Tổng quan nghiên cứu

Ngành bảo dưỡng, sửa chữa máy bay đóng vai trò sống còn trong việc đảm bảo an toàn hàng không, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh mạng của hành khách và phi hành đoàn. Tại Công ty TNHH Một thành viên Kỹ thuật máy bay (VAECO), một thành viên của Tổng Công ty Hàng không Việt Nam, công tác quản lý đội ngũ nhân viên kỹ thuật có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Theo thống kê, từ năm 2019 đến 2022, số sự kiện sai lỗi bảo dưỡng giảm từ 42 xuống còn 19, tuy nhiên tỷ lệ sai lỗi do chủ quan cá nhân nhân viên kỹ thuật lại tăng từ 42% lên 59%. Điều này cho thấy công tác quản lý nhân viên kỹ thuật cần được chú trọng hơn để giảm thiểu sai sót, nâng cao chất lượng dịch vụ.

Mục tiêu nghiên cứu là phân tích thực trạng quản lý đội ngũ nhân viên kỹ thuật tại VAECO trong giai đoạn 2018-2022, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng nguồn nhân lực. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại trụ sở chính và các chi nhánh của VAECO, với trọng tâm là các hoạt động lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra và giám sát công tác quản lý nhân viên kỹ thuật. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong bối cảnh ngành hàng không cạnh tranh ngày càng gay gắt, đòi hỏi đội ngũ kỹ thuật viên phải có trình độ chuyên môn cao, kỹ năng bài bản và được quản lý hiệu quả để đảm bảo an toàn và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết quản trị nhân lực hiện đại, trong đó có mô hình quản lý chiến lược nguồn nhân lực của Mello (2010), nhấn mạnh vai trò của đào tạo, phát triển và kỷ luật lao động trong nâng cao chất lượng nhân lực. Đồng thời, luận văn kế thừa quan điểm của Stewart Liff (2011) về phát triển thái độ làm việc và tinh thần trách nhiệm của người lao động. Ngoài ra, mô hình đào tạo và phát triển nhân viên kỹ thuật được xây dựng dựa trên các nghiên cứu về đào tạo chuyên môn và phát triển kỹ năng nghề nghiệp, phù hợp với đặc thù ngành kỹ thuật máy bay.

Ba khái niệm chính được làm rõ gồm:

  • Nhân viên kỹ thuật: những người được đào tạo chuyên sâu về khoa học và công nghệ, chịu trách nhiệm bảo dưỡng, sửa chữa và kiểm tra an toàn máy bay.
  • Quản lý nhân viên kỹ thuật: quá trình lập kế hoạch, tuyển dụng, đào tạo, sử dụng, đánh giá và đãi ngộ nhân viên kỹ thuật nhằm đạt mục tiêu chất lượng và hiệu quả công việc.
  • Chất lượng nhân lực: bao gồm thể lực, trí lực và tâm lực, là các yếu tố quyết định năng lực làm việc và sự phát triển bền vững của đội ngũ nhân viên kỹ thuật.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ tài liệu nội bộ công ty, báo cáo tổng kết, các văn bản pháp luật liên quan, giáo trình và các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát bằng phiếu điều tra với 94 nhân viên kỹ thuật tại các trung tâm bảo dưỡng của VAECO, sử dụng thang đo Likert để đánh giá mức độ hài lòng và hiệu quả quản lý. Ngoài ra, phỏng vấn sâu với ban lãnh đạo và nhân viên chuyên môn được thực hiện để bổ sung thông tin định tính.

Phân tích dữ liệu sử dụng các phương pháp thống kê mô tả, phân tích tổng hợp, so sánh và phân tích SWOT. Cỡ mẫu được xác định theo công thức của Yamane với sai số cho phép ±10%, đảm bảo tính đại diện cho tổng số 1513 nhân viên kỹ thuật. Phân tích dữ liệu được hỗ trợ bởi phần mềm Excel để xử lý số liệu và trình bày kết quả dưới dạng bảng biểu và biểu đồ minh họa.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản lý nhân viên kỹ thuật còn nhiều hạn chế: Tỷ lệ sai lỗi bảo dưỡng giảm từ 42 sự kiện năm 2019 xuống còn 19 sự kiện năm 2022, tuy nhiên, sai lỗi do chủ quan cá nhân tăng từ 42% lên 59%. Điều này phản ánh công tác quản lý và giám sát chưa thực sự hiệu quả trong việc kiểm soát chất lượng công việc của nhân viên kỹ thuật.

  2. Công tác lập kế hoạch nhân lực chưa đồng bộ: Kế hoạch nhân lực chưa hoàn toàn phù hợp với nhu cầu thực tế, dẫn đến tình trạng thiếu hụt hoặc thừa nhân viên kỹ thuật ở một số bộ phận. Ví dụ, tỷ lệ bố trí lao động phù hợp với chuyên ngành đào tạo chỉ đạt khoảng 70%, gây ảnh hưởng đến hiệu quả công việc.

  3. Đào tạo và phát triển nhân viên kỹ thuật chưa đáp ứng yêu cầu: Ngân sách đào tạo chiếm khoảng 3-5% tổng chi phí nhân sự, tuy nhiên, đánh giá của nhân viên cho thấy chỉ có 60% hài lòng với chương trình đào tạo hiện tại. Kỹ năng và kiến thức cập nhật chưa kịp thời theo sự phát triển của công nghệ hàng không.

  4. Chính sách đãi ngộ và đánh giá hiệu quả công việc còn bất cập: Tiền lương trung bình của nhân viên kỹ thuật chưa tương xứng với mức độ công việc và rủi ro nghề nghiệp. Chỉ có khoảng 55% nhân viên cảm thấy chính sách đãi ngộ hiện tại công bằng và khích lệ. Hệ thống đánh giá hiệu quả công việc chưa được áp dụng đồng bộ, thiếu minh bạch và chưa phản ánh đúng năng lực thực tế.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ việc chưa xây dựng được hệ thống quản lý nhân sự chuyên biệt cho đội ngũ nhân viên kỹ thuật, chưa có sự liên kết chặt chẽ giữa kế hoạch nhân lực, đào tạo và chính sách đãi ngộ. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, như tại Công ty cổ phần VIMECO và Công ty cơ khí Hà Nội, việc đầu tư mạnh mẽ vào đào tạo, xây dựng chính sách đãi ngộ hợp lý và tổ chức công việc khoa học đã giúp nâng cao chất lượng nhân lực và giảm thiểu sai sót kỹ thuật.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện số lượng sự kiện sai lỗi bảo dưỡng theo năm và tỷ lệ sai lỗi do các nguyên nhân khác nhau, bảng phân tích mức độ hài lòng về đào tạo và đãi ngộ, cũng như biểu đồ tròn về tỷ lệ bố trí lao động phù hợp chuyên ngành. Những kết quả này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thiện công tác quản lý nhân viên kỹ thuật để nâng cao chất lượng dịch vụ và năng lực cạnh tranh của VAECO.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện công tác lập kế hoạch nhân lực: Xây dựng kế hoạch nhân lực chi tiết, dựa trên phân tích khối lượng công việc và dự báo nhu cầu kỹ thuật trong giai đoạn 2024-2026. Chủ thể thực hiện là phòng nhân sự phối hợp với các phòng ban kỹ thuật, hoàn thành trong quý 2 năm 2024.

  2. Tăng cường công tác đào tạo và phát triển chuyên môn: Đầu tư ngân sách đào tạo lên ít nhất 7% tổng chi phí nhân sự, tổ chức các khóa đào tạo cập nhật công nghệ mới, kỹ năng mềm và an toàn lao động. Thực hiện định kỳ hàng năm, do trung tâm đào tạo kỹ thuật và phòng nhân sự phối hợp triển khai.

  3. Cải tiến chính sách đãi ngộ và khen thưởng: Xây dựng hệ thống lương thưởng linh hoạt, phản ánh đúng năng lực và mức độ rủi ro công việc, đồng thời tăng cường các phúc lợi về bảo hiểm, chăm sóc sức khỏe. Ban lãnh đạo công ty phối hợp phòng tài chính và nhân sự thực hiện trong năm 2024.

  4. Xây dựng hệ thống đánh giá và giám sát hiệu quả công việc minh bạch: Áp dụng phương pháp đánh giá theo mục tiêu (MBO) kết hợp bảng điểm chi tiết, đảm bảo phản ánh chính xác năng lực và kết quả công việc của nhân viên kỹ thuật. Phòng nhân sự phối hợp với quản lý trực tiếp triển khai từ quý 3 năm 2024.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý nhân sự các công ty bảo dưỡng, sửa chữa máy bay: Giúp hiểu rõ thực trạng và giải pháp quản lý đội ngũ nhân viên kỹ thuật, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng dịch vụ.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý kinh tế, quản trị nhân lực: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý nhân viên kỹ thuật trong doanh nghiệp đặc thù, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu liên quan.

  3. Các tổ chức đào tạo kỹ thuật và phát triển nguồn nhân lực: Tham khảo để xây dựng chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu thực tế của ngành hàng không và bảo dưỡng máy bay.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước về hàng không và lao động: Hỗ trợ trong việc xây dựng chính sách, quy định về quản lý nhân lực kỹ thuật, đảm bảo an toàn và phát triển bền vững ngành hàng không.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao quản lý đội ngũ nhân viên kỹ thuật lại quan trọng đối với công ty bảo dưỡng máy bay?
    Quản lý hiệu quả đội ngũ nhân viên kỹ thuật giúp giảm thiểu sai sót trong bảo dưỡng, đảm bảo an toàn hàng không và nâng cao chất lượng dịch vụ, từ đó tăng uy tín và lợi thế cạnh tranh cho công ty.

  2. Các yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến chất lượng nhân viên kỹ thuật?
    Bao gồm thể lực, trí lực (trình độ chuyên môn, kỹ năng) và tâm lực (thái độ làm việc, khả năng chịu áp lực). Đặc biệt, đào tạo chuyên môn và chính sách đãi ngộ đóng vai trò then chốt.

  3. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả công việc của nhân viên kỹ thuật một cách chính xác?
    Áp dụng phương pháp đánh giá theo mục tiêu kết hợp bảng điểm chi tiết, dựa trên các tiêu chí cụ thể về kỹ năng, chất lượng công việc và thái độ làm việc, giúp phản ánh đúng năng lực thực tế.

  4. Công ty nên làm gì để giảm thiểu sai sót do chủ quan cá nhân nhân viên kỹ thuật?
    Tăng cường đào tạo, giám sát chặt chẽ, xây dựng quy trình làm việc chuẩn hóa và áp dụng hệ thống đánh giá, khen thưởng kỷ luật công bằng để nâng cao ý thức trách nhiệm.

  5. Ngân sách đào tạo nên chiếm bao nhiêu phần trăm tổng chi phí nhân sự để đảm bảo hiệu quả?
    Theo nghiên cứu, ngân sách đào tạo nên chiếm ít nhất 7% tổng chi phí nhân sự để đảm bảo đủ nguồn lực tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu và cập nhật công nghệ mới.

Kết luận

  • Quản lý đội ngũ nhân viên kỹ thuật tại VAECO còn tồn tại nhiều hạn chế, đặc biệt là sai sót do chủ quan cá nhân tăng cao.
  • Công tác lập kế hoạch nhân lực, đào tạo và chính sách đãi ngộ chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và chất lượng dịch vụ.
  • Đề xuất các giải pháp hoàn thiện gồm lập kế hoạch nhân lực chi tiết, tăng cường đào tạo, cải tiến chính sách đãi ngộ và xây dựng hệ thống đánh giá minh bạch.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn cao, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo an toàn hàng không cho VAECO.
  • Các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất trong giai đoạn 2024-2026, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng nghiên cứu.

Quý độc giả và các nhà quản lý được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao hiệu quả quản lý nhân viên kỹ thuật, góp phần phát triển bền vững ngành bảo dưỡng máy bay tại Việt Nam.