## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển giáo dục hiện nay, chất lượng giáo dục mầm non đóng vai trò nền tảng trong việc hình thành nhân cách và phát triển toàn diện cho trẻ nhỏ. Tại huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên, với 19 trường mầm non và hơn 200 nhóm lớp, công tác tự đánh giá (TĐG) trường mầm non được xem là một bước quan trọng trong quy trình kiểm định chất lượng giáo dục (KĐCLGD). Tuy nhiên, thực tế cho thấy hoạt động tự đánh giá tại các trường còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong công tác quản lý, ảnh hưởng đến hiệu quả và chất lượng giáo dục.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng quản lý hoạt động tự đánh giá trường mầm non tại huyện Phú Lương, từ đó đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần cải thiện chất lượng giáo dục mầm non. Nghiên cứu tập trung vào 19 trường mầm non trên địa bàn huyện, khảo sát nhận thức và thực trạng quản lý trong giai đoạn gần đây, đồng thời đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động tự đánh giá.

Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý giáo dục trong việc hoàn thiện quy trình tự đánh giá, nâng cao năng lực quản lý và phát triển hệ thống đảm bảo chất lượng bên trong trường mầm non. Kết quả nghiên cứu cũng góp phần hỗ trợ các trường mầm non thực hiện tốt hơn công tác tự đánh giá, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và chuẩn hóa chất lượng theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và kiểm định chất lượng giáo dục, trong đó:

- **Lý thuyết quản lý giáo dục**: Quản lý giáo dục được hiểu là hệ thống các tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý nhằm đảm bảo hệ thống giáo dục vận hành hiệu quả, đạt mục tiêu đề ra. Quản lý hoạt động tự đánh giá là quá trình tác động có tổ chức của Ban giám hiệu lên cán bộ quản lý, giáo viên và hoạt động tự đánh giá nhằm sử dụng hiệu quả nguồn lực và đạt chất lượng giáo dục.

- **Lý thuyết kiểm định chất lượng giáo dục**: Kiểm định chất lượng giáo dục là quá trình đánh giá bên ngoài nhằm xác định mức độ đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng giáo dục. Tự đánh giá là khâu đầu tiên và quan trọng trong quy trình này, thể hiện tính tự chủ và trách nhiệm của nhà trường.

Các khái niệm chính bao gồm: tự đánh giá, kiểm định chất lượng giáo dục, quản lý hoạt động tự đánh giá, tiêu chuẩn đánh giá chất lượng trường mầm non (gồm 5 tiêu chuẩn chính: tổ chức quản lý, cán bộ quản lý và giáo viên, cơ sở vật chất, quan hệ nhà trường - gia đình - xã hội, kết quả nuôi dưỡng và giáo dục trẻ).

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn:

- **Nguồn dữ liệu**: Dữ liệu thu thập từ 19 trường mầm non huyện Phú Lương, khảo sát 121 cán bộ quản lý và giáo viên (41 CBQL, 80 GV).

- **Phương pháp thu thập dữ liệu**: Sử dụng phiếu hỏi khảo sát, phỏng vấn sâu, quan sát thực tế hoạt động tự đánh giá, nghiên cứu các biên bản tự đánh giá và kế hoạch công tác của các trường.

- **Phương pháp phân tích**: Phân tích định lượng qua thống kê mô tả, tính điểm trung bình, phân tích định tính qua tổng hợp ý kiến, đánh giá thực trạng và so sánh với các tiêu chuẩn quy định.

- **Timeline nghiên cứu**: Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn gần đây, tập trung khảo sát thực trạng và đề xuất biện pháp phù hợp với điều kiện thực tế của huyện Phú Lương.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Nhận thức về tự đánh giá**: 90,1% cán bộ quản lý và giáo viên có nhận thức đúng về khái niệm tự đánh giá trường mầm non, tuy nhiên vẫn còn khoảng 10% chưa phân biệt rõ giữa tự đánh giá và đánh giá ngoài hoặc kiểm định chất lượng giáo dục.

- **Thực trạng quản lý hoạt động tự đánh giá**: Việc lập kế hoạch quản lý hoạt động tự đánh giá được thực hiện ở mức trung bình khá với điểm trung bình khoảng 3,2 trên thang 4. Công tác tổ chức triển khai và chỉ đạo hoạt động tự đánh giá có điểm trung bình lần lượt là 3,1 và 3,0, cho thấy còn nhiều hạn chế trong việc phối hợp và kiểm soát quá trình tự đánh giá.

- **Kết quả hoạt động tự đánh giá**: Các trường mầm non đã thực hiện đầy đủ các bước trong quy trình tự đánh giá, tuy nhiên chất lượng báo cáo tự đánh giá và việc sử dụng kết quả để cải tiến còn hạn chế. Khoảng 65% trường đã xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng dựa trên kết quả tự đánh giá.

- **Yếu tố ảnh hưởng**: Năng lực cán bộ quản lý và giáo viên còn hạn chế, nguồn lực về cơ sở vật chất và kinh phí đầu tư cho hoạt động tự đánh giá chưa đáp ứng yêu cầu. Ngoài ra, sự thay đổi liên tục của các văn bản hướng dẫn cũng gây khó khăn cho việc triển khai.

### Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy mặc dù nhận thức về tự đánh giá đã được nâng cao, nhưng việc quản lý hoạt động tự đánh giá tại các trường mầm non huyện Phú Lương còn nhiều bất cập. Nguyên nhân chủ yếu do hạn chế về năng lực chuyên môn của cán bộ quản lý và giáo viên, thiếu sự phối hợp chặt chẽ trong tổ chức thực hiện, cũng như nguồn lực đầu tư chưa đầy đủ.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành giáo dục, tình trạng này không phải là riêng biệt mà là thách thức chung của nhiều địa phương trong việc triển khai kiểm định chất lượng giáo dục mầm non. Việc quản lý hoạt động tự đánh giá hiệu quả sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, tạo cơ sở vững chắc cho đánh giá ngoài và công nhận chất lượng giáo dục.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện mức độ nhận thức, điểm trung bình các hoạt động quản lý tự đánh giá và bảng tổng hợp kết quả khảo sát các yếu tố ảnh hưởng, giúp minh họa rõ nét thực trạng và các điểm cần cải thiện.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Nâng cao nhận thức và năng lực cho cán bộ quản lý, giáo viên**: Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về tự đánh giá và kiểm định chất lượng giáo dục, nhằm nâng cao kỹ năng và hiểu biết, dự kiến thực hiện trong 12 tháng, do Sở GD&ĐT phối hợp với các trường đại học thực hiện.

- **Xây dựng bộ máy nhân sự chuyên trách tự đánh giá**: Lựa chọn và phân công cán bộ có năng lực, trách nhiệm cao tham gia hội đồng tự đánh giá và các nhóm công tác, đảm bảo hoạt động tự đánh giá được tổ chức bài bản, hiệu quả trong vòng 6 tháng.

- **Tăng cường kiểm tra, giám sát quy trình tự đánh giá**: Thiết lập hệ thống kiểm tra định kỳ, đánh giá chất lượng báo cáo tự đánh giá và việc thực hiện kế hoạch cải tiến, nhằm đảm bảo tính khách quan và trung thực, thực hiện liên tục hàng năm bởi Phòng GD&ĐT huyện.

- **Cải thiện điều kiện cơ sở vật chất và kinh phí cho hoạt động tự đánh giá**: Đầu tư trang thiết bị, tài liệu phục vụ công tác tự đánh giá, đồng thời xây dựng cơ chế đãi ngộ phù hợp cho cán bộ thực hiện công tác này, nhằm nâng cao động lực và chất lượng công việc, thực hiện trong 2 năm tới với sự hỗ trợ của UBND huyện và các cấp quản lý.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Cán bộ quản lý giáo dục mầm non**: Nhận diện các vấn đề thực tiễn trong quản lý hoạt động tự đánh giá, áp dụng các biện pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý.

- **Giáo viên mầm non**: Hiểu rõ vai trò và quy trình tự đánh giá, từ đó chủ động tham gia và nâng cao chất lượng giáo dục tại trường.

- **Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục**: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tự đánh giá trong giáo dục mầm non, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu tiếp theo.

- **Cơ quan quản lý giáo dục địa phương**: Hỗ trợ xây dựng chính sách, hướng dẫn và giám sát công tác tự đánh giá, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non trên địa bàn.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Tự đánh giá trường mầm non là gì?**  
Tự đánh giá là quá trình nhà trường tự xem xét, kiểm tra và đánh giá mức độ đạt được các tiêu chuẩn chất lượng giáo dục do Bộ GD&ĐT ban hành, nhằm xác định điểm mạnh, điểm yếu và xây dựng kế hoạch cải tiến.

2. **Vai trò của Hiệu trưởng trong quản lý hoạt động tự đánh giá?**  
Hiệu trưởng là chủ tịch hội đồng tự đánh giá, chịu trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức, phân công nhiệm vụ và phê duyệt kế hoạch tự đánh giá, đảm bảo hoạt động diễn ra khách quan và hiệu quả.

3. **Những khó khăn thường gặp trong quản lý hoạt động tự đánh giá?**  
Bao gồm nhận thức chưa đầy đủ của cán bộ, giáo viên; thiếu kinh nghiệm; nguồn lực hạn chế về cơ sở vật chất và kinh phí; sự thay đổi liên tục của các văn bản hướng dẫn.

4. **Làm thế nào để nâng cao hiệu quả hoạt động tự đánh giá?**  
Cần nâng cao năng lực cán bộ, xây dựng bộ máy nhân sự chuyên trách, tăng cường kiểm tra giám sát, cải thiện điều kiện vật chất và có chính sách đãi ngộ phù hợp.

5. **Tự đánh giá có vai trò gì trong kiểm định chất lượng giáo dục?**  
Tự đánh giá là bước đầu tiên và quan trọng trong quy trình kiểm định, giúp nhà trường thể hiện tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm và chuẩn bị cho đánh giá ngoài.

## Kết luận

- Tự đánh giá là khâu then chốt trong quy trình kiểm định chất lượng giáo dục trường mầm non, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển bền vững.  
- Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về tự đánh giá đã được cải thiện, nhưng vẫn còn tồn tại những hạn chế trong quản lý và thực hiện.  
- Các yếu tố chủ quan và khách quan như năng lực cán bộ, nguồn lực và văn bản hướng dẫn ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý hoạt động tự đánh giá.  
- Đề xuất các biện pháp nâng cao nhận thức, xây dựng bộ máy nhân sự, tăng cường kiểm tra giám sát và cải thiện điều kiện vật chất nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tự đánh giá.  
- Nghiên cứu mở ra hướng đi thực tiễn cho các nhà quản lý giáo dục và các trường mầm non trong việc nâng cao chất lượng giáo dục thông qua quản lý hoạt động tự đánh giá.

**Hành động tiếp theo:** Các cơ quan quản lý và trường mầm non cần phối hợp triển khai các biện pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp với thực tiễn phát triển giáo dục mầm non tại địa phương.