Quản Lý Dịch Vụ Thư Viện Tại Trường Đại Học Thủ Dầu Một

LỜI C M ĐO N

LỜI CẢM ƠN

D NH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

D NH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ

D NH MỤC BẢNG BIỀU

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn thực hiện đề tài

2. Mục tiêu/giả thuyết nghiên cứu

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu

3.1. Nghiên cứu nƣớc ngoài

3.2. Nghiên cứu trong nƣớc

4. Đối tƣợng/ phạm vi nghiên cứu, khảo sát. Đối tƣợng nghiên cứu

4. Phạm vi nghiên cứu

5. Phƣơng pháp nghiên cứu

5.1. Phƣơng pháp luận

5.2. Quan điểm logic – Lịch sử

5.3. Quan điểm thực tiễn

5.4. Phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể

5.5. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận

5.6. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn

5.7. Phƣơng pháp xử lý thông tin

6. Đóng góp của nghiên cứu

6.1. Ý nghĩa khoa học

6.2. Ý nghĩa thực tiễn

7. Cấu trúc của đề tài

1. CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LU N VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CUNG CẤP DỊCH VỤ THƢ VIỆN CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC

1.1. Một số khái niệm cơ bản

1.2. Dịch vụ thƣ viện

1.3. Cung cấp dịch vụ thƣ viện

1.4. Quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

1.5. Lý luận về hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

1.6. Vai trò của dịch vụ thƣ viện

1.7. Đặc tính của dịch vụ thƣ viện

1.8. Nội dung dịch vụ thƣ viện

1.9. Hình thức thực hiện dịch vụ thƣ viện

1.10. Các điều kiện thực hiện dịch vụ thƣ viện

1.11. Đánh giá dịch vụ thƣ viện

1.12. Đánh giá từ góc độ cơ quan thông tin thƣ viện

1.13. Đánh giá từ góc độ ngƣời sử dụng

1.14. Lý luận về quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

1.15. Tầm quan trọng của quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

1.16. Chức năng quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

1.17. Lập kế hoạch hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

1.18. Tổ chức thực hiện hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

1.19. Chỉ đạo thực hiện hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

1.20. Kiểm tra, đánh giá hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

1.21. Các yếu tố tác động đến quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

1.22. Yếu tố khách quan

1.23. Chính sách thông tin Quốc gia

1.24. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin

1.25. Vấn đề quyền truy cập thông tin và nhu cầu tin trong xã hội

1.26. Yếu tố chủ quan

1.27. Nguồn tài nguyên thông tin

1.28. Nguồn nhân lực

1.29. Cơ sở vật chất và kĩ thuật

1.30. Yếu tố ngƣời sử dụng

1.31. Nguồn lực tài chính

2. CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CUNG CẤP DỊCH VỤ THƢ VIỆN TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT

2.1. hái quát về Trung tâm Học liệu trƣờng Đại học Thủ Dầu Một

2.2. Lịch sử hình thành

2.3. Chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của Trung tâm Học liệu

2.4. Nguồn lực của Trung tâm Học liệu

2.5. Tài nguyên thông tin

2.6. Cơ sở vật chất - Kỹ thuật

2.7. Nguồn nhân lực

2.8. Nguồn lực tài chính

2.9. Ngƣời sử dụng

2.10. hảo sát thực trạng hoạt động và quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện tại trƣờng Đại học Thủ Dầu Một

2.11. Mục đích khảo sát

2.12. Nội dung khảo sát

2.13. Đối tƣợng khảo sát

2.14. Phƣơng pháp khảo sát

2.15. Quy ƣớc thang đo

2.16. Thực trạng hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện tại trƣờng đại học Thủ Dầu Một

2.17. Nhu cầu tin và thói quen sử dụng

2.18. Thực trạng về vai trò của hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

2.19. Thực trạng về nội dung các dịch vụ thƣ viện

2.20. Về mức độ sử dụng các loại dịch vụ thƣ viện

2.21. Thực trạng dịch vụ đọc tại chỗ

2.22. Thực trạng dịch vụ mƣợn về nhà

2.23. Thực trạng dịch vụ hỏi đáp và cung cấp thông tin theo yêu cầu

2.24. Thực trạng dịch vụ Internet

2.25. Thực trạng dịch vụ hƣớng dẫn sử dụng thƣ viện

2.26. Thực trạng dịch vụ thƣ viện liên kết

2.27. Thực trạng dịch vụ in ấn, sao chụp, chép đĩa, USB, ép nhựa

2.28. Thực trạng về hình thức thực hiện dịch vụ thƣ viện

2.29. Thực trạng về các điều kiện tổ chức dịch vụ thƣ viện

2.30. Thực trạng quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

2.31. Thực trạng tầm quan trọng của công tác quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

2.32. Thực trạng lập kế hoạch hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

2.33. Thực trạng tổ chức hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

2.34. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

2.35. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

3. Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CUNG CẤP DỊCH VỤ THƢ VIỆN TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT

3.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp

3.2. Một số nguyên tắc xây dựng biện pháp

3.3. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu

3.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học

3.5. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện

3.6. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống

3.7. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và khả thi

3.8. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện tại trƣờng Đại học Thủ Dầu Một

3.9. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức đối với cán bộ, giảng viên và ngƣời học về tầm quan trọng của hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

3.10. Biện pháp 2: Đầu tƣ nguồn lực đảm bảo phục vụ dịch vụ thƣ viện và phát triển Trung tâm học liệu

3.11. Biện pháp 3: Đẩy mạnh hoạt động Marketing phục vụ cung cấp dịch vụ thƣ viện của Trung tâm học liệu

3.12. Biện pháp 4: Cải tiến chất lƣợng dịch vụ thƣ viện hiện có và đa dạng hóa dịch vụ thƣ viện của Trung tâm học liệu

3.13. Biện pháp 5: Đổi mới công tác tổ chức và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện của Trung tâm học liệu

3.14. Biện pháp 6: Tăng cƣờng công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện của Trung tâm học liệu

3.15. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

3.16. ết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp

3.17. Mục đích khảo nghiệm

3.18. Phƣơng pháp khảo nghiệm

3.19. Khách thể khảo nghiệm

3.20. Quy ƣớc thang đo

3.21. Kết quả khảo nghiệm

3.22. Nâng cao nhận thức đối với cán bộ, giảng viên và ngƣời học về tầm quan trọng của hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện

3.23. Đẩy mạnh hoạt động Marketing phục vụ cung cấp dịch vụ thƣ viện của Trung tâm Học liệu

3.24. Cải tiến chất lƣợng dịch vụ thƣ viện hiện có và đa dạng hóa dịch vụ thƣ viện của Trung tâm Học liệu

3.25. Đổi mới công tác tổ chức và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động cung cấp DVTV của Trung tâm Học liệu

3.26. Tăng cƣờng công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động cung cấp dịch vụ thƣ viện của Trung tâm Học liệu

3.27. Phân tích mối tƣơng quan

3.28. Đối với cấp nhà nƣớc

3.29. Đối với trƣờng Đại học Thủ Dầu Một

3.30. Đối với lãnh đạo Nhà trƣờng

3.31. Đối với Trung tâm Học liệu

3.32. Đối với cán bộ, giảng viên và sinh viên, học viên trong trƣờng

TÀI LIỆU TH M HẢO

I. Tổng Quan Quản Lý Dịch Vụ Thư Viện TDMU Khái Niệm Vai Trò

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và đổi mới giáo dục, quản lý dịch vụ thư viện đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng đào tạo tại các trường đại học. Thư viện không chỉ là nơi lưu trữ tài liệu mà còn là trung tâm tri thức, hỗ trợ đắc lực cho hoạt động giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học. Tại Đại học Thủ Dầu Một (TDMU), việc quản lý hiệu quả các dịch vụ thư viện là yếu tố quan trọng để thực hiện sứ mệnh phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Dương và khu vực. Theo Quyết định số 13/2008/QĐ-BVHTTDL, thư viện trường đại học có chức năng phục vụ hoạt động giảng dạy, học tập, đào tạo, nghiên cứu khoa học, triển khai ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ và quản lý của Nhà trường thông qua việc sử dụng, khai thác các loại tài liệu có trong thư viện. Do đó, việc chuẩn hóa và đổi mới các hoạt động thư viện là vô cùng cần thiết.

1.1. Dịch Vụ Thư Viện TDMU Định Nghĩa và Phân Loại Chi Tiết

Dịch vụ thư viện là các hoạt động do thư viện tổ chức hoặc phối hợp tổ chức nhằm phục vụ nhu cầu của người sử dụng thư viện. Các dịch vụ này bao gồm cung cấp tài liệu, thông tin, không gian học tập, hỗ trợ nghiên cứu và các hoạt động văn hóa đọc. Tại TDMU, các dịch vụ thư viện được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, như hình thức cung cấp (trực tiếp, trực tuyến), nội dung (tham khảo, mượn trả, hướng dẫn) và đối tượng phục vụ (sinh viên TDMU, giảng viên, cán bộ). Việc phân loại giúp thư viện quản lý và cung cấp dịch vụ một cách hiệu quả hơn.

1.2. Vai Trò Của Dịch Vụ Thư Viện Đại Học Thủ Dầu Một Trong Đào Tạo

Dịch vụ thư viện đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hoạt động đào tạo tại Đại học Thủ Dầu Một. Thư viện cung cấp nguồn tài liệu phong phú, đa dạng, đáp ứng nhu cầu học tập và nghiên cứu của sinh viên và giảng viên. Ngoài ra, thư viện còn tổ chức các hoạt động hướng dẫn sử dụng thư viện, đào tạo kỹ năng tìm kiếm thông tin, hỗ trợ sinh viên trong quá trình làm bài tập, tiểu luận, khóa luận tốt nghiệp. Theo Sở GDĐT Bình Dương (2017), việc học tập thường xuyên, suốt đời và học tập để hoàn thiện nhân cách, phát triển bản thân là vô cùng quan trọng, và thư viện đóng vai trò then chốt trong việc này.

II. Thách Thức Quản Lý Dịch Vụ Thư Viện TDMU Thực Trạng Giải Pháp

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, công tác quản lý dịch vụ thư viện TDMU vẫn đối mặt với không ít thách thức. Mức độ sử dụng dịch vụ chưa cao, hoạt động hướng dẫn sử dụng thư viện còn hạn chế, chất lượng một số dịch vụ chưa đáp ứng được nhu cầu của người dùng thư viện. Bên cạnh đó, công tác quản lý còn mang tính hành chính, chưa thực sự chặt chẽ và thường xuyên. Để giải quyết những thách thức này, cần có những giải pháp đồng bộ, từ việc nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của dịch vụ thư viện đến việc đầu tư nguồn lực, cải tiến chất lượng dịch vụ và đổi mới công tác tổ chức.

2.1. Đánh Giá Thực Trạng Sử Dụng Dịch Vụ Thư Viện Tại Đại Học TDMU

Việc đánh giá thực trạng sử dụng dịch vụ thư viện tại Đại học Thủ Dầu Một là bước quan trọng để xác định những điểm mạnh, điểm yếu và đưa ra các giải pháp cải thiện. Cần khảo sát ý kiến của sinh viên TDMU, giảng viên về mức độ hài lòng với các dịch vụ hiện có, nhu cầu sử dụng dịch vụ và những khó khăn gặp phải trong quá trình sử dụng. Kết quả khảo sát sẽ là cơ sở để điều chỉnh và nâng cao chất lượng dịch vụ, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dùng thư viện.

2.2. Phân Tích Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Quản Lý Dịch Vụ Thư Viện TDMU

Công tác quản lý dịch vụ thư viện chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, cả khách quan và chủ quan. Yếu tố khách quan bao gồm chính sách thông tin quốc gia, sự phát triển của công nghệ thông tin, nhu cầu thông tin của xã hội. Yếu tố chủ quan bao gồm nguồn tài nguyên thông tin, nguồn nhân lực, cơ sở vật chất kỹ thuật, yếu tố người sử dụng thư viện và nguồn lực tài chính. Việc phân tích các yếu tố này giúp nhà quản lý có cái nhìn toàn diện về tình hình và đưa ra các quyết định phù hợp.

2.3. Hạn Chế Trong Quy Trình Quản Lý Thư Viện Số TDMU Hiện Nay

Mặc dù TDMU đã triển khai thư viện số, vẫn còn tồn tại một số hạn chế trong quy trình quản lý. Các hạn chế này có thể bao gồm: Khả năng truy cập tài liệu số còn hạn chế, giao diện cổng thông tin thư viện chưa thân thiện, thiếu các công cụ hỗ trợ tìm kiếm và khai thác thông tin hiệu quả, chưa có sự liên kết chặt chẽ giữa thư viện số và các hệ thống thông tin khác của trường. Cần có những giải pháp để khắc phục những hạn chế này, nâng cao hiệu quả hoạt động của thư viện số.

III. Giải Pháp Quản Lý Dịch Vụ Thư Viện TDMU Nâng Cao Hiệu Quả

Để nâng cao hiệu quả quản lý dịch vụ thư viện tại Đại học Thủ Dầu Một, cần triển khai đồng bộ các giải pháp sau: Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của dịch vụ thư viện, đầu tư nguồn lực đảm bảo phục vụ dịch vụ, đẩy mạnh hoạt động marketing, cải tiến chất lượng dịch vụ hiện có và đa dạng hóa dịch vụ, đổi mới công tác tổ chức và ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá. Các giải pháp này cần được thực hiện một cách khoa học, hệ thống và phù hợp với điều kiện thực tế của trường.

3.1. Đầu Tư Nguồn Lực Phát Triển Thư Viện Số TDMU Cơ Sở Vật Chất Tài Nguyên

Việc đầu tư nguồn lực là yếu tố then chốt để phát triển thư viện số TDMU. Cần đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại, bao gồm máy chủ, thiết bị lưu trữ, mạng internet tốc độ cao, phần mềm quản lý thư viện. Đồng thời, cần bổ sung nguồn tài nguyên thông tin số phong phú, đa dạng, bao gồm sách điện tử, tạp chí khoa học, luận văn, khóa luận tốt nghiệp, cơ sở dữ liệu khoa học. Nguồn tài chính cần được đảm bảo để duy trì và phát triển thư viện số một cách bền vững.

3.2. Đa Dạng Hóa Dịch Vụ Thư Viện TDMU Đáp Ứng Nhu Cầu Người Dùng

Để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của người dùng thư viện, cần đa dạng hóa các dịch vụ thư viện. Bên cạnh các dịch vụ truyền thống như đọc tại chỗ, mượn trả tài liệu, cần phát triển các dịch vụ mới như cung cấp thông tin theo yêu cầu, hỗ trợ nghiên cứu, đào tạo kỹ năng thông tin, tổ chức các hoạt động văn hóa đọc. Các dịch vụ này cần được thiết kế phù hợp với từng đối tượng người dùng thư viện, đảm bảo tính tiện lợi và hiệu quả.

3.3. Ứng Dụng CNTT Trong Quản Lý Thư Viện TDMU Tối Ưu Hóa Quy Trình

Ứng dụng công nghệ thông tin là giải pháp quan trọng để tối ưu hóa quy trình quản lý thư viện. Cần triển khai các phần mềm quản lý thư viện hiện đại, cho phép tự động hóa các nghiệp vụ như đăng ký, phân loại, lưu trữ, tìm kiếm tài liệu. Đồng thời, cần xây dựng cổng thông tin thư viện trực tuyến, cung cấp các dịch vụ trực tuyến như tra cứu tài liệu, đặt mượn tài liệu, gia hạn tài liệu, truy cập cơ sở dữ liệu khoa học. Ứng dụng CNTT giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của thư viện, tiết kiệm thời gian và chi phí.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Quản Lý Dịch Vụ Thư Viện TDMU Kết Quả Đánh Giá

Việc triển khai các giải pháp quản lý dịch vụ thư viện cần được đánh giá một cách khách quan và toàn diện. Cần thu thập thông tin phản hồi từ người dùng thư viện, đánh giá hiệu quả của các dịch vụ mới, đo lường mức độ sử dụng thư viện và so sánh với các tiêu chuẩn thư viện. Kết quả đánh giá sẽ là cơ sở để điều chỉnh và hoàn thiện các giải pháp, đảm bảo dịch vụ thư viện ngày càng đáp ứng tốt hơn nhu cầu của sinh viên TDMU và giảng viên.

4.1. Khảo Sát Mức Độ Hài Lòng Của Người Dùng Về Dịch Vụ Thư Viện TDMU

Việc khảo sát mức độ hài lòng của người dùng thư viện là một trong những phương pháp quan trọng để đánh giá chất lượng dịch vụ thư viện. Cần xây dựng bảng khảo sát chi tiết, bao gồm các câu hỏi về mức độ hài lòng với các dịch vụ hiện có, thái độ phục vụ của nhân viên thư viện, cơ sở vật chất kỹ thuật và nguồn tài nguyên thông tin. Kết quả khảo sát sẽ giúp thư viện xác định những điểm cần cải thiện và nâng cao chất lượng dịch vụ.

4.2. Đánh Giá Hiệu Quả Hoạt Động Của Thư Viện Số TDMU Số Lượng Truy Cập Sử Dụng

Để đánh giá hiệu quả hoạt động của thư viện số TDMU, cần theo dõi và phân tích các số liệu về số lượng truy cập, số lượng tài liệu được tải xuống, số lượng người dùng đăng ký. Các số liệu này cho thấy mức độ quan tâm và sử dụng thư viện số của sinh viên TDMU và giảng viên. Nếu số lượng truy cập và sử dụng còn thấp, cần có những giải pháp để quảng bá và thu hút người dùng đến với thư viện số.

4.3. So Sánh Dịch Vụ Thư Viện TDMU Với Các Tiêu Chuẩn Thư Viện Hiện Hành

Việc so sánh dịch vụ thư viện TDMU với các tiêu chuẩn thư viện hiện hành giúp xác định những điểm mạnh, điểm yếu và đưa ra các giải pháp cải thiện. Các tiêu chuẩn thư viện bao gồm tiêu chuẩn về cơ sở vật chất kỹ thuật, nguồn tài nguyên thông tin, nguồn nhân lực, quy trình nghiệp vụ và chất lượng dịch vụ. So sánh với các tiêu chuẩn này giúp thư viện có cái nhìn khách quan về tình hình và đưa ra các quyết định phù hợp.

V. Kết Luận Tương Lai Quản Lý Dịch Vụ Thư Viện TDMU Phát Triển Bền Vững

Công tác quản lý dịch vụ thư viện tại Đại học Thủ Dầu Một đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học. Để phát triển bền vững, cần tiếp tục đầu tư nguồn lực, cải tiến chất lượng dịch vụ, đổi mới công tác tổ chức và ứng dụng công nghệ thông tin. Đồng thời, cần tăng cường hợp tác với các thư viện khác, chia sẻ kinh nghiệm và nguồn lực, xây dựng mạng lưới thư viện mạnh mẽ, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dùng thư viện trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

5.1. Đề Xuất Các Chính Sách Hỗ Trợ Phát Triển Thư Viện TDMU Trong Tương Lai

Để hỗ trợ phát triển thư viện TDMU trong tương lai, cần có những chính sách cụ thể từ phía nhà trường và các cơ quan quản lý. Các chính sách này có thể bao gồm: Tăng cường đầu tư nguồn lực cho thư viện, khuyến khích cán bộ thư viện tham gia các khóa đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, tạo điều kiện cho thư viện hợp tác với các thư viện khác, xây dựng cơ chế đánh giá hiệu quả hoạt động của thư viện.

5.2. Hướng Phát Triển Dịch Vụ Thư Viện TDMU Theo Xu Hướng Thư Viện Thông Minh

Trong tương lai, dịch vụ thư viện TDMU cần phát triển theo xu hướng thư viện thông minh, ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, dữ liệu lớn để cung cấp các dịch vụ cá nhân hóa, tiện lợi và hiệu quả. Thư viện thông minh có thể tự động hóa các quy trình nghiệp vụ, cung cấp thông tin theo yêu cầu, hỗ trợ người dùng tìm kiếm và khai thác thông tin một cách dễ dàng.

Quản Lý Hoạt Động Cung Cấp Dịch Vụ Thư Viện Tại Trường Đại Học Thủ Dầu Một