Tổng quan nghiên cứu

Hoạt động đào tạo cử nhân Phật học tại Học viện Phật giáo Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực Phật giáo có trình độ chuyên môn và phẩm chất đạo đức. Tính đến năm 2020, học viện đã đào tạo 15 khóa cử nhân với hơn 6.000 tăng ni sinh tốt nghiệp, đồng thời mở rộng đào tạo thạc sĩ và tiến sĩ Phật học. Tuy nhiên, trong bối cảnh đổi mới giáo dục và hội nhập quốc tế, công tác quản lý hoạt động đào tạo vẫn còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo và sự phát triển bền vững của học viện.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý hoạt động đào tạo cử nhân Phật học tại học viện trong giai đoạn 2020-2022, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và năng lực quản lý. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các yếu tố đầu vào, quá trình đào tạo, đầu ra và bối cảnh tác động theo mô hình CIPO và PDCA. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc hoàn thiện hệ thống quản lý đào tạo, góp phần phát triển giáo dục Phật giáo phù hợp với xu thế đổi mới giáo dục đại học hiện nay.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng hai mô hình quản lý giáo dục tiên tiến là mô hình CIPO (Context-Input-Process-Output) và chu trình PDCA (Plan-Do-Check-Act) để phân tích và đánh giá hoạt động đào tạo cử nhân Phật học.

  • Mô hình CIPO: Tập trung vào bốn yếu tố chính gồm bối cảnh (Context), đầu vào (Input), quá trình (Process) và đầu ra (Output). Mô hình giúp hệ thống hóa các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo, từ công tác tuyển sinh, phát triển chương trình, đội ngũ giảng viên, đến kết quả đào tạo và phản hồi từ các bên liên quan.

  • Chu trình PDCA: Là phương pháp quản lý cải tiến liên tục gồm bốn bước: Lập kế hoạch (Plan), Thực hiện (Do), Kiểm tra (Check) và Hành động cải tiến (Act). Áp dụng chu trình này giúp học viện tổ chức, kiểm soát và nâng cao hiệu quả quản lý đào tạo qua từng giai đoạn.

Các khái niệm chính bao gồm: quản lý hoạt động đào tạo, quản lý đầu vào, quản lý quá trình đào tạo, quản lý đầu ra và quản lý tác động của bối cảnh. Lý thuyết quản lý nhà trường và quản lý giáo dục đại học cũng được vận dụng để xây dựng cơ sở lý luận vững chắc.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn:

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập từ các văn bản pháp luật như Luật Giáo dục đại học 2018, các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Giáo hội Phật giáo Việt Nam, tài liệu chuyên ngành, báo cáo của học viện và khảo sát thực trạng.

  • Phương pháp khảo sát: Sử dụng bảng hỏi khảo sát với 314 đối tượng gồm cán bộ quản lý, giảng sư và tăng ni sinh tại học viện. Bảng hỏi được thiết kế theo thang đo Likert 5 mức độ để đánh giá các khía cạnh quản lý đào tạo.

  • Phương pháp phỏng vấn sâu: Thu thập ý kiến chuyên gia, cán bộ quản lý và giảng viên nhằm làm rõ các vấn đề liên quan đến quản lý đào tạo.

  • Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Phân tích các văn bản, hồ sơ, kế hoạch đào tạo, hồ sơ tuyển sinh, kiểm tra đánh giá và tốt nghiệp.

  • Phân tích dữ liệu: Sử dụng phần mềm SPSS 20.0 để xử lý dữ liệu, tính toán tần suất, tỷ lệ phần trăm, điểm trung bình cộng và độ lệch chuẩn nhằm đánh giá thực trạng quản lý.

  • Timeline nghiên cứu: Khảo sát và thu thập dữ liệu trong giai đoạn 2020-2022, tập trung vào đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản lý đầu vào đào tạo: Được đánh giá ở mức khá với điểm trung bình chung 4,16/5. Công tác tuyển sinh được thực hiện minh bạch, quy trình rõ ràng, tiêu chí cụ thể. Tuy nhiên, công tác bồi dưỡng đội ngũ giảng sư và quản lý cơ sở vật chất còn hạn chế với điểm trung bình lần lượt là 3,37 và 3,32, thấp hơn so với các yếu tố khác.

  2. Thực trạng quá trình đào tạo: Hoạt động dạy của giảng sư và tổ chức học tập của tăng ni sinh được đánh giá tốt với điểm trung bình trên 4,0. Việc phân công giảng dạy, thực hiện giờ lên lớp và kế hoạch giảng dạy được thực hiện nghiêm túc. Tuy nhiên, một số giảng viên chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học.

  3. Thực trạng quản lý đầu ra: Việc cấp phát bảng điểm, văn bằng tốt nghiệp được thực hiện công khai, minh bạch. Hoạt động tư vấn hỗ trợ tăng ni sinh sau tốt nghiệp còn chưa được chú trọng đầy đủ, ảnh hưởng đến khả năng phát huy năng lực của người học trong thực tiễn.

  4. Ảnh hưởng của bối cảnh: Các yếu tố như chính sách Nhà nước, sự phát triển khoa học công nghệ, trình độ quản lý cán bộ và môi trường văn hóa xã hội có tác động tích cực đến hoạt động đào tạo. Tuy nhiên, vẫn tồn tại những thách thức trong việc thích ứng với sự đổi mới và hội nhập.

Thảo luận kết quả

Kết quả khảo sát cho thấy học viện đã xây dựng và thực hiện các quy trình quản lý đào tạo theo mô hình CIPO và PDCA khá bài bản, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo cử nhân Phật học. Điểm mạnh là công tác tuyển sinh, phát triển chương trình và tổ chức giảng dạy được thực hiện nghiêm túc, minh bạch. Tuy nhiên, hạn chế về bồi dưỡng đội ngũ giảng viên và quản lý cơ sở vật chất phản ánh sự thiếu đồng bộ trong phát triển nguồn lực và đầu tư hạ tầng.

So sánh với các nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý giáo dục đại học, việc áp dụng mô hình CIPO và PDCA đã được chứng minh là hiệu quả trong việc nâng cao chất lượng đào tạo. Tuy nhiên, đặc thù đào tạo Phật học với nội dung kinh điển và kỹ năng hành đạo đòi hỏi sự đổi mới phương pháp giảng dạy và quản lý phù hợp hơn. Việc chưa chú trọng đầy đủ đến tư vấn hỗ trợ sau tốt nghiệp cũng là điểm cần cải thiện để tăng cường sự gắn kết giữa học viện và các cơ sở Phật giáo.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố điểm trung bình các yếu tố quản lý đầu vào, quá trình và đầu ra, cũng như bảng so sánh mức độ hài lòng của các nhóm đối tượng khảo sát. Điều này giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh, điểm yếu và ưu tiên cải tiến.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao nhận thức và năng lực quản lý cho cán bộ, giảng viên
    Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về quản lý giáo dục và phương pháp giảng dạy hiện đại nhằm nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng quản lý. Mục tiêu tăng điểm đánh giá bồi dưỡng đội ngũ giảng viên lên trên 4,0 trong vòng 1-2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc học viện phối hợp với các cơ quan đào tạo chuyên ngành.

  2. Cải tiến công tác tuyển sinh và phát triển chương trình đào tạo
    Rà soát, cập nhật tiêu chí tuyển sinh phù hợp với yêu cầu thực tiễn, tăng cường công tác truyền thông để thu hút nguồn tuyển chất lượng. Đồng thời, thường xuyên đánh giá và điều chỉnh chương trình đào tạo theo phản hồi của sinh viên và cơ sở sử dụng. Mục tiêu nâng cao chất lượng đầu vào và chuẩn đầu ra trong 3 năm tới.

  3. Tăng cường quản lý và đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị đào tạo
    Xây dựng kế hoạch đầu tư, bảo trì cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại phục vụ giảng dạy và học tập. Đào tạo đội ngũ quản lý cơ sở vật chất chuyên nghiệp, nâng điểm đánh giá bồi dưỡng đội ngũ quản lý lên trên 4,0 trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý cơ sở vật chất phối hợp Ban Giám đốc.

  4. Đẩy mạnh công tác tư vấn, hỗ trợ tăng ni sinh sau tốt nghiệp
    Thiết lập hệ thống tư vấn nghề nghiệp, hỗ trợ chuyên môn và kết nối với các cơ sở Phật giáo để tăng cường cơ hội việc làm và phát triển nghề nghiệp cho sinh viên. Mục tiêu nâng cao tỷ lệ sinh viên có việc làm phù hợp sau tốt nghiệp lên trên 80% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý đào tạo và Phòng Công tác sinh viên.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục Phật giáo
    Giúp hiểu rõ các mô hình quản lý đào tạo hiện đại, áp dụng vào thực tiễn quản lý tại các học viện, trường Phật học nhằm nâng cao hiệu quả công tác đào tạo.

  2. Giảng viên và đội ngũ đào tạo
    Cung cấp kiến thức về phương pháp giảng dạy đổi mới, quản lý quá trình đào tạo và đánh giá kết quả học tập, từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập.

  3. Sinh viên, tăng ni sinh ngành Phật học
    Giúp nhận thức rõ hơn về quy trình đào tạo, quyền lợi và trách nhiệm trong học tập, cũng như các cơ hội phát triển nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp.

  4. Nhà nghiên cứu và chuyên gia quản lý giáo dục
    Là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu về quản lý giáo dục đại học nói chung và quản lý đào tạo đặc thù trong lĩnh vực Phật học nói riêng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý hoạt động đào tạo cử nhân Phật học có điểm gì đặc thù?
    Đặc thù nằm ở nội dung đào tạo mang tính kinh điển, hàn lâm và kỹ năng hành đạo đặc thù, đòi hỏi phương pháp quản lý và giảng dạy phù hợp với truyền thống Phật giáo và đổi mới giáo dục hiện đại.

  2. Mô hình CIPO giúp gì cho quản lý đào tạo?
    Mô hình CIPO giúp hệ thống hóa các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo từ đầu vào, quá trình, đầu ra đến bối cảnh, từ đó xây dựng kế hoạch quản lý toàn diện và hiệu quả.

  3. Chu trình PDCA được áp dụng như thế nào trong quản lý đào tạo?
    PDCA giúp tổ chức quản lý theo vòng lặp cải tiến liên tục: lập kế hoạch, thực hiện, kiểm tra và điều chỉnh, đảm bảo các hoạt động đào tạo được thực hiện hiệu quả và phù hợp với mục tiêu đề ra.

  4. Những hạn chế chính trong quản lý đào tạo tại học viện là gì?
    Hạn chế gồm bồi dưỡng đội ngũ giảng viên và quản lý cơ sở vật chất chưa đầy đủ, phương pháp giảng dạy chưa đổi mới toàn diện, và công tác tư vấn hỗ trợ sau tốt nghiệp còn yếu.

  5. Làm thế nào để nâng cao chất lượng đào tạo cử nhân Phật học?
    Cần đồng bộ các giải pháp: nâng cao năng lực quản lý, cải tiến chương trình đào tạo, đầu tư cơ sở vật chất, đổi mới phương pháp giảng dạy và tăng cường hỗ trợ sinh viên sau tốt nghiệp.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đào tạo cử nhân Phật học theo mô hình CIPO và PDCA, phù hợp với đặc thù đào tạo Phật học tại Học viện Phật giáo Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh.
  • Thực trạng quản lý đào tạo được đánh giá ở mức khá, với điểm mạnh về công tác tuyển sinh và tổ chức giảng dạy, nhưng còn tồn tại hạn chế về bồi dưỡng đội ngũ và quản lý cơ sở vật chất.
  • Các biện pháp đề xuất tập trung vào nâng cao năng lực quản lý, cải tiến chương trình đào tạo, đầu tư cơ sở vật chất và tăng cường hỗ trợ sinh viên sau tốt nghiệp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn trong việc hoàn thiện hệ thống quản lý đào tạo Phật học, góp phần phát triển giáo dục Phật giáo phù hợp với xu thế đổi mới và hội nhập.
  • Đề xuất các bước tiếp theo gồm triển khai các giải pháp quản lý, đánh giá hiệu quả định kỳ và mở rộng nghiên cứu sang các cơ sở đào tạo Phật học khác trong cả nước.

Call-to-action: Các nhà quản lý giáo dục, giảng viên và chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục Phật học nên áp dụng và phát triển các mô hình quản lý hiện đại để nâng cao chất lượng đào tạo, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đổi mới nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của giáo dục Phật giáo trong thời đại mới.