Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng Tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Công Thương Việt Nam

Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng của TCTD là khả năng xảy ra tổn thất do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ theo cam kết. RRTD hoàn toàn có thể được đo lường thông qua các mô hình mô phỏng và tổn thất dự kiến (EL) trong hoạt động tín dụng. Việc đo lường chính xác và quản lý hiệu quả RRTD giúp ngân hàng duy trì sự ổn định tài chính và khả năng sinh lời. Nếu không quản lý tốt rủi ro, nợ xấu sẽ tăng, ảnh hưởng đến khả năng thanh khoản và uy tín của ngân hàng.

Quản lý RRTD là tổng thể các hoạt động hoạch định chính sách, tổ chức biện pháp thực hiện, giám sát kiểm tra trong hoạt động cấp tín dụng với mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận của NHTM trong mức rủi ro có thể chấp nhận. Quản lý RRTD là cần thiết để đảm bảo an toàn vốn, tăng cường hiệu quả hoạt động và tuân thủ các quy định pháp luật. Một hệ thống quản lý RRTD hiệu quả giúp ngân hàng giảm thiểu tổn thất, nâng cao khả năng cạnh tranh và đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Nhiều nhân tố tác động đến quản lý rủi ro tín dụng. Các nhân tố chủ quan bao gồm định hướng quản lý rủi ro, năng lực cán bộ, và thông tin trong quản lý. Các nhân tố khách quan bao gồm tình hình kinh tế, quy định quản lý của nhà nước, và tính trung thực của thông tin khách hàng. Cả hai nhóm nhân tố này đều ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý rủi ro, đòi hỏi ngân hàng phải có chiến lược và biện pháp phù hợp để đối phó. Sự am hiểu và kiểm soát các yếu tố này sẽ giúp ngân hàng đưa ra các quyết định tín dụng chính xác hơn và giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn.

Vietinbank Lê Chân trưởng thành từ Phòng giao dịch Lê Chân được thành lập từ năm 1995. Kết quả một số mặt hoạt động chính của Chi nhánh cho thấy những khó khăn như quy mô và chất lượng tín dụng giảm, lợi nhuận hoạt động âm. Để đảm bảo an toàn, hiệu quả kinh doanh, hoạt động quản lý rủi ro tín dụng phải được nhìn nhận lại một cách sâu sắc và cần được hoàn thiện, khẳng định vị trí nòng cốt trong chiến lược hoạt động của Chi nhánh.

Kể từ cuối năm 2011, Chi nhánh thực hiện chuyển đổi mô hình tín dụng giai đoạn 1 cùng với việc chuyển đổi mô hình kiểm soát nội bộ. Chi nhánh chỉ đạo CBTD nghiên cứu kỹ và lưu ý đến các dấu hiệu RRTD của khách hàng để nhận diện, phát hiện, đề xuất các phương án xử lý khi khách hàng được giao phụ trách phát sinh các dấu hiệu RRTD.

Số lượng khách hàng cũng như tỷ lệ % khách hàng đảm bảo tiêu chuẩn cấp tín dụng (từ hạng BBB trở lên) ngày càng giảm, tỷ lệ khách hàng thuộc nhóm rủi ro cao (từ hạng CCC trở xuống) cho thấy chất lượng tín dụng của Chi nhánh thực sự giảm sút. Việc thẩm định, tiếp nhận, quản lý TSBĐ còn chưa thực hiện đúng theo quy định của Vietinbank. Từ năm 2011 trở đi, nợ quá hạn, nợ xấu tăng, chi dự phòng RRTD tăng nhanh, là nguyên nhân chính dẫn đến lợi nhuận liên tục giảm và dẫn đến lỗ lũy kế qua các năm.

Chi nhánh cần tổ chức lại bộ máy quản lý và hoàn thiện phương thức quản lý đối với khoản nợ RRTD cao nhưng chưa phát sinh nợ nhóm 2 trở lên và đối với khoản nợ nhóm 2 trở lên. Chi nhánh cần tiếp tục tăng trưởng tín dụng chất lượng, hiệu quả. Việc thu hồi nợ xấu đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình hình tài chính của ngân hàng. Cần có các biện pháp quyết liệt và hiệu quả để thu hồi các khoản nợ khó đòi, giảm thiểu tổn thất cho ngân hàng.

Chi nhánh cần phải thông suốt văn hóa về rủi ro nói chung và RRTD trong hoạt động NHTM, coi RRTD là một phần không thể tách rời của hoạt động NHTM và cần phải được chặt chẽ, cụ thể. Cần nâng cao vai trò quản trị điều hành của lãnh đạo Chi nhánh. Cần nâng cao tính tuân thủ chấp hành và có sự phối hợp chặt chẽ với các bộ phận quản lý rủi ro tín dụng bên ngoài Chi nhánh.

Việc thực hiện chấm điểm và xếp hạng khách hàng cần được thực hiện nghiêm túc, thường xuyên. Cần xây dựng và quản lý thường xuyên danh mục tín dụng trên cơ sở phân tán rủi ro tín dụng hiệu quả. Nâng cao chất lượng thẩm định cấp tín dụng, đảm bảo đúng tiêu chuẩn. Việc đánh giá và xếp hạng tín dụng chính xác giúp ngân hàng đưa ra các quyết định tín dụng phù hợp với mức độ rủi ro của từng khách hàng. Hệ thống này cần được cập nhật và điều chỉnh thường xuyên để phản ánh chính xác tình hình tài chính và khả năng trả nợ của khách hàng.

Basel II/III yêu cầu các ngân hàng phải duy trì một lượng vốn tối thiểu để đảm bảo khả năng thanh toán và chống chịu trước các rủi ro. Vietinbank cần tuân thủ các quy định về tỷ lệ an toàn vốn (CAR) và các yêu cầu khác liên quan đến quản lý vốn. Việc quản lý vốn hiệu quả giúp ngân hàng duy trì sự ổn định tài chính và đáp ứng các yêu cầu của cơ quan quản lý.

Basel II/III yêu cầu các ngân hàng phải tăng cường giám sát hoạt động và minh bạch thông tin để đảm bảo tính trung thực và chính xác. Vietinbank cần tuân thủ các quy định về báo cáo, kiểm toán, và công bố thông tin. Việc minh bạch thông tin giúp các nhà đầu tư, khách hàng, và cơ quan quản lý đánh giá chính xác tình hình tài chính và hoạt động của ngân hàng.

Để ứng dụng hiệu quả Basel II/III, Vietinbank cần xây dựng các mô hình đánh giá rủi ro tín dụng tiên tiến, phù hợp với đặc điểm hoạt động của ngân hàng. Các mô hình này cần dựa trên các phương pháp thống kê, toán học, và kinh tế lượng để dự báo khả năng trả nợ của khách hàng. Việc đánh giá rủi ro chính xác giúp ngân hàng đưa ra các quyết định tín dụng hiệu quả và giảm thiểu tổn thất.

Cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý rủi ro. Big data, AI, và blockchain có thể giúp ngân hàng thu thập, xử lý, và phân tích dữ liệu hiệu quả hơn, từ đó đưa ra các quyết định tín dụng chính xác hơn. Ứng dụng công nghệ cũng giúp ngân hàng giảm thiểu chi phí và tăng cường khả năng giám sát rủi ro.

Cần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, có kiến thức chuyên môn sâu rộng và kỹ năng thực hành tốt. Chương trình đào tạo cần tập trung vào các lĩnh vực như đánh giá rủi ro, mô hình hóa, và quản lý danh mục tín dụng. Đội ngũ cán bộ quản lý rủi ro cần được cập nhật kiến thức thường xuyên và có khả năng thích ứng với các thay đổi của thị trường.

Quản lý rủi ro tín dụng tại Vietinbank đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và hội nhập. Biến động kinh tế, cạnh tranh gay gắt, và các rủi ro mới nổi như rủi ro mạng đòi hỏi ngân hàng phải có chiến lược và biện pháp ứng phó linh hoạt và hiệu quả. Cần tăng cường hợp tác quốc tế và chia sẻ kinh nghiệm với các ngân hàng tiên tiến trên thế giới.

Đạo đức giúp cán bộ tín dụng đưa ra các quyết định khách quan và công bằng, giảm thiểu các hành vi gian lận và xung đột lợi ích. Cán bộ có đạo đức sẽ cẩn trọng trong quá trình thẩm định, đánh giá rủi ro, và đề xuất các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Đạo đức cũng giúp xây dựng lòng tin giữa ngân hàng và khách hàng, tạo nền tảng cho mối quan hệ bền vững.

Ngân hàng cần xây dựng một văn hóa doanh nghiệp chú trọng đến đạo đức, khuyến khích cán bộ báo cáo các hành vi sai trái và xử lý nghiêm các vi phạm. Văn hóa đạo đức cần được lan tỏa từ cấp lãnh đạo cao nhất đến từng nhân viên, tạo thành một môi trường làm việc minh bạch, công bằng, và trách nhiệm.

Các biện pháp bao gồm xây dựng quy tắc ứng xử, đào tạo về đạo đức, thiết lập cơ chế báo cáo và xử lý vi phạm, và đánh giá hiệu quả của các chương trình đạo đức. Ngân hàng cũng cần tăng cường giám sát hoạt động của cán bộ tín dụng và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm đạo đức. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận để đảm bảo hiệu quả của các biện pháp này.