Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường và sự phát triển không ngừng của giáo dục đại học, việc nâng cao hiệu quả quản trị nguồn nhân lực tại các trường đại học công lập trở thành vấn đề cấp thiết. Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên (ĐHSPKTHY) với đội ngũ cán bộ viên chức khoảng 658 người, trong đó có 179 cán bộ viên chức khối hành chính, đang đối mặt với nhiều thách thức trong công tác quản trị hành chính. Qua khảo sát với 200 phiếu điều tra (100 giảng viên và 100 sinh viên), kết quả cho thấy có tới 56% giảng viên và 50% sinh viên không hài lòng với phong cách làm việc của viên chức hành chính, phản ánh hiệu quả quản trị còn hạn chế. Mục tiêu nghiên cứu nhằm ứng dụng phương pháp quản trị theo mục tiêu (MBO) để nâng cao hiệu quả quản trị khối hành chính tại ĐHSPKTHY trong giai đoạn 2010-2012, góp phần nâng cao vị thế và chất lượng quản lý của nhà trường. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc đổi mới phương pháp quản trị nhân sự tại các đơn vị sự nghiệp công lập, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục đại học, nhằm tăng cường hiệu quả sử dụng nguồn lực và nâng cao năng suất lao động.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
- Lý thuyết quản trị theo mục tiêu (MBO): Được phát triển bởi Peter Drucker, MBO là phương pháp quản trị trong đó nhà quản trị và nhân viên cùng thiết lập mục tiêu rõ ràng, cam kết thực hiện và kiểm soát kết quả. MBO bao gồm các yếu tố: cam kết của lãnh đạo, hợp tác xây dựng mục tiêu, tinh thần tự quản và kiểm soát định kỳ.
- Nguyên tắc SMARTER trong thiết lập mục tiêu: Mục tiêu phải cụ thể (Specific), đo lường được (Measurable), khả thi (Achievable), thực tế (Realistic), có thời hạn (Timebound), có sự liên kết (Engagement) và phù hợp (Relevant).
- Khái niệm quản trị nguồn nhân lực: Quản trị là quá trình hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát các hoạt động nhằm đạt mục tiêu tổ chức, trong đó nguồn nhân lực là yếu tố quyết định thành công.
- Mô hình quản trị công việc khối hành chính: Bao gồm các bước phân tích công việc, phân công nhiệm vụ, kiểm tra và đánh giá kết quả thực hiện công việc.
Phương pháp nghiên cứu
- Nguồn dữ liệu: Số liệu thu thập từ khảo sát 200 phiếu điều tra gồm 100 giảng viên và 100 sinh viên, cùng các báo cáo nội bộ của trường trong giai đoạn 2010-2012.
- Phương pháp phân tích: Sử dụng phương pháp thống kê mô tả để phân tích tỷ lệ hài lòng, không hài lòng; phương pháp so sánh để đánh giá hiệu quả quản trị trước và sau khi áp dụng MBO; phương pháp phân tích định tính để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.
- Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2010-2012, với các bước: khảo sát thực trạng, phân tích lý thuyết, đề xuất và ứng dụng phương pháp quản trị theo mục tiêu, đánh giá kết quả.
- Cỡ mẫu và chọn mẫu: 200 phiếu điều tra được chọn ngẫu nhiên từ giảng viên và sinh viên nhằm đảm bảo tính đại diện và khách quan.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
- Hiệu quả quản trị hiện tại còn thấp: 56% giảng viên và 50% sinh viên không hài lòng với phong cách làm việc của viên chức hành chính, cho thấy sự thiếu hiệu quả trong quản trị công việc.
- Thiếu sự phối hợp và trì trệ trong xử lý công việc: Báo cáo năm học 2012-2013 chỉ ra sự quan liêu, bệnh giấy tờ và thời gian giải quyết công việc kéo dài, ảnh hưởng đến hiệu quả chung.
- Cơ cấu nhân sự khối hành chính chưa tối ưu: Trong tổng số 658 cán bộ viên chức, có 179 người làm công tác hành chính, với cơ cấu phân chia theo giới tính và trình độ chưa đồng đều, ảnh hưởng đến năng suất lao động.
- Ứng dụng MBO tại các đơn vị sự nghiệp khác: Một số trường đại học và doanh nghiệp đã áp dụng MBO thành công, như Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên, mang lại hiệu quả quản trị rõ rệt.
Thảo luận kết quả
Kết quả khảo sát phản ánh thực trạng quản trị hành chính tại ĐHSPKTHY còn nhiều hạn chế, chủ yếu do phương pháp quản trị truyền thống mang tính quan liêu, thiếu sự tham gia của nhân viên trong việc xây dựng mục tiêu. So với các nghiên cứu tại các trường đại học khác và doanh nghiệp, việc áp dụng MBO giúp tăng cường sự cam kết, nâng cao trách nhiệm và phát huy năng lực cá nhân. Việc thiết lập mục tiêu theo nguyên tắc SMARTER giúp đảm bảo tính khả thi và liên kết giữa các bộ phận, từ đó nâng cao hiệu quả quản trị. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ hài lòng của giảng viên và sinh viên, bảng phân tích cơ cấu nhân sự và sơ đồ quy trình quản trị công việc khối hành chính để minh họa rõ nét hơn về thực trạng và giải pháp.
Đề xuất và khuyến nghị
- Xây dựng hệ thống mục tiêu rõ ràng theo nguyên tắc SMARTER: Thiết lập mục tiêu cụ thể, đo lường được, khả thi và có thời hạn cho từng phòng ban và cá nhân, nhằm nâng cao hiệu quả công việc. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Ban Giám hiệu và các phòng ban.
- Tăng cường đào tạo và bồi dưỡng kỹ năng quản trị theo mục tiêu cho cán bộ hành chính: Tổ chức các khóa đào tạo về MBO và kỹ năng quản lý công việc, giúp cán bộ nâng cao năng lực và tinh thần trách nhiệm. Thời gian: 1 năm; Chủ thể: Phòng Tổ chức cán bộ phối hợp với các chuyên gia.
- Hoàn thiện quy trình phân công, kiểm tra và đánh giá công việc: Xây dựng quy trình rõ ràng, minh bạch, có sự tham gia của nhân viên trong việc đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu. Thời gian: 9 tháng; Chủ thể: Ban Giám hiệu và phòng Hành chính - Quản trị.
- Áp dụng hệ thống đánh giá và khen thưởng dựa trên kết quả thực hiện mục tiêu: Thiết lập cơ chế khen thưởng công bằng, khích lệ tinh thần làm việc và sáng tạo của cán bộ viên chức. Thời gian: 1 năm; Chủ thể: Ban Giám hiệu và phòng Tổ chức cán bộ.
- Xây dựng văn hóa tổ chức hướng tới sự minh bạch và trách nhiệm: Thúc đẩy văn hóa làm việc tích cực, khuyến khích sự tham gia và phản hồi từ nhân viên để cải tiến liên tục. Thời gian: liên tục; Chủ thể: Toàn thể cán bộ viên chức và lãnh đạo nhà trường.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
- Lãnh đạo các trường đại học công lập: Nhận diện và áp dụng phương pháp quản trị theo mục tiêu để nâng cao hiệu quả quản lý hành chính, từ đó cải thiện chất lượng đào tạo và dịch vụ.
- Phòng quản lý nhân sự và hành chính các đơn vị sự nghiệp: Áp dụng các quy trình và giải pháp quản trị theo mục tiêu để tối ưu hóa công tác phân công, đánh giá và phát triển nguồn nhân lực.
- Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, quản trị nhân sự: Tham khảo mô hình nghiên cứu thực tiễn, phương pháp và kết quả ứng dụng MBO trong môi trường giáo dục đại học.
- Các tổ chức đào tạo và tư vấn quản trị: Sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo để phát triển các chương trình đào tạo, tư vấn áp dụng MBO trong các đơn vị sự nghiệp công lập.
Câu hỏi thường gặp
Phương pháp quản trị theo mục tiêu (MBO) là gì?
MBO là phương pháp quản trị trong đó nhà quản trị và nhân viên cùng thiết lập mục tiêu rõ ràng, cam kết thực hiện và kiểm soát kết quả, giúp nâng cao hiệu quả công việc và sự phối hợp trong tổ chức.Tại sao ĐHSPKTHY cần áp dụng MBO cho khối hành chính?
Khối hành chính tại ĐHSPKTHY hiện còn nhiều hạn chế về hiệu quả làm việc, với tỷ lệ không hài lòng của giảng viên và sinh viên lần lượt là 56% và 50%, do đó MBO giúp cải thiện quản trị, tăng trách nhiệm và hiệu quả công việc.Nguyên tắc SMARTER trong thiết lập mục tiêu gồm những gì?
SMARTER bao gồm: Specific (cụ thể), Measurable (đo lường được), Achievable (khả thi), Realistic (thực tế), Timebound (có thời hạn), Engagement (liên kết), Relevant (phù hợp), giúp mục tiêu rõ ràng và khả thi hơn.Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của việc áp dụng MBO?
Hiệu quả được đánh giá qua tỷ lệ hoàn thành mục tiêu, sự hài lòng của các bên liên quan, cải thiện năng suất lao động và giảm thiểu các tồn tại trong quản trị công việc, có thể sử dụng bảng biểu và biểu đồ để minh họa.Các khó khăn khi áp dụng MBO là gì?
Khó khăn gồm việc thiết lập mục tiêu xác đáng, tính ngắn hạn của mục tiêu có thể ảnh hưởng đến dài hạn, và sự cứng nhắc trong thay đổi mục tiêu khi cần thiết, đòi hỏi sự linh hoạt và tham gia của toàn bộ tổ chức.
Kết luận
- Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về phương pháp quản trị theo mục tiêu, đặc biệt trong môi trường đơn vị sự nghiệp công lập.
- Thực trạng quản trị khối hành chính tại ĐHSPKTHY còn nhiều hạn chế, cần đổi mới phương pháp quản trị để nâng cao hiệu quả.
- Ứng dụng MBO giúp tăng cường sự cam kết, nâng cao trách nhiệm và phát huy năng lực cá nhân trong quản trị công việc.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể, bao gồm xây dựng mục tiêu SMARTER, đào tạo, hoàn thiện quy trình và hệ thống đánh giá khen thưởng.
- Tiếp tục triển khai và đánh giá hiệu quả ứng dụng MBO trong các giai đoạn tiếp theo để đảm bảo sự phát triển bền vững của nhà trường.
Hành động tiếp theo: Ban Giám hiệu và các phòng ban cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tổ chức đánh giá định kỳ để điều chỉnh phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng quản trị và phát triển trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên.