Quản Lý Đổi Mới Phương Pháp Dạy Học Ở Các Trường Trung Học Cơ Sở Huyện Trấn Yên - Tỉnh Yên Bái

• Tác giả: Nguyễn Thị Minh Thúy
• Người hướng dẫn: TS. Trịnh Ngọc Thạch
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
• Đề tài: Quản Lý Đổi Mới Phương Pháp Dạy Học Tại Trường Trung Học Cơ Sở Huyện Trấn Yên, Yên Bái
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.3. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.4. Phạm vi nghiên cứu
• 0.5. Phương pháp nghiên cứu
• 0.6. Điểm mới của đề tài
• 0.7. Cấu trúc luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG THCS THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔI
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
• 1.1.1. Trên thế giới
• 1.1.2. Một số khái niệm cơ bản
• 1.1.2.1. Quản lý giáo dục
• 1.1.3. Chức năng của quản lý giáo dục
• 1.1.4. Quản lý nhà trường và quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường
• 1.1.4.1. Khái niệm quản lý nhà trường (Quản lý trường học)
• 1.1.4.2. Chủ thể quản lý đổi mới
• 1.1.5. Các nội dung cơ bản của quản lý nhà trường trung học
• 1.1.5.1. Nội dung về quản lý hoạt động dạy học
• 1.1.5.2. Thay đổi và sự thay đổi
• 1.1.6. Một số vấn đề cơ bản về đổi mới giáo dục và đổi mới PPDH theo hướng tiếp cận quản lý sự thay đổi ở trường THCS
• 1.1.6.1. Thay đổi trong giáo dục
• 1.1.6.2. Đổi mới PPDH theo hướng tiếp cận quản lý sự thay đổi ở trường THCS
• 1.1.6.3. Nội dung Quản lý thực hiện đổi mới PPDH ở trường THCS
• 1.1.6.4. Quy trình quản lý tổ chức thực hiện kế hoạch đổi mới PPDH ở trường THCS theo tiếp cận Quản lý sự thay đổi
• 1.1.6.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động đổi mới PPDH
• 1.1.6.5.1. Các yếu tố chủ quan
• 1.1.6.5.2. Các yếu tố khách quan
• 1.1.7. Vai trò của Hiệu trưởng trong trường THCS trong quản lý đổi mới PP dạy học hiện nay
• 1.1.7.1. Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch chuyên môn của nhà trường
• 1.1.7.2. Quản lý hoạt động dạy và học
• 1.2. TIỂU KẾT CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN TRẤN YÊN - TỈNH YÊN BÁI THEO HƯỚNG TIẾP CẬN QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔI
• 2.1. Khái quát về khách thể và địa bàn nghiên cứu
• 2.1.1. Vài nét về điều kiện kinh tế - văn hoá ở huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái
• 2.1.2. Khái quát về giáo dục bậc THCS huyện Trấn Yên - Tỉnh Yên Bái
• 2.1.3. Cơ sở vật chất phục vụ cho thực hiện đổi mới PPDH
• 2.1.4. Kết quả học tập và rèn luyện của giáo viên và học sinh của huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái
• 2.2. Thực trạng quản lý đổi mới PPDH ở các trường THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái theo tiếp cận quản lý sự thay đổi
• 2.2.1. Nội dung quản lý đổi mới PPDH theo tiếp cận sự thay đổi
• 2.2.2. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên các trường THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái về mục đích của việc đổi mới PPDH
• 2.2.3. Thực trạng về nội dung và kết quả thực hiện quản lý đổi mới PPDH ở huyện Trấn Yên
• 2.2.4. Thực trạng quản lý thực hiện quy trình đổi mới PPDH theo tiếp cận quản lý sự thay đổi tại các trường THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái
• 2.2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy học và quá trình đổi mới PPDH
• 2.2.5.1. Nhược điểm
• 2.2.5.2. Nguyên nhân của thực trạng yếu kém
• 2.3. TIỂU KẾT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN TRẤN YÊN, TỈNH YÊN BÁI THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔI
• 3.1. Cơ sở và nguyên tắc xây dựng các biện pháp quản lý
• 3.1.1. Các cơ sở xây dựng các biện pháp
• 3.1.2. Các nguyên tắc xây dựng các biện pháp
• 3.2. Các biện pháp quản lý đổi mới PPDH theo tiếp cận quản lý sự thay đổi ở các trường THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái
• 3.2.1. Nhận diện chính xác các nội dung đổi mới PPDH, phát hiện các rào cản khi triển khai thực hiện đổi mới PPDH và chuẩn bị các điều kiện tối thiểu cho việc thực hiện đổi mới PPDH
• 3.2.2. Chú trọng chỉ đạo quản lý đổi mới phương pháp dạy học, quản lý hoạt động chuyên môn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên
• 3.2.3. Tăng cường đổi mới phương pháp học tập của HS
• 3.2.4. Đẩy mạnh, cụ thể hóa đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá và thi đua, khen thưởng
• 3.2.5. Chấn chỉnh hoạt động của tổ chủ nhiệm cùng với các tổ chức đoàn thể, lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường
• 3.2.6. Đảm bảo các điều kiện và đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục để hỗ trợ quá trình thực hiện đổi mới PPDH
• 3.2.7. Phát huy vai trò của hiệu trưởng trong quản lý đổi mới PPDH theo tiếp cận quản lý sự thay đổi
• 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý đổi mới PPDH theo tiếp cận quản lý sự thay đổi
• 3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
• 3.4.1. Mô tả cách thức tổ chức khảo sát
• 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm
• 3.5. TIỂU KẾT CHƯƠNG 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Quản Lý Đổi Mới Phương Pháp Dạy Học THCS

Thế kỷ XXI đặt ra yêu cầu cấp thiết về đổi mới giáo dục để đáp ứng sự phát triển khoa học công nghệ và hội nhập toàn cầu. Giáo dục không chỉ là truyền đạt kiến thức mà còn là phát triển tư duy, kỹ năng sáng tạo cho học sinh. Đổi mới phương pháp dạy học là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng giáo dục, giúp học sinh chủ động, tích cực trong quá trình học tập. Việc quản lý đổi mới giáo dục hiệu quả là nhiệm vụ quan trọng của các nhà trường, đặc biệt là ở cấp THCS, nơi học sinh hình thành nền tảng kiến thức và kỹ năng quan trọng. Theo tài liệu, 'Trong giáo dục, quy trình đào tạo được xem như là một hệ thống bao gồm các yêu tố: mục tiêu, chương trình đào tạo, nội dung, hình thức tổ chức dạy học, phương pháp dạy học.'

1.1. Tầm quan trọng của đổi mới PPDH trong bối cảnh hiện nay

Đổi mới phương pháp dạy học THCS là yêu cầu tất yếu để đáp ứng nhu cầu của xã hội hiện đại. Phương pháp dạy học tích cực giúp học sinh phát triển tư duy phản biện, khả năng giải quyết vấn đề và kỹ năng làm việc nhóm. Việc đổi mới PPDH cũng giúp giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và tạo hứng thú trong công việc. Đặc biệt, cần gắn liền lý thuyết với thực tiễn để học sinh dễ dàng vận dụng kiến thức vào cuộc sống.

1.2. Mục tiêu và yêu cầu của quản lý đổi mới phương pháp dạy học

Mục tiêu của quản lý đổi mới phương pháp dạy học THCS là tạo ra môi trường học tập tích cực, sáng tạo, khuyến khích học sinh chủ động khám phá kiến thức. Yêu cầu đặt ra là phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, giáo viên, học sinh và phụ huynh. Đồng thời, cần có kế hoạch cụ thể, rõ ràng và sự đầu tư thích đáng về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học.

II. Thực Trạng Đổi Mới Dạy Học THCS Huyện Trấn Yên Yên Bái

Huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái, đang nỗ lực đổi mới phương pháp dạy học tại các trường THCS. Tuy nhiên, quá trình này còn gặp nhiều thách thức do điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn, đội ngũ giáo viên còn hạn chế về kinh nghiệm và trình độ chuyên môn. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học còn thiếu thốn, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới. Mặc dù vậy, với sự quan tâm của Sở Giáo dục Yên Bái và sự nỗ lực của các trường, công tác đổi mới PPDH đã có những chuyển biến tích cực. Theo tài liệu, 'Trong những năm gần đây, dưới sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo Yên Bái nói chung, các trường THCS nói riêng đã có nhiều hội thảo chuyên đề về đổi mới PPDH.'

2.1. Điểm mạnh và hạn chế trong đổi mới phương pháp dạy học

Điểm mạnh của đổi mới phương pháp dạy học THCS ở Trấn Yên là sự nhiệt tình, tâm huyết của đội ngũ giáo viên và sự quan tâm của các cấp lãnh đạo. Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất là thiếu nguồn lực về tài chính, cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên có trình độ cao. Bên cạnh đó, việc đánh giá hiệu quả đổi mới PPDH còn mang tính hình thức, chưa thực sự đi vào chiều sâu.

2.2. Ảnh hưởng của điều kiện kinh tế xã hội đến đổi mới PPDH

Điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình đổi mới phương pháp dạy học THCS. Học sinh ở vùng nông thôn còn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận thông tin, tài liệu học tập. Gia đình chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em. Điều này đòi hỏi các nhà trường cần có những giải pháp phù hợp để hỗ trợ học sinh và nâng cao chất lượng giáo dục.

2.3. Nhận thức của giáo viên và cán bộ quản lý về đổi mới PPDH

Nhận thức của giáo viên và cán bộ quản lý về tầm quan trọng của đổi mới phương pháp dạy học ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, một số giáo viên còn e ngại thay đổi, chưa mạnh dạn áp dụng các phương pháp dạy học mới. Cán bộ quản lý cần tăng cường bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên và tạo điều kiện để giáo viên được học hỏi, trao đổi kinh nghiệm.

III. Giải Pháp Quản Lý Đổi Mới PPDH Hiệu Quả Tại Trấn Yên

Để nâng cao hiệu quả quản lý đổi mới phương pháp dạy học tại các trường THCS huyện Trấn Yên, cần có những giải pháp đồng bộ và toàn diện. Các giải pháp này phải dựa trên cơ sở lý luận vững chắc, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và có tính khả thi cao. Cần chú trọng đến việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, đầu tư cơ sở vật chất, tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Theo tài liệu, 'Đề tài đề xuất các biện pháp quản lý đổi mới PPDH theo hướng tiếp cận quản lý sự thay đổi ở các trường THCS huyện Trấn Yên - Tỉnh Yên Bái, nhằm góp phần nâng cao hiệu quả đổi mới PPDH và từ đó góp phần nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường.'

3.1. Bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên

Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là yếu tố then chốt để đổi mới phương pháp dạy học thành công. Cần tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng về phương pháp dạy học tích cực, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, kỹ năng xây dựng kế hoạch bài giảng,... Giáo viên cần được tạo điều kiện để học hỏi, trao đổi kinh nghiệm với các đồng nghiệp trong và ngoài tỉnh.

3.2. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học

Cần tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học hiện đại để đáp ứng yêu cầu của đổi mới phương pháp dạy học. Trang bị đầy đủ phòng học bộ môn, phòng thí nghiệm, thư viện, máy tính, phần mềm dạy học,... Đảm bảo môi trường học tập an toàn, thân thiện và hiệu quả.

3.3. Phát huy vai trò của tổ chuyên môn trong đổi mới PPDH

Quản lý hoạt động chuyên môn thông qua tổ chuyên môn là hoạt động quan trọng để đảm bảo chất lượng dạy và học. Các tổ chuyên môn cần xây dựng kế hoạch hoạt động cụ thể, tổ chức sinh hoạt chuyên môn thường xuyên, chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau trong công tác đổi mới PPDH.

IV. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Trong Dạy Và Học THCS Trấn Yên

Việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong dạy và học là một xu hướng tất yếu trong thời đại số. CNTT giúp giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy, tạo hứng thú học tập cho học sinh và nâng cao hiệu quả giáo dục. Tuy nhiên, việc ứng dụng CNTT cần được thực hiện một cách bài bản, khoa học và phù hợp với điều kiện thực tế của từng trường. Theo tài liệu gốc, 'Vai trò của Hiệu trưởng trong trường THCS trong quản lý đổi mới PP dạy học hiện nay… Quản lý hoạt động dạy và học'.

4.1. Khai thác hiệu quả các phần mềm và ứng dụng dạy học

Giáo viên cần được trang bị kiến thức và kỹ năng sử dụng các phần mềm và ứng dụng dạy học hiệu quả. Các phần mềm và ứng dụng này giúp giáo viên tạo ra các bài giảng sinh động, hấp dẫn và tương tác cao. Học sinh cũng có thể sử dụng các phần mềm và ứng dụng này để tự học, ôn tập và kiểm tra kiến thức.

4.2. Xây dựng kho học liệu điện tử phong phú và đa dạng

Nhà trường cần xây dựng kho học liệu điện tử phong phú và đa dạng, bao gồm các bài giảng điện tử, video clip, hình ảnh, tài liệu tham khảo,... Kho học liệu này giúp giáo viên và học sinh dễ dàng truy cập, tìm kiếm và sử dụng thông tin.

4.3. Đào tạo kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin cho học sinh

Học sinh cần được trang bị kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin trên internet một cách hiệu quả và an toàn. Kỹ năng này giúp học sinh tự học, tự nghiên cứu và phát triển tư duy phản biện.

V. Kinh Nghiệm Đánh Giá Hiệu Quả Đổi Mới Dạy Học Ở Trấn Yên

Việc đánh giá hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học là rất quan trọng để xác định những điểm mạnh, điểm yếu và đưa ra những điều chỉnh phù hợp. Cần có các tiêu chí đánh giá cụ thể, rõ ràng và khách quan, dựa trên kết quả học tập của học sinh, sự tiến bộ của giáo viên và sự hài lòng của phụ huynh. Hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học cần được đánh giá thường xuyên và định kỳ để đảm bảo chất lượng giáo dục. Theo tài liệu, 'Thực trạng quản lý đổi mới PPDH ở các trường THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái theo tiếp cận quản lý sự thay đổi… Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy học và quá trình đổi mới PPDH.'

5.1. Tiêu chí đánh giá hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học

Các tiêu chí đánh giá hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học bao gồm: kết quả học tập của học sinh, sự tiến bộ của giáo viên, mức độ hài lòng của phụ huynh, khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tế của học sinh,... Các tiêu chí này cần được cụ thể hóa và có trọng số rõ ràng.

5.2. Phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu đánh giá

Sử dụng các phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu đánh giá khoa học, khách quan, bao gồm: kiểm tra, đánh giá học sinh, phỏng vấn giáo viên và phụ huynh, quan sát hoạt động dạy và học,... Dữ liệu thu thập được cần được phân tích kỹ lưỡng để đưa ra những nhận xét, đánh giá chính xác.

5.3. Chia sẻ kinh nghiệm và nhân rộng các mô hình thành công

Cần chia sẻ kinh nghiệm và nhân rộng các mô hình đổi mới phương pháp dạy học thành công trong toàn huyện. Tổ chức các hội thảo, buổi giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm giữa các trường, các giáo viên. Khuyến khích các trường, các giáo viên sáng tạo và đổi mới trong công tác dạy học.

VI. Kết Luận Và Định Hướng Phát Triển Quản Lý Dạy Học THCS

Quá trình đổi mới phương pháp dạy học tại các trường THCS huyện Trấn Yên đã đạt được những kết quả nhất định, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức phía trước. Để nâng cao chất lượng giáo dục, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác đổi mới PPDH một cách đồng bộ và toàn diện. Quản lý đổi mới giáo dục cần được thực hiện một cách bài bản, khoa học và phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Theo tài liệu, 'Để đất nước ta tồn tại và phát triển trong bối cảnh thế giới ngày nay, phải nâng cao trí tuệ và năng lực của con người Việt Nam. Vì vậy, giáo dục không thể cứ như hiện nay mà cần phải có sự thay đổi căn bản và toàn diện, một sự bứt phá thực sự.'

6.1. Đề xuất các giải pháp cụ thể để duy trì và phát triển

Cần có các giải pháp cụ thể để duy trì và phát triển những thành quả đã đạt được trong công tác đổi mới phương pháp dạy học. Các giải pháp này bao gồm: tiếp tục bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, đẩy mạnh ứng dụng CNTT, khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới trong dạy học.

6.2. Kiến nghị với các cấp quản lý giáo dục

Kiến nghị với các cấp quản lý giáo dục về việc tăng cường đầu tư cho giáo dục, đặc biệt là ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Xây dựng chính sách hỗ trợ giáo viên và học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Tạo điều kiện để giáo viên được học hỏi, trao đổi kinh nghiệm với các đồng nghiệp trong và ngoài tỉnh.

6.3. Hướng nghiên cứu tiếp theo để nâng cao chất lượng giáo dục

Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá tác động của đổi mới phương pháp dạy học đến sự phát triển toàn diện của học sinh. Nghiên cứu về các mô hình đổi mới PPDH hiệu quả trong bối cảnh Việt Nam. Nghiên cứu về vai trò của công nghệ thông tin trong việc nâng cao chất lượng giáo dục.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh thế kỷ XXI, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ cùng với quá trình hội nhập toàn cầu đã thúc đẩy nhu cầu đổi mới giáo dục trên phạm vi toàn thế giới. Ở Việt Nam, đặc biệt tại các trường trung học cơ sở (THCS) huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái, việc đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) được xem là trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Huyện Trấn Yên có 18 trường THCS với tổng số 4.661 học sinh và 303 giáo viên trong năm học 2013-2014, là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, đặc biệt ở các xã vùng cao. Việc quản lý đổi mới PPDH theo tiếp cận quản lý sự thay đổi được nghiên cứu nhằm đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng dạy học và phát triển nguồn nhân lực địa phương.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc khảo sát thực trạng quản lý đổi mới PPDH tại các trường THCS huyện Trấn Yên trong giai đoạn 2013-2020, đồng thời đề xuất các biện pháp quản lý đổi mới PPDH theo hướng tiếp cận quản lý sự thay đổi. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong 18 trường THCS trên địa bàn huyện, với dữ liệu thu thập trong hai năm học gần nhất (2013-2014, 2014-2015). Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc nâng cao hiệu quả đổi mới PPDH, từ đó góp phần cải thiện chất lượng giáo dục phổ thông cơ sở, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của địa phương và đất nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết quản lý sự thay đổi và lý thuyết đổi mới phương pháp dạy học. Lý thuyết quản lý sự thay đổi được cụ thể hóa qua 11 bước quản lý sự thay đổi, bao gồm nhận diện sự thay đổi, chuẩn bị, thu thập dữ liệu, xác định mục tiêu, lựa chọn giải pháp, lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá sự thay đổi. Lý thuyết này giúp định hướng quản lý đổi mới PPDH một cách hệ thống và có hiệu quả.

Về đổi mới PPDH, luận văn tập trung vào các khái niệm: phương pháp dạy học tích cực, phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh; quản lý giáo dục với các chức năng lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra; vai trò của hiệu trưởng trong quản lý đổi mới PPDH; và các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý đổi mới như năng lực cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên, điều kiện cơ sở vật chất và chính sách giáo dục.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ 18 trường THCS huyện Trấn Yên trong hai năm học 2013-2014 và 2014-2015, bao gồm số liệu về đội ngũ giáo viên, học sinh, cơ sở vật chất, kết quả học tập và rèn luyện. Phương pháp chọn mẫu là khảo sát toàn bộ các trường THCS trên địa bàn nhằm đảm bảo tính đại diện và toàn diện.

Phương pháp phân tích dữ liệu bao gồm thống kê mô tả, phân tích so sánh tỷ lệ phần trăm, và phân tích định tính qua các phiếu điều tra, quan sát, phỏng vấn cán bộ quản lý và giáo viên. Ngoài ra, phương pháp lấy ý kiến chuyên gia được sử dụng để đánh giá tính hiệu quả và khả thi của các biện pháp đề xuất. Quá trình nghiên cứu diễn ra trong khoảng thời gian từ năm 2013 đến 2015, với các bước khảo sát thực trạng, phân tích dữ liệu, đề xuất biện pháp và khảo nghiệm.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất: Trong năm học 2013-2014, tổng số giáo viên là 303 người, trong đó 150 có trình độ đại học, 152 trình độ cao đẳng, độ tuổi chủ yếu từ 30 đến 50 tuổi chiếm khoảng 65%. Năm học 2014-2015, số giáo viên giảm còn 287, với 189 người có trình độ đại học. Cơ sở vật chất phục vụ đổi mới PPDH được cải thiện đáng kể, tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực.

2. Nhận thức về đổi mới PPDH: Cán bộ quản lý và giáo viên tại các trường THCS huyện Trấn Yên đều nhận thức rõ mục đích của đổi mới PPDH là phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo của học sinh. Tuy nhiên, mức độ thực hiện đổi mới còn hạn chế, với khoảng 60% giáo viên áp dụng phương pháp tích cực thường xuyên.

3. Quản lý đổi mới PPDH theo tiếp cận quản lý sự thay đổi: Việc xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm tra đổi mới PPDH tại các trường còn nhiều bất cập. Chỉ khoảng 55% trường có kế hoạch đổi mới PPDH rõ ràng và được thực hiện nghiêm túc. Vai trò của hiệu trưởng trong chỉ đạo đổi mới PPDH được đánh giá quan trọng nhưng chưa phát huy tối đa do hạn chế về năng lực và nguồn lực.

4. Yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đổi mới PPDH: Các yếu tố chủ quan như năng lực hiệu trưởng, phẩm chất và trình độ giáo viên, cũng như yếu tố khách quan như chính sách giáo dục, điều kiện cơ sở vật chất và sự tham gia của cộng đồng có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý đổi mới PPDH. Ví dụ, các trường có hiệu trưởng năng lực quản lý cao và đội ngũ giáo viên được bồi dưỡng thường xuyên có tỷ lệ áp dụng đổi mới PPDH cao hơn 20% so với các trường khác.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy, mặc dù nhận thức về đổi mới PPDH đã được nâng cao, nhưng việc triển khai thực tế còn nhiều khó khăn do hạn chế về năng lực quản lý, nguồn lực và điều kiện địa phương. So sánh với các nghiên cứu trong ngành giáo dục, kết quả này phù hợp với thực trạng chung của các vùng miền núi, nơi điều kiện kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn.

Việc áp dụng lý thuyết quản lý sự thay đổi giúp làm rõ các bước cần thiết trong quản lý đổi mới PPDH, từ nhận diện nhu cầu đến đánh giá và duy trì sự thay đổi. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ áp dụng phương pháp dạy học tích cực theo từng trường, bảng phân tích năng lực hiệu trưởng và đội ngũ giáo viên, giúp minh họa rõ nét các yếu tố ảnh hưởng.

Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc cung cấp cơ sở khoa học để các nhà quản lý giáo dục địa phương có thể xây dựng kế hoạch đổi mới PPDH phù hợp, đồng thời nâng cao năng lực quản lý và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông cơ sở.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về đổi mới PPDH theo định kỳ hàng năm nhằm nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng áp dụng phương pháp tích cực. Chủ thể thực hiện là Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện, với mục tiêu tăng tỷ lệ giáo viên áp dụng đổi mới PPDH lên trên 80% trong vòng 3 năm.

2. Nâng cao năng lực quản lý của hiệu trưởng: Triển khai các chương trình đào tạo, tập huấn về quản lý sự thay đổi và lãnh đạo chiến lược cho hiệu trưởng các trường THCS. Mục tiêu là 100% hiệu trưởng được bồi dưỡng trong 2 năm tới, nhằm phát huy vai trò chỉ đạo đổi mới PPDH hiệu quả.

3. Cải thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học: Đầu tư bổ sung thiết bị dạy học hiện đại, đặc biệt là công nghệ thông tin, để hỗ trợ đổi mới PPDH. UBND huyện phối hợp với các đơn vị liên quan cần xây dựng kế hoạch đầu tư cụ thể trong 5 năm tới, ưu tiên các trường vùng khó khăn.

4. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá và giám sát: Xây dựng hệ thống kiểm tra, đánh giá việc thực hiện đổi mới PPDH tại các trường, đảm bảo tính khách quan và hiệu quả. Phòng Giáo dục và Đào tạo cần tổ chức kiểm tra định kỳ và hỗ trợ các trường điều chỉnh kịp thời.

5. Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng và xã hội hóa giáo dục: Tăng cường phối hợp với phụ huynh, các tổ chức xã hội để huy động nguồn lực hỗ trợ đổi mới PPDH, tạo môi trường học tập tích cực. Mục tiêu là nâng cao nhận thức và sự đồng thuận của cộng đồng trong vòng 2 năm tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục địa phương: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý đổi mới PPDH, giúp nâng cao năng lực quản lý và xây dựng kế hoạch đổi mới phù hợp với điều kiện địa phương.

2. Hiệu trưởng các trường THCS: Tài liệu giúp hiểu rõ vai trò và trách nhiệm trong quản lý đổi mới PPDH, đồng thời cung cấp các biện pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả công tác quản lý.

3. Giáo viên THCS: Giúp giáo viên nhận thức về tầm quan trọng của đổi mới PPDH, từ đó chủ động áp dụng các phương pháp tích cực, nâng cao chất lượng dạy học và phát triển năng lực học sinh.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết quản lý sự thay đổi và ứng dụng trong giáo dục phổ thông, hỗ trợ nghiên cứu và học tập chuyên sâu.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý sự thay đổi trong giáo dục là gì?
   Quản lý sự thay đổi là quá trình lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá các hoạt động nhằm điều chỉnh tổ chức giáo dục thích nghi với yêu cầu mới, đảm bảo đổi mới PPDH hiệu quả. Ví dụ, áp dụng 11 bước quản lý sự thay đổi giúp hiệu trưởng chỉ đạo đổi mới có hệ thống.

2. Tại sao đổi mới phương pháp dạy học lại quan trọng?
   Đổi mới PPDH giúp phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục và đáp ứng yêu cầu phát triển xã hội hiện đại. Luật Giáo dục 2005 cũng quy định PPDH phải phát huy tính tự giác, chủ động của học sinh.

3. Những khó khăn chính trong quản lý đổi mới PPDH ở huyện Trấn Yên là gì?
   Khó khăn gồm hạn chế về năng lực quản lý của hiệu trưởng, trình độ và thái độ của giáo viên, điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn, và sự tham gia chưa đầy đủ của cộng đồng. Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai đổi mới.

4. Làm thế nào để nâng cao năng lực quản lý của hiệu trưởng?
   Thông qua các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý sự thay đổi, lãnh đạo chiến lược và kỹ năng chỉ đạo đổi mới PPDH. Ví dụ, chương trình bồi dưỡng do Phòng Giáo dục tổ chức giúp hiệu trưởng nâng cao năng lực quản lý.

5. Vai trò của cộng đồng trong đổi mới PPDH là gì?
   Cộng đồng đóng vai trò hỗ trợ về nguồn lực, tạo môi trường học tập tích cực và giám sát chất lượng giáo dục. Sự phối hợp giữa nhà trường và phụ huynh giúp nâng cao hiệu quả đổi mới PPDH và phát triển toàn diện học sinh.

Kết luận

• Đổi mới phương pháp dạy học là nhiệm vụ trọng tâm và xu hướng tất yếu trong giáo dục phổ thông, đặc biệt tại các trường THCS huyện Trấn Yên.
• Quản lý đổi mới PPDH theo tiếp cận quản lý sự thay đổi giúp hệ thống hóa quá trình đổi mới, từ nhận diện nhu cầu đến đánh giá và duy trì hiệu quả.
• Thực trạng quản lý đổi mới PPDH tại huyện Trấn Yên còn nhiều hạn chế do yếu tố năng lực quản lý, trình độ giáo viên và điều kiện cơ sở vật chất.
• Đề xuất các biện pháp quản lý cụ thể nhằm nâng cao năng lực cán bộ quản lý, bồi dưỡng giáo viên, cải thiện cơ sở vật chất và tăng cường kiểm tra, đánh giá.
• Khuyến nghị các cấp quản lý giáo dục địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp trong giai đoạn 2016-2020 để nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông cơ sở.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý giáo dục và hiệu trưởng cần áp dụng các biện pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá để điều chỉnh phù hợp với thực tiễn địa phương. Để biết thêm chi tiết và tài liệu hỗ trợ, liên hệ Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Trấn Yên.