Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và sự bùng nổ của mạng xã hội, báo chí truyền thống đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc giữ vững vị thế và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của công chúng. Theo báo cáo ngành, từ tháng 6/2021 đến tháng 6/2022, hai chuyên trang điện tử của Báo Công lý – Công lý và Xã hội cùng Bảo vệ Công lý – đã đăng tải tổng cộng hơn 15.000 tin bài, phản ánh sự nỗ lực không ngừng trong việc cung cấp thông tin chuyên sâu về pháp luật và hoạt động Tòa án. Tuy nhiên, thực tế cho thấy công tác quản trị nội dung các chuyên trang này còn nhiều hạn chế, như thiếu nhân lực chuyên trách, chưa tận dụng hiệu quả công nghệ thông tin, và chưa tạo được bản sắc riêng biệt cho từng chuyên trang.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là khảo sát, đánh giá thực trạng quản trị nội dung chuyên trang của Báo điện tử Công lý trong giai đoạn từ tháng 6/2021 đến tháng 6/2022, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng quản trị nội dung, đáp ứng nhu cầu thông tin chuyên sâu, đa chiều của độc giả. Nghiên cứu tập trung vào hai chuyên trang chính là Công lý và Xã hội, Bảo vệ Công lý, với phạm vi khảo sát tại Hà Nội – nơi đặt trụ sở chính của Báo Công lý.

Ý nghĩa của nghiên cứu không chỉ nằm ở việc cải thiện hiệu quả quản trị nội dung, tăng cường tính chuyên sâu và tương tác của các chuyên trang, mà còn góp phần nâng cao vị thế, mở rộng thương hiệu của Báo Công lý trong môi trường truyền thông cạnh tranh khốc liệt hiện nay. Đồng thời, kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho các cơ quan báo chí khác trong việc phát triển chuyên trang điện tử, đồng thời là tài liệu tham khảo quý giá cho sinh viên và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản trị báo chí truyền thông.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên nền tảng lý luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về báo chí, kết hợp với các quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước về hoạt động báo chí. Khung lý thuyết chính bao gồm:

  • Lý thuyết quản trị: Được vận dụng từ các quan điểm của James H. James Stoner và Stephen Robbins về quản trị như một quá trình hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát các hoạt động nhằm đạt mục tiêu đề ra. Khái niệm quản trị nội dung được hiểu là hoạt động có mục đích, có tổ chức nhằm kiểm soát và phát triển nội dung báo chí chuyên trang.

  • Lý thuyết báo chí điện tử và chuyên trang: Dựa trên các định nghĩa về báo điện tử như một loại hình báo chí phát hành trên môi trường mạng Internet với ưu thế về tốc độ, đa phương tiện và tính tương tác cao. Chuyên trang được hiểu là trang báo chuyên sâu về một chủ đề nhất định, có tính chuyên biệt và chiều sâu nội dung.

  • Khái niệm và tiêu chí đánh giá chất lượng quản trị nội dung: Bao gồm các yếu tố như tính chính xác, khách quan, chuyên sâu của thông tin, sự hấp dẫn về hình thức trình bày, tính tương tác với độc giả, cũng như hiệu quả trong việc định hướng dư luận và nâng cao vị thế thương hiệu.

Các khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm: báo điện tử, chuyên trang báo điện tử, quản trị nội dung, hệ thống quản trị nội dung (CMS), và các phương thức quản trị như quản trị bằng chế độ báo cáo, quy chế làm việc, chỉ tiêu công tác và kiểm tra giám sát.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, kết hợp cả định tính và định lượng nhằm đảm bảo tính toàn diện và sâu sắc trong phân tích:

  • Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thu thập, phân tích các tài liệu lý luận, sách giáo trình, các văn bản pháp luật liên quan đến báo chí, quản trị nội dung và chuyên trang điện tử để xây dựng cơ sở lý luận vững chắc.

  • Phương pháp thống kê: Thu thập và phân tích số liệu về số lượng tin bài, tỷ lệ các thể loại bài viết, mức độ tương tác của độc giả trên hai chuyên trang Công lý và Xã hội, Bảo vệ Công lý trong khoảng thời gian từ 1/6/2021 đến 30/6/2022. Ví dụ, chuyên trang Công lý và Xã hội đăng tải 7.972 tin bài, trong đó có 6.141 tin; chuyên trang Bảo vệ Công lý đăng 7.589 tin bài.

  • Phương pháp phỏng vấn sâu: Tiến hành phỏng vấn 5 người có vai trò quản trị nội dung tại Báo Công lý, bao gồm Phó Tổng Biên tập, Thư ký xuất bản, Biên tập viên, phóng viên và kỹ thuật viên, nhằm làm rõ các vấn đề thực tiễn trong quản trị nội dung chuyên trang.

  • Phương pháp so sánh: So sánh các quy trình quản trị, cơ cấu nhân sự và chất lượng nội dung giữa hai chuyên trang để rút ra điểm mạnh, điểm yếu và bài học kinh nghiệm.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Lựa chọn các chuyên trang Công lý và Xã hội, Bảo vệ Công lý làm đối tượng nghiên cứu vì đây là hai chuyên trang chủ lực của Báo điện tử Công lý, có lượng tin bài lớn và phạm vi hoạt động rộng. Thời gian khảo sát là một năm, từ tháng 6/2021 đến tháng 6/2022, nhằm đảm bảo tính cập nhật và phản ánh đúng thực trạng.

Timeline nghiên cứu được thực hiện từ tháng 6/2021 đến tháng 6/2022, bao gồm các giai đoạn thu thập dữ liệu, phân tích, phỏng vấn và tổng hợp kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Cơ cấu tổ chức và nhân sự quản trị nội dung còn hạn chế
    Báo Công lý hiện có mô hình quản trị nội dung chuyên trang tương đồng giữa hai chuyên trang Công lý và Xã hội, Bảo vệ Công lý. Tuy nhiên, do chưa tự chủ về nhân sự, các chuyên trang không có lãnh đạo cấp ban riêng mà chỉ có Phó Tổng Biên tập phụ trách chung. Số lượng nhân sự chuyên trách gồm 2 thư ký xuất bản, 2 biên tập viên chính và 8 phóng viên chuyên trách cho Công lý và Xã hội; 2 thư ký xuất bản, 2 biên tập viên và 6 phóng viên cho Bảo vệ Công lý. Mặc dù vậy, đội ngũ này vẫn đáp ứng được khối lượng công việc với sự hỗ trợ từ các phóng viên của các ấn phẩm khác.

  2. Kế hoạch và mục tiêu sản xuất nội dung được xây dựng bài bản
    Hàng năm, Báo Công lý xây dựng kế hoạch sản xuất nội dung chuyên trang dựa trên các sự kiện chính trị, lịch sử, các ngày lễ lớn và các sự kiện nổi bật trong ngành Tòa án. Ví dụ, trong năm 2021-2022, các kế hoạch đột xuất như tuyên truyền phòng chống dịch COVID-19, phổ biến Luật Phòng chống ma túy, và các kế hoạch tuyên truyền về dân tộc tôn giáo được triển khai kịp thời. Việc lập kế hoạch giúp các bộ phận chuyên môn và cá nhân bám sát mục tiêu, nâng cao hiệu quả công tác.

  3. Chất lượng nội dung có tính chuyên sâu nhưng còn hạn chế về đa phương tiện
    Trong tháng 6/2022, chuyên trang Bảo vệ Công lý đăng tải 623 tin bài, trong đó 35,5% là tin bài về pháp luật, 22,3% về Tòa án, còn lại là các lĩnh vực khác. Tuy nhiên, khảo sát tháng 9/2021 cho thấy phần lớn bài viết vẫn chủ yếu là dạng text và ảnh minh họa, chỉ có khoảng 5-10% bài viết sử dụng infographic hoặc các hình thức đa phương tiện khác như video, âm thanh. Điều này hạn chế tính hấp dẫn và tương tác của nội dung đối với độc giả.

  4. Phương thức quản trị nội dung chưa phát huy tối đa hiệu quả
    Báo Công lý áp dụng các phương thức quản trị như chế độ báo cáo, quy chế làm việc, chỉ tiêu công tác và kiểm tra giám sát. Tuy nhiên, việc quản trị còn mang tính hình thức ở một số khâu, chưa thực sự linh hoạt và sáng tạo để thích ứng với sự biến động nhanh của môi trường truyền thông số. Việc phân công nhân sự chưa hoàn toàn phù hợp với năng lực và yêu cầu công việc, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất nội dung.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ việc Báo Công lý chưa hoàn toàn tự chủ về nhân sự và cơ cấu tổ chức, dẫn đến thiếu hụt cán bộ quản lý chuyên trách cho từng chuyên trang. So với một số nghiên cứu trong ngành báo chí truyền thông hiện đại, các tòa soạn thông minh và hội tụ thường có bộ máy tổ chức linh hoạt, ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo để nâng cao hiệu quả quản trị nội dung. Ví dụ, các tòa soạn báo điện tử lớn trên thế giới đã triển khai hệ thống CMS hiện đại, tích hợp đa phương tiện và phân tích dữ liệu người dùng để tối ưu hóa nội dung.

Việc xây dựng kế hoạch sản xuất nội dung bài bản là điểm mạnh của Báo Công lý, giúp đảm bảo tính định hướng và phù hợp với nhiệm vụ chính trị. Tuy nhiên, việc thiếu đa dạng hóa hình thức thể hiện nội dung làm giảm sức hấp dẫn và khả năng tương tác với độc giả, đặc biệt trong bối cảnh mạng xã hội ngày càng chiếm ưu thế.

Phương thức quản trị nội dung cần được đổi mới theo hướng khoa học, logic và linh hoạt hơn, kết hợp chặt chẽ giữa các phương pháp quản trị truyền thống và công nghệ hiện đại. Việc phân công đúng người, đúng việc và duy trì chế độ kiểm tra, giám sát thường xuyên sẽ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm báo chí, đồng thời tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp, sáng tạo.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ thể hiện tỷ lệ tin bài theo thể loại, số lượng tin bài theo tháng, cơ cấu nhân sự quản trị nội dung, và mức độ sử dụng đa phương tiện trong bài viết để minh họa rõ nét hơn thực trạng và xu hướng phát triển.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường tự chủ về nhân sự và tổ chức bộ máy quản trị nội dung
    Báo Công lý cần đẩy mạnh việc tự chủ về nhân sự, bổ sung cán bộ quản lý chuyên trách cho từng chuyên trang nhằm nâng cao hiệu quả quản trị. Thời gian thực hiện đề xuất này nên trong vòng 12 tháng, do Ban Lãnh đạo Báo phối hợp với cơ quan chủ quản.

  2. Ứng dụng công nghệ quản trị nội dung hiện đại và đa phương tiện
    Đầu tư nâng cấp hệ thống CMS tích hợp đa phương tiện, hỗ trợ biên tập viên và phóng viên sản xuất các sản phẩm báo chí đa dạng như video, infographic, podcast. Mục tiêu tăng tỷ lệ bài viết đa phương tiện lên ít nhất 30% trong vòng 18 tháng. Bộ phận kỹ thuật và Ban Biên tập chịu trách nhiệm triển khai.

  3. Xây dựng và thực hiện kế hoạch đào tạo nâng cao năng lực quản trị nội dung
    Tổ chức các khóa đào tạo về kỹ năng quản trị nội dung, ứng dụng công nghệ số và tư duy báo chí hiện đại cho đội ngũ quản lý và phóng viên. Mục tiêu hoàn thành ít nhất 2 khóa đào tạo trong 1 năm, do Ban Tổ chức và Ban Biên tập phối hợp thực hiện.

  4. Cải tiến phương thức quản trị nội dung theo hướng linh hoạt, khoa học
    Áp dụng các công cụ quản lý dự án, thiết lập chế độ báo cáo, kiểm tra giám sát chặt chẽ và thường xuyên hơn, đồng thời phân công công việc phù hợp với năng lực từng cá nhân. Mục tiêu nâng cao hiệu quả quản trị nội dung, giảm thiểu sai sót và tăng tính sáng tạo trong vòng 6 tháng. Ban Lãnh đạo và Ban Biên tập chịu trách nhiệm chỉ đạo.

  5. Tăng cường tương tác và phản hồi từ độc giả
    Thiết lập hệ thống quản trị phản hồi hiệu quả, thu thập ý kiến độc giả để điều chỉnh nội dung phù hợp hơn với nhu cầu thực tế. Mục tiêu tăng tỷ lệ phản hồi tích cực lên 20% trong vòng 12 tháng. Bộ phận biên tập và kỹ thuật phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý các cơ quan báo chí điện tử
    Luận văn cung cấp các phân tích thực trạng và giải pháp quản trị nội dung chuyên trang, giúp lãnh đạo xây dựng chiến lược phát triển phù hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động báo chí trong môi trường số.

  2. Biên tập viên, phóng viên và nhân viên chuyên trách nội dung
    Các nhóm này có thể áp dụng các kiến thức về quy trình quản trị, kỹ năng sản xuất nội dung chuyên sâu và đa phương tiện để nâng cao chất lượng sản phẩm báo chí, đáp ứng nhu cầu độc giả.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Báo chí – Truyền thông
    Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về lý luận và thực tiễn quản trị nội dung chuyên trang báo điện tử, hỗ trợ nghiên cứu chuyên sâu và phát triển học thuật trong lĩnh vực truyền thông hiện đại.

  4. Các cơ quan quản lý nhà nước về báo chí và truyền thông
    Nghiên cứu giúp các cơ quan quản lý hiểu rõ hơn về thực trạng quản trị nội dung chuyên trang điện tử, từ đó xây dựng chính sách, quy định phù hợp nhằm nâng cao chất lượng báo chí và kiểm soát thông tin trên môi trường mạng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản trị nội dung chuyên trang báo điện tử là gì?
    Quản trị nội dung chuyên trang báo điện tử là hoạt động chỉ đạo, tổ chức và kiểm soát việc sản xuất, biên tập và xuất bản các sản phẩm báo chí chuyên sâu trên một chuyên trang thuộc báo điện tử nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin của độc giả và mục tiêu tuyên truyền của cơ quan báo chí.

  2. Tại sao việc quản trị nội dung chuyên trang lại quan trọng?
    Quản trị nội dung giúp đảm bảo chất lượng, tính chuyên sâu và sự hấp dẫn của thông tin, đồng thời định hướng dư luận, nâng cao vị thế và thương hiệu của cơ quan báo chí trong môi trường truyền thông cạnh tranh khốc liệt hiện nay.

  3. Những khó khăn chính trong quản trị nội dung chuyên trang của Báo Công lý là gì?
    Bao gồm hạn chế về nhân sự quản lý chuyên trách, thiếu đa dạng hình thức thể hiện nội dung, phương thức quản trị còn mang tính hình thức và chưa tận dụng hiệu quả công nghệ thông tin, dẫn đến hiệu quả sản xuất nội dung chưa cao.

  4. Làm thế nào để nâng cao chất lượng nội dung chuyên trang báo điện tử?
    Cần xây dựng kế hoạch sản xuất nội dung bài bản, ứng dụng công nghệ đa phương tiện, đào tạo nâng cao năng lực đội ngũ, cải tiến phương thức quản trị linh hoạt và tăng cường tương tác với độc giả để điều chỉnh nội dung phù hợp.

  5. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn này?
    Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu, thống kê số liệu, phỏng vấn sâu các cán bộ quản trị nội dung, so sánh giữa các chuyên trang và phân tích định tính, định lượng nhằm đảm bảo kết quả nghiên cứu toàn diện và chính xác.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ vai trò và tầm quan trọng của quản trị nội dung chuyên trang báo điện tử trong bối cảnh truyền thông hiện đại, đặc biệt với Báo điện tử Công lý.
  • Thực trạng quản trị nội dung tại hai chuyên trang Công lý và Xã hội, Bảo vệ Công lý còn nhiều hạn chế về nhân sự, công nghệ và phương thức quản trị.
  • Kế hoạch sản xuất nội dung được xây dựng bài bản, đáp ứng yêu cầu chính trị và xã hội, nhưng cần nâng cao tính đa phương tiện và tương tác với độc giả.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm tăng cường tự chủ nhân sự, ứng dụng công nghệ, đào tạo nâng cao năng lực và cải tiến phương thức quản trị.
  • Nghiên cứu mở ra hướng đi mới cho việc quản trị nội dung chuyên trang báo điện tử, góp phần nâng cao chất lượng báo chí và phát triển thương hiệu trong thời đại số.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 6-18 tháng, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng khảo sát để hoàn thiện mô hình quản trị nội dung chuyên trang báo điện tử.

Call to action: Các cơ quan báo chí và nhà quản lý truyền thông nên áp dụng kết quả nghiên cứu này để đổi mới quản trị nội dung, nâng cao chất lượng sản phẩm báo chí, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của công chúng trong kỷ nguyên số.