Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hàm giả tháo lắp toàn bộ sử dụng kỹ thuật lấy dấu sơ khởi và vành khít

• Tác giả: Nguyễn Phú Hòa
• Người hướng dẫn: PGS. Trương Uyên Thái
• Trường học: Trường Đại Học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Răng - Hàm - Mặt
• Đề tài: Nghiên Cứu Hàm Giả Tháo Lắp Toàn Bộ Sử Dụng Kỹ Thuật Lấy Dấu Sơ Khởi Và Vành Khít
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. TÌNH HÌNH MẤT RĂNG Ở VIỆT NAM VÀ TRÊN THẾ GIỚI
• 1.1.1. Tại Việt Nam
• 1.1.2. Trên thế giới
• 1.2. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI GIẢI PHẪU HÀM MẤT RĂNG TOÀN BỘ
• 1.2.1. Dây chằng - phanh môi - phanh lưỡi
• 1.2.2. Yếu tố thần kinh - cơ
• 1.3. CÁC PHƯƠNG PHÁP LÀM TĂNG ĐỘ BÁM DÍNH CỦA HÀM GIẢ TOÀN BỘ
• 1.3.1. Phương pháp cơ học
• 1.3.2. Phương pháp vật lý
• 1.3.3. Phương pháp lý sinh học
• 1.4. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ ỔN ĐỊNH VÀ VỮNG CHẮC CỦA HÀM GIẢ
• 1.4.1. Khí phế quản thẳng bằng
• 1.4.2. Đường cong Spee và đường cong Wilson
• 1.4.3. Chiều cao khí phế quản
• 1.4.4. Mặt phẳng cắn
• 1.5. NHỮNG XU HƯỚNG MỚI CỦA THẾ GIỚI
• 1.5.1. Lấy khuôn kỹ thuật số
• 1.5.2. Ghi vận động lồi cầu
• 1.5.3. Một số tiêu chuẩn của càng nhai trong phục hình tháo lắp
• 1.5.4. Implant cho trường hợp mất răng toàn phần
• 1.6. CÁC NGHIÊN CỨU VỀ HÀM GIẢ TOÀN BỘ TẠI NƯỚC TA HIỆN NAY
• 1.6.1. Nghiên cứu ứng dụng hàm nhựa tháo lắp điều trị phục hồi chức năng và thẩm mỹ của Nguyễn Toại
• 1.6.2. Nghiên cứu hình thái nền tựa của phục hình toàn hàm và ứng dụng thiết kế khay lấy khuôn của Lê Hồ Phương Trang
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.2. ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
• 2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.3.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.3.2. Các biến nghiên cứu
• 2.4. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU
• 2.4.1. Kỹ thuật làm hàm giả
• 2.4.2. Các tiêu chuẩn nhận giá hàm giả sau khi lắp
• 2.5. PHƯƠNG PHÁP THU THẬP SỐ LIỆU NGHIÊN CỨU
• 2.6. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ SỐ LIỆU
• 2.7. HẠN CHẾ SAI SỐ TRONG NGHIÊN CỨU
• 2.8. ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. ĐẶC ĐIỂM BỆNH NHÂN
• 3.1.1. Thành phần dân cư và nghề nghiệp
• 3.1.2. Tiền sử răng miệng
• 3.1.3. Thời gian mất răng
• 3.1.4. Tiền sử phục hình
• 3.1.5. Đặc điểm hình dạng khuôn mặt của bệnh nhân
• 3.2. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ BÁM DÍNH CỦA HÀM GIẢ
• 3.2.1. Cấu trúc giải phẫu và môi trường miệng
• 3.2.2. Các yếu tố khác ảnh hưởng tới sự bám dính của hàm giả
• 3.3. ĐÁNH GIÁ LỰC MÚT HÀM SAU KHI SỬ DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP LẤY KHUÔN
• 3.4. ĐÁNH GIÁ CÁC THÔNG SỐ LỒI CẦU ĐƯA VÀO CHƯƠNG TRÌNH HÓA CÀNG NHAI
• 3.5. ĐÁNH GIÁ HÀM GIẢ NGAY SAU KHI LẮP
• 3.5.1. Đánh giá sự ổn định của hàm giả
• 3.6. ĐÁNH GIÁ SAU THỜI GIAN SỬ DỤNG
• 3.6.1. Chức năng ăn nhai
• 3.6.2. Chức năng phát âm
• 3.6.3. Mức độ hài lòng của bệnh nhân
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. VỀ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG
• 4.1.1. Đặc điểm chung
• 4.1.2. Về các yếu tố ảnh hưởng đến sự bám dính của hàm giả
• 4.2. VỀ TÂM LÝ BỆNH NHÂN
• 4.3. VỀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4.3.1. Về vật liệu và phương pháp lấy khuôn
• 4.3.2. Về phương tiện nghiên cứu
• 4.3.3. Về sai số trong nghiên cứu
• 4.4. VỀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.4.1. Về giá trị lực mút hàm
• 4.4.2. Về giá trị các thông số lồi cầu
• 4.4.3. Về sự bám dính của hàm giả
• 4.4.4. Đánh giá sau thời gian sử dụng
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC HÌNH

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Nghiên cứu hàm giả tháo lắp toàn bộ với kỹ thuật lấy dấu sơ khởi và vành khít được thực hiện nhằm nâng cao chất lượng điều trị cho bệnh nhân mất răng toàn bộ. Mất răng không chỉ ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai mà còn tác động đến tâm lý và thẩm mỹ. Theo Taddéi, mất răng toàn bộ có thể xem như một thương tật ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của cuộc sống. Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng, nhu cầu làm hàm giả ngày càng tăng, đặc biệt ở người cao tuổi. Các phương pháp hiện tại như cấy ghép implant tuy hiệu quả, nhưng vẫn tồn tại nhiều hạn chế như chi phí cao và thời gian điều trị lâu. Do đó, việc phát triển và ứng dụng hàm giả tháo lắp toàn bộ vẫn là một giải pháp hợp lý. Nghiên cứu này cũng khẳng định rằng, việc chuẩn hóa quy trình phục hình là rất cần thiết để đảm bảo hiệu quả điều trị. "Hàm giả tháo lắp là phương pháp truyền thống và kinh tế, được chỉ định cho phần lớn các trường hợp mất răng toàn bộ".

II. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH MẤT RĂNG

Tình hình mất răng ở Việt Nam và trên thế giới có sự khác biệt rõ rệt. Ở Việt Nam, tỷ lệ mất răng vẫn còn cao, đặc biệt trong độ tuổi từ 35-44. Nghiên cứu của Võ Thế Quang cho thấy tỷ lệ mất răng trong độ tuổi này lên đến 47,33%. Nguyên nhân chủ yếu là do sâu răng và bệnh nha chu. Trái lại, ở các nước phát triển, tỷ lệ mất răng đã giảm đáng kể, tuy nhiên vẫn còn tồn tại ở người cao tuổi. WHO báo cáo rằng tỷ lệ mất răng ở người từ 65-74 tuổi dao động từ 12,8% đến 69,6%. Điều này cho thấy sự cần thiết phải cải thiện chăm sóc sức khỏe răng miệng, đặc biệt cho người cao tuổi. "Dịch vụ chăm sóc sức khỏe răng miệng còn hạn chế ở các nước đang phát triển, dẫn đến tình trạng mất răng cao".

2.1. Tình hình mất răng tại Việt Nam

Tại Việt Nam, công tác chăm sóc sức khỏe răng miệng đã được chú trọng nhưng tỷ lệ mất răng vẫn cao. Theo điều tra sức khỏe răng miệng năm 2000, tỷ lệ mất răng toàn bộ chỉ là 1,7%. Điều này cho thấy cần có giải pháp hiệu quả hơn trong việc phục hồi chức năng răng miệng cho người dân. Việc nghiên cứu và phát triển các phương pháp phục hình như hàm giả tháo lắp là rất cần thiết để nâng cao chất lượng điều trị. "Nhu cầu làm hàm giả tháo lắp từng phần và toàn bộ đang ngày càng gia tăng".

2.2. Tình hình mất răng trên thế giới

Trên thế giới, tình trạng mất răng cũng đáng quan tâm. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mất răng ở các nước đang phát triển vẫn còn cao. Ở các nước công nghiệp, tỷ lệ mất răng đã giảm, nhưng vẫn còn nhiều người trưởng thành và người già bị mất răng. Các nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ mất răng ở người trên 65 tuổi vẫn cao, với nhiều người mất từ 3 đến 15 răng. Điều này cho thấy sự cần thiết phải cải thiện các dịch vụ chăm sóc sức khỏe răng miệng toàn cầu. "Tình trạng mất răng là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng cần được giải quyết".

III. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI GIẢI PHẪU HÀM MẤT RĂNG TOÀN BỘ

Đặc điểm hình thái giải phẫu hàm mất răng toàn bộ ảnh hưởng lớn đến quá trình phục hình. Các yếu tố như kích thước cung hàm, hình dáng cung hàm, và chiều cao hàm đều đóng vai trò quan trọng trong việc xác định sự bám dính của hàm giả. Theo Fourteau, những biến đổi này có thể làm giảm khả năng bám dính của hàm giả. Các yếu tố như sự tiêu xương, hình dạng khuôn mặt, và các yếu tố giải phẫu khác cũng cần được xem xét. "Hình thái giải phẫu của hàm mất răng toàn bộ có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả phục hình".

3.1. Kích thước cung hàm

Kích thước cung hàm là một yếu tố quan trọng trong việc xác định sự bám dính của hàm giả. Sự tiêu xương có thể làm giảm kích thước cung hàm, dẫn đến khó khăn trong việc phục hình. Việc xác định kích thước cung hàm chính xác là cần thiết để đảm bảo hàm giả có thể bám dính tốt. "Kích thước cung hàm ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng bám dính của hàm giả".

3.2. Hình dáng cung hàm

Hình dáng cung hàm cũng ảnh hưởng đến sự bám dính của hàm giả. Cung hàm có thể có hình dạng vuông, tam giác hoặc bầu dục, và mỗi hình dạng sẽ có những đặc điểm riêng. Việc thiết kế hàm giả phù hợp với hình dáng cung hàm sẽ giúp tăng cường khả năng bám dính và chức năng ăn nhai. "Hình dáng cung hàm là một yếu tố không thể bỏ qua trong phục hình".