I. Tổng quan về vấn đề an toàn thực phẩm tại bếp ăn tập thể trường mầm non
An toàn thực phẩm (ATTP) là vấn đề quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, đặc biệt là đối với trẻ em. Nghiên cứu này tập trung vào kiến thức và thực hành ATTP của nhân viên bếp ăn tập thể trường mầm non huyện Vĩnh Thạnh, Cần Thơ năm 2021. Tình trạng ngộ độc thực phẩm, dù chiếm tỷ lệ nhỏ, vẫn là mối lo ngại, đặc biệt là ở trẻ em. Nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của kiến thức và thực hành ATTP của người chế biến trong việc đảm bảo chất lượng bữa ăn và sức khỏe cho trẻ. Trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương, do đó, việc đảm bảo ATTP tại trường học là vô cùng cần thiết. Theo tài liệu, nhiều trường mầm non ở huyện Vĩnh Thạnh chưa đảm bảo ATTP, thực hành của người chế biến chưa tốt, đặt ra câu hỏi về kiến thức và việc áp dụng kiến thức vào thực tế của họ. Việc thiếu nghiên cứu đánh giá về ATTP tại các bếp ăn trường mầm non ở địa phương càng làm nổi bật sự cần thiết của nghiên cứu này.
II. Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp cắt ngang kết hợp định lượng và định tính. Mục tiêu là mô tả kiến thức, thực hành ATTP của nhân viên bếp ăn và các yếu tố ảnh hưởng. Nghiên cứu tiến hành tại 22 trường mầm non với 110 người chế biến, kết hợp phỏng vấn sâu 19 người, bao gồm lãnh đạo quản lý ATTP các cấp và nhân viên bếp. Tài liệu đề cập đến các khái niệm quan trọng về ATTP, các yếu tố gây ô nhiễm, yêu cầu về kiến thức và thực hành, cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức và thực hành của người chế biến. Các yếu tố gây ô nhiễm được phân loại theo sinh học, hóa học và vật lý, cho thấy sự đa dạng của các mối nguy tiềm ẩn trong thực phẩm. Nghiên cứu này sử dụng Luật ATTP năm 2010 và Nghị định 155/2018/NĐ-CP làm cơ sở để đánh giá kiến thức của nhân viên bếp ăn.
III. Kết quả nghiên cứu và bàn luận
Kết quả cho thấy tỷ lệ kiến thức chung về ATTP đạt 72,7%, trong khi tỷ lệ thực hành dao động từ 59,1% (sơ chế) đến 95,5% (quản lý chất thải và vệ sinh bếp). Nghiên cứu chỉ ra mối liên quan giữa trình độ học vấn, thời gian công tác, tập huấn, kiểm tra, giám sát với kiến thức ATTP. Các yếu tố ảnh hưởng tích cực đến kiến thức bao gồm việc cập nhật kiến thức và công tác truyền thông. Đối với thực hành, các yếu tố ảnh hưởng tích cực là việc ghi chép sổ kiểm thực ba bước, lưu mẫu đúng quy định và công tác kiểm tra, giám sát, chế tài xử phạt. Kết quả nghiên cứu cho thấy sự chênh lệch giữa kiến thức và thực hành, đặc biệt là ở khâu sơ chế. Điều này cho thấy việc đào tạo và giám sát cần được tăng cường, đặc biệt chú trọng đến các khâu quan trọng như sơ chế và lưu mẫu thực phẩm.
IV. Khuyến nghị và giá trị thực tiễn
Nghiên cứu khuyến nghị cơ quan quản lý tăng cường kiểm tra, giám sát; ban giám hiệu tổ chức tập huấn kiến thức ATTP; nhân viên bếp ăn tự trang bị kiến thức và tuân thủ quy định. Nghiên cứu này có giá trị thực tiễn cao, cung cấp bằng chứng khoa học cho việc xây dựng các chương trình can thiệp nhằm nâng cao ATTP tại các trường mầm non. Việc tập trung vào huyện Vĩnh Thạnh giúp địa phương có cái nhìn cụ thể về tình hình ATTP tại các trường mầm non trên địa bàn, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp. Nghiên cứu cũng góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của ATTP, đặc biệt là trong môi trường trường học. Việc khuyến nghị cụ thể cho từng đối tượng (cơ quan quản lý, ban giám hiệu, nhân viên bếp ăn) giúp tăng tính khả thi của việc áp dụng các kết quả nghiên cứu vào thực tế.
