Quản Lý Chi Thường Xuyên Ngân Sách Nhà Nước Cấp Tỉnh Của Sở Tài Chính Tỉnh Hà Nam

Ngân sách nhà nước (NSNN) là công cụ tài chính quan trọng, phản ánh mối quan hệ kinh tế giữa nhà nước và các chủ thể trong nền kinh tế. NSNN đảm bảo thực hiện các chức năng của nhà nước thông qua hoạt động thu, chi. Theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015, NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước trong dự toán, được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và thực hiện trong một năm tài chính. Khái niệm này thể hiện bản chất và vai trò của NSNN trong việc thực hiện các chính sách tài khóa, quản lý kinh tế và ổn định xã hội.

Chi ngân sách nhà nước (NSNN) phản ánh toàn bộ các khoản chi tiêu của Nhà nước nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ. Theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015, chi NSNN bao gồm các khoản chi nhằm duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước, thực hiện các chương trình phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và an sinh xã hội. Chi NSNN được chia thành hai loại chính: chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên. Chi đầu tư phát triển tập trung vào các dự án xây dựng cơ bản, phát triển hạ tầng, trong khi chi thường xuyên bao gồm các khoản chi để duy trì hoạt động hàng ngày của các cơ quan nhà nước.

Chi thường xuyên ngân sách nhà nước (NSNN) là các khoản chi cần thiết nhằm duy trì hoạt động của các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội và cung cấp các dịch vụ công cộng như giáo dục, y tế, quốc phòng và an ninh. Theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015, chi thường xuyên là các khoản chi để bảo đảm hoạt động của các cơ quan, đơn vị, tổ chức; thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của Nhà nước.

Công tác lập dự toán vẫn chưa sát với thực tế, dẫn đến tình trạng dự toán cao hơn nhu cầu thực tế hoặc phân bổ chưa hợp lý. Bảng số liệu cho thấy một số khoản chi có sự chênh lệch lớn giữa dự toán và thực chi, khiến công tác cân đối ngân sách gặp nhiều khó khăn. Ví dụ, chi sự nghiệp giáo dục năm 2023 được dự toán 2.615,7 tỷ đồng nhưng thực chi thấp hơn mức dự toán do một số khoản chưa được sử dụng hiệu quả.

Trong khâu chấp hành ngân sách, vẫn còn tình trạng chi sai chế độ, vượt định mức, gây áp lực lên nguồn ngân sách địa phương. Công tác thanh tra, kiểm tra mặc dù đã được thực hiện nhưng chưa đủ mạnh để ngăn chặn các sai phạm, một số khoản chi không hợp lệ vẫn chưa được xử lý triệt để.

Một nguyên nhân quan trọng khác là năng lực quản lý ngân sách của một số cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu, trong khi cơ chế kiểm soát nội bộ còn lỏng lẻo. Hệ thống công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách đã được ứng dụng nhưng chưa đồng bộ, gây khó khăn trong việc theo dõi, giám sát và phân bổ ngân sách kịp thời. Cuối cùng, sự phối hợp giữa các đơn vị sử dụng ngân sách chưa chặt chẽ, dẫn đến tình trạng thiếu minh bạch trong việc phân bổ và sử dụng nguồn lực tài chính.

Cần có chương trình đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ thường xuyên cho đội ngũ cán bộ quản lý ngân sách để nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng nghiệp vụ. Các khóa đào tạo cần tập trung vào các nội dung như lập dự toán, quản lý chi tiêu, kiểm soát rủi ro và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tài chính. Ngoài ra, cần có chính sách thu hút và giữ chân những cán bộ có năng lực, kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính.

Cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tài chính, từ khâu lập dự toán, phân bổ, chấp hành đến quyết toán ngân sách. Xây dựng hệ thống phần mềm quản lý ngân sách đồng bộ, tích hợp dữ liệu từ các đơn vị sử dụng ngân sách. Hệ thống này giúp theo dõi, giám sát và phân bổ ngân sách kịp thời, chính xác, đồng thời giảm thiểu các sai sót trong quá trình quản lý.

Cần cải tiến quy trình lập dự toán chi ngân sách theo hướng sát với thực tế, dựa trên các căn cứ khoa học và dữ liệu tin cậy. Các đơn vị sử dụng ngân sách cần lập dự toán chi tiết, cụ thể, phù hợp với nhiệm vụ được giao. Trong quá trình chấp hành dự toán, cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về chi tiêu, kiểm soát chặt chẽ các khoản chi để đảm bảo sử dụng ngân sách đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả.

Cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất đối với các đơn vị sử dụng ngân sách. Thanh tra định kỳ giúp đánh giá tổng quan tình hình quản lý chi ngân sách của các đơn vị, trong khi thanh tra đột xuất giúp phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm có thể xảy ra.

Hoạt động thanh tra, kiểm tra cần tập trung vào các lĩnh vực có nguy cơ sai phạm cao như chi đầu tư xây dựng cơ bản, chi mua sắm tài sản công, chi hoạt động thường xuyên. Các lĩnh vực này thường có quy trình phức tạp, dễ bị lợi dụng để tham nhũng, lãng phí.

Các sai phạm phát hiện trong quá trình thanh tra, kiểm tra cần được xử lý nghiêm minh, kịp thời để răn đe và phòng ngừa. Các hình thức xử lý có thể bao gồm kỷ luật hành chính, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của sai phạm.

Cần có chương trình đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn thường xuyên cho đội ngũ cán bộ quản lý ngân sách. Các khóa học cần tập trung vào việc lập dự toán, quản lý chi tiêu, kiểm soát rủi ro và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tài chính. Chính sách thu hút và giữ chân những cán bộ có năng lực, kinh nghiệm cũng rất quan trọng.

Cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tài chính, từ khâu lập dự toán, phân bổ, chấp hành đến quyết toán ngân sách. Xây dựng một hệ thống phần mềm quản lý ngân sách đồng bộ, tích hợp dữ liệu từ các đơn vị sử dụng ngân sách để theo dõi, giám sát và phân bổ ngân sách kịp thời và chính xác.

Cần xây dựng một cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính công. Điều này bao gồm việc thiết lập các quy trình phối hợp rõ ràng, phân công trách nhiệm cụ thể và tạo ra một môi trường làm việc hợp tác và tin tưởng.

Việc liên tục cải thiện quy trình quản lý là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả của quản lý chi ngân sách. Cần thường xuyên rà soát và điều chỉnh các quy trình hiện tại để phù hợp với tình hình thực tế và yêu cầu mới. Điều này có thể bao gồm việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính, tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa quản lý chi ngân sách. Cần tiếp tục đầu tư vào các hệ thống công nghệ thông tin hiện đại để hỗ trợ các hoạt động quản lý. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu để đưa ra các quyết định dựa trên bằng chứng, tự động hóa các quy trình và tăng cường khả năng giám sát.

Đầu tư vào nguồn nhân lực là rất quan trọng để đảm bảo có đủ cán bộ có năng lực và kinh nghiệm để quản lý chi ngân sách một cách hiệu quả. Cần tiếp tục cung cấp các chương trình đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ cán bộ và tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích sự học hỏi và phát triển.