Luận án tiến sĩ về quản lý thuế trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam: Những vấn đề lý luận và thực tiễn

• Tác giả: Vũ Văn Cương
• Người hướng dẫn: Phạm Thị Giang
• Trường học: Trường Đại Học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Kinh Tế
• Đề tài: Quản Lý Thuế Trong Nền Kinh Tế Thị Trường Việt Nam: Lý Luận Và Thực Tiễn
• Loại tài liệu: Luận Án
• Năm xuất bản: 2012
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VAN DE LÝ LUẬN VE QUAN LÝ THUE VÀ PHÁP LUẬT QUAN LÝ THUE TRONG NEN KINH TE THỊ TRƯỜNG
• 1.1. Những van đề lý luận về quan lý thuế
• 1.2. Khái niệm quản lý thuế
• 1.3. Các thành tố cơ bản trong hệ thống quản lý thuế
• 1.4. Xu hướng quản lý thuế ở một số nước trên thế giới
• 1.5. Những van đề lý luận về pháp luật quản lý thuế
• 1.6. Khái niệm và cấu trúc của pháp luật quản lý thuế
• 1.7. Các yếu tố chỉ phối pháp luật quản lý thuế trong nền kinh tế thị trường
• 1.8. Kinh tế thị trường và những yêu cầu đặt ra đối với pháp luật quan lý thuế ở Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUAT, THỰC TIEN THI HANH PHAP LUẬT QUAN LÝ THUE TRONG NEN KINH TE THỊ TRUONG Ở VIỆT NAM
• 2.1. Thực trạng pháp luật và thực tiễn thi hành pháp luật về thủ tục hành chính thuế
• 2.2. Đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn thi hành pháp luật về thủ tục hành chính thuế ở nước ta
• 2.3. Thực trạng pháp luật và thực tiến thi hành pháp luật về giám sát và bảo đảm sự tuân thủ pháp luật thuế
• 2.4. Quản lý thông tin về người nộp thuế
• 2.5. Thanh tra, kiểm tra thuế
• 2.6. Xử lý vi phạm và cưỡng chế thuế
• 2.7. Khiếu nại, tố cáo và giải quyết các tranh chấp phát sinh trong quản lý thuế
• 2.8. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUAN LÝ THUẾ TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Ở VIỆT NAM
• 3.1. Căn cứ để xác định giải pháp hoàn thiện pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam
• 3.2. Đường lối của Đảng cộng sản Việt Nam về xây dựng và hoàn thiện pháp luật trong nền kinh tế thị trường ở nước ta
• 3.3. Sự chi phối của nền kinh tế thị trường Việt Nam
• 3.4. Kết quả nghiên cứu khoa học, kinh nghiệm xây dựng, thực hiện pháp luật quản lý thuế ở nước ta và ở một số nước trên thế giới
• 3.5. Những giải pháp hoàn thiện pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam
• 3.5.1. Hoàn thiện các quy định về thủ tục hành chính thuế
• 3.5.2. Hoàn thiện pháp luật bảo đảm sự giám sát và tuân thủ pháp luật quản lý thuế
• 3.5.3. Hoàn thiện pháp luật về tổ chức bộ máy quản lý thuế
• 3.5.4. Hoàn thiện các quy định của pháp luật để lấp lỗ hổng trong pháp luật
• 3.6. Kết luận chương 3
• KẾT LUẬN CHUNG
• NHỮNG CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về quản lý thuế trong nền kinh tế thị trường Việt Nam

Quản lý thuế là một trong những yếu tố quan trọng trong việc điều tiết nền kinh tế. Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường, quản lý thuế không chỉ đơn thuần là thu thuế mà còn là công cụ để Nhà nước điều chỉnh các hoạt động kinh tế, đảm bảo công bằng xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế. Tại Việt Nam, chính sách thuế đã trải qua nhiều giai đoạn cải cách, từ việc hình thành hệ thống thuế đến việc hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan. Theo đó, hệ thống thuế đã được xây dựng để phù hợp với yêu cầu của nền kinh tế thị trường, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và người nộp thuế. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy vẫn còn nhiều thách thức trong quản lý thuế, như tình trạng trốn thuế, gian lận thuế, và sự phức tạp trong các thủ tục hành chính thuế.

1.1. Khái niệm và vai trò của quản lý thuế

Khái niệm quản lý thuế được hiểu là tổng thể các hoạt động của Nhà nước nhằm thu thập, quản lý và sử dụng các khoản thuế từ người nộp thuế. Vai trò của quản lý thuế trong nền kinh tế thị trường là rất quan trọng, không chỉ giúp Nhà nước có nguồn thu cho ngân sách mà còn tạo ra môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch. Theo một nghiên cứu, thuế và phát triển có mối liên hệ chặt chẽ, khi chính sách thuế hợp lý sẽ khuyến khích đầu tư và sản xuất, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, để đạt được điều này, cần có một hệ thống pháp luật thuế rõ ràng, dễ hiểu và dễ thực hiện.

II. Thực trạng quản lý thuế tại Việt Nam

Thực trạng quản lý thuế tại Việt Nam hiện nay cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Mặc dù đã có những cải cách đáng kể trong chính sách thuế, nhưng tình trạng trốn thuế và gian lận thuế vẫn diễn ra phổ biến. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, tỷ lệ thất thu thuế vẫn còn cao, đặc biệt là trong các lĩnh vực như thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến ngân sách Nhà nước mà còn làm giảm tính công bằng trong xã hội. Hơn nữa, hệ thống thuế hiện tại còn tồn tại nhiều bất cập, như quy trình thủ tục hành chính thuế phức tạp, thiếu minh bạch, và chưa đáp ứng được yêu cầu của nền kinh tế thị trường. Do đó, việc cải cách quản lý thuế là cần thiết để nâng cao hiệu quả thu ngân sách.

2.1. Những thách thức trong quản lý thuế

Một trong những thách thức lớn nhất trong quản lý thuế tại Việt Nam là sự thiếu đồng bộ trong các quy định pháp luật. Nhiều quy định còn mơ hồ, khó hiểu, dẫn đến việc người nộp thuế không thể thực hiện đúng nghĩa vụ của mình. Bên cạnh đó, hệ thống thuế cũng chưa được áp dụng công nghệ thông tin một cách hiệu quả, gây khó khăn trong việc theo dõi và quản lý người nộp thuế. Theo một nghiên cứu, việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế có thể giúp giảm thiểu gian lận và tăng cường tính minh bạch. Tuy nhiên, hiện tại, nhiều cơ quan thuế vẫn chưa có đủ nguồn lực và công nghệ để thực hiện điều này.

III. Giải pháp hoàn thiện quản lý thuế

Để nâng cao hiệu quả quản lý thuế trong nền kinh tế thị trường, cần có những giải pháp đồng bộ và toàn diện. Trước hết, cần hoàn thiện các quy định pháp luật về quản lý thuế, đảm bảo tính minh bạch và dễ hiểu cho người nộp thuế. Thứ hai, cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế, từ việc thu thập thông tin đến việc xử lý và phân tích dữ liệu. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế trong việc thực hiện nghĩa vụ của mình. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng trong việc thực hiện chính sách thuế, nhằm đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả trong quản lý.

3.1. Đề xuất cải cách pháp luật quản lý thuế

Cải cách pháp luật quản lý thuế là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả thu ngân sách. Cần xây dựng một hệ thống pháp luật rõ ràng, dễ hiểu, và phù hợp với thực tiễn. Các quy định về thủ tục hành chính thuế cần được đơn giản hóa, giảm thiểu các bước không cần thiết, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế. Hơn nữa, cần có các chính sách khuyến khích người nộp thuế tự giác thực hiện nghĩa vụ của mình, từ đó giảm thiểu tình trạng trốn thuế và gian lận thuế.