Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt của giáo dục đại học, đặc biệt là các trường đại học tư thục trên địa bàn thành phố Hà Nội, việc quản trị thương hiệu trở thành yếu tố sống còn để nâng cao sức cạnh tranh và phát triển bền vững. Theo ước tính, Hà Nội hiện có khoảng 7 trường đại học tư thục hoạt động đa ngành, với quy mô và chất lượng đào tạo ngày càng được chú trọng. Tuy nhiên, các trường này đang đối mặt với nhiều thách thức như áp lực cạnh tranh từ các trường công lập, yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo, cũng như xây dựng và duy trì thương hiệu trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp 4.0.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng quản trị thương hiệu các trường đại học tư thục tại Hà Nội trong giai đoạn 2020-2023, từ đó đề xuất các giải pháp chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả quản trị thương hiệu, góp phần tăng cường uy tín và sức cạnh tranh của các trường trên thị trường giáo dục đại học. Nghiên cứu tập trung vào các chỉ số quản trị thương hiệu, đánh giá mức độ tác động của các yếu tố cấu thành thương hiệu và thực trạng triển khai các hoạt động quản trị thương hiệu tại các trường đại học tư thục.

Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho các nhà quản lý giáo dục trong việc xây dựng chiến lược thương hiệu phù hợp, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển bền vững của các trường đại học tư thục tại Hà Nội.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn áp dụng hai khung lý thuyết chính trong quản trị thương hiệu đại học:

  1. Mô hình Chuỗi Dịch vụ - Lợi ích (Service-Profit Chain - SPC) của Heskett et al. (1994), nhấn mạnh mối liên hệ giữa chất lượng dịch vụ nội bộ, sự hài lòng và trung thành của cán bộ giảng viên, sinh viên với hiệu quả hoạt động và lợi ích của tổ chức giáo dục đại học.

  2. Quy trình quản trị thương hiệu của Keller (1993), gồm bốn bước: thiết lập giá trị cốt lõi và định vị thương hiệu, hoạch định và thực hiện các chương trình marketing thương hiệu, đo lường và theo dõi hiệu quả thương hiệu, duy trì và phát triển giá trị thương hiệu.

Các khái niệm chính được sử dụng bao gồm: thương hiệu trường đại học, bản sắc thương hiệu, hình ảnh thương hiệu, giá trị cốt lõi thương hiệu, chỉ số quản trị thương hiệu (UBMI), và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị thương hiệu như chất lượng đào tạo, truyền thông, sự hài lòng và cam kết của sinh viên, cán bộ giảng viên.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tiếp cận liên ngành, kết hợp giữa lý thuyết quản trị, marketing và giáo dục đại học. Cỡ mẫu khảo sát gồm 7 trường đại học tư thục tại Hà Nội, bao gồm Trường Đại học Phương Đông, Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, Đại học Điện Nam, Đại học Phenikaa, Đại học Công nghệ Đông Á, Đại học Hòa Bình và Đại học Nguyễn Trãi. Thời gian khảo sát từ 2020 đến 2023.

Phương pháp chọn mẫu là mẫu thuận tiện kết hợp với phương pháp Delphi để thu thập ý kiến chuyên gia và xây dựng bảng chỉ số quản trị thương hiệu. Dữ liệu được thu thập qua khảo sát bằng bảng hỏi thang đo Likert 5 mức độ, phỏng vấn chuyên sâu các nhà quản lý và cán bộ giảng viên.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 26 và AMOS 24 với các kỹ thuật: kiểm định độ tin cậy Cronbach Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và mô hình cấu trúc tuyến tính SEM để đánh giá mức độ tác động của các chỉ số quản trị thương hiệu. Ngoài ra, phương pháp SWOT được áp dụng để phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong quản trị thương hiệu các trường đại học tư thục tại Hà Nội.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Mức độ nhận thức và tác động của các chỉ số quản trị thương hiệu: Kết quả khảo sát cho thấy các chỉ số như bản sắc thương hiệu, hình ảnh thương hiệu, chất lượng đào tạo và truyền thông có mức độ tác động trung bình từ 70% đến 85% đến hiệu quả quản trị thương hiệu tại các trường đại học tư thục. Trong đó, bản sắc thương hiệu và chất lượng đào tạo được đánh giá là yếu tố quan trọng nhất với mức tác động lần lượt là 85% và 82%.

  2. Thực trạng quản trị thương hiệu tại các trường đại học tư thục: Khoảng 65% trường đại học tư thục tại Hà Nội đã xây dựng chiến lược thương hiệu rõ ràng, tuy nhiên chỉ có khoảng 50% trường thực hiện đo lường và theo dõi hiệu quả thương hiệu thường xuyên. Việc thiếu đầu tư nguồn lực và chưa có bộ phận chuyên trách quản trị thương hiệu là những hạn chế lớn.

  3. Mức độ hài lòng và cam kết của sinh viên và cán bộ giảng viên: Tỷ lệ hài lòng với thương hiệu trường đạt khoảng 75%, trong khi mức độ cam kết trung thành với thương hiệu chỉ đạt khoảng 68%. Điều này cho thấy còn tồn tại khoảng cách giữa nhận thức thương hiệu và sự gắn bó thực sự của các bên liên quan.

  4. Phân tích SWOT: Điểm mạnh của các trường đại học tư thục là tính linh hoạt trong quản lý, khả năng đổi mới và đa dạng hóa chương trình đào tạo. Điểm yếu là hạn chế về nguồn lực tài chính và truyền thông thương hiệu chưa hiệu quả. Cơ hội đến từ xu hướng xã hội hóa giáo dục và hội nhập quốc tế, trong khi thách thức là sự cạnh tranh gay gắt từ các trường công lập và các cơ sở đào tạo khác.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trong quản trị thương hiệu chủ yếu do các trường đại học tư thục còn thiếu kinh nghiệm và nguồn lực để xây dựng hệ thống quản trị thương hiệu bài bản. So sánh với các nghiên cứu quốc tế, mức độ đầu tư và chuyên môn hóa trong quản trị thương hiệu của các trường tại Hà Nội còn thấp hơn khoảng 15-20%. Việc chưa đo lường hiệu quả thương hiệu thường xuyên làm giảm khả năng điều chỉnh chiến lược kịp thời, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ tác động của từng chỉ số quản trị thương hiệu, bảng phân tích SWOT tổng hợp điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức, cũng như biểu đồ tròn minh họa tỷ lệ hài lòng và cam kết của sinh viên, cán bộ giảng viên.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là làm rõ vai trò quan trọng của quản trị thương hiệu trong việc nâng cao uy tín và sức cạnh tranh của các trường đại học tư thục, đồng thời chỉ ra các điểm cần cải thiện để phát triển thương hiệu hiệu quả hơn trong bối cảnh hiện nay.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện chiến lược và chính sách quản trị thương hiệu: Các trường cần xây dựng và cập nhật chiến lược thương hiệu rõ ràng, tập trung vào giá trị cốt lõi và định vị thương hiệu phù hợp với đặc thù và mục tiêu phát triển. Thời gian thực hiện trong vòng 6-12 tháng, chủ thể là ban lãnh đạo trường và phòng marketing.

  2. Tổ chức các chương trình marketing và truyền thông thương hiệu hiệu quả: Đẩy mạnh các hoạt động quảng bá, truyền thông đa kênh, đặc biệt là truyền thông số và mạng xã hội để tăng cường nhận diện thương hiệu. Thời gian triển khai liên tục, chủ thể là phòng marketing và quan hệ công chúng.

  3. Xây dựng và phát triển đội ngũ nhân sự chuyên trách quản trị thương hiệu: Đào tạo và tuyển dụng cán bộ có chuyên môn về quản trị thương hiệu, marketing giáo dục để đảm bảo việc triển khai các hoạt động quản trị thương hiệu bài bản và hiệu quả. Thời gian thực hiện 12 tháng, chủ thể là ban lãnh đạo và phòng nhân sự.

  4. Đo lường, đánh giá và theo dõi hiệu quả quản trị thương hiệu thường xuyên: Áp dụng các chỉ số quản trị thương hiệu (UBMI) để đánh giá định kỳ, từ đó điều chỉnh chiến lược phù hợp với thực tiễn. Thời gian đánh giá 6 tháng/lần, chủ thể là phòng nghiên cứu và phát triển.

  5. Tăng cường sự tham gia của sinh viên, cán bộ giảng viên và các bên liên quan: Xây dựng môi trường học tập thân thiện, đa dạng hóa chương trình đào tạo và tạo điều kiện để các bên liên quan đóng góp ý kiến nhằm nâng cao sự hài lòng và cam kết với thương hiệu trường. Thời gian thực hiện liên tục, chủ thể là các khoa, phòng ban và ban lãnh đạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo các trường đại học tư thục: Giúp hiểu rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị thương hiệu, từ đó xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu hiệu quả.

  2. Phòng marketing và quan hệ công chúng trong các trường đại học: Cung cấp cơ sở khoa học và các chỉ số đánh giá để thiết kế và triển khai các chương trình marketing thương hiệu phù hợp.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị giáo dục, marketing giáo dục: Là tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết và thực tiễn quản trị thương hiệu trong giáo dục đại học tư thục tại Việt Nam.

  4. Các cơ quan quản lý giáo dục và các tổ chức hỗ trợ phát triển giáo dục đại học: Giúp đánh giá và đề xuất chính sách hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị thương hiệu cho các trường đại học tư thục.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản trị thương hiệu trường đại học tư thục là gì?
    Quản trị thương hiệu trường đại học tư thục là quá trình xây dựng, phát triển và duy trì hình ảnh, giá trị cốt lõi và uy tín của trường nhằm thu hút sinh viên, cán bộ giảng viên và các bên liên quan, đồng thời nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường giáo dục.

  2. Tại sao quản trị thương hiệu lại quan trọng đối với các trường đại học tư thục?
    Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng đào tạo, quản trị thương hiệu giúp các trường tạo sự khác biệt, tăng cường uy tín và thu hút nguồn lực, từ đó phát triển bền vững.

  3. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị thương hiệu tại các trường đại học tư thục?
    Bao gồm bản sắc thương hiệu, hình ảnh thương hiệu, chất lượng đào tạo, truyền thông thương hiệu, sự hài lòng và cam kết của sinh viên, cán bộ giảng viên, cũng như nguồn lực tài chính và tổ chức quản lý.

  4. Làm thế nào để đo lường hiệu quả quản trị thương hiệu?
    Hiệu quả được đo lường qua các chỉ số quản trị thương hiệu (UBMI) như mức độ nhận thức thương hiệu, sự hài lòng, cam kết trung thành, hiệu quả truyền thông và kết quả tuyển sinh, sử dụng các công cụ khảo sát, phân tích dữ liệu định lượng và định tính.

  5. Giải pháp nào giúp nâng cao quản trị thương hiệu cho các trường đại học tư thục?
    Bao gồm hoàn thiện chiến lược thương hiệu, tổ chức các chương trình marketing hiệu quả, xây dựng đội ngũ chuyên trách, đo lường và theo dõi hiệu quả thường xuyên, đồng thời tăng cường sự tham gia của sinh viên và cán bộ giảng viên.

Kết luận

  • Quản trị thương hiệu là yếu tố sống còn giúp các trường đại học tư thục tại Hà Nội nâng cao uy tín và sức cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập và cách mạng công nghiệp 4.0.
  • Nghiên cứu đã xây dựng và kiểm định mô hình chỉ số quản trị thương hiệu (UBMI) phù hợp với đặc thù các trường đại học tư thục tại Hà Nội.
  • Thực trạng quản trị thương hiệu còn nhiều hạn chế, đặc biệt là thiếu đầu tư nguồn lực và đo lường hiệu quả thường xuyên.
  • Đề xuất 5 nhóm giải pháp chiến lược nhằm hoàn thiện quản trị thương hiệu, bao gồm xây dựng chiến lược, marketing, phát triển nhân sự, đo lường hiệu quả và tăng cường sự tham gia các bên liên quan.
  • Các bước tiếp theo cần triển khai thí điểm các giải pháp, đánh giá hiệu quả và mở rộng áp dụng cho các trường đại học tư thục khác trên toàn quốc.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao thương hiệu trường đại học tư thục của bạn – liên hệ chuyên gia quản trị thương hiệu giáo dục để được tư vấn chi tiết!