Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Cho Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản Tại Huyện Võ Nhai, Tỉnh Thái Nguyên

Đầu tư XDCB là quá trình sử dụng vốn tiền tệ để xây mới, mở rộng hoặc cải tạo công trình, kết cấu hạ tầng, nhằm phát triển, duy trì và nâng cao chất lượng tài sản cố định của xã hội. Hoạt động này có phạm vi rộng, diễn ra trong nhiều ngành kinh tế và lĩnh vực xã hội. Đầu tư XDCB đòi hỏi nguồn lực lớn, tạo ra sản phẩm có giá trị sử dụng lâu dài và chịu ảnh hưởng của biến động kinh tế, xã hội. Sản phẩm đầu tư XDCB có tính đơn chiếc, mỗi công trình có thiết kế và dự toán riêng. Theo Điều 3 của Luật Đầu tư số 67/2014/QH13 ngày 26/11/2014 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, khái niệm đầu tư được hiểu: “Đầu tư là việc nhà đầu tư bỏ vốn bằng các loại tài sản hữu hình hoặc vô hình để hình thành tài sản tiến hành các hoạt động đầu tư”.

Dự án đầu tư XDCB trải qua nhiều giai đoạn, từ chuẩn bị đầu tư đến thực hiện và kết thúc dự án. Giai đoạn chuẩn bị bao gồm nghiên cứu sự cần thiết, khảo sát thị trường, lập dự án đầu tư. Giai đoạn thực hiện bao gồm xin giao đất, chuẩn bị mặt bằng, tuyển chọn tư vấn, đấu thầu thi công. Giai đoạn kết thúc bao gồm hoàn thành, bàn giao, nghiệm thu, quyết toán vốn đầu tư và đưa vào sử dụng. Các giai đoạn này có mối quan hệ chặt chẽ, bước trước là cơ sở cho bước sau. Theo Nguyễn Thị Bạch Nguyệt (2012) thì “Có thể nghiên cứu dự án đầu tư một cách tương đối độc lập và trên các góc độ khác nhau để hiểu chúng một cách hệ thống hơn, toàn diện hơn. Trên cơ sở quy hoạch đã được phê duyệt, trình tự thực hiện dự án đầu tư bao gồm 8 bước công việc”.

Chi NSNN cho đầu tư XDCB là khoản chi tài chính nhà nước đầu tư cho các công trình hạ tầng, kinh tế, văn hóa, xã hội, nhằm tạo thế cân đối cho nền kinh tế, kích thích tăng trưởng và nâng cao đời sống người dân. Nguồn vốn chi NSNN cho đầu tư XDCB ở địa phương bao gồm vốn hỗ trợ từ Trung ương, vốn địa phương và vốn từ các chương trình, dự án. Theo Điều 4, Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015: “Chi đầu tư XDCB là nhiệm vụ chi của NSNN để thực hiện các chương trình, dự án đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và các chương trình, dự án phục vụ phát triểnKT - XH” (Quốc Hội, 2015).

Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư XDCB còn thấp là một trong những thách thức lớn nhất. Các dự án thường bị chậm tiến độ, vượt dự toán, gây lãng phí nguồn lực. Việc kiểm soát chi phí và chất lượng công trình chưa được thực hiện hiệu quả. Cần có các biện pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, đảm bảo các dự án được triển khai đúng tiến độ và đạt chất lượng.

Đội ngũ cán bộ quản lý tài chính tại địa phương còn thiếu kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn sâu về quản lý dự án đầu tư XDCB. Việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ là cần thiết để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý. Cần có chính sách thu hút và giữ chân cán bộ giỏi, có tâm huyết với công việc.

Tình trạng thất thoát, lãng phí trong quá trình thực hiện dự án vẫn còn xảy ra, gây ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư. Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra để phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm. Đồng thời, cần nâng cao ý thức trách nhiệm của các chủ thể tham gia vào quá trình đầu tư.

Quy trình quản lý chi NSNN cần được rà soát, sửa đổi và bổ sung để đảm bảo tính chặt chẽ, minh bạch và hiệu quả. Cần quy định rõ trách nhiệm của từng chủ thể tham gia vào quá trình quản lý. Đồng thời, cần đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thiểu thời gian và chi phí thực hiện dự án.

Công tác kiểm tra, giám sát cần được tăng cường để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Cần có cơ chế giám sát từ cộng đồng để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Đồng thời, cần công khai thông tin về dự án, nguồn vốn, tiến độ thực hiện để người dân được biết và tham gia giám sát.

Cần có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ quản lý tài chính, quản lý dự án. Cần cập nhật kiến thức mới về quản lý đầu tư, quản lý tài chính công. Đồng thời, cần tạo điều kiện cho cán bộ tham gia các khóa đào tạo, hội thảo để học hỏi kinh nghiệm từ các địa phương khác.

Cần xây dựng hệ thống thông tin quản lý dự án đầu tư đồng bộ, kết nối các sở, ban, ngành liên quan. Hệ thống này sẽ giúp theo dõi tiến độ, quản lý chi phí, kiểm soát chất lượng và đánh giá hiệu quả dự án. Đồng thời, hệ thống cần có chức năng cảnh báo sớm các rủi ro có thể xảy ra.

Cần sử dụng phần mềm quản lý tài chính công để quản lý chi NSNN cho đầu tư XDCB. Phần mềm này sẽ giúp kiểm soát chi phí, đảm bảo tính chính xác của thông tin và tuân thủ các quy định về tài chính. Đồng thời, phần mềm cần có chức năng báo cáo, thống kê để phục vụ công tác quản lý và điều hành.

Cần công khai thông tin về dự án, nguồn vốn, tiến độ thực hiện, kết quả đấu thầu trên cổng thông tin điện tử của huyện. Việc này sẽ giúp người dân dễ dàng tiếp cận thông tin và tham gia giám sát. Đồng thời, cần có cơ chế tiếp nhận và xử lý phản ánh của người dân về các vấn đề liên quan đến dự án.

Nghiên cứu kinh nghiệm của các tỉnh, thành phố phát triển trong quản lý chi NSNN cho đầu tư XDCB. Tìm hiểu về quy trình quản lý, cơ chế kiểm tra, giám sát, ứng dụng công nghệ thông tin và chính sách thu hút, giữ chân cán bộ giỏi. Áp dụng các kinh nghiệm phù hợp với điều kiện thực tế của huyện Võ Nhai.

Tìm hiểu về các mô hình quản lý dự án hiệu quả, như mô hình PPP (đối tác công tư), mô hình EPC (thiết kế - mua sắm - xây dựng). Áp dụng các mô hình này vào các dự án đầu tư XDCB của huyện Võ Nhai để nâng cao hiệu quả và giảm thiểu rủi ro.

Xây dựng mối quan hệ hợp tác với các chuyên gia, tổ chức tư vấn trong lĩnh vực quản lý đầu tư, quản lý tài chính công. Nhờ đó, có thể tiếp cận được các kiến thức, kinh nghiệm mới nhất và được tư vấn về các giải pháp quản lý hiệu quả.

Rà soát, sửa đổi và bổ sung quy trình quản lý chi NSNN cho đầu tư XDCB. Quy định rõ trách nhiệm của từng chủ thể tham gia vào quá trình quản lý. Đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thiểu thời gian và chi phí thực hiện dự án.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Xây dựng cơ chế giám sát từ cộng đồng để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Công khai thông tin về dự án, nguồn vốn, tiến độ thực hiện để người dân được biết và tham gia giám sát.

Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ quản lý tài chính, quản lý dự án. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách về quản lý vốn đầu tư XDCB để nâng cao nhận thức của các chủ thể tham gia.