Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2014 – 2016, Công ty Điện lực tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện tổng cộng 258 dự án đầu tư xây dựng các công trình điện với tổng mức đầu tư khoảng 1.000 tỷ đồng, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Sản lượng điện thương phẩm tăng từ 1,826 tỷ kWh năm 2014 lên 3,426 tỷ kWh năm 2016, trong khi tỷ lệ tổn thất điện năng giảm từ 10,61% xuống còn 8,96%. Tuy nhiên, công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình điện tại công ty vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư và tiến độ thực hiện dự án.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là nâng cao hiệu quả công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình điện tại Công ty Điện lực tỉnh Thanh Hóa, thông qua việc phân tích thực trạng, đánh giá các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất các giải pháp phù hợp. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các dự án được triển khai trong giai đoạn 2014 – 2016 tại địa bàn tỉnh Thanh Hóa, với trọng tâm là ba tiêu chí quản lý chính: thời gian, chi phí và chất lượng dự án.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hệ thống hóa lý luận về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình điện, đồng thời cung cấp các giải pháp thực tiễn nhằm nâng cao hiệu quả quản lý dự án, góp phần đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Thanh Hóa. Kết quả nghiên cứu cũng có thể làm bài học kinh nghiệm cho các đơn vị điện lực ở các địa phương có điều kiện phát triển tương tự.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý dự án hiện đại, tập trung vào các khái niệm chính sau:

  • Khái niệm dự án đầu tư: Dự án đầu tư là tập hợp các hoạt động có liên quan được kế hoạch hóa nhằm đạt mục tiêu cụ thể trong thời gian xác định, sử dụng nguồn lực hữu hạn. Đặc biệt, dự án đầu tư xây dựng công trình điện phải đảm bảo phù hợp quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, an toàn và hiệu quả kinh tế - xã hội.

  • Quản lý dự án: Là quá trình vận dụng các lý luận, phương pháp có tính hệ thống để quản lý hiệu quả toàn bộ công việc liên quan đến dự án, bao gồm lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, điều tiết, khống chế và đánh giá dự án nhằm đạt mục tiêu về thời gian, chi phí, chất lượng.

  • Các tiêu chí đánh giá quản lý dự án: Tập trung vào ba tiêu chí chính gồm quản lý thời gian (đảm bảo tiến độ dự án), quản lý chi phí (kiểm soát chi phí không vượt kế hoạch), và quản lý chất lượng (đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật và yêu cầu dự án).

  • Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý dự án: Bao gồm nhóm nhân tố khách quan như điều kiện tự nhiên, kinh tế, môi trường chính trị - văn hóa; và nhóm nhân tố chủ quan như nguồn nhân lực, nguồn tài chính, công cụ và trang thiết bị quản lý.

  • Hình thức quản lý dự án: Chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án hoặc thuê tổ chức tư vấn quản lý dự án, tùy thuộc vào năng lực và quy mô dự án.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích định tính và định lượng dựa trên số liệu thực tế thu thập từ Công ty Điện lực tỉnh Thanh Hóa trong giai đoạn 2014 – 2016. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ 258 dự án đầu tư xây dựng công trình điện được triển khai trong giai đoạn này.

Phương pháp chọn mẫu là phương pháp phi xác suất, tập trung vào các dự án trọng điểm và các dự án có ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Phân tích dữ liệu sử dụng các công cụ thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm và đánh giá hiệu quả quản lý dự án qua các tiêu chí thời gian, chi phí và chất lượng.

Timeline nghiên cứu được thực hiện trong năm 2017, bao gồm các bước thu thập số liệu, phân tích thực trạng, đánh giá các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý dự án.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Quản lý thời gian và tiến độ dự án: Hầu hết các dự án đều có kế hoạch tiến độ rõ ràng và được giám sát chặt chẽ. Tuy nhiên, vẫn có khoảng 15% dự án bị chậm tiến độ do các nguyên nhân như điều chỉnh quy hoạch, chậm phê duyệt thiết kế và vướng mắc trong giải phóng mặt bằng. Ví dụ, dự án xuất tuyến lộ 376 TBA 110kV Tĩnh Gia bị chậm do điều chỉnh thiết kế và khảo sát chưa sát thực tế.

  2. Quản lý chi phí dự án: Tổng mức đầu tư các dự án trong giai đoạn 2014 – 2016 dao động từ 295 tỷ đồng năm 2014 lên 449 tỷ đồng năm 2015, sau đó giảm còn khoảng 304 tỷ đồng năm 2016. Một số sai sót trong thiết kế và dự toán như thiết kế vượt quá yêu cầu, dự toán không chính xác đã làm tăng chi phí đầu tư và phát sinh chi phí ngoài kế hoạch khoảng 3-5%.

  3. Quản lý chất lượng dự án: Công tác kiểm soát chất lượng được thực hiện xuyên suốt từ khâu thiết kế, thẩm định, đấu thầu đến giám sát thi công và nghiệm thu. Tuy nhiên, chất lượng hồ sơ thiết kế của một số dự án chưa đảm bảo, dẫn đến phải điều chỉnh nhiều lần, ảnh hưởng đến tiến độ và chi phí. Tỷ lệ sai sót trong thiết kế và dự toán chiếm khoảng 3% tổng số dự án.

  4. Công tác đấu thầu: Đấu thầu được tổ chức theo đúng quy định pháp luật, tuy nhiên có khoảng 20% gói thầu bị kéo dài thời gian do sai sót trong hồ sơ mời thầu và quá trình thẩm định kết quả đấu thầu. Việc này làm chậm tiến độ chung của dự án từ 1 đến 2 tháng.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trong quản lý dự án là do sự thay đổi quy hoạch địa phương, năng lực tư vấn thiết kế chưa đồng đều, và công tác phối hợp giữa các bên liên quan chưa hiệu quả. So với các nghiên cứu trong ngành điện lực miền Bắc, kết quả này tương đồng với thực trạng chung về khó khăn trong giải phóng mặt bằng và điều chỉnh thiết kế.

Việc quản lý thời gian chưa tối ưu dẫn đến chi phí phát sinh và ảnh hưởng đến chất lượng dự án. Các biểu đồ tiến độ dự án và bảng tổng hợp sai sót thiết kế có thể minh họa rõ ràng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này. Đồng thời, công tác đấu thầu cần được cải thiện để giảm thiểu thời gian kéo dài và tăng tính minh bạch, tránh hiện tượng thông đồng.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là làm rõ các điểm yếu trong quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình điện tại Công ty Điện lực tỉnh Thanh Hóa, từ đó đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo tiến độ, chi phí và chất lượng dự án, góp phần phát triển bền vững ngành điện và kinh tế địa phương.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường công tác lập và điều chỉnh quy hoạch: Chủ động phối hợp với các cơ quan quản lý địa phương để cập nhật, điều chỉnh quy hoạch phát triển điện lực sát với thực tế, giảm thiểu việc điều chỉnh dự án trong quá trình thực hiện. Thời gian thực hiện: 1-2 năm; Chủ thể: Ban Quản lý dự án và Phòng Kế hoạch.

  2. Nâng cao chất lượng khảo sát, thiết kế và thẩm định dự án: Lựa chọn nhà thầu tư vấn có năng lực chuyên môn cao, áp dụng các phần mềm thiết kế hiện đại, tăng cường giám sát, kiểm tra hồ sơ thiết kế để giảm sai sót và phát sinh chi phí. Thời gian thực hiện: liên tục; Chủ thể: Phòng Quản lý đầu tư và Ban Giám đốc.

  3. Cải thiện công tác đấu thầu: Rà soát, hoàn thiện quy trình đấu thầu, tăng cường đào tạo cán bộ đấu thầu, áp dụng đấu thầu rộng rãi để nâng cao tính cạnh tranh và minh bạch, giảm thời gian kéo dài gói thầu. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng; Chủ thể: Phòng Quản lý đầu tư và Phòng Tài chính kế toán.

  4. Tăng cường quản lý tiến độ và giám sát thi công: Áp dụng hệ thống quản lý dự án điện tử để theo dõi tiến độ, chi phí và chất lượng dự án theo thời gian thực, tổ chức các cuộc họp định kỳ đánh giá tiến độ và xử lý kịp thời các vướng mắc. Thời gian thực hiện: 1 năm; Chủ thể: Ban Quản lý dự án và Phòng Kỹ thuật.

  5. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực quản lý dự án: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý dự án, kỹ năng giám sát và kiểm soát chi phí cho cán bộ quản lý dự án nhằm nâng cao năng lực chuyên môn và hiệu quả công tác. Thời gian thực hiện: liên tục; Chủ thể: Phòng Tổ chức nhân sự.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và cán bộ quản lý Công ty Điện lực tỉnh Thanh Hóa: Nắm bắt thực trạng và các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý dự án, từ đó áp dụng vào công tác điều hành và quản lý dự án đầu tư xây dựng.

  2. Các phòng ban chuyên môn trong ngành điện lực: Phòng Quản lý đầu tư, Phòng Kỹ thuật, Phòng Tài chính kế toán có thể sử dụng luận văn để cải tiến quy trình làm việc, nâng cao chất lượng khảo sát, thiết kế và quản lý chi phí.

  3. Các nhà tư vấn và nhà thầu xây dựng công trình điện: Hiểu rõ các yêu cầu, tiêu chí quản lý dự án và các khó khăn thực tế để nâng cao chất lượng dịch vụ tư vấn, thi công, đồng thời phối hợp hiệu quả với chủ đầu tư.

  4. Các đơn vị điện lực ở địa phương khác: Tham khảo kinh nghiệm và bài học thực tiễn từ Công ty Điện lực tỉnh Thanh Hóa để áp dụng phù hợp với điều kiện phát triển tương tự, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình điện.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình điện có những đặc thù gì?
    Điện năng không thể dự trữ dưới dạng thành phẩm, do đó dự án điện yêu cầu cung cấp điện liên tục, ổn định. Thời gian xây dựng dài, vốn đầu tư lớn và thu hồi vốn chậm, đòi hỏi quản lý chặt chẽ về tiến độ, chi phí và chất lượng.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến hiệu quả quản lý dự án tại Công ty Điện lực Thanh Hóa?
    Nhân tố khách quan như điều kiện địa hình, thời tiết, quy hoạch địa phương thay đổi; nhân tố chủ quan gồm năng lực nguồn nhân lực, công cụ quản lý và nguồn tài chính của chủ đầu tư.

  3. Tại sao công tác đấu thầu lại ảnh hưởng đến tiến độ dự án?
    Sai sót trong hồ sơ mời thầu, quá trình thẩm định kết quả đấu thầu kéo dài làm chậm thời gian ký hợp đồng, dẫn đến chậm tiến độ thi công và ảnh hưởng đến toàn bộ tiến độ dự án.

  4. Làm thế nào để nâng cao chất lượng thiết kế và dự toán dự án?
    Lựa chọn nhà thầu tư vấn có năng lực, áp dụng công nghệ hiện đại, tăng cường giám sát, kiểm tra hồ sơ thiết kế, phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan và cập nhật quy hoạch sát thực tế.

  5. Công ty có thể áp dụng công nghệ gì để quản lý tiến độ dự án hiệu quả hơn?
    Áp dụng hệ thống quản lý dự án điện tử, phần mềm theo dõi tiến độ, chi phí và chất lượng dự án theo thời gian thực, giúp phát hiện sớm các vấn đề và điều chỉnh kịp thời.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa các lý luận cơ bản về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình điện, làm rõ các tiêu chí đánh giá và nhân tố ảnh hưởng tại Công ty Điện lực tỉnh Thanh Hóa.
  • Thực trạng quản lý dự án giai đoạn 2014 – 2016 cho thấy nhiều thành tựu nhưng còn tồn tại về tiến độ, chi phí và chất lượng do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý dự án, tập trung vào quy hoạch, khảo sát thiết kế, đấu thầu, quản lý tiến độ và phát triển nguồn nhân lực.
  • Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng công trình điện, đảm bảo cung cấp điện ổn định cho phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thanh Hóa.
  • Các bước tiếp theo cần triển khai áp dụng các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và cập nhật dữ liệu để hoàn thiện công tác quản lý dự án trong tương lai.

Call to action: Các đơn vị liên quan cần phối hợp chặt chẽ để triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý dự án, đồng thời đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ quản lý hiện đại nhằm đảm bảo thành công bền vững cho các dự án đầu tư xây dựng công trình điện.