Quản lý du lịch di sản và phát triển du lịch địa phương: Nghiên cứu Vịnh Hạ Long

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

4. Phƣơng pháp nghiên cứu

5. Bố cục luận văn

1. CHƢƠNG I: DI SẢN VÀ DU LỊCH DI SẢN

1.1. Khái niệm di sản

1.2. Phân loại di sản

1.2.1. Phân loại theo nội dung

1.2.1.1. PHÂN LOẠI THEO PRENTICE

1.2.1.2. PHÂN LOẠI THEO TUNBRIGE VÀ ASHWORTH

1.2.1.3. PHÂN LOẠI THEO SWARBROOKE

1.2.1.4. PHÂN LOẠI THEO UNESCO

1.2.1.5. PHÂN LOẠI THEO LUẬT DI SẢN CỦA VIỆT NAM

1.2.2. Phân loại di sản theo giá trị

1.2.2.1. DI SẢN THẾ GIỚI

1.2.2.2. DI SẢN QUỐC GIA

1.2.2.3. DI SẢN ĐỊA PHƯƠNG

1.2.2.4. DI SẢN CÁ NHÂN

1.3. Ý nghĩa của di sản

1.3.1. Ý nghĩa khoa học

1.3.2. Ý nghĩa giáo dục

1.3.3. Ý nghĩa kinh tế

1.4. Du lịch di sản

1.4.1. Khái niệm du lịch di sản

1.4.2. Cung du lịch di sản

1.5. Các dạng di sản tiêu biểu

1.5.1. DI SẢN CHIẾN TRANH

1.5.2. DI SẢN TÔN GIÁO VÀ CÁC CUỘC HÀNH HƯƠNG

1.5.3. VĂN HOÁ ĐỜI SỐNG

1.5.4. LỄ HỘI VÀ CÁC SỰ KIỆN ĐẶC BIỆT

1.5.5. DI SẢN CÔNG NGHIỆP

1.5.6. CÁC ĐIỂM KHẢO CỔ

1.5.7. DI SẢN VĂN HỌC

1.6. Không gian du lịch di sản

1.6.1. KHU BẢO TỒN

1.7. Các dịch vụ hỗ trợ

1.7.1. DỊCH VỤ ĂN UỐNG

1.7.2. DỊCH VỤ LƯU TRÚ

1.7.3. DỊCH VỤ BÁN HÀNG

1.7.4. DỊCH VỤ KHÁC

1.8. Cầu trong du lịch di sản

1.9. Đặc điểm khách du lịch di sản

1.9.1. ĐẶC ĐIỂM NHÂN KHẨU

1.9.2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA LÝ

1.9.3. ĐẶC ĐIỂM TÂM LÝ

1.10. Động cơ của khách du lịch di sản

1.10.1. ĐỘNG CƠ ĐỂ TRAU DỒI KIỀN THỨC

1.10.2. ĐỘNG CƠ VÌ LỢI ÍCH CÁ NHÂN

1.11. Cầu tiềm năng

1.12. Mối quan hệ giữa di sản và du lịch di sản

1.13. Vai trò của di sản đối với hoạt động du lịch

1.14. Tác động của hoạt động du lịch đối với di sản

1.14.1. Tác động tích cực

1.14.2. Tác động tiêu cực

2. CHƯƠNG II: QUẢN LÝ DI SẢN TRONG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH

2.1. Vai trò của quản lý di sản

2.2. Nguyên tắc quản lý di sản

2.2.1. Nguyên tắc chung

2.2.2. Nguyên tắc cụ thể

2.3. Quản lý di sản trong hoạt động du lịch

2.4. Các hình thức sở hữu di sản

2.4.1. Sở hữu nhà nước

2.4.2. Sở hữu tư nhân

2.4.3. Sở hữu của các tổ chức phi lợi nhuận

2.4.4. Sở hữu liên kết

2.5. Giá trị kinh tế liên quan đến di sản

2.5.1. Phí sử dụng

2.5.2. Dịch vụ bổ sung

2.5.3. Nguồn thu từ bán hàng lẻ

2.5.4. Nguồn thu từ dịch vụ ăn nghỉ

2.5.5. Nguồn thu từ dịch vụ hướng dẫn

2.5.6. Nguồn thu từ trợ cấp, tài trợ, quyên góp

2.6. Quản lý nhân viên

2.6.1. Khu vực tư nhân

2.6.2. Khu vực nhà nước

2.6.3. Nhân viên tình nguyện

2.7. Quản lý công tác bảo tồn di sản

2.7.1. Tính cấp thiết của bảo tồn di sản

2.7.2. Quy trình bảo tồn

2.7.3. Thách thức trong bảo tồn di sản

2.7.3.1. THIẾU KINH PHÍ

2.7.3.2. SỰ HIỆN ĐẠI HOÁ

2.7.3.3. SỨC ÉP TỪ MÔI TRƯỜNG VẬT CHẤT

2.7.3.4. NHẬN THỨC CỦA CỘNG ĐỒNG

2.7.4. Các hình thức bảo tồn

2.7.4.1. HÌNH THỨC BẢO QUẢN, DUY TRÌ

2.7.4.2. HÌNH THỨC PHỤC HỒI, TU BỔ

2.7.4.3. HÌNH THỨC CẢI TIẾN, NÂNG CẤP

2.7.4.4. HÌNH THỨC CẢI TẠO MỚI LẠI

2.8. Thuyết minh di sản

2.8.1. Thuyết minh di sản là gì?

2.8.2. Lịch sử thuyết minh di sản

2.8.3. Nguyên tắc thuyết minh di sản

2.8.4. Quy trình thuyết minh

2.8.4.1. XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU VÀ MỤC ĐÍCH

2.8.4.2. PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG

2.8.4.3. PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP DỮ LIỆU

2.8.4.4. ĐỀ XUẤT KẾ HOẠCH THUYẾT MINH

2.8.4.5. THỰC HIỆN KẾ HOẠCH, CHƯƠNG TRÌNH ĐÃ ĐỀ RA

2.8.4.6. KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ

2.9. Tiếp thị di sản

2.9.1. PHÂN THÍCH THỊ TRƯỜNG

2.9.2. XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU CỦA CHIẾN LƯỢC

2.9.3. XÂY DỰNG HOẠT ĐỘNG TIẾP THỊ CỤ THỂ

2.9.4. QUẢN LÝ TIẾP THỊ

2.9.5. ĐÁNH GIÁ TIẾP THỊ

3. CHƢƠNG III: HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ DI SẢN VỊNH HẠ LONG

3.1. Thực trạng hoạt động quản lý di sản tại Hạ Long- Quảng Ninh

3.2. Phân tích SWOT thực trạng quản lý di sản vịnh Hạ Long

3.2.1. THÁCH THỨC

3.3. Nhiệm vụ mới trong công tác quản lý và phát huy giá trị di sản vịnh Hạ Long

3.4. Quan điểm chỉ đạo của Uỷ ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh

3.5. Nhiệm vụ cụ thể trước mắt

3.6. Nhiệm vụ, giải pháp lâu dài

3.7. Phân công trách nhiệm cụ thể

3.8. Một số mô hình quản lý hiệu quả

3.8.1. Con thuyền sinh thái

3.8.2. Giới thiệu về dự án

3.8.3. Một số kiến nghị đối với dự án

3.8.4. Bảo tàng sinh thái Hạ Long

3.8.5. Xu hướng phát triển bảo tàng trên thế giới

3.8.6. Nhu cầu xây dựng bảo tàng sinh thái Hạ Long

3.8.7. Một số kiến nghị đối với dự án bảo tàng sinh thái Hạ Long

3.8.8. TRUNG TÂM DI SẢN

3.8.9. HỆ THỐNG KHÁCH SẠN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HẠ LONG

3.8.10. DU LỊCH DI SẢN VÀ NGÀNH THAN

3.8.11. QUẢN LÝ NGUỒN TƯ LIỆU CỦA BẢO TÀNG SINH THÁI

3.8.12. THUYẾT MINH DI SẢN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC BẢNG TRÍCH DẪN

I. Giới thiệu về du lịch di sản

Du lịch di sản là một lĩnh vực quan trọng trong ngành du lịch, liên quan đến việc khám phá và trải nghiệm các giá trị văn hóa, lịch sử và tự nhiên của các di sản. Du lịch di sản không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của các di sản. Theo thống kê của Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), di sản là yếu tố quan trọng, là đích đến của trên 40% các chuyến du lịch quốc tế. Điều này cho thấy sự hấp dẫn của di sản văn hóa và di sản thiên nhiên đối với du khách. Vịnh Hạ Long, với giá trị di sản thiên nhiên thế giới, là một ví dụ điển hình cho sự kết hợp giữa quản lý du lịch và bảo tồn di sản. Việc phát triển du lịch bền vững tại Hạ Long không chỉ giúp tăng cường thu nhập cho địa phương mà còn bảo vệ môi trường và các giá trị văn hóa địa phương.

1.1. Khái niệm và phân loại di sản

Di sản được định nghĩa là những gì của quá khứ mà một xã hội mong muốn lưu giữ lại. Có nhiều cách phân loại di sản, trong đó phân loại theo UNESCO là phổ biến nhất, bao gồm di sản thiên nhiên và di sản văn hóa. Di sản thiên nhiên bao gồm các thành tạo tự nhiên có giá trị thẩm mỹ và khoa học, trong khi di sản văn hóa bao gồm các sản phẩm vật chất và tinh thần có giá trị lịch sử. Việc phân loại này giúp xác định rõ ràng các giá trị và vai trò của di sản trong phát triển du lịch địa phương.

II. Quản lý di sản trong hoạt động du lịch

Quản lý di sản là một yếu tố quan trọng trong việc phát triển du lịch bền vững. Việc quản lý hiệu quả không chỉ bảo vệ các giá trị di sản mà còn tạo ra cơ hội cho du lịch địa phương phát triển. Các nguyên tắc quản lý di sản bao gồm việc bảo tồn, phát huy giá trị và tạo ra lợi ích kinh tế cho cộng đồng. Quản lý tài nguyên du lịch cần có sự phối hợp giữa các bên liên quan, từ chính quyền địa phương đến cộng đồng dân cư. Đặc biệt, việc nâng cao nhận thức về vai trò của di sản trong phát triển du lịch là rất cần thiết. Các mô hình quản lý hiệu quả như hợp tác phát triển du lịch và quản lý tài nguyên du lịch sẽ giúp bảo vệ di sản và phát triển kinh tế địa phương.

2.1. Tác động của du lịch đến di sản

Hoạt động du lịch có thể mang lại nhiều lợi ích cho di sản, nhưng cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực. Tác động tích cực bao gồm việc tăng cường nhận thức và đầu tư vào bảo tồn di sản. Tuy nhiên, du lịch cũng có thể dẫn đến ô nhiễm môi trường, biến dạng di sản và làm giảm giá trị văn hóa. Để giảm thiểu các tác động tiêu cực, cần có các biện pháp quản lý chặt chẽ, bao gồm việc giới hạn số lượng khách tham quan và tăng cường giáo dục cộng đồng về bảo tồn di sản.

III. Thực trạng quản lý di sản tại Vịnh Hạ Long

Vịnh Hạ Long là một trong những di sản thiên nhiên thế giới nổi tiếng nhất tại Việt Nam. Tuy nhiên, hiện nay, Vịnh Hạ Long đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc quản lý di sản. Sự gia tăng lượng khách du lịch đã tạo ra áp lực lớn lên tài nguyên và môi trường. Các vấn đề như ô nhiễm nước, khai thác tài nguyên không bền vững và sự phát triển hạ tầng du lịch không kiểm soát đang đe dọa giá trị toàn cầu của di sản này. Để giải quyết những vấn đề này, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý, cộng đồng và các tổ chức quốc tế. Việc xây dựng các mô hình quản lý hiệu quả như bảo tàng sinh thái và trung tâm di sản sẽ giúp bảo tồn và phát huy giá trị của Vịnh Hạ Long.

3.1. Các mô hình quản lý hiệu quả

Một số mô hình quản lý hiệu quả đã được áp dụng tại Vịnh Hạ Long, như mô hình con thuyền sinh thái và bảo tàng sinh thái Hạ Long. Những mô hình này không chỉ giúp bảo tồn di sản mà còn tạo ra các sản phẩm du lịch hấp dẫn, thu hút du khách. Việc phát triển các mô hình này cần có sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các tổ chức bảo tồn. Đồng thời, cần nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò của di sản trong phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường.

Luận văn thạc sĩ về quản lý du lịch di sản và phát triển du lịch tại Vịnh Hạ Long