Tổng quan nghiên cứu

Giáo dục mầm non đóng vai trò nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, với mục tiêu phát triển toàn diện thể chất, trí tuệ, tình cảm và thẩm mỹ cho trẻ từ 3 đến 6 tuổi. Tại huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình, với 48 trường mầm non công lập và 4 cơ sở tư thục, quy mô hơn 13.600 trẻ, công tác giáo dục phát triển thẩm mỹ (PTTM) cho trẻ mẫu giáo được xem là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Tuy nhiên, thực trạng quản lý hoạt động giáo dục PTTM tại các trường mầm non trên địa bàn còn nhiều hạn chế như kế hoạch chưa cụ thể, phương pháp tổ chức đơn điệu, chưa phát huy tính sáng tạo của trẻ.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý hoạt động giáo dục PTTM cho trẻ mẫu giáo tại các trường mầm non huyện Thái Thụy trong giai đoạn 2021-2023, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý theo hướng tích hợp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục thẩm mỹ. Nghiên cứu tập trung khảo sát 7 trường mầm non công lập tiêu biểu với 91 cán bộ quản lý và giáo viên tham gia, sử dụng phương pháp điều tra khảo sát, phỏng vấn và quan sát trực tiếp.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác quản lý giáo dục PTTM, góp phần phát triển năng lực cảm thụ thẩm mỹ, sáng tạo nghệ thuật cho trẻ, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục mầm non tại địa phương, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục toàn diện và hội nhập quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và giáo dục phát triển thẩm mỹ, trong đó:

  • Lý thuyết quản lý giáo dục mầm non: Quản lý hoạt động giáo dục PTTM là quá trình tác động có mục tiêu, có kế hoạch của cán bộ quản lý nhằm tổ chức, điều hành các hoạt động giáo dục thẩm mỹ đạt hiệu quả tối ưu, phát huy tiềm năng của trẻ.

  • Lý thuyết giáo dục phát triển thẩm mỹ: Giáo dục PTTM là hoạt động có hệ thống nhằm hình thành và phát triển khả năng nhận biết, cảm thụ và sáng tạo cái đẹp trong thiên nhiên, xã hội và nghệ thuật cho trẻ mẫu giáo.

  • Mô hình tích hợp trong giáo dục: Tích hợp là sự kết hợp thống nhất các nội dung giáo dục PTTM vào các hoạt động giáo dục khác nhằm phát huy tối đa hiệu quả giáo dục, phù hợp với đặc điểm tâm lý và nhu cầu của trẻ.

Các khái niệm chính bao gồm: giáo dục phát triển thẩm mỹ, quản lý hoạt động giáo dục, tích hợp giáo dục, năng lực cảm thụ thẩm mỹ, và đặc điểm nhân cách trẻ mẫu giáo.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thu thập từ 7 trường mầm non công lập huyện Thái Thụy, với 91 người tham gia gồm 21 cán bộ quản lý và 70 giáo viên. Ngoài ra, dữ liệu thứ cấp được tổng hợp từ các văn bản pháp luật, tài liệu chuyên ngành và các công trình nghiên cứu liên quan.

  • Phương pháp thu thập dữ liệu: Sử dụng phiếu điều tra khảo sát với thang đánh giá 4 mức độ (tốt, khá, trung bình, yếu), phỏng vấn sâu các nhà quản lý và giáo viên, quan sát trực tiếp các hoạt động giáo dục PTTM tại trường.

  • Phương pháp phân tích: Áp dụng thống kê mô tả (tính điểm trung bình, tỷ lệ phần trăm) và phân tích tương quan Spearman để đánh giá mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm thống kê chuyên dụng.

  • Timeline nghiên cứu: Khảo sát và thu thập dữ liệu thực hiện trong 3 tháng, từ tháng 01 đến tháng 04 năm 2023. Quá trình phân tích và đề xuất biện pháp hoàn thành trong năm 2024.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về giáo dục PTTM: Khoảng 68% cán bộ quản lý và 60% giáo viên đánh giá nhận thức về hoạt động giáo dục PTTM ở mức khá trở lên, tuy nhiên vẫn còn 15% cán bộ và 20% giáo viên có nhận thức trung bình hoặc yếu, ảnh hưởng đến chất lượng tổ chức hoạt động.

  2. Thực trạng xây dựng kế hoạch và tổ chức hoạt động giáo dục PTTM: Chỉ có khoảng 55% trường xây dựng kế hoạch giáo dục PTTM một cách khoa học và khả thi. Phương pháp tổ chức hoạt động còn đơn điệu, chủ yếu là vẽ, hát, chưa đa dạng hình thức sáng tạo, dẫn đến 40% trẻ chưa phát huy được năng lực thẩm mỹ.

  3. Quản lý hoạt động giáo dục của giáo viên và học tập của trẻ: 70% giáo viên được đánh giá có năng lực tổ chức hoạt động giáo dục PTTM tốt, nhưng việc quản lý hoạt động học của trẻ còn hạn chế, chưa thực sự phát hiện và phát huy năng khiếu cá nhân của trẻ.

  4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục PTTM: Việc kiểm tra, đánh giá còn mang tính hình thức, thiếu công cụ đánh giá phù hợp, chỉ có 50% trường thực hiện đánh giá định kỳ và có phản hồi cụ thể cho giáo viên và phụ huynh.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên xuất phát từ nhận thức chưa đồng đều của cán bộ quản lý và giáo viên về vai trò của giáo dục PTTM, thiếu kế hoạch chi tiết và phương pháp tổ chức đa dạng. So với các nghiên cứu trong nước, kết quả tương đồng với thực trạng chung của nhiều địa phương khi giáo dục thẩm mỹ chưa được chú trọng đúng mức.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên, bảng tổng hợp mức độ xây dựng kế hoạch và tổ chức hoạt động, biểu đồ tròn phân bố năng lực quản lý của giáo viên và biểu đồ thanh thể hiện tỷ lệ kiểm tra, đánh giá định kỳ.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là làm rõ những điểm mạnh và hạn chế trong quản lý giáo dục PTTM, từ đó đề xuất các biện pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thẩm mỹ, góp phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ mẫu giáo.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao nhận thức và năng lực quản lý cho cán bộ quản lý và giáo viên: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn chuyên sâu về giáo dục PTTM và quản lý giáo dục theo hướng tích hợp, nhằm nâng tỷ lệ nhận thức tốt lên trên 85% trong vòng 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng GD&ĐT huyện phối hợp với các trung tâm đào tạo giáo viên.

  2. Xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục PTTM khoa học, khả thi: Hướng dẫn các trường xây dựng kế hoạch chi tiết, tích hợp các hoạt động thẩm mỹ vào chương trình giáo dục tổng thể, đảm bảo 100% trường có kế hoạch cụ thể trong năm học tiếp theo. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu các trường mầm non.

  3. Đa dạng hóa phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục PTTM: Khuyến khích giáo viên áp dụng các phương pháp sáng tạo như học qua dự án, trải nghiệm nghệ thuật, kết hợp âm nhạc, tạo hình, sân khấu hóa nhằm tăng cường sự hứng thú và phát triển năng lực thẩm mỹ cho trẻ. Thời gian thực hiện: 2 năm. Chủ thể thực hiện: Giáo viên và tổ chuyên môn.

  4. Cải tiến công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục PTTM: Xây dựng bộ công cụ đánh giá phù hợp với đặc điểm trẻ mẫu giáo, thực hiện đánh giá định kỳ và phản hồi kết quả cho giáo viên, phụ huynh nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và tổ chuyên môn, trong vòng 1 năm.

  5. Tăng cường cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ giáo dục PTTM: Đầu tư bổ sung các dụng cụ tạo hình, nhạc cụ, thiết bị trình chiếu hiện đại để hỗ trợ hoạt động giáo dục thẩm mỹ, đảm bảo 100% trường có đủ điều kiện cơ bản trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Phòng GD&ĐT.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục mầm non: Nghiên cứu giúp nâng cao năng lực quản lý, xây dựng kế hoạch và tổ chức hoạt động giáo dục PTTM hiệu quả, từ đó cải thiện chất lượng giáo dục tại đơn vị mình.

  2. Giáo viên mầm non: Áp dụng các phương pháp giáo dục thẩm mỹ tích hợp, phát triển kỹ năng tổ chức hoạt động sáng tạo, nâng cao năng lực cảm thụ và sáng tạo nghệ thuật cho trẻ.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý giáo dục PTTM, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu liên quan.

  4. Các cơ quan quản lý giáo dục địa phương: Hỗ trợ xây dựng chính sách, kế hoạch phát triển giáo dục mầm non, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục thẩm mỹ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

Câu hỏi thường gặp

  1. Giáo dục phát triển thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo là gì?
    Giáo dục PTTM là hoạt động có hệ thống nhằm hình thành và phát triển khả năng nhận biết, cảm thụ và sáng tạo cái đẹp trong thiên nhiên, xã hội và nghệ thuật cho trẻ mẫu giáo, giúp trẻ phát triển toàn diện về nhân cách và năng lực sáng tạo.

  2. Tại sao cần quản lý hoạt động giáo dục PTTM theo hướng tích hợp?
    Quản lý theo hướng tích hợp giúp lồng ghép nội dung giáo dục thẩm mỹ vào các hoạt động giáo dục khác, tạo sự thống nhất, phát huy tối đa hiệu quả giáo dục, phù hợp với đặc điểm tâm lý và nhu cầu của trẻ mẫu giáo.

  3. Những khó khăn chính trong quản lý hoạt động giáo dục PTTM hiện nay là gì?
    Khó khăn gồm nhận thức chưa đồng đều của cán bộ quản lý và giáo viên, kế hoạch chưa cụ thể, phương pháp tổ chức đơn điệu, thiếu công cụ đánh giá phù hợp và cơ sở vật chất chưa đầy đủ.

  4. Làm thế nào để nâng cao năng lực tổ chức hoạt động giáo dục PTTM cho giáo viên?
    Thông qua các khóa đào tạo chuyên sâu, tập huấn kỹ năng tổ chức hoạt động sáng tạo, áp dụng phương pháp tích cực như học qua dự án, trải nghiệm nghệ thuật, đồng thời tăng cường sự hỗ trợ từ ban giám hiệu và tổ chuyên môn.

  5. Vai trò của gia đình và xã hội trong giáo dục thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo là gì?
    Gia đình và xã hội là môi trường nền tảng ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến quá trình giáo dục thẩm mỹ của trẻ. Sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội giúp phát huy tối đa hiệu quả giáo dục thẩm mỹ, hình thành nhân cách toàn diện cho trẻ.

Kết luận

  • Giáo dục phát triển thẩm mỹ là thành phần quan trọng trong giáo dục mầm non, góp phần phát triển toàn diện nhân cách và năng lực sáng tạo cho trẻ mẫu giáo.
  • Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục PTTM tại các trường mầm non huyện Thái Thụy còn nhiều hạn chế về nhận thức, kế hoạch, phương pháp tổ chức và đánh giá.
  • Các yếu tố khách quan và chủ quan như cơ sở vật chất, năng lực cán bộ quản lý, giáo viên và sự phối hợp gia đình ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả quản lý giáo dục PTTM.
  • Đề xuất các biện pháp quản lý theo hướng tích hợp nhằm nâng cao nhận thức, xây dựng kế hoạch khoa học, đa dạng hóa phương pháp, cải tiến đánh giá và tăng cường cơ sở vật chất.
  • Nghiên cứu mở ra hướng đi mới cho công tác quản lý giáo dục thẩm mỹ tại địa phương, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non trong giai đoạn tiếp theo.

Next steps: Triển khai các biện pháp đề xuất, tổ chức đào tạo nâng cao năng lực, xây dựng bộ công cụ đánh giá và đầu tư cơ sở vật chất trong năm học tới.

Call to action: Các nhà quản lý, giáo viên và các bên liên quan cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện hiệu quả các giải pháp, góp phần phát triển giáo dục thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo tại huyện Thái Thụy.