
- **Nhà đầu tư xây dựng**: giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thi công tầng hầm, từ đó đưa ra quyết định đầu tư và giám sát hiệu quả.
- **Nhà thầu thi công**: cung cấp kiến thức về các nhân tố kỹ thuật và quản lý cần chú ý để nâng cao hiệu quả thi công và giảm thiểu rủi ro.
- **Tư vấn giám sát và quản lý dự án**: hỗ trợ trong việc xây dựng hệ thống quản lý rủi ro và kiểm soát chất lượng thi công tường vây Barrette.
- **Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành xây dựng**: làm tài liệu tham khảo về phương pháp nghiên cứu, phân tích mạng xã hội và các yếu tố ảnh hưởng trong thi công công trình ngầm.
## Câu hỏi thường gặp
1. **Tường vây Barrette là gì và tại sao được sử dụng phổ biến trong xây dựng tầng hầm?**
Tường vây Barrette là loại tường chắn đất thi công bằng phương pháp khoan cọc nhồi liên tục, có khả năng chịu lực và chống thấm tốt, phù hợp với điều kiện đất yếu và công trình cao tầng. Ví dụ, tại TP. Hồ Chí Minh, phương pháp này được áp dụng rộng rãi trong các dự án văn phòng và căn hộ cao tầng.
2. **Những yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến hiệu quả thi công tường vây Barrette?**
Năng lực nhà thầu, chất lượng vật liệu, công tác giám sát và điều kiện địa chất là những yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất, với điểm trung bình đánh giá trên 4.0/5 trong khảo sát.
3. **Phân tích mạng xã hội (SNA) giúp gì trong nghiên cứu này?**
SNA giúp xác định mức độ ảnh hưởng và mối quan hệ giữa các nhân tố, từ đó nhận diện các yếu tố trung tâm cần ưu tiên quản lý để nâng cao hiệu quả thi công.
4. **Làm thế nào để giảm thiểu rủi ro trong thi công tường vây Barrette?**
Cần xây dựng hệ thống quản lý rủi ro toàn diện, tăng cường giám sát chất lượng, đào tạo nâng cao năng lực nhà thầu và phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan.
5. **Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các công trình khác không?**
Có, các kết quả và phương pháp nghiên cứu có thể áp dụng cho các công trình xây dựng ngầm khác, đặc biệt là trong điều kiện đất yếu và công trình cao tầng tại các đô thị lớn.
## Kết luận
- Nghiên cứu đã xác định 37 nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả thi công tường vây Barrette và tường chắn đất trong các dự án xây dựng cao tầng tại Việt Nam.
- Phân tích mạng xã hội (SNA) giúp nhận diện các nhân tố trung tâm có ảnh hưởng lớn nhất, hỗ trợ quản lý rủi ro hiệu quả.
- Quan điểm của nhà đầu tư, tư vấn và nhà thầu có sự đồng thuận cao về các nhân tố ảnh hưởng.
- Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực nhà thầu, cải tiến giám sát, quản lý rủi ro và tăng cường phối hợp các bên liên quan.
- Nghiên cứu góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả thi công tầng hầm, giảm thiểu rủi ro và chi phí cho các dự án xây dựng cao tầng trong tương lai.
**Hành động tiếp theo:**
Các bên liên quan cần áp dụng các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và áp dụng công nghệ mới trong thi công tường vây Barrette để nâng cao hiệu quả và bền vững công trình.
**Hãy bắt đầu cải tiến quy trình thi công ngay hôm nay để đảm bảo thành công cho dự án của bạn!**