## Tổng quan nghiên cứu

Tính đến hết năm 2018, tổng nguồn vốn huy động của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank) chi nhánh tỉnh Thái Nguyên đạt 14.434 tỷ đồng, tăng 15,6% so với năm 2017. Tổng dư nợ cho vay đạt 11.430 tỷ đồng, tăng 12,7%, trong đó dư nợ cho vay lĩnh vực nông nghiệp nông thôn chiếm 73% tổng dư nợ. Mặc dù có sự phát triển tích cực, tỷ lệ nợ xấu tại các chi nhánh cấp huyện vẫn còn cao, đặc biệt là đối với hộ kinh doanh nhỏ lẻ, gây ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động tín dụng và kinh doanh của ngân hàng.

Vấn đề quản lý nợ xấu tại các chi nhánh cấp huyện của Agribank tỉnh Thái Nguyên trở nên cấp thiết nhằm giảm thiểu rủi ro tín dụng, nâng cao chất lượng tín dụng và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngân hàng. Mục tiêu nghiên cứu là phân tích thực trạng quản lý nợ xấu, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp tăng cường quản lý nợ xấu tại các chi nhánh cấp huyện trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn 2015-2018, với đề xuất giải pháp đến năm 2025.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các chi nhánh cấp huyện của Agribank tỉnh Thái Nguyên, sử dụng số liệu thứ cấp từ năm 2015 đến 2018 và số liệu sơ cấp thu thập năm 2019. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nợ xấu, góp phần ổn định hoạt động tín dụng và phát triển kinh tế nông nghiệp nông thôn tại địa phương.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

- **Lý thuyết tín dụng ngân hàng**: Tín dụng là sự chuyển giao tạm thời vốn từ người cho vay sang người vay với nguyên tắc hoàn trả cả gốc và lãi đúng hạn. Tín dụng ngân hàng mang tính rủi ro do thiếu hụt thông tin và khả năng trả nợ của khách hàng.
- **Khái niệm nợ xấu**: Theo Thông tư 02/2013/TT-NHNN và Quyết định 450/QĐ-HĐTV-XLRR, nợ xấu là các khoản nợ quá hạn trên 90 ngày, nợ được cơ cấu lại hoặc có khả năng gây tổn thất cho ngân hàng.
- **Quản lý nợ xấu**: Quá trình xây dựng và triển khai các chiến lược, chính sách nhằm phòng ngừa, nhận diện, xử lý nợ xấu để đảm bảo an toàn và hiệu quả hoạt động ngân hàng.
- **Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nợ xấu**: Bao gồm yếu tố khách quan như môi trường kinh tế, pháp lý, khách hàng vay; và yếu tố chủ quan như quy trình nghiệp vụ, cơ cấu cho vay, phẩm chất cán bộ tín dụng, công tác kiểm tra, giám sát.
- **Mô hình quản lý nợ xấu**: Bao gồm các bước nhận diện, ngăn ngừa, xử lý và kiểm tra, giám sát nợ xấu trong toàn bộ chu trình tín dụng.

### Phương pháp nghiên cứu

- **Nguồn dữ liệu**: Sử dụng số liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động kinh doanh của các chi nhánh cấp huyện Agribank tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2015-2018; số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 103 cán bộ quản lý và 200 khách hàng có nợ xấu năm 2019.
- **Phương pháp chọn mẫu**: Mẫu khảo sát được xác định theo phương pháp chọn mẫu đa cấp kết hợp chọn điển hình và ngẫu nhiên, đảm bảo tính đại diện cho đối tượng nghiên cứu.
- **Phương pháp phân tích**: Sử dụng phương pháp thống kê mô tả, so sánh số tuyệt đối và tương đối, phân tích định lượng và định tính để đánh giá thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nợ xấu.
- **Timeline nghiên cứu**: Thu thập số liệu thứ cấp từ 2015-2018, khảo sát sơ cấp năm 2019, phân tích và đề xuất giải pháp đến năm 2025.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Tỷ lệ nợ xấu**: Tỷ lệ nợ xấu tại các chi nhánh cấp huyện Agribank tỉnh Thái Nguyên dao động khoảng 1,2% đến 2,5% tổng dư nợ trong giai đoạn 2015-2018, cao hơn mức chuẩn an toàn dưới 1,5% của Ngân hàng Nhà nước.
- **Cơ cấu nợ xấu**: Nợ xấu chủ yếu tập trung ở nhóm nợ 3, 4 và 5, trong đó nợ nhóm 5 (nợ khó đòi) chiếm khoảng 40% tổng nợ xấu, gây áp lực lớn cho công tác thu hồi.
- **Nhận thức và năng lực cán bộ**: Khoảng 68% cán bộ tín dụng đánh giá năng lực chuyên môn ở mức khá trở lên, tuy nhiên vẫn còn 32% cán bộ chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu về nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp.
- **Khách hàng vay vốn**: 73% khách hàng có nợ xấu nhận thức được tầm quan trọng của việc quản lý nợ xấu nhưng vẫn gặp khó khăn trong việc trả nợ do biến động kinh tế và khả năng tài chính hạn chế.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ nợ xấu cao là do quy trình quản lý tín dụng chưa được tuân thủ nghiêm ngặt, đặc biệt trong khâu thẩm định và giám sát sau cho vay. So với các chi nhánh Agribank tại Phú Thọ và Lạng Sơn, Thái Nguyên có tỷ lệ nợ xấu cao hơn do đặc thù kinh tế nông nghiệp, mức độ phát triển hạ tầng và năng lực quản lý còn hạn chế. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ nợ xấu theo năm và bảng phân loại nợ xấu theo nhóm để minh họa rõ ràng xu hướng và cơ cấu nợ.

Việc nâng cao năng lực cán bộ tín dụng và áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý tín dụng là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro nợ xấu. Ngoài ra, sự phối hợp chặt chẽ giữa ngân hàng và các cơ quan quản lý nhà nước cũng góp phần quan trọng trong việc xử lý và thu hồi nợ xấu hiệu quả.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Hoàn thiện chiến lược và mô hình quản lý nợ xấu**: Xây dựng chiến lược quản lý nợ xấu đồng bộ, phân cấp rõ ràng bộ máy quản lý nợ xấu tại các chi nhánh cấp huyện, hoàn thiện quy trình nhận diện và xử lý nợ xấu. Mục tiêu giảm tỷ lệ nợ xấu xuống dưới 1,5% vào năm 2025. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo Agribank tỉnh Thái Nguyên.
- **Thiết lập quy trình xử lý nợ xấu hiệu quả**: Áp dụng quy trình xử lý nợ xấu chuẩn hóa, tăng cường kiểm tra, giám sát sau cho vay, xử lý kịp thời các khoản nợ có dấu hiệu tiềm ẩn rủi ro. Thời gian thực hiện: 2020-2023. Chủ thể: Các chi nhánh cấp huyện.
- **Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực**: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ tín dụng, đặc biệt là kỹ năng thẩm định và xử lý nợ xấu. Mục tiêu nâng tỷ lệ cán bộ đạt chuẩn nghiệp vụ lên trên 90% trong 3 năm tới. Chủ thể: Phòng nhân sự Agribank tỉnh và các chi nhánh.
- **Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tín dụng**: Triển khai hệ thống quản lý tín dụng điện tử, cập nhật thông tin khách hàng và giám sát tín dụng theo thời gian thực để nâng cao hiệu quả quản lý. Thời gian: 2021-2024. Chủ thể: Ban công nghệ thông tin Agribank tỉnh.
- **Thực hiện chính sách khách hàng**: Tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ khách hàng trong việc sử dụng vốn vay đúng mục đích, cải thiện khả năng trả nợ, đồng thời phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước để xử lý nợ xấu theo quy định pháp luật. Chủ thể: Các chi nhánh cấp huyện và cơ quan quản lý địa phương.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Ban lãnh đạo và quản lý ngân hàng**: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng và điều chỉnh chính sách quản lý nợ xấu, nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng.
- **Cán bộ tín dụng và nhân viên ngân hàng**: Nâng cao nhận thức và kỹ năng quản lý nợ xấu, áp dụng các quy trình và biện pháp xử lý nợ hiệu quả.
- **Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, tài chính ngân hàng**: Tham khảo cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn để phát triển các nghiên cứu tiếp theo.
- **Cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương**: Hiểu rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến nợ xấu để phối hợp hiệu quả trong công tác quản lý và xử lý nợ xấu tại địa phương.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Nợ xấu là gì và tại sao cần quản lý?**  
Nợ xấu là các khoản nợ quá hạn trên 90 ngày hoặc có khả năng gây tổn thất cho ngân hàng. Quản lý nợ xấu giúp giảm thiểu rủi ro tài chính, bảo vệ lợi ích ngân hàng và khách hàng.

2. **Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến nợ xấu tại các chi nhánh cấp huyện?**  
Yếu tố chủ yếu là quy trình thẩm định và giám sát tín dụng chưa chặt chẽ, năng lực cán bộ hạn chế và biến động kinh tế địa phương.

3. **Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý nợ xấu?**  
Hoàn thiện quy trình quản lý, đào tạo cán bộ, ứng dụng công nghệ thông tin và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý nhà nước.

4. **Tỷ lệ nợ xấu an toàn là bao nhiêu?**  
Theo quy định, tỷ lệ nợ xấu dưới 1,5% được coi là an toàn và đảm bảo chất lượng tín dụng tốt.

5. **Vai trò của khách hàng trong quản lý nợ xấu như thế nào?**  
Khách hàng có ý thức trả nợ đúng hạn và sử dụng vốn vay đúng mục đích sẽ giúp giảm thiểu nợ xấu và nâng cao hiệu quả tín dụng.

## Kết luận

- Quản lý nợ xấu tại các chi nhánh cấp huyện Agribank tỉnh Thái Nguyên còn nhiều hạn chế, tỷ lệ nợ xấu cao hơn mức chuẩn an toàn.  
- Các yếu tố khách quan và chủ quan đều ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý nợ xấu, trong đó quy trình nghiệp vụ và năng lực cán bộ là then chốt.  
- Nghiên cứu đề xuất các giải pháp đồng bộ về chiến lược, quy trình, nguồn nhân lực và công nghệ nhằm giảm thiểu nợ xấu.  
- Kết quả nghiên cứu có giá trị thực tiễn cao, hỗ trợ ban lãnh đạo ngân hàng và các bên liên quan trong công tác quản lý tín dụng.  
- Đề xuất triển khai các giải pháp từ năm 2020 đến 2025 để nâng cao hiệu quả quản lý nợ xấu, góp phần phát triển kinh tế nông nghiệp nông thôn bền vững.

**Hành động tiếp theo:** Áp dụng các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá định kỳ để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo mục tiêu quản lý nợ xấu hiệu quả và bền vững.