Quản Lý Đổi Mới Phương Pháp Dạy Học Ở Các Trường Tiểu Học Thành Phố Hải Dương

• Tác giả: Nguyễn Thị Vân Anh
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thị Thanh Bình
• Trường học: Trường Đại Học Thủ Đô Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản Lý Giáo Dục
• Đề tài: Quản Lý Đổi Mới Phương Pháp Dạy Học Ở Các Trường Tiểu Học Thành Phố Hải Dương, Tỉnh Hải Dương Theo Tiếp Cận Quản Lý Sự Thay Đổi
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sỹ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Mục đích nghiên cứu
• 0.3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu
• 0.4. Giả thuyết khoa học
• 0.5. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.6. Phạm vi nghiên cứu
• 0.7. Phương pháp nghiên cứu
• 0.8. Cấu trúc luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔỔI
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
• 1.2. Các nghiên cứu về đổi mới phương pháp dạy học
• 1.3. Các nghiên cứu về đổi mới PPDH, giáo dục theo tiếp cận quản lý sự thay đổi
• 1.4. Các khái niệm cơ bản
• 1.5. Quản lý hoạt động dạy học
• 1.6. Phương pháp dạy học và đổi mới phương pháp dạy học
• 1.7. Tiếp cận quản lý sự thay đổi trong giáo dục
• 1.8. Thay đổi và đặc trưng của sự thay đổi
• 1.9. Quản lý sự thay đổi và quy trình quản lý sự thay đổi
• 1.10. Đổi mới phương pháp dạy học ở trường tiểu học
• 1.11. Mục tiêu đổi mới phương pháp dạy học ở trường tiểu học
• 1.12. Định hướng quản lý đổi mới PPDH ở trường tiểu học hiện nay
• 1.13. Quản lý đổi mới PPDH ở trường tiểu học theo tiếp cận quản lý sự thay đổi
• 1.13.1. Các nguyên tắc quản lý sự thay đổi
• 1.13.2. Nội dung quản lý đổi mới PPDH trường tiểu học theo tiếp cận quản lý sự thay đổi
• 1.13.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đổi mới PPDH ở trường tiểu học theo tiếp cận quản lý sự thay đổi
• 1.13.3.1. Các yếu tố ảnh hưởng bên trong nhà trường
• 1.13.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng ngoài nhà trường
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG, TỈNH HẢI DƯƠNG THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔỔI
• 2.1. Khái quát chung về tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương
• 2.2. Khái quát về kinh tế - xã hội
• 2.3. Khái quát về giáo dục tiểu học thành phố Hải Dương
• 2.4. Tổ chức khảo sát thực trạng
• 2.5. Mục đích khảo sát
• 2.6. Đối tượng, thời gian, địa bàn khảo sát
• 2.7. Nội dung khảo sát
• 2.8. Phương pháp và công cụ khảo sát
• 2.9. Thực trạng đổi mới phương pháp dạy học ở các trường Tiểu học thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương
• 2.9.1. Nhận thức của giáo viên về thực hiện đổi mới PPDH
• 2.9.2. Thực trạng về triển khai đổi mới PPDH ở các trường TH thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương
• 2.9.3. Thực trạng quản lý đổi mới PPDH ở các trường tiểu học thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương theo tiếp cận quản lý sự thay đổi
• 2.9.4. Thực trạng công tác chuẩn bị thực hiện đổi mới PPDH ở các trường TH thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương
• 2.9.5. Thực trạng xây dựng kế hoạch đổi mới PPDH ở các trường tiểu học TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương theo tiếp cận QLSTĐ
• 2.9.6. Tổ chức thực hiện đổi mới PPDH ở các trường TH thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương theo tiếp cận quản lý sự thay đổi
• 2.9.7. Đánh giá và duy trì hoạt động đổi mới PPDH
• 2.9.8. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến QL đổi mới PPDH ở các trường TH thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương theo tiếp cận QLSTĐ
• 2.9.9. Đánh giá chung về thực trạng quản lý đổi mới PPDH ở các trường TH thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương theo tiếp cận quản lý sự thay đổi
• 2.9.9.1. Những điểm mạnh
• 2.9.9.2. Những mặt hạn chế
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG, TỈNH HẢI DƯƠNG THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔỔI
• 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp
• 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển
• 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và tính hiệu quả
• 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ
• 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
• 3.2. Các biện pháp quản lý đổi mới PPDH ở các trường tiểu học thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương theo tiếp cận quản lý sự thay đổi
• 3.2.1. Biện pháp 1: Nhận diện chính xác các nội dung đổi mới PPDH, phát hiện và xóa bỏ rào cản khi thực hiện đổi mới PPDH ở trường tiểu học
• 3.2.2. Biện pháp 2: Đổi mới hoạt động tổ chức, chỉ đạo đổi mới PPDH ở các trường TH theo tiếp cận quản lý sự thay đổi
• 3.2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo thực hiện có hiệu quả hoạt động kiểm tra, đánh giá và duy trì hoạt động đổi mới PPDH ở trường TH
• 3.2.4. Biện pháp 4: Tổ chức tốt hoạt động bồi dưỡng thường xuyên nâng cao năng lực chuyên môn, phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực, năng lực thực hiện đổi mới PPDH ở trường TH
• 3.2.5. Biện pháp 5: Chỉ đạo hoạt động huy động hiệu quả các nguồn lực cá nhân, tập thể trong và ngoài nhà trường tham gia và đảm bảo các hoạt động đổi mới PPDH ở trường TH
• 3.3. Mối liên hệ giữa các biện pháp
• 3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp QL đổi mới PPDH ở các trường TH thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương theo tiếp cận QLSTĐ
• 3.4.1. Tổng hợp các biện pháp đề xuất
• 3.4.2. Mục đích khảo nghiệm
• 3.4.3. Nội dung khảo nghiệm
• 3.4.4. Khách thể được khảo nghiệm
• 3.4.5. Kết quả khảo nghiệm
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Quản Lý Đổi Mới Phương Pháp Dạy Học Tiểu Học

Đổi mới giáo dục, đặc biệt là ở cấp tiểu học, là một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hội nhập quốc tế và sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ. Đổi mới phương pháp dạy học tiểu học không chỉ là thay đổi hình thức, mà là chuyển đổi từ cách tiếp cận truyền thụ kiến thức sang phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh. Điều này đòi hỏi các nhà quản lý giáo dục, đặc biệt là hiệu trưởng, phải có những giải pháp quản lý đổi mới giáo dục tiểu học phù hợp và hiệu quả. Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Dương cũng đặc biệt chú trọng đến vấn đề này.Theo tài liệu gốc, đổi mới phương pháp dạy học là một định hướng có tính đột phá trong chương trình giáo dục phổ thông 2018.

1.1. Tổng quan các nghiên cứu về đổi mới PPDH

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra sự cần thiết của việc đổi mới PPDH. Các công trình của Thái Duy Tuyên nhấn mạnh vai trò của hiệu trưởng trong quản lý đổi mới phương pháp dạy học và sự tác động trực tiếp của cách thức quản lý đến quá trình này. Phan Trọng Luận đề xuất đổi mới theo hướng hoạt động hóa người học. Quách Tuấn Ngọc nhấn mạnh vai trò của công nghệ thông tin. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây thường tập trung vào quản lý quá trình dạy học mà chưa chú trọng đến các lý thuyết quản lý mới trong bối cảnh xã hội và giáo dục liên tục thay đổi. Các nghiên cứu trước đây còn thiếu những biện pháp quản lý linh hoạt, đáp ứng với môi trường luôn thay đổi.

1.2. Tiếp cận quản lý sự thay đổi trong đổi mới giáo dục

Trần Kiểm cho rằng nhà quản lý cần phát triển chiến lược để chỉ đạo và kiểm soát sự thay đổi. Nguyễn Thị Thùy Dung nhấn mạnh vai trò của hiệu trưởng trong việc quản lý sự thay đổi trong nhà trường, bao gồm các hoạt động chuyên môn, học sinh và văn hóa nhà trường. Để nhà trường có thể thích nghi, tồn tại và phát triển kịp đà phát triển của thời đại, người Hiệu trưởng nhà trường cần chủ động quản lý sự thay đổi thông qua các chức năng hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra, đồng thời chú trọng rèn luyện các năng lực và phẩm chất cần thiết để thành công trong quản lý sự thay đổi. Đây là một yếu tố quan trọng trong quản lý và chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học.

II. Thực Trạng Đổi Mới Phương Pháp Dạy Học Tại Tiểu Học Hải Dương

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, thực tế đổi mới phương pháp dạy học tại các trường tiểu học ở Hải Dương vẫn còn nhiều thách thức. Một số giáo viên còn ngại thay đổi, phương pháp đổi mới chưa xuất phát từ nhu cầu và năng lực thực tế, còn mang tính hình thức. Hiệu trưởng chưa có những biện pháp cụ thể để gắn kết người dạy và người học, tạo động lực cho việc dạy. Điều này đòi hỏi một sự đánh giá toàn diện về thực trạng và tìm ra những giải pháp phù hợp. Thực trạng quản lý sự thay đổi trong các trường học tại thành phố cần được xem xét kĩ lưỡng.

2.1. Nhận thức và triển khai đổi mới PPDH ở Hải Dương

Giáo viên tại các trường TH của Hải Dương đã có những đổi mới để nâng cao chất lượng giáo dục, nhưng những đổi mới này diễn ra nhỏ lẻ, chưa thường xuyên, chủ yếu tập trung vào các đợt thi đua. Hoạt động bồi dưỡng giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học còn chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Một số giáo viên còn ngại thay đổi, ngại khó, đổi mới PPDH chưa thực sự xuất phát từ nhu cầu và năng lực GV, còn mang tính hình thức.

2.2. Vai trò của hiệu trưởng trong quản lý đổi mới

Hiệu trưởng một số trường TH còn thiếu những biện pháp cụ thể gắn kết người dạy với người học, chưa tạo được động lực cho việc dạy. Chất lượng và hiệu quả của việc đổi mới PPDH ở các trường TH không chỉ phụ thuộc vào người GV tiểu học mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác, trong đó có công tác QL đổi mới PPDH – quản lý sự thay đổi PPDH của hiệu trưởng trường TH. Thực trạng quản lý sự thay đổi trong các trường học tại thành phố cần được xem xét kĩ lưỡng.

III. Biện Pháp Quản Lý Đổi Mới PPDH Tiểu Học Tại Hải Dương

Để nâng cao hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học, cần có những biện pháp quản lý đồng bộ và hiệu quả từ phía hiệu trưởng và các cấp quản lý giáo dục. Các biện pháp này cần dựa trên nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa, thực tiễn, đồng bộ và khả thi, đồng thời phải xuất phát từ tiếp cận quản lý sự thay đổi, tạo ra sự đồng thuận và tham gia tích cực từ tất cả các bên liên quan. Việc cải tiến hoạt động quản lý chuyên môn ở trường tiểu học là một yếu tố then chốt.

3.1. Nhận diện và xóa bỏ rào cản đổi mới PPDH

Biện pháp này tập trung vào việc xác định rõ những nội dung cần đổi mới trong PPDH, đồng thời phát hiện và loại bỏ những rào cản có thể gây cản trở quá trình thực hiện. Cần có sự tham gia của giáo viên, cán bộ quản lý và các chuyên gia để đảm bảo tính chính xác và toàn diện. Việc đánh giá hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học cũng cần được thực hiện thường xuyên.

3.2. Đổi mới hoạt động tổ chức chỉ đạo đổi mới PPDH

Cần đổi mới cách thức tổ chức và chỉ đạo công tác đổi mới PPDH, đảm bảo tính khoa học, linh hoạt và phù hợp với điều kiện thực tế của từng trường. Vai trò của hiệu trưởng là rất quan trọng trong việc tạo động lực, hướng dẫn và hỗ trợ giáo viên thực hiện đổi mới. Cần xây dựng kế hoạch đổi mới PPDH ở các trường tiểu học TP Hải Dương theo tiếp cận quản lý sự thay đổi.

3.3. Kiểm tra đánh giá và duy trì hoạt động đổi mới PPDH

Cần có hệ thống kiểm tra, đánh giá hiệu quả đổi mới PPDH một cách khách quan, chính xác và toàn diện. Kết quả đánh giá cần được sử dụng để điều chỉnh và cải thiện quá trình đổi mới, đảm bảo tính bền vững và liên tục. Cần có những hoạt động đổi mới kiểm tra đánh giá tiểu học một cách phù hợp.

IV. Nâng Cao Năng Lực Giáo Viên Tiểu Học Tại Hải Dương

Đội ngũ giáo viên là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của đổi mới phương pháp dạy học. Cần có những chương trình bồi dưỡng thường xuyên, nâng cao năng lực chuyên môn, phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực cho giáo viên. Đồng thời, cần tạo điều kiện để giáo viên được học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm và phát triển bản thân. Việc phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học Hải Dương là một nhiệm vụ quan trọng.

4.1. Bồi dưỡng chuyên môn và kỹ năng PPDH tích cực

Các chương trình bồi dưỡng cần tập trung vào việc trang bị cho giáo viên những kiến thức và kỹ năng mới nhất về PPDH tích cực, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của học sinh tiểu học. Cần chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và tạo ra môi trường học tập thân thiện, sáng tạo.

4.2. Tạo điều kiện học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm

Cần tạo ra những diễn đàn, hội thảo, các buổi sinh hoạt chuyên môn để giáo viên có thể trao đổi, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Đồng thời, cần khuyến khích giáo viên tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ. Các trường có thể tổ chức các hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh tiểu học.

V. Huy Động Nguồn Lực Cho Đổi Mới PPDH Tại Tiểu Học Hải Dương

Để đảm bảo nguồn lực cho đổi mới phương pháp dạy học, cần huy động sự tham gia của các nguồn lực cá nhân, tập thể trong và ngoài nhà trường. Cần tăng cường hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm để có thêm nguồn kinh phí, trang thiết bị và hỗ trợ chuyên môn. Đồng thời, cần tạo ra môi trường khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới trong giáo dục.

5.1. Hợp tác với các tổ chức doanh nghiệp và cộng đồng

Cần tăng cường mối quan hệ hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương để nhận được sự hỗ trợ về kinh phí, trang thiết bị và nguồn nhân lực. Đồng thời, cần tạo ra những dự án, chương trình hợp tác để giáo viên và học sinh có cơ hội được trải nghiệm thực tế và học hỏi từ bên ngoài.

5.2. Khuyến khích sáng tạo và đổi mới trong giáo dục

Cần tạo ra môi trường khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới trong giáo dục, tạo điều kiện để giáo viên và học sinh được tự do sáng tạo, thử nghiệm những phương pháp mới. Đồng thời, cần có những chính sách, cơ chế để hỗ trợ và khen thưởng những sáng kiến, giải pháp có hiệu quả. Các trường cần chú trọng đến các hoạt động trải nghiệm trong dạy học tiểu học.

VI. Kết Luận Định Hướng Tương Lai Quản Lý Đổi Mới PPDH

Việc quản lý đổi mới phương pháp dạy học tại các trường tiểu học ở Hải Dương là một quá trình liên tục và lâu dài. Để đạt được thành công, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp quản lý giáo dục, sự tham gia tích cực của giáo viên, học sinh và cộng đồng. Đồng thời, cần không ngừng học hỏi, nghiên cứu và áp dụng những kinh nghiệm, phương pháp mới để nâng cao chất lượng giáo dục. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 tiểu học là nền tảng cho sự đổi mới này.

6.1. Tính liên tục và lâu dài của quá trình đổi mới

Đổi mới PPDH không phải là một chiến dịch ngắn hạn, mà là một quá trình liên tục và lâu dài. Cần có sự kiên trì, nỗ lực và không ngừng học hỏi, cải tiến để đạt được những kết quả tốt đẹp.

6.2. Tầm quan trọng của sự phối hợp và tham gia

Sự thành công của đổi mới PPDH phụ thuộc vào sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp quản lý giáo dục, sự tham gia tích cực của giáo viên, học sinh và cộng đồng. Cần tạo ra môi trường hợp tác, chia sẻ và cùng nhau xây dựng một nền giáo dục tốt đẹp hơn.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam, việc đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) ở các trường tiểu học trở thành nhiệm vụ cấp bách nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Theo ước tính, trong hai năm học 2020-2021 và 2021-2022, tại thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương, có khoảng 152 cán bộ quản lý và giáo viên trực tiếp tham gia đổi mới PPDH tại ba trường tiểu học tiêu biểu. Mặc dù đã có những nỗ lực đổi mới, thực trạng đổi mới PPDH vẫn còn nhiều hạn chế như đổi mới mang tính hình thức, chưa xuất phát từ nhu cầu thực tế của giáo viên, và công tác quản lý đổi mới chưa hiệu quả.

Mục tiêu nghiên cứu là khảo sát thực trạng quản lý đổi mới PPDH ở các trường tiểu học thành phố Hải Dương theo tiếp cận quản lý sự thay đổi (QLSTĐ), từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả đổi mới PPDH và chất lượng dạy học. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào ba trường tiểu học tại thành phố Hải Dương trong hai năm học gần đây, với đối tượng nghiên cứu gồm 21 cán bộ quản lý và 131 giáo viên.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho công tác quản lý đổi mới PPDH, góp phần thực hiện mục tiêu chuyển đổi từ dạy học truyền thống sang dạy học phát triển phẩm chất và năng lực học sinh, đồng thời hỗ trợ các nhà quản lý giáo dục trong việc ứng dụng lý thuyết quản lý sự thay đổi vào thực tiễn quản lý giáo dục tiểu học.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết quản lý sự thay đổi (QLSTĐ) và lý thuyết đổi mới phương pháp dạy học (PPDH). Lý thuyết QLSTĐ, theo Lewin, bao gồm ba giai đoạn: tan băng, thay đổi và đóng băng trở lại, giúp nhà quản lý nhận diện, lập kế hoạch, triển khai và duy trì sự thay đổi một cách hiệu quả. Lý thuyết này nhấn mạnh nguyên tắc xây dựng lòng tin, sự tham gia của mọi thành viên và đảm bảo tính kế thừa trong quá trình thay đổi.

Lý thuyết đổi mới PPDH tập trung vào việc chuyển đổi từ phương pháp dạy học truyền thống sang phương pháp dạy học tích cực, phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh. Các khái niệm chính bao gồm: quản lý hoạt động dạy học, phương pháp dạy học tích cực, đổi mới PPDH và tiếp cận quản lý sự thay đổi trong giáo dục. Đổi mới PPDH không chỉ là thay thế phương pháp cũ bằng phương pháp mới mà là sự phát huy tối đa tính tích cực của người học thông qua việc đổi mới cách tổ chức và triển khai phương pháp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định tính và định lượng. Nguồn dữ liệu chính gồm:

• Tài liệu, văn bản pháp luật liên quan đến đổi mới PPDH và quản lý giáo dục.
• Khảo sát thực trạng qua phiếu hỏi với 152 người gồm 21 cán bộ quản lý và 131 giáo viên tại ba trường tiểu học ở thành phố Hải Dương.
• Quan sát thực tế các tiết dạy đổi mới PPDH.
• Phỏng vấn sâu một số cán bộ quản lý, tổ trưởng chuyên môn và giáo viên để làm rõ các vấn đề phát sinh.
• Tổng kết kinh nghiệm giáo dục từ thực tiễn các trường.
• Phân tích thống kê toán học để xử lý dữ liệu định lượng, đánh giá tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất.

Quy trình nghiên cứu trải dài trong hai năm học 2020-2021 và 2021-2022, đảm bảo tính cập nhật và phù hợp với thực tiễn địa phương.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức của giáo viên về đổi mới PPDH: Khoảng 78% giáo viên nhận thức đúng về mục đích và nội dung đổi mới PPDH, tuy nhiên chỉ khoảng 55% thực sự áp dụng các phương pháp tích cực trong giảng dạy thường xuyên. Tỷ lệ giáo viên còn ngại thay đổi chiếm khoảng 22%, chủ yếu do thiếu kỹ năng và tâm lý e ngại.

2. Thực trạng quản lý đổi mới PPDH: 65% cán bộ quản lý cho biết công tác quản lý đổi mới PPDH còn mang tính hình thức, chưa có kế hoạch cụ thể và chưa tạo được động lực cho giáo viên. Việc kiểm tra, đánh giá đổi mới PPDH chưa được thực hiện thường xuyên và hiệu quả.

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đổi mới PPDH: Yếu tố nội bộ như năng lực và nhận thức của hiệu trưởng, sự phối hợp của tổ chuyên môn, và thái độ của giáo viên ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đổi mới. Yếu tố bên ngoài như cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và chính sách hỗ trợ cũng là những rào cản lớn.

4. Hiệu quả đổi mới PPDH: Các trường đã ghi nhận sự cải thiện về chất lượng học tập khi áp dụng đổi mới PPDH, với tỷ lệ học sinh đạt chuẩn năng lực tăng khoảng 15% so với trước khi đổi mới. Tuy nhiên, sự duy trì và phát triển bền vững còn gặp nhiều khó khăn do thiếu sự đồng bộ trong quản lý.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy việc đổi mới PPDH ở các trường tiểu học thành phố Hải Dương đã có những bước tiến tích cực nhưng chưa đồng đều và bền vững. Nguyên nhân chính là do công tác quản lý đổi mới PPDH chưa thực sự hiệu quả, thiếu sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chưa áp dụng triệt để lý thuyết quản lý sự thay đổi. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, việc vận dụng lý thuyết QLSTĐ giúp nhà quản lý nhận diện rõ ràng các rào cản, xây dựng kế hoạch bài bản và duy trì sự thay đổi lâu dài.

Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ giáo viên áp dụng đổi mới PPDH theo từng năm học và bảng tổng hợp các yếu tố ảnh hưởng giúp minh họa rõ nét thực trạng và các điểm cần cải thiện. Điều này góp phần làm rõ mối quan hệ giữa năng lực quản lý, điều kiện cơ sở vật chất và hiệu quả đổi mới PPDH.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Xây dựng kế hoạch đổi mới PPDH chi tiết và khả thi: Hiệu trưởng cần chủ động xây dựng kế hoạch đổi mới PPDH theo từng giai đoạn, xác định mục tiêu cụ thể, phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng tổ chuyên môn và giáo viên. Thời gian thực hiện đề xuất trong vòng 1 năm học, với sự tham gia của toàn bộ cán bộ quản lý và giáo viên.

2. Tăng cường bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng đổi mới PPDH cho giáo viên: Tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo chuyên đề về PPDH tích cực, kỹ thuật dạy học hiện đại và quản lý sự thay đổi. Mục tiêu đạt 100% giáo viên được bồi dưỡng trong vòng 6 tháng đầu năm học.

3. Cải thiện công tác kiểm tra, đánh giá và duy trì đổi mới PPDH: Thiết lập bộ tiêu chuẩn đánh giá đổi mới PPDH, tổ chức dự giờ định kỳ và đột xuất, khen thưởng kịp thời các cá nhân, tập thể có thành tích. Thời gian triển khai liên tục trong năm học, do ban giám hiệu và tổ chuyên môn thực hiện.

4. Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực vật chất và xã hội: Đầu tư bổ sung trang thiết bị dạy học hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, đồng thời tăng cường phối hợp với phụ huynh và cộng đồng để hỗ trợ đổi mới PPDH. Kế hoạch thực hiện trong 2 năm với sự phối hợp của nhà trường, phòng giáo dục và các bên liên quan.

Các giải pháp trên cần được thực hiện đồng bộ, có sự giám sát và điều chỉnh linh hoạt để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả lâu dài.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục tiểu học: Nhận diện rõ vai trò và trách nhiệm trong quản lý đổi mới PPDH, áp dụng lý thuyết quản lý sự thay đổi để nâng cao hiệu quả công tác quản lý.

2. Giáo viên tiểu học: Hiểu rõ về đổi mới PPDH, nâng cao nhận thức và kỹ năng áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, từ đó cải thiện chất lượng giảng dạy và phát triển năng lực học sinh.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý giáo dục: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý đổi mới PPDH theo tiếp cận quản lý sự thay đổi, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu tiếp theo.

4. Các cơ quan quản lý giáo dục cấp trên: Tham khảo để xây dựng chính sách, hướng dẫn và hỗ trợ các trường tiểu học trong việc đổi mới PPDH, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý đổi mới phương pháp dạy học là gì?
   Quản lý đổi mới PPDH là quá trình tác động có mục đích của cán bộ quản lý nhằm thúc đẩy và duy trì sự thay đổi trong phương pháp dạy học, giúp nâng cao chất lượng giáo dục. Ví dụ, hiệu trưởng xây dựng kế hoạch đổi mới và tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên.

2. Tại sao phải áp dụng tiếp cận quản lý sự thay đổi trong quản lý đổi mới PPDH?
   Tiếp cận này giúp nhận diện rõ ràng các rào cản, lập kế hoạch bài bản và duy trì sự thay đổi lâu dài, tránh việc đổi mới mang tính hình thức hoặc bị phản kháng. Một số trường học đã thành công khi áp dụng lý thuyết này để quản lý đổi mới.

3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý đổi mới PPDH?
   Bao gồm năng lực và nhận thức của hiệu trưởng, thái độ và kỹ năng của giáo viên, điều kiện cơ sở vật chất, chính sách hỗ trợ và sự phối hợp của các bên liên quan. Ví dụ, thiếu trang thiết bị hiện đại làm giảm hiệu quả đổi mới.

4. Làm thế nào để giáo viên vượt qua “sức ì” trong đổi mới PPDH?
   Cần có sự hỗ trợ về bồi dưỡng chuyên môn, tạo môi trường làm việc tích cực, khích lệ tinh thần đổi mới và giảm áp lực công việc. Việc tổ chức các buổi dự giờ, chia sẻ kinh nghiệm giúp giáo viên tự tin hơn khi áp dụng phương pháp mới.

5. Các bước cơ bản trong quy trình quản lý sự thay đổi áp dụng cho đổi mới PPDH là gì?
   Bao gồm: chuẩn bị cho sự thay đổi (nhận diện vấn đề, tạo sự đồng thuận), xây dựng kế hoạch đổi mới, tổ chức thực hiện theo kế hoạch, kiểm tra đánh giá và duy trì sự thay đổi. Mỗi bước đều cần sự tham gia tích cực của cán bộ quản lý và giáo viên.

Kết luận

• Quản lý đổi mới phương pháp dạy học ở các trường tiểu học thành phố Hải Dương còn nhiều hạn chế do công tác quản lý chưa hiệu quả và chưa áp dụng triệt để lý thuyết quản lý sự thay đổi.
• Việc áp dụng tiếp cận quản lý sự thay đổi giúp nhận diện rào cản, xây dựng kế hoạch bài bản và duy trì sự đổi mới bền vững.
• Các yếu tố nội bộ như năng lực hiệu trưởng, thái độ giáo viên và điều kiện cơ sở vật chất đóng vai trò quyết định đến thành công của đổi mới PPDH.
• Đề xuất các biện pháp quản lý cụ thể gồm xây dựng kế hoạch chi tiết, bồi dưỡng giáo viên, kiểm tra đánh giá thường xuyên và huy động nguồn lực hiệu quả.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi mới cho công tác quản lý giáo dục tiểu học, đề nghị các nhà quản lý và giáo viên áp dụng trong thực tiễn để nâng cao chất lượng dạy học.

Next steps: Triển khai các biện pháp đề xuất trong năm học tiếp theo, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng để hoàn thiện mô hình quản lý đổi mới PPDH theo tiếp cận quản lý sự thay đổi.

Call to action: Các cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên tiểu học cần chủ động tiếp cận và vận dụng lý thuyết quản lý sự thay đổi để nâng cao hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học, góp phần phát triển giáo dục bền vững.