I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Bệnh động mạch chi dưới (BĐMCD) là tình trạng bệnh lý nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng tưới máu của chi dưới. Tình trạng này có thể dẫn đến thiếu máu mạn tính chi dưới, gây ra nhiều triệu chứng lâm sàng. Theo thống kê, số lượng bệnh nhân mắc BĐMCD đang gia tăng, đặc biệt ở người cao tuổi. Việc điều trị bệnh này bao gồm nhiều phương pháp, từ điều trị nội khoa đến phẫu thuật và can thiệp nội mạch. Tuy nhiên, với những bệnh nhân phức tạp, việc áp dụng phương pháp phẫu thuật đơn thuần hoặc can thiệp nội mạch đơn thuần không mang lại hiệu quả tốt. Do đó, phương pháp phẫu thuật kết hợp can thiệp nội mạch một thì (Hybrid) đang được nghiên cứu và áp dụng tại một số trung tâm y tế tại Việt Nam.
II. TỔNG QUAN VỀ BỆNH ĐỘNG MẠCH CHI DƯỚI
BĐMCD thường biểu hiện qua hai hình thái chính: thiếu máu chi dưới khi gắng sức và thiếu máu chi dưới thường xuyên. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do vữa xơ động mạch, với các yếu tố nguy cơ như tuổi tác, hút thuốc lá, đái tháo đường, và rối loạn lipid máu. Việc không điều trị kịp thời có thể dẫn đến teo cơ, loét và hoại tử chi, làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Hơn nữa, BĐMCD không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tạo ra gánh nặng kinh tế cho gia đình và xã hội.
2.1. Yếu tố nguy cơ
Các yếu tố nguy cơ chính của BĐMCD bao gồm hút thuốc lá, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, và tăng huyết áp. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc BĐMCD từ 2 đến 6 lần. Đái tháo đường cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh này từ 2 đến 4 lần. Các nghiên cứu cho thấy, bệnh nhân có nhiều yếu tố nguy cơ sẽ có khả năng mắc BĐMCD cao hơn, dẫn đến tình trạng thiếu máu chi dưới trầm trọng hơn.
2.2. Dịch tễ học
BĐMCD là một hội chứng phổ biến, với tỷ lệ mắc bệnh tăng theo độ tuổi. Tại Việt Nam, tỷ lệ bệnh nhân BĐMCD đang gia tăng, đặc biệt trong nhóm người cao tuổi. Các nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ bệnh nhân nhập viện vì BĐMCD cũng đang tăng lên theo thời gian, cho thấy sự cần thiết phải có các biện pháp điều trị hiệu quả.
III. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ
Điều trị BĐMCD bao gồm nhiều phương pháp khác nhau, từ điều trị nội khoa đến phẫu thuật và can thiệp nội mạch. Phương pháp điều trị nội khoa bao gồm kiểm soát các yếu tố nguy cơ như huyết áp, lipid máu và đái tháo đường. Phẫu thuật mạch máu và can thiệp nội mạch là những phương pháp điều trị chính cho bệnh nhân có triệu chứng nặng. Phương pháp phẫu thuật kết hợp can thiệp nội mạch một thì (Hybrid) đang được áp dụng để giảm thiểu rủi ro và chi phí cho bệnh nhân, đồng thời nâng cao hiệu quả điều trị.
3.1. Điều trị nội khoa
Điều trị nội khoa bao gồm việc kiểm soát huyết áp, lipid máu và đái tháo đường. Bệnh nhân cần ngừng hút thuốc lá và áp dụng chế độ ăn uống hợp lý. Các loại thuốc chống kết tập tiểu cầu như Aspirin và Clopidogrel cũng được sử dụng để giảm nguy cơ biến chứng tim mạch.
3.2. Phẫu thuật và can thiệp nội mạch
Phẫu thuật và can thiệp nội mạch là những phương pháp điều trị chính cho bệnh nhân BĐMCD. Phương pháp phẫu thuật kết hợp can thiệp nội mạch một thì (Hybrid) cho phép thực hiện cả hai phương pháp trong cùng một lần can thiệp, giúp giảm thiểu rủi ro và chi phí cho bệnh nhân. Kết quả ban đầu cho thấy phương pháp này có hiệu quả cao trong việc điều trị bệnh thiếu máu mạn tính chi dưới.
