Quản lý hoạt động dạy học tích hợp ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình

• Tác giả: Phan Thị Thu Hường
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Thanh
• Trường học: Trường Đại học Hồng Đức
• Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
• Đề tài: Quản lý hoạt động dạy học tích hợp ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình theo hướng phát triển năng lực học sinh
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thanh Hóa

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TÍCH HỢP Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
• 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
• 1.2. Hoạt động dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở
• 1.3. Quản lý hoạt động dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở
• 1.4. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
• 1.4.1. Năng lực học sinh
• 1.4.2. Hoạt động dạy học tích hợp
• 1.4.3. Quản lý hoạt động dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.5. Những yêu cầu dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.5.1. Các năng lực cần đạt được của học sinh trường trung học cơ sở
• 1.5.2. Yêu cầu đối với giáo viên khi dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.6. Hoạt động dạy học tích hợp ở các trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.6.1. Mục tiêu hoạt động dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.6.2. Nội dung, chương trình dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.6.3. Phương pháp, kỹ thuật dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở
• 1.6.4. Hình thức dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.6.5. Các hình thức, phương pháp đánh giá kết quả học tập của học sinh trong dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.7. Quản lý hoạt động dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.7.1. Vai trò hiệu trưởng ở trường trung học cơ sở trong việc quản lý hoạt động dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.7.2. Quản lý thực hiện mục tiêu dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.7.3. Quản lý thực hiện chương trình, nội dung dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.7.4. Quản lý thực hiện đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.7.5. Quản lý hoạt động học của học sinh trong dạy học tích hợp ở trường THCS theo hướng phát triển năng lực
• 1.7.6. Quản lý đánh giá kết quả dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.7.7. Quản lý sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.8. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học tích hợp ở các trường trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.8.1. Phẩm chất và năng lực của hiệu trưởng
• 1.8.2. Năng lực dạy học tích hợp của đội ngũ giáo viên
• 1.8.3. Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và công nghệ ở trường THCS
• 1.8.4. Đặc điểm tâm sinh lý và năng lực của học sinh
• 1.8.5. Điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương
• 1.9. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TÍCH HỢP Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN YÊN KHÁNH, TỈNH NINH BÌNH THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
• 2.1. Khái quát về đặc điểm, tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình
• 2.1.1. Khái quát tình hình kinh tế, xã hội của huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình
• 2.1.2. Tình hình hoạt động giáo dục cấp trung học cơ sở của huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình
• 2.2. Khái quát về tổ chức khảo sát thực trạng
• 2.2.1. Mục đích khảo sát
• 2.2.2. Nội dung khảo sát
• 2.2.3. Địa bàn, thời gian và đối tượng khảo sát
• 2.2.4. Phương pháp khảo sát và xử lý kết quả
• 2.3. Thực trạng hoạt động dạy học tích hợp ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình
• 2.3.1. Thực trạng năng lực dạy học tích hợp của giáo viên các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình
• 2.3.2. Thực trạng về mục tiêu hoạt động dạy học tích hợp theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh
• 2.3.3. Thực trạng về thực hiện chương trình, nội dung dạy học tích hợp ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh
• 2.3.4. Thực trạng việc sử dụng phương pháp, kỹ thuật dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh của giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình
• 2.3.5. Thực trạng việc sử dụng hình thức dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh của giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình
• 2.3.6. Thực trạng đánh giá kết quả học tập trong dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh của giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình
• 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học tích hợp của giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 2.4.1. Thực trạng quản lý thực hiện mục tiêu dạy học tích hợp của giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 2.4.2. Thực trạng quản lý chương trình, nội dung dạy học tích hợp của giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 2.4.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học tích hợp của giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 2.4.4. Thực trạng quản lý đánh giá kết quả dạy học tích hợp của giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 2.4.5. Thực trạng chỉ đạo sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học tích hợp của giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 2.5. Thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường trung học cơ sở
• 2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy học tích hợp ở các trường THCS huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 2.6.1. Những điểm mạnh
• 2.6.2. Những điểm yếu
• 2.6.3. Nguyên nhân của hạn chế
• 2.7. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TÍCH HỢP Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN YÊN KHÁNH, TỈNH NINH BÌNH THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
• 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp
• 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông
• 3.1.2. Nguyên tắc đảm tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập
• 3.1.3. Nguyên tắc bảo đảm tính đồng bộ, hệ thống
• 3.1.4. Nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn
• 3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học tích hợp ở các trường rường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên về hoạt động dạy học tích hợp ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 3.2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo tổ chuyên môn, giáo viên ở trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 3.2.3. Biện pháp 3:Chỉ đạo giáo viên trong nhà trường thực hiện đổi mới phương pháp, hình thức dạy học tích hợp theo định hướng phát triển năng lực học sinh
• 3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường bổ sung và chỉ đạo việc sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị, đồ dùng dạy học và công nghệ ở trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình vào hoạt động dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 3.3. Mối quan hệ của các biện pháp
• 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất
• 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm
• 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm
• 3.4.3. Phương pháp khảo nghiệm và cách tính điểm
• 3.4.4. Đánh giá mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp
• 3.5. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Quản Lý Dạy Học Tích Hợp Tại THCS Yên Khánh

Dạy học tích hợp (DHTH) là xu thế tất yếu của giáo dục hiện đại. Trên thế giới, DHTH đã trở thành một trào lưu sư phạm, bên cạnh các trào lưu sư phạm khác như dạy học theo mục tiêu, giải quyết vấn đề, phân hóa, tương tác. Trào lưu này xuất phát từ quan niệm về quá trình học tập, trong đó toàn thể các quá trình học tập góp phần hình thành ở người học những năng lực cụ thể. Cách tiếp cận tích hợp trong xây dựng chương trình giáo dục bắt đầu được đề cao ở Mỹ và các nước châu Âu từ những năm 60 của thế kỷ XX. Gần một thập kỷ sau đó, vấn đề này mới được quan tâm ở châu Á và ở Việt Nam. UNESCO cũng đã có những hội thảo với các báo cáo về việc thực hiện quan điểm tích hợp của các nước tới dự. Quản lý dạy học tích hợp hiệu quả sẽ giúp học sinh phát triển toàn diện các kỹ năng và kiến thức cần thiết. Trường THCS Yên Khánh đang nỗ lực triển khai mô hình này để nâng cao chất lượng giáo dục. Việc áp dụng phương pháp dạy học tích hợp đòi hỏi sự đổi mới từ cả giáo viên và nhà quản lý.

1.1. Bản Chất Của Dạy Học Tích Hợp Trong Giáo Dục THCS

Dạy học tích hợp không chỉ đơn thuần là sự kết hợp kiến thức từ nhiều môn học khác nhau. Nó là quá trình tổ chức hoạt động dạy học sao cho học sinh có thể vận dụng kiến thức, kỹ năng từ nhiều lĩnh vực để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Điều này giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về mối liên hệ giữa các môn học và ứng dụng chúng vào cuộc sống. Dạy học liên môn và dạy học dự án là hai hình thức phổ biến của dạy học tích hợp. Giáo viên cần nắm vững bản chất của dạy học tích hợp để có thể thiết kế các bài giảng hiệu quả.

1.2. Lợi Ích Của Quản Lý Dạy Học Tích Hợp Tại Trường THCS

Quản lý dạy học tích hợp mang lại nhiều lợi ích cho cả học sinh và giáo viên. Đối với học sinh, nó giúp phát triển tư duy phản biện, khả năng sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề. Đối với giáo viên, nó tạo cơ hội để đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao năng lực chuyên môn và hợp tác với đồng nghiệp. Hiệu quả dạy học tích hợp được thể hiện rõ qua sự hứng thú và chủ động của học sinh trong quá trình học tập. Quản lý hoạt động dạy học cần đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ môn.

II. Thách Thức Quản Lý Dạy Học Tích Hợp Ở Yên Khánh Ninh Bình

Mặc dù có nhiều ưu điểm, việc quản lý dạy học tích hợp tại trường THCS Yên Khánh và các trường khác ở giáo dục THCS Ninh Bình vẫn đối mặt với không ít thách thức. Một trong những khó khăn lớn nhất là sự thiếu hụt về nguồn lực, bao gồm cả cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên được đào tạo bài bản về phương pháp dạy học tích hợp. Bên cạnh đó, việc thay đổi tư duy và thói quen dạy học truyền thống của giáo viên cũng đòi hỏi thời gian và sự kiên trì. Đổi mới phương pháp dạy học là một quá trình liên tục, cần sự hỗ trợ và động viên từ nhà quản lý. Thực tiễn dạy học tại Yên Khánh cho thấy cần có những giải pháp cụ thể để vượt qua những thách thức này.

2.1. Thiếu Hụt Nguồn Lực Cho Dạy Học Tích Hợp Tại THCS

Để triển khai dạy học tích hợp hiệu quả, các trường THCS cần đầu tư vào cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và tài liệu tham khảo. Tuy nhiên, nhiều trường vẫn còn gặp khó khăn về vấn đề này. Bên cạnh đó, việc bồi dưỡng giáo viên về dạy học tích hợp THCS cũng đòi hỏi nguồn kinh phí đáng kể. Bồi dưỡng giáo viên dạy học tích hợp là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng giảng dạy. Cần có chính sách hỗ trợ tài chính để các trường có thể đáp ứng được yêu cầu này.

2.2. Rào Cản Từ Tư Duy Dạy Học Truyền Thống Của Giáo Viên

Nhiều giáo viên vẫn quen với phương pháp dạy học truyền thống, tập trung vào việc truyền đạt kiến thức một chiều. Việc thay đổi sang phương pháp dạy học tích hợp, đòi hỏi sự chủ động và sáng tạo của giáo viên, là một thách thức không nhỏ. Cần có các buổi tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm để giúp giáo viên làm quen với phương pháp mới. Kinh nghiệm dạy học tích hợp từ các trường tiên tiến có thể là nguồn tham khảo quý giá.

III. Giải Pháp Quản Lý Dạy Học Tích Hợp Hiệu Quả Tại THCS

Để vượt qua những thách thức và nâng cao hiệu quả quản lý dạy học tích hợp, cần có những giải pháp đồng bộ và toàn diện. Các giải pháp này cần tập trung vào việc nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên, tăng cường cơ sở vật chất và đổi mới phương pháp đánh giá. Giải pháp dạy học tích hợp cần phù hợp với điều kiện thực tế của từng trường. Quản lý giáo dục THCS cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng. Nâng cao chất lượng giáo dục là mục tiêu cuối cùng của mọi giải pháp.

3.1. Nâng Cao Năng Lực Cho Giáo Viên Về Dạy Học Tích Hợp

Tổ chức các khóa tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn về dạy học tích hợp cho giáo viên. Tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các hội thảo, chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp. Xây dựng cộng đồng học tập, nơi giáo viên có thể trao đổi, học hỏi lẫn nhau. Chương trình dạy học tích hợp cần được thiết kế khoa học và phù hợp với trình độ của học sinh. Mô hình dạy học tích hợp cần được nhân rộng và phát triển.

3.2. Tăng Cường Cơ Sở Vật Chất Cho Dạy Học Tích Hợp

Đầu tư vào cơ sở vật chất, thiết bị dạy học hiện đại. Xây dựng phòng học bộ môn, phòng thí nghiệm, thư viện. Cung cấp tài liệu tham khảo, phần mềm hỗ trợ dạy học. Quản lý hoạt động dạy học cần đảm bảo việc sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất. Đánh giá dạy học tích hợp cần dựa trên các tiêu chí khách quan và công bằng.

3.3. Đổi Mới Phương Pháp Đánh Giá Dạy Học Tích Hợp

Sử dụng các hình thức đánh giá đa dạng, như đánh giá dự án, đánh giá sản phẩm, đánh giá quá trình. Chú trọng đánh giá năng lực vận dụng kiến thức, kỹ năng của học sinh. Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá phù hợp với mục tiêu của dạy học tích hợp. Quản lý hoạt động dạy học cần tạo điều kiện cho học sinh phát huy tính sáng tạo. Nâng cao chất lượng giáo dục là trách nhiệm của cả cộng đồng.

IV. Ứng Dụng Dạy Học Tích Hợp Tại Trường THCS Yên Khánh

Trường THCS Yên Khánh đã và đang triển khai nhiều hoạt động dạy học tích hợp, mang lại những kết quả tích cực. Các giáo viên đã chủ động xây dựng các chủ đề tích hợp liên môn, tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh. Thực tiễn dạy học tại Yên Khánh cho thấy sự chuyển biến rõ rệt trong phương pháp giảng dạy và học tập. Giáo dục địa phương cũng được tích hợp vào chương trình học, giúp học sinh hiểu rõ hơn về quê hương, đất nước. Quản lý hoạt động dạy học cần tiếp tục được đổi mới để đáp ứng yêu cầu của thời đại.

4.1. Xây Dựng Chủ Đề Tích Hợp Liên Môn Tại THCS Yên Khánh

Giáo viên các bộ môn phối hợp xây dựng các chủ đề tích hợp liên môn, gắn liền với thực tiễn cuộc sống. Các chủ đề này giúp học sinh hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa các môn học và ứng dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề thực tế. Chương trình dạy học tích hợp cần được xây dựng dựa trên nhu cầu và khả năng của học sinh. Mô hình dạy học tích hợp cần được điều chỉnh linh hoạt để phù hợp với từng đối tượng học sinh.

4.2. Tổ Chức Hoạt Động Trải Nghiệm Sáng Tạo Cho Học Sinh

Tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, như tham quan, dã ngoại, thực hành thí nghiệm, làm dự án. Các hoạt động này giúp học sinh phát huy tính chủ động, sáng tạo và kỹ năng làm việc nhóm. Quản lý hoạt động dạy học cần tạo điều kiện cho học sinh tham gia các hoạt động ngoại khóa. Đánh giá dạy học tích hợp cần chú trọng đến quá trình học tập của học sinh.

V. Đánh Giá Hiệu Quả Quản Lý Dạy Học Tích Hợp Tại THCS

Việc đánh giá hiệu quả quản lý dạy học tích hợp là rất quan trọng để có thể điều chỉnh và cải thiện phương pháp. Các tiêu chí đánh giá cần dựa trên mục tiêu phát triển năng lực học sinh, sự hài lòng của giáo viên và phụ huynh. Hiệu quả dạy học tích hợp cần được đo lường bằng các công cụ đánh giá khách quan và tin cậy. Quản lý hoạt động dạy học cần đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình đánh giá. Nâng cao chất lượng giáo dục là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các bên liên quan.

5.1. Tiêu Chí Đánh Giá Hiệu Quả Dạy Học Tích Hợp Tại THCS

Các tiêu chí đánh giá cần bao gồm: sự phát triển năng lực của học sinh, sự hài lòng của giáo viên và phụ huynh, sự cải thiện về kết quả học tập, sự đổi mới về phương pháp giảng dạy. Quản lý hoạt động dạy học cần đảm bảo việc thu thập thông tin phản hồi từ các bên liên quan. Đánh giá dạy học tích hợp cần được thực hiện định kỳ và có hệ thống.

5.2. Công Cụ Đánh Giá Hiệu Quả Dạy Học Tích Hợp

Sử dụng các công cụ đánh giá đa dạng, như bài kiểm tra, phiếu khảo sát, phỏng vấn, quan sát. Các công cụ này cần được thiết kế khoa học và phù hợp với mục tiêu đánh giá. Quản lý hoạt động dạy học cần đảm bảo tính bảo mật và khách quan của thông tin thu thập được. Nâng cao chất lượng giáo dục là mục tiêu chung của tất cả các trường học.

VI. Kết Luận Triển Vọng Quản Lý Dạy Học Tích Hợp THCS

Quản lý dạy học tích hợp là một xu hướng tất yếu của giáo dục hiện đại. Việc triển khai thành công mô hình này sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, giúp học sinh phát triển toàn diện. Giải pháp dạy học tích hợp cần được nghiên cứu và áp dụng một cách sáng tạo. Quản lý giáo dục THCS cần tạo điều kiện cho các trường học đổi mới và phát triển. Nâng cao chất lượng giáo dục là trách nhiệm của toàn xã hội.

6.1. Tầm Quan Trọng Của Quản Lý Dạy Học Tích Hợp Trong Tương Lai

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, việc quản lý dạy học tích hợp càng trở nên quan trọng. Nó giúp học sinh Việt Nam có thể cạnh tranh với học sinh các nước khác trên thế giới. Quản lý hoạt động dạy học cần được đổi mới để đáp ứng yêu cầu của thời đại. Đánh giá dạy học tích hợp cần được thực hiện một cách khách quan và công bằng.

6.2. Đề Xuất Cho Quản Lý Dạy Học Tích Hợp Tại Yên Khánh

Tiếp tục đầu tư vào cơ sở vật chất, thiết bị dạy học. Tăng cường bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên. Xây dựng mạng lưới chia sẻ kinh nghiệm giữa các trường học. Quản lý hoạt động dạy học cần tạo điều kiện cho học sinh phát huy tính sáng tạo. Nâng cao chất lượng giáo dục là mục tiêu cuối cùng của mọi nỗ lực.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục theo chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018, việc quản lý hoạt động dạy học tích hợp (DHTH) ở các trường trung học cơ sở (THCS) trở thành một nhiệm vụ cấp thiết. Năm học 2021-2022 đánh dấu năm đầu tiên cấp THCS triển khai chương trình GDPT 2018 với môn học tích hợp, tạo ra nhiều thách thức và cơ hội cho công tác quản lý giáo dục. Tại huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình, các trường THCS đã bắt đầu thực hiện DHTH theo hướng phát triển năng lực học sinh, tuy nhiên còn tồn tại nhiều khó khăn như việc bố trí đội ngũ giảng dạy, kỹ năng xây dựng chủ đề liên môn, đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập chưa đồng bộ.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý hoạt động DHTH ở các trường THCS huyện Yên Khánh, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả theo hướng phát triển năng lực học sinh. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các trường THCS trên địa bàn huyện Yên Khánh trong giai đoạn năm học 2018-2019 đến 2020-2021. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng quản lý giáo dục, góp phần thực hiện thành công chương trình GDPT 2018, đồng thời phát triển toàn diện năng lực học sinh, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và phát triển xã hội.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết quản lý giáo dục và lý thuyết dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh. Lý thuyết quản lý giáo dục được xây dựng trên cơ sở các chức năng quản lý gồm lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá nhằm đảm bảo hoạt động dạy học vận hành hiệu quả. Lý thuyết dạy học tích hợp nhấn mạnh sự kết hợp hữu cơ, có hệ thống các kiến thức, kỹ năng từ nhiều môn học để phát triển năng lực toàn diện cho học sinh.

Các khái niệm chuyên ngành quan trọng bao gồm:

• Dạy học tích hợp (DHTH): Quá trình thiết kế, tổ chức giúp học sinh huy động tổng hợp kiến thức, kỹ năng từ nhiều lĩnh vực để giải quyết vấn đề thực tiễn.
• Năng lực học sinh: Khả năng vận dụng kiến thức, kỹ năng và phẩm chất để thực hiện hiệu quả các hoạt động trong học tập và cuộc sống.
• Quản lý hoạt động dạy học tích hợp: Tác động có định hướng của chủ thể quản lý (hiệu trưởng, tổ chuyên môn) đến quá trình dạy học tích hợp nhằm đạt mục tiêu phát triển năng lực học sinh.
• Phương pháp dạy học tích hợp: Các phương pháp như vấn đáp, giải quyết vấn đề, khám phá, thảo luận nhóm, thực hành nhằm phát triển năng lực học sinh.
• Hình thức dạy học tích hợp: Dạy học theo lớp, theo nhóm, trải nghiệm và giáo dục STEM.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn.

• Nguồn dữ liệu: Bao gồm các văn bản pháp luật như Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT, các tài liệu chuyên ngành, báo cáo tổng kết năm học, phiếu khảo sát và phỏng vấn cán bộ quản lý, giáo viên tại 07 trường THCS huyện Yên Khánh.
• Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả để xử lý dữ liệu khảo sát, phân tích định tính qua phỏng vấn và tổng kết kinh nghiệm thực tiễn.
• Cỡ mẫu: Khảo sát khoảng 150 cán bộ quản lý và giáo viên, lựa chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện.
• Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu từ năm học 2018-2019 đến 2020-2021, phân tích và đề xuất biện pháp trong năm 2021-2022.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức và năng lực dạy học tích hợp của giáo viên: Khoảng 85% giáo viên tại các trường THCS huyện Yên Khánh nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của DHTH. Tuy nhiên, chỉ khoảng 60% giáo viên có kỹ năng xây dựng kế hoạch dạy học tích hợp và sử dụng phương pháp tích cực hiệu quả.
2. Thực trạng quản lý mục tiêu và nội dung dạy học tích hợp: 70% trường đã xây dựng kế hoạch dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh, nhưng việc thực hiện còn chưa đồng bộ, đặc biệt là ở các lớp 7, 8, 9 do chồng chéo giữa chương trình GDPT 2018 và chương trình hiện hành.
3. Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học: Chỉ khoảng 55% giáo viên thường xuyên áp dụng các phương pháp dạy học tích hợp như thảo luận nhóm, thực hành, trải nghiệm. Việc đổi mới còn chậm do hạn chế về năng lực và cơ sở vật chất.
4. Quản lý đánh giá và sử dụng cơ sở vật chất: Việc đánh giá kết quả học tập theo hướng phát triển năng lực học sinh mới được thực hiện ở mức 50% các trường. Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học tích hợp còn thiếu và chưa được khai thác hiệu quả, ảnh hưởng đến chất lượng dạy học.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên là do thiếu các biện pháp quản lý đồng bộ và sự chuẩn bị chưa đầy đủ về năng lực đội ngũ giáo viên cũng như cơ sở vật chất. So với các nghiên cứu trong ngành giáo dục, kết quả này tương đồng với báo cáo của ngành về năng lực quản lý dạy học tích hợp ở các trường phổ thông, cho thấy việc nâng cao năng lực quản lý và bồi dưỡng giáo viên là yếu tố then chốt. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ giáo viên có kỹ năng dạy học tích hợp và biểu đồ tròn về mức độ áp dụng phương pháp đổi mới. Bảng tổng hợp đánh giá thực trạng quản lý mục tiêu và nội dung dạy học cũng giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh, điểm yếu.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao nhận thức và năng lực cho cán bộ quản lý, giáo viên: Triển khai các khóa tập huấn chuyên sâu về dạy học tích hợp và quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh trong vòng 12 tháng, do Sở GD&ĐT phối hợp với các trường đại học tổ chức.
2. Xây dựng và chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học tích hợp đồng bộ: Các trường THCS cần xây dựng kế hoạch chi tiết, phân công giáo viên phù hợp, đảm bảo sự phối hợp liên môn, hoàn thành trong năm học tiếp theo.
3. Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học: Khuyến khích giáo viên áp dụng các phương pháp tích cực như thảo luận nhóm, trải nghiệm thực tế, STEM, đồng thời tăng cường sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Thời gian thực hiện từ 6-12 tháng.
4. Tăng cường đầu tư và sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, thiết bị dạy học: Lập kế hoạch mua sắm, sửa chữa, nâng cấp phòng học bộ môn, thiết bị thí nghiệm, đồng thời tổ chức tập huấn sử dụng thiết bị cho giáo viên trong vòng 1 năm.
5. Kiểm tra, đánh giá thường xuyên và đa dạng: Xây dựng hệ thống đánh giá kết quả học tập đa chiều, kết hợp tự đánh giá, đánh giá đồng đẳng và đánh giá của giáo viên, đảm bảo phản ánh chính xác năng lực học sinh. Thực hiện liên tục trong các năm học.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục các cấp: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng và biện pháp quản lý hoạt động dạy học tích hợp, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý nhà trường.
2. Giáo viên trung học cơ sở: Nắm bắt kiến thức về dạy học tích hợp, phát triển năng lực bản thân trong việc thiết kế và tổ chức các hoạt động dạy học tích hợp hiệu quả.
3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý dạy học tích hợp, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu tiếp theo.
4. Các cơ quan quản lý giáo dục địa phương: Hỗ trợ xây dựng chính sách, kế hoạch phát triển giáo dục phù hợp với định hướng đổi mới chương trình GDPT 2018.

Câu hỏi thường gặp

1. Dạy học tích hợp là gì và tại sao cần thiết ở THCS?
   Dạy học tích hợp là phương pháp kết hợp kiến thức, kỹ năng từ nhiều môn học để phát triển năng lực toàn diện cho học sinh. Ở THCS, nó giúp học sinh vận dụng kiến thức vào thực tiễn, phát triển tư duy sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề.

2. Những khó khăn chính trong quản lý hoạt động dạy học tích hợp hiện nay là gì?
   Khó khăn gồm thiếu đồng bộ trong thực hiện chương trình, năng lực giáo viên chưa cao, cơ sở vật chất hạn chế và phương pháp đánh giá chưa đa dạng, chưa phản ánh đúng năng lực học sinh.

3. Làm thế nào để nâng cao năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên?
   Tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên sâu, tập huấn kỹ thuật dạy học tích cực, tạo điều kiện thực hành và trao đổi kinh nghiệm, đồng thời sử dụng công nghệ thông tin hỗ trợ giảng dạy.

4. Vai trò của hiệu trưởng trong quản lý dạy học tích hợp là gì?
   Hiệu trưởng chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch, chỉ đạo thực hiện, kiểm tra giám sát, tạo điều kiện về cơ sở vật chất và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên nhằm đảm bảo chất lượng dạy học tích hợp.

5. Phương pháp đánh giá nào phù hợp với dạy học tích hợp theo hướng phát triển năng lực học sinh?
   Phương pháp đánh giá đa dạng, kết hợp tự đánh giá, đánh giá đồng đẳng và đánh giá của giáo viên; sử dụng quan sát, sản phẩm học tập, vấn đáp và kiểm tra viết để đánh giá toàn diện năng lực học sinh.

Kết luận

• Quản lý hoạt động dạy học tích hợp ở các trường THCS huyện Yên Khánh còn nhiều hạn chế do thiếu đồng bộ và năng lực quản lý, giảng dạy chưa cao.
• Việc đổi mới phương pháp dạy học và hình thức tổ chức còn chậm, ảnh hưởng đến hiệu quả phát triển năng lực học sinh.
• Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu của chương trình GDPT 2018.
• Đề xuất các biện pháp quản lý đồng bộ, tập trung bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, đổi mới phương pháp, nâng cấp cơ sở vật chất và đa dạng hóa đánh giá.
• Nghiên cứu là cơ sở khoa học quan trọng để các trường THCS huyện Yên Khánh nâng cao chất lượng quản lý và dạy học tích hợp, góp phần thực hiện thành công đổi mới giáo dục.

Hành động tiếp theo: Các cơ sở giáo dục và quản lý cần triển khai ngay các biện pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp. Để biết thêm chi tiết và hỗ trợ triển khai, liên hệ với các chuyên gia quản lý giáo dục và các tổ chức đào tạo chuyên ngành.