Quan Niệm Về Bản Tính Con Người Trong Nho Giáo Thời Tống

• Tác giả: Nguyễn Thị Hằng Khuyên
• Người hướng dẫn: Th.Lê Thúy Liễu
• Trường học: Trường Đại Học Sư Phạm TP.Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Giáo Dục Chính Trị
• Đề tài: Quan Niệm Về Bản Tính Con Người Trong Nho Giáo Thời Tống
• Loại tài liệu: Khóa Luận Tốt Nghiệp
• Năm xuất bản: 2005
• Địa điểm: TP.Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: NHỮNG TIÊN ĐỀ VÀ CƠ SỞ TRIẾT HỌC CỦA QUAN NIỆM VỀ BẢN TÍNH CON NGƯỜI TRONG NHO GIÁO THỜI TỐNG
• 1.1. Hoàn cảnh lịch sử thời Tống
• 1.2. Những quan niệm về bản tính con người trong triết học Trung Hoa trước thời Tống
• 1.2.1. Quan niệm về bản tính con người trong Nho giáo nguyên thuỷ
• 1.2.2. Quan niệm về bản tính con người trong Đạo gia
• 1.2.3. Quan niệm về bản tính con người trong Phật giáo
• 1.3. Cơ sở triết học của quan niệm bản tính con người trong Nho giáo thời Tống
• 2. CHƯƠNG 2: NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN TRONG QUAN NIỆM VỀ BẢN TÍNH CON NGƯỜI CỦA NHO GIÁO THỜI TỐNG
• 2.1. Nội dung của “Tinh” và “Tình” trong quan niệm về bản tính con người trong Nho giáo thời Tống
• 2.2. Mối quan hệ giữa “Tinh” với “Tình” trong quan niệm về bản tính con người trong Nho giáo thời Tống
• 2.3. Giá trị và hạn chế trong quan niệm về bản tính con người của Nho giáo thời Tống
• KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Bản Tính Con Người Trong Nho Giáo Thời Tống

Nho giáo, một trong những hệ tư tưởng lớn của văn hóa Trung Quốc, đã có những quan niệm sâu sắc về bản tính con người. Thời Tống, Nho giáo phát triển mạnh mẽ, tạo ra những hệ thống lý luận phong phú về con người và xã hội. Các nhà Nho đã bàn luận về bản chất con người, từ đó hình thành nên những quan điểm triết học có ảnh hưởng lớn đến tư tưởng xã hội. Sự phát triển này không chỉ phản ánh trong lý thuyết mà còn trong thực tiễn xã hội, chính trị của thời kỳ này.

1.1. Nho Giáo Thời Tống Bối Cảnh Lịch Sử Và Văn Hóa

Thời Tống là giai đoạn quan trọng trong lịch sử Trung Quốc, với sự phát triển mạnh mẽ của văn hóa và giáo dục. Nho giáo trở thành nền tảng tư tưởng chính, ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực trong xã hội. Các nhà Nho đã tìm cách kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn, từ đó tạo ra những quan niệm mới về bản tính con người.

1.2. Những Đặc Điểm Chính Của Bản Tính Con Người Trong Nho Giáo

Bản tính con người trong Nho giáo được xem là thiện và có khả năng giáo hóa. Các nhà Nho như Khổng Tử và Mạnh Tử đã khẳng định rằng con người sinh ra đã có tính thiện. Tuy nhiên, cũng có những quan điểm cho rằng bản tính con người có thể bị ảnh hưởng bởi môi trường và giáo dục.

II. Vấn Đề Và Thách Thức Trong Quan Niệm Về Bản Tính Con Người

Mặc dù Nho giáo đã đưa ra nhiều quan niệm tích cực về bản tính con người, nhưng cũng không thiếu những thách thức và vấn đề. Các nhà Nho thường gặp khó khăn trong việc giải thích những hành vi xấu của con người, dẫn đến những quan điểm duy tâm và thiếu sót trong việc nhìn nhận vai trò của con người trong xã hội.

2.1. Những Hạn Chế Trong Quan Niệm Của Các Nhà Nho

Các nhà Nho thường cho rằng mọi biến đổi trong xã hội đều do ý chí tối cao chi phối, dẫn đến việc xem nhẹ vai trò của con người. Điều này tạo ra những hạn chế trong việc giải thích các vấn đề xã hội phức tạp.

2.2. Sự Phản Kháng Đối Với Quan Niệm Truyền Thống

Trong bối cảnh xã hội thay đổi, nhiều học giả đã chỉ trích những quan niệm truyền thống của Nho giáo. Họ cho rằng cần phải có những cách tiếp cận mới để hiểu rõ hơn về bản tính con người và vai trò của nó trong xã hội hiện đại.

III. Phương Pháp Và Giải Pháp Chính Trong Nho Giáo Thời Tống

Để giải quyết những vấn đề liên quan đến bản tính con người, các nhà Nho đã đề xuất nhiều phương pháp giáo dục và cải cách xã hội. Họ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức và phát triển nhân cách con người.

3.1. Giáo Dục Đạo Đức Trong Nho Giáo

Giáo dục đạo đức là một trong những phương pháp quan trọng mà Nho giáo đề xuất. Các nhà Nho tin rằng việc giáo dục có thể giúp con người phát triển bản tính thiện và trở thành những công dân có ích cho xã hội.

3.2. Cải Cách Xã Hội Dựa Trên Giá Trị Nho Giáo

Nho giáo không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà còn hướng đến việc cải cách xã hội. Các nhà Nho đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm cải thiện đời sống xã hội, từ đó nâng cao giá trị của bản tính con người.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Và Kết Quả Nghiên Cứu Về Bản Tính Con Người

Những quan niệm về bản tính con người trong Nho giáo đã có những ứng dụng thực tiễn trong xã hội. Các nhà Nho đã áp dụng lý thuyết của mình vào việc giáo dục và quản lý xã hội, từ đó tạo ra những kết quả tích cực.

4.1. Ảnh Hưởng Đến Giáo Dục Và Đạo Đức

Nho giáo đã ảnh hưởng sâu sắc đến hệ thống giáo dục và đạo đức trong xã hội Trung Quốc. Những giá trị như nhân nghĩa và lễ được coi là nền tảng cho sự phát triển của con người.

4.2. Kết Quả Nghiên Cứu Về Bản Tính Con Người

Nghiên cứu về bản tính con người trong Nho giáo thời Tống đã chỉ ra rằng những quan niệm này vẫn còn giá trị cho đến ngày nay. Chúng cung cấp những bài học quý báu về cách nhìn nhận con người và xã hội.

V. Kết Luận Và Tương Lai Của Quan Niệm Về Bản Tính Con Người

Quan niệm về bản tính con người trong Nho giáo thời Tống đã để lại những dấu ấn sâu sắc trong tư tưởng triết học và văn hóa Trung Quốc. Những giá trị này vẫn còn nguyên giá trị trong bối cảnh hiện đại, mở ra hướng đi mới cho việc nghiên cứu và ứng dụng trong xã hội.

5.1. Tầm Quan Trọng Của Nho Giáo Trong Thế Kỷ 21

Trong thế kỷ 21, Nho giáo vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành tư tưởng và giá trị xã hội. Những quan niệm về bản tính con người có thể giúp giải quyết nhiều vấn đề hiện tại.

5.2. Hướng Đi Mới Trong Nghiên Cứu Về Bản Tính Con Người

Nghiên cứu về bản tính con người cần được tiếp tục phát triển, kết hợp giữa lý thuyết Nho giáo và các tư tưởng hiện đại để tạo ra những giải pháp hiệu quả cho xã hội.