I. Tổng Quan Về Quản Lý Đổi Mới Phương Pháp Dạy Học Tiểu Học
Đổi mới giáo dục, đặc biệt là ở cấp tiểu học, là một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hội nhập quốc tế và sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ. Đổi mới phương pháp dạy học tiểu học không chỉ là thay đổi hình thức, mà là chuyển đổi từ cách tiếp cận truyền thụ kiến thức sang phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh. Điều này đòi hỏi các nhà quản lý giáo dục, đặc biệt là hiệu trưởng, phải có những giải pháp quản lý đổi mới giáo dục tiểu học phù hợp và hiệu quả. Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Dương cũng đặc biệt chú trọng đến vấn đề này.Theo tài liệu gốc, đổi mới phương pháp dạy học là một định hướng có tính đột phá trong chương trình giáo dục phổ thông 2018.
1.1. Tổng quan các nghiên cứu về đổi mới PPDH
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra sự cần thiết của việc đổi mới PPDH. Các công trình của Thái Duy Tuyên nhấn mạnh vai trò của hiệu trưởng trong quản lý đổi mới phương pháp dạy học và sự tác động trực tiếp của cách thức quản lý đến quá trình này. Phan Trọng Luận đề xuất đổi mới theo hướng hoạt động hóa người học. Quách Tuấn Ngọc nhấn mạnh vai trò của công nghệ thông tin. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây thường tập trung vào quản lý quá trình dạy học mà chưa chú trọng đến các lý thuyết quản lý mới trong bối cảnh xã hội và giáo dục liên tục thay đổi. Các nghiên cứu trước đây còn thiếu những biện pháp quản lý linh hoạt, đáp ứng với môi trường luôn thay đổi.
1.2. Tiếp cận quản lý sự thay đổi trong đổi mới giáo dục
Trần Kiểm cho rằng nhà quản lý cần phát triển chiến lược để chỉ đạo và kiểm soát sự thay đổi. Nguyễn Thị Thùy Dung nhấn mạnh vai trò của hiệu trưởng trong việc quản lý sự thay đổi trong nhà trường, bao gồm các hoạt động chuyên môn, học sinh và văn hóa nhà trường. Để nhà trường có thể thích nghi, tồn tại và phát triển kịp đà phát triển của thời đại, người Hiệu trưởng nhà trường cần chủ động quản lý sự thay đổi thông qua các chức năng hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra, đồng thời chú trọng rèn luyện các năng lực và phẩm chất cần thiết để thành công trong quản lý sự thay đổi. Đây là một yếu tố quan trọng trong quản lý và chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học.
II. Thực Trạng Đổi Mới Phương Pháp Dạy Học Tại Tiểu Học Hải Dương
Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, thực tế đổi mới phương pháp dạy học tại các trường tiểu học ở Hải Dương vẫn còn nhiều thách thức. Một số giáo viên còn ngại thay đổi, phương pháp đổi mới chưa xuất phát từ nhu cầu và năng lực thực tế, còn mang tính hình thức. Hiệu trưởng chưa có những biện pháp cụ thể để gắn kết người dạy và người học, tạo động lực cho việc dạy. Điều này đòi hỏi một sự đánh giá toàn diện về thực trạng và tìm ra những giải pháp phù hợp. Thực trạng quản lý sự thay đổi trong các trường học tại thành phố cần được xem xét kĩ lưỡng.
2.1. Nhận thức và triển khai đổi mới PPDH ở Hải Dương
Giáo viên tại các trường TH của Hải Dương đã có những đổi mới để nâng cao chất lượng giáo dục, nhưng những đổi mới này diễn ra nhỏ lẻ, chưa thường xuyên, chủ yếu tập trung vào các đợt thi đua. Hoạt động bồi dưỡng giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học còn chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Một số giáo viên còn ngại thay đổi, ngại khó, đổi mới PPDH chưa thực sự xuất phát từ nhu cầu và năng lực GV, còn mang tính hình thức.
2.2. Vai trò của hiệu trưởng trong quản lý đổi mới
Hiệu trưởng một số trường TH còn thiếu những biện pháp cụ thể gắn kết người dạy với người học, chưa tạo được động lực cho việc dạy. Chất lượng và hiệu quả của việc đổi mới PPDH ở các trường TH không chỉ phụ thuộc vào người GV tiểu học mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác, trong đó có công tác QL đổi mới PPDH – quản lý sự thay đổi PPDH của hiệu trưởng trường TH. Thực trạng quản lý sự thay đổi trong các trường học tại thành phố cần được xem xét kĩ lưỡng.
III. Biện Pháp Quản Lý Đổi Mới PPDH Tiểu Học Tại Hải Dương
Để nâng cao hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học, cần có những biện pháp quản lý đồng bộ và hiệu quả từ phía hiệu trưởng và các cấp quản lý giáo dục. Các biện pháp này cần dựa trên nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa, thực tiễn, đồng bộ và khả thi, đồng thời phải xuất phát từ tiếp cận quản lý sự thay đổi, tạo ra sự đồng thuận và tham gia tích cực từ tất cả các bên liên quan. Việc cải tiến hoạt động quản lý chuyên môn ở trường tiểu học là một yếu tố then chốt.
3.1. Nhận diện và xóa bỏ rào cản đổi mới PPDH
Biện pháp này tập trung vào việc xác định rõ những nội dung cần đổi mới trong PPDH, đồng thời phát hiện và loại bỏ những rào cản có thể gây cản trở quá trình thực hiện. Cần có sự tham gia của giáo viên, cán bộ quản lý và các chuyên gia để đảm bảo tính chính xác và toàn diện. Việc đánh giá hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học cũng cần được thực hiện thường xuyên.
3.2. Đổi mới hoạt động tổ chức chỉ đạo đổi mới PPDH
Cần đổi mới cách thức tổ chức và chỉ đạo công tác đổi mới PPDH, đảm bảo tính khoa học, linh hoạt và phù hợp với điều kiện thực tế của từng trường. Vai trò của hiệu trưởng là rất quan trọng trong việc tạo động lực, hướng dẫn và hỗ trợ giáo viên thực hiện đổi mới. Cần xây dựng kế hoạch đổi mới PPDH ở các trường tiểu học TP Hải Dương theo tiếp cận quản lý sự thay đổi.
3.3. Kiểm tra đánh giá và duy trì hoạt động đổi mới PPDH
Cần có hệ thống kiểm tra, đánh giá hiệu quả đổi mới PPDH một cách khách quan, chính xác và toàn diện. Kết quả đánh giá cần được sử dụng để điều chỉnh và cải thiện quá trình đổi mới, đảm bảo tính bền vững và liên tục. Cần có những hoạt động đổi mới kiểm tra đánh giá tiểu học một cách phù hợp.
IV. Nâng Cao Năng Lực Giáo Viên Tiểu Học Tại Hải Dương
Đội ngũ giáo viên là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của đổi mới phương pháp dạy học. Cần có những chương trình bồi dưỡng thường xuyên, nâng cao năng lực chuyên môn, phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực cho giáo viên. Đồng thời, cần tạo điều kiện để giáo viên được học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm và phát triển bản thân. Việc phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học Hải Dương là một nhiệm vụ quan trọng.
4.1. Bồi dưỡng chuyên môn và kỹ năng PPDH tích cực
Các chương trình bồi dưỡng cần tập trung vào việc trang bị cho giáo viên những kiến thức và kỹ năng mới nhất về PPDH tích cực, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của học sinh tiểu học. Cần chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và tạo ra môi trường học tập thân thiện, sáng tạo.
4.2. Tạo điều kiện học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm
Cần tạo ra những diễn đàn, hội thảo, các buổi sinh hoạt chuyên môn để giáo viên có thể trao đổi, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Đồng thời, cần khuyến khích giáo viên tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ. Các trường có thể tổ chức các hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh tiểu học.
V. Huy Động Nguồn Lực Cho Đổi Mới PPDH Tại Tiểu Học Hải Dương
Để đảm bảo nguồn lực cho đổi mới phương pháp dạy học, cần huy động sự tham gia của các nguồn lực cá nhân, tập thể trong và ngoài nhà trường. Cần tăng cường hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm để có thêm nguồn kinh phí, trang thiết bị và hỗ trợ chuyên môn. Đồng thời, cần tạo ra môi trường khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới trong giáo dục.
5.1. Hợp tác với các tổ chức doanh nghiệp và cộng đồng
Cần tăng cường mối quan hệ hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương để nhận được sự hỗ trợ về kinh phí, trang thiết bị và nguồn nhân lực. Đồng thời, cần tạo ra những dự án, chương trình hợp tác để giáo viên và học sinh có cơ hội được trải nghiệm thực tế và học hỏi từ bên ngoài.
5.2. Khuyến khích sáng tạo và đổi mới trong giáo dục
Cần tạo ra môi trường khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới trong giáo dục, tạo điều kiện để giáo viên và học sinh được tự do sáng tạo, thử nghiệm những phương pháp mới. Đồng thời, cần có những chính sách, cơ chế để hỗ trợ và khen thưởng những sáng kiến, giải pháp có hiệu quả. Các trường cần chú trọng đến các hoạt động trải nghiệm trong dạy học tiểu học.
VI. Kết Luận Định Hướng Tương Lai Quản Lý Đổi Mới PPDH
Việc quản lý đổi mới phương pháp dạy học tại các trường tiểu học ở Hải Dương là một quá trình liên tục và lâu dài. Để đạt được thành công, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp quản lý giáo dục, sự tham gia tích cực của giáo viên, học sinh và cộng đồng. Đồng thời, cần không ngừng học hỏi, nghiên cứu và áp dụng những kinh nghiệm, phương pháp mới để nâng cao chất lượng giáo dục. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 tiểu học là nền tảng cho sự đổi mới này.
6.1. Tính liên tục và lâu dài của quá trình đổi mới
Đổi mới PPDH không phải là một chiến dịch ngắn hạn, mà là một quá trình liên tục và lâu dài. Cần có sự kiên trì, nỗ lực và không ngừng học hỏi, cải tiến để đạt được những kết quả tốt đẹp.
6.2. Tầm quan trọng của sự phối hợp và tham gia
Sự thành công của đổi mới PPDH phụ thuộc vào sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp quản lý giáo dục, sự tham gia tích cực của giáo viên, học sinh và cộng đồng. Cần tạo ra môi trường hợp tác, chia sẻ và cùng nhau xây dựng một nền giáo dục tốt đẹp hơn.
