Dạy Học Phần Đọc Thêm Tác Phẩm Tự Sự Trong Chương Trình Ngữ Văn Lớp 12

• Tác giả: Trần Thị Hương Mai
• Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Khánh Thành
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Sư phạm Ngữ văn
• Đề tài: Dạy Học Phần Đọc Thêm Các Tác Phẩm Tự Sự Trong Chương Trình Ngữ Văn Lớp 12 Theo Hướng Tự Học
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2012
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Xu hướng đổi mới phương pháp dạy học
• 1.2. Cơ sở lý luận về tự học
• 1.3. Cơ sở lí luận về loại tác phẩm tự sự
• 1.4. Khảo sát phần Đọc thêm môn Ngữ văn
• 1.5. Bảng thống kê phần đọc thêm môn Ngữ văn bậc THPT
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỀ XUẤT PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC PHẦN ĐỌC THÊM CÁC TÁC PHẨM TỰ SỰ
• 2.1. Những tiền đề định hướng cho việc dạy học phần đọc thêm các tác phẩm tự sự
• 2.2. Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh qua việc tự học, tự nghiên cứu
• 2.3. Dạy và học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học, tự nghiên cứu
• 2.4. Dạy đọc-hiểu các văn bản đọc thêm theo đặc trưng loại thể
• 2.5. Nguyên tắc và thao tác hướng dẫn tự học tác phẩm tự sự phần đọc thêm
• 2.6. Vận dụng phương pháp dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
• 3.2. Nội dung thực nghiệm
• 3.3. Tổ chức thực nghiệm
• 3.4. Chọn lớp thực nghiệm
• 3.5. Tiến hành thực nghiệm
• 3.6. Giáo án thực nghiệm
• 3.7. Đánh giá kết quả thực nghiệm
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• Phụ lục 1: Phiếu tham khảo ý kiến giáo viên
• Phụ lục 2: Phiếu thu thập ý kiến học sinh

I. Tổng Quan Phương Pháp Dạy Tự Sự Ngữ Văn 12 Khám Phá Mới

Phương pháp dạy học tự sự trong chương trình Ngữ văn lớp 12 mở ra một hướng tiếp cận mới, giúp học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng kể chuyện và phân tích tác phẩm. Đây là một phương pháp dạy học tích cực, khuyến khích học sinh chủ động khám phá, tìm hiểu và diễn giải các tác phẩm văn học. Phương pháp này không chỉ tập trung vào việc truyền đạt kiến thức một chiều mà còn tạo điều kiện cho học sinh tự do thể hiện quan điểm cá nhân và phát triển năng lực tự sự. Theo đó, học sinh sẽ được khuyến khích tự mình tìm hiểu, phân tích và đánh giá các tác phẩm, từ đó hình thành năng lực tự học và tư duy phản biện.

1.1. Bản Chất Của Phương Pháp Dạy Học Tự Sự

Phương pháp dạy học tự sự tập trung vào việc sử dụng các yếu tố tự sự như cốt truyện, nhân vật, không gian, thời gian để khám phá và phân tích tác phẩm. Học sinh được khuyến khích kể chuyện trong dạy học, tái hiện lại các sự kiện, tình huống trong tác phẩm, từ đó hiểu sâu sắc hơn về ý nghĩa và giá trị của tác phẩm. Phương pháp này cũng chú trọng đến việc phát triển kỹ năng kể chuyện và diễn đạt cho học sinh, giúp các em tự tin hơn trong việc trình bày quan điểm và ý tưởng của mình.

1.2. Vai Trò Của Giáo Viên Trong Dạy Học Tự Sự

Trong phương pháp dạy học tự sự, giáo viên đóng vai trò là người hướng dẫn, gợi mở và tạo điều kiện cho học sinh tự khám phá. Giáo viên không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn khuyến khích học sinh đặt câu hỏi, tranh luận và chia sẻ ý kiến. Giáo viên cũng cần tạo ra một môi trường học tập cởi mở, thân thiện, nơi học sinh cảm thấy thoải mái và tự tin thể hiện bản thân. Giáo viên cần có giáo án ngữ văn 12 tự sự chi tiết để hướng dẫn học sinh.

II. Thách Thức Khi Dạy Tự Sự Ngữ Văn 12 Vượt Qua Rào Cản

Mặc dù phương pháp dạy học tự sự mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc áp dụng nó trong chương trình Ngữ văn lớp 12 cũng gặp phải một số thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hụt về tài liệu tham khảo và giáo án ngữ văn 12 tự sự chi tiết. Nhiều giáo viên cảm thấy khó khăn trong việc tìm kiếm các nguồn tài liệu phù hợp để hỗ trợ cho việc giảng dạy. Bên cạnh đó, việc đánh giá hiệu quả của phương pháp dạy học tự sự cũng là một vấn đề nan giải. Cần có những công cụ và tiêu chí đánh giá phù hợp để đảm bảo rằng phương pháp này thực sự mang lại hiệu quả cao trong việc nâng cao chất lượng dạy và học.

2.1. Thiếu Hụt Tài Liệu Tham Khảo Và Giáo Án Chi Tiết

Hiện nay, số lượng tài liệu tham khảo và giáo án ngữ văn 12 tự sự chi tiết còn hạn chế, gây khó khăn cho giáo viên trong việc chuẩn bị bài giảng. Giáo viên cần có thêm các nguồn tài liệu phong phú và đa dạng để có thể lựa chọn và sử dụng một cách hiệu quả. Các tài liệu này cần cung cấp các gợi ý, hướng dẫn cụ thể về cách áp dụng phương pháp dạy học tự sự vào từng bài học, từng tác phẩm cụ thể.

2.2. Đánh Giá Hiệu Quả Của Phương Pháp Dạy Học Tự Sự

Việc đánh giá hiệu quả của phương pháp dạy học tự sự là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi phải có những công cụ và tiêu chí đánh giá phù hợp. Cần có những phương pháp đánh giá đa dạng, không chỉ tập trung vào việc kiểm tra kiến thức mà còn đánh giá cả kỹ năng kể chuyện, phân tích tác phẩm và tư duy phản biện của học sinh. Việc đánh giá cần được thực hiện một cách khách quan, công bằng và toàn diện.

2.3. Khó khăn trong việc đổi mới phương pháp dạy học ngữ văn

Việc đổi mới phương pháp dạy học ngữ văn nói chung và phương pháp tự sự nói riêng đòi hỏi sự thay đổi trong tư duy và cách tiếp cận của cả giáo viên và học sinh. Giáo viên cần sẵn sàng thay đổi phương pháp giảng dạy truyền thống, chấp nhận những phương pháp mới và sáng tạo hơn. Học sinh cũng cần chủ động hơn trong việc học tập, tích cực tham gia vào các hoạt động trên lớp và tự giác tìm hiểu, khám phá kiến thức.

III. Hướng Dẫn Dạy Tự Sự Ngữ Văn 12 Bí Quyết Thành Công

Để áp dụng thành công phương pháp dạy học tự sự trong chương trình Ngữ văn lớp 12, cần có những hướng dẫn cụ thể và chi tiết. Đầu tiên, cần xác định rõ mục tiêu của bài học và lựa chọn các tác phẩm phù hợp. Sau đó, cần xây dựng một kế hoạch bài giảng chi tiết, bao gồm các hoạt động khởi động, khám phá, luyện tập và vận dụng. Trong quá trình giảng dạy, cần khuyến khích học sinh chủ động tham gia vào các hoạt động, đặt câu hỏi, tranh luận và chia sẻ ý kiến. Cuối cùng, cần đánh giá kết quả học tập của học sinh một cách khách quan, công bằng và toàn diện.

3.1. Xác Định Mục Tiêu Bài Học Và Lựa Chọn Tác Phẩm

Việc xác định rõ mục tiêu bài học là bước quan trọng đầu tiên trong quá trình chuẩn bị bài giảng. Mục tiêu bài học cần cụ thể, rõ ràng và phù hợp với trình độ của học sinh. Sau khi xác định được mục tiêu, cần lựa chọn các tác phẩm phù hợp với mục tiêu đó. Các tác phẩm được lựa chọn cần có giá trị văn học cao, nội dung phong phú và đa dạng, có khả năng khơi gợi sự hứng thú và tò mò của học sinh.

3.2. Xây Dựng Kế Hoạch Bài Giảng Chi Tiết

Kế hoạch bài giảng cần được xây dựng một cách chi tiết, bao gồm các hoạt động khởi động, khám phá, luyện tập và vận dụng. Các hoạt động cần được thiết kế một cách khoa học, logic và phù hợp với thời gian cho phép. Trong kế hoạch bài giảng, cần xác định rõ vai trò của giáo viên và học sinh trong từng hoạt động. Cần có sự phân công công việc rõ ràng để đảm bảo rằng tất cả học sinh đều có cơ hội tham gia vào các hoạt động.

3.3. Khuyến Khích Học Sinh Chủ Động Tham Gia

Trong quá trình giảng dạy, cần khuyến khích học sinh chủ động tham gia vào các hoạt động, đặt câu hỏi, tranh luận và chia sẻ ý kiến. Giáo viên cần tạo ra một môi trường học tập cởi mở, thân thiện, nơi học sinh cảm thấy thoải mái và tự tin thể hiện bản thân. Giáo viên cần lắng nghe ý kiến của học sinh, tôn trọng sự khác biệt và khuyến khích sự sáng tạo.

IV. Ứng Dụng Phương Pháp Tự Sự Phân Tích Tác Phẩm Lớp 12

Phương pháp dạy học tự sự có thể được ứng dụng để phân tích nhiều tác phẩm trong chương trình Ngữ văn lớp 12. Ví dụ, khi phân tích tác phẩm "Vợ chồng A Phủ" của Tô Hoài, học sinh có thể sử dụng phương pháp tự sự để tái hiện lại cuộc đời khổ cực của Mị và A Phủ, từ đó hiểu sâu sắc hơn về số phận của người nông dân nghèo khổ dưới chế độ phong kiến. Tương tự, khi phân tích tác phẩm "Rừng xà nu" của Nguyễn Trung Thành, học sinh có thể sử dụng phương pháp tự sự để kể lại câu chuyện về cuộc chiến đấu anh dũng của dân làng Xô Man, từ đó cảm nhận được tinh thần yêu nước và ý chí kiên cường của người dân Việt Nam.

4.1. Phân Tích Vợ Chồng A Phủ Bằng Phương Pháp Tự Sự

Khi phân tích "Vợ chồng A Phủ", học sinh có thể tập trung vào việc tái hiện lại các sự kiện chính trong cuộc đời của Mị và A Phủ, từ đó hiểu rõ hơn về nguyên nhân dẫn đến số phận bi thảm của họ. Học sinh cũng có thể phân tích các chi tiết miêu tả cuộc sống khổ cực của người nông dân nghèo khổ, từ đó cảm nhận được sự bất công và tàn bạo của chế độ phong kiến. Phân tích tác phẩm tự sự lớp 12 cần đi sâu vào chi tiết.

4.2. Phân Tích Rừng Xà Nu Bằng Phương Pháp Tự Sự

Khi phân tích "Rừng xà nu", học sinh có thể tập trung vào việc kể lại câu chuyện về cuộc chiến đấu của dân làng Xô Man, từ đó cảm nhận được tinh thần yêu nước và ý chí kiên cường của người dân Việt Nam. Học sinh cũng có thể phân tích các chi tiết miêu tả vẻ đẹp hùng vĩ của rừng xà nu, từ đó hiểu rõ hơn về mối quan hệ gắn bó giữa con người và thiên nhiên.

V. Đánh Giá Hiệu Quả Dạy Tự Sự Kết Quả Nghiên Cứu Thực Tế

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng phương pháp dạy học tự sự mang lại nhiều lợi ích cho học sinh. Học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng kể chuyện, phân tích tác phẩm và tư duy phản biện. Bên cạnh đó, phương pháp này còn giúp học sinh trở nên chủ động hơn trong việc học tập, tự tin hơn trong việc trình bày quan điểm cá nhân và có hứng thú hơn với môn Ngữ văn. Tuy nhiên, cần có những nghiên cứu sâu hơn để đánh giá một cách toàn diện và khách quan về hiệu quả của phương pháp dạy học tự sự.

5.1. Nâng Cao Kỹ Năng Kể Chuyện Và Phân Tích Tác Phẩm

Phương pháp dạy học tự sự giúp học sinh phát triển kỹ năng kể chuyện và phân tích tác phẩm một cách hiệu quả. Học sinh được khuyến khích tái hiện lại các sự kiện, tình huống trong tác phẩm, từ đó hiểu sâu sắc hơn về ý nghĩa và giá trị của tác phẩm. Học sinh cũng được rèn luyện kỹ năng diễn đạt và tư duy phản biện.

5.2. Tăng Cường Tính Chủ Động Và Hứng Thú Học Tập

Phương pháp dạy học tự sự giúp học sinh trở nên chủ động hơn trong việc học tập, tự tin hơn trong việc trình bày quan điểm cá nhân và có hứng thú hơn với môn Ngữ văn. Học sinh được khuyến khích tự khám phá, tìm hiểu và diễn giải các tác phẩm, từ đó hình thành năng lực tự học và tư duy sáng tạo.

VI. Tương Lai Dạy Tự Sự Ngữ Văn 12 Phát Triển Bền Vững

Phương pháp dạy học tự sự có tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Để phát triển bền vững phương pháp này, cần có sự quan tâm và đầu tư từ các cấp quản lý giáo dục, sự nỗ lực và sáng tạo của giáo viên, sự chủ động và tích cực của học sinh. Bên cạnh đó, cần có những nghiên cứu sâu hơn để hoàn thiện phương pháp này, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của giáo dục hiện đại. Đổi mới phương pháp dạy học ngữ văn là một quá trình liên tục.

6.1. Đầu Tư Và Hỗ Trợ Từ Các Cấp Quản Lý Giáo Dục

Các cấp quản lý giáo dục cần quan tâm và đầu tư hơn nữa cho việc phát triển phương pháp dạy học tự sự. Cần có những chính sách hỗ trợ giáo viên trong việc bồi dưỡng chuyên môn, cung cấp tài liệu tham khảo và tạo điều kiện để giáo viên trao đổi kinh nghiệm.

6.2. Nỗ Lực Và Sáng Tạo Của Giáo Viên

Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc áp dụng thành công phương pháp dạy học tự sự. Giáo viên cần không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức, sáng tạo trong việc thiết kế bài giảng và linh hoạt trong việc điều chỉnh phương pháp dạy học cho phù hợp với từng đối tượng học sinh.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, kỹ năng tự học được xem là một trong những năng lực cốt lõi mà học sinh cần phát triển để thích ứng với sự phát triển nhanh chóng của xã hội và công nghệ. Theo ước tính, hơn 60% học sinh lớp 12 tại một số trường THPT ở Hải Phòng cho biết phần Đọc thêm trong môn Ngữ văn không được kiểm tra chính thức nên thường bỏ qua, dẫn đến việc không tự học phần này. Điều này đặt ra vấn đề về hiệu quả dạy học phần Đọc thêm các tác phẩm tự sự trong chương trình Ngữ văn lớp 12, đặc biệt khi phần này chiếm tỷ lệ khoảng 36% số bài học trong chương trình.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đề xuất phương pháp dạy học phần Đọc thêm các tác phẩm tự sự theo hướng tự học có hướng dẫn, góp phần nâng cao năng lực tự học, tự nghiên cứu cho học sinh THPT, đồng thời cải thiện chất lượng dạy học môn Ngữ văn. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các trích đoạn tác phẩm như Mùa lá rụng trong vườn của Ma Văn Kháng và Một người Hà Nội của Nguyễn Khải, khảo sát tại hai trường THPT Mạc Đĩnh Chi và Hải An, Hải Phòng trong năm học 2011-2012.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong học tập, đồng thời đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực tự học, phù hợp với các quy định của Luật Giáo dục 2005 và các nghị quyết về đổi mới giáo dục đào tạo tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết về phương pháp dạy học tích cực và lý thuyết về năng lực tự học.

1. Phương pháp dạy học tích cực: Theo đó, dạy học không chỉ là truyền đạt kiến thức mà còn là tổ chức các hoạt động học tập nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Đặc trưng của phương pháp này bao gồm việc tổ chức hoạt động học tập cá thể và hợp tác, rèn luyện phương pháp tự học, kết hợp đánh giá của giáo viên với tự đánh giá của học sinh.

2. Năng lực tự học: Được hiểu là khả năng tự mình tìm tòi, nhận thức và vận dụng kiến thức vào các tình huống mới. Năng lực này bao gồm các kỹ năng nhận biết và phát hiện vấn đề, giải quyết vấn đề, xác định kết luận đúng, vận dụng kiến thức và tự đánh giá kết quả học tập.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: tự học có hướng dẫn, tác phẩm tự sự, phần Đọc thêm trong chương trình Ngữ văn THPT, năng lực tự học, phương pháp dạy học tích cực.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng các phương pháp sau:

• Phương pháp điều tra khảo sát: Thu thập ý kiến của 550 học sinh và giáo viên tại hai trường THPT Mạc Đĩnh Chi và Hải An về thực trạng dạy học phần Đọc thêm và hoạt động tự học của học sinh.

• Phương pháp so sánh: So sánh các cách thức dạy học phần Đọc thêm hiện tại với phương pháp đề xuất nhằm đánh giá hiệu quả.

• Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Thực hiện thử nghiệm phương pháp dạy học phần Đọc thêm theo hướng tự học có hướng dẫn trên các lớp 12, sử dụng giáo án thiết kế riêng cho các trích đoạn tác phẩm Mùa lá rụng trong vườn và Một người Hà Nội. Cỡ mẫu thực nghiệm gồm các lớp học với tổng số học sinh khoảng 100-150 em, được chọn mẫu ngẫu nhiên theo phương pháp thuận tiện.

• Phân tích dữ liệu: Sử dụng thống kê mô tả để phân tích kết quả khảo sát, so sánh tỷ lệ phần trăm học sinh có thái độ tích cực và kết quả học tập trước và sau thực nghiệm.

Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm học 2011-2012, bao gồm giai đoạn khảo sát thực trạng, thiết kế phương pháp, thực nghiệm và đánh giá kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng dạy học phần Đọc thêm còn hạn chế: Khoảng 60% học sinh cho biết không tự học phần Đọc thêm do không được kiểm tra chính thức. Giáo viên thường dành thời gian rất ít (3-5 phút) cho phần này trên lớp, dẫn đến việc học sinh thiếu động lực và phương pháp tự học hiệu quả.

2. Tỷ lệ bài đọc thêm chiếm khoảng 36% trong chương trình Ngữ văn lớp 12: Điều này cho thấy phần Đọc thêm có vai trò quan trọng trong việc mở rộng kiến thức văn học và rèn luyện kỹ năng tự học, tuy nhiên chưa được khai thác đúng mức.

3. Phương pháp dạy học tích cực và tự học có hướng dẫn giúp nâng cao năng lực tự học: Thực nghiệm sư phạm cho thấy sau khi áp dụng phương pháp mới, tỷ lệ học sinh chủ động tham gia thảo luận, trả lời câu hỏi và tự nghiên cứu tăng lên khoảng 45%, đồng thời điểm số trung bình các bài kiểm tra phần Đọc thêm tăng 15% so với trước thực nghiệm.

4. Học sinh cần được hướng dẫn cụ thể về kỹ năng tự học và cách tiếp cận tác phẩm tự sự: Việc phân loại câu hỏi từ dễ đến khó, hướng dẫn cách thu thập, chọn lọc tư liệu giúp học sinh phát triển năng lực nhận biết, giải quyết vấn đề và vận dụng kiến thức hiệu quả hơn.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của thực trạng dạy học phần Đọc thêm còn hạn chế xuất phát từ việc chương trình chưa quy định kiểm tra đánh giá phần này, thời lượng trên lớp ít, và giáo viên chưa có nhiều tài liệu hướng dẫn cụ thể. So với các nghiên cứu trước đây về tự học trong môn Ngữ văn, kết quả thực nghiệm khẳng định rằng việc tổ chức dạy học theo hướng tự học có hướng dẫn không chỉ phù hợp với đặc điểm nhận thức của học sinh THPT mà còn góp phần nâng cao hiệu quả học tập.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ học sinh tự học phần Đọc thêm trước và sau thực nghiệm, cùng bảng so sánh điểm số trung bình các bài kiểm tra phần Đọc thêm. Kết quả này đồng thuận với quan điểm của các nhà giáo dục về vai trò then chốt của tự học trong giáo dục hiện đại và phù hợp với các quy định của Luật Giáo dục 2005 về phát huy tính tích cực, tự giác của người học.

Việc phát triển năng lực tự học qua phần Đọc thêm còn giúp học sinh hình thành kỹ năng nghiên cứu, tư duy phản biện và khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học tích cực và phát triển năng lực toàn diện cho học sinh.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường thời lượng và tổ chức dạy học phần Đọc thêm theo hướng tự học có hướng dẫn: Giáo viên cần dành ít nhất 1 tiết học cho phần Đọc thêm, kết hợp hướng dẫn kỹ năng tự học, phân loại câu hỏi từ dễ đến khó, giúp học sinh chủ động tiếp cận tác phẩm.

2. Xây dựng tài liệu hướng dẫn tự học cụ thể cho từng tác phẩm tự sự: Bao gồm các câu hỏi gợi mở, phương pháp thu thập và xử lý tư liệu, kỹ năng phân tích nhân vật và cốt truyện, giúp học sinh phát triển năng lực nhận biết và giải quyết vấn đề.

3. Đưa phần Đọc thêm vào hệ thống kiểm tra, đánh giá chính thức: Tạo động lực cho học sinh tự học và nghiên cứu sâu hơn, đồng thời giúp giáo viên theo dõi, điều chỉnh phương pháp dạy học phù hợp.

4. Tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho giáo viên về phương pháp dạy học tích cực và hướng dẫn tự học: Đảm bảo giáo viên có đủ kỹ năng và kiến thức để hướng dẫn học sinh tự học hiệu quả, đồng thời sử dụng công nghệ thông tin hỗ trợ quá trình dạy học.

Các giải pháp trên nên được triển khai trong vòng 1-2 năm học, với sự phối hợp của Sở Giáo dục và Đào tạo, các trường THPT và đội ngũ giáo viên Ngữ văn.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên Ngữ văn THPT: Nắm bắt phương pháp dạy học tích cực, kỹ năng hướng dẫn tự học phần Đọc thêm, từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy và phát triển năng lực tự học cho học sinh.

2. Nhà quản lý giáo dục: Có cơ sở để điều chỉnh chương trình, phân bổ thời lượng hợp lý cho phần Đọc thêm và xây dựng chính sách kiểm tra đánh giá phù hợp.

3. Sinh viên sư phạm Ngữ văn: Học tập và nghiên cứu về phương pháp dạy học tích cực, năng lực tự học và cách tổ chức dạy học phần Đọc thêm trong chương trình phổ thông.

4. Các nhà nghiên cứu giáo dục và phát triển chương trình học: Tham khảo kết quả thực nghiệm và đề xuất phương pháp nhằm cải tiến chương trình Ngữ văn, đặc biệt là phần Đọc thêm các tác phẩm tự sự.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao phần Đọc thêm trong môn Ngữ văn lại quan trọng?
   Phần Đọc thêm giúp học sinh mở rộng kiến thức văn học, hiểu sâu hơn về các giai đoạn, khuynh hướng văn học và phát triển kỹ năng tự học, nghiên cứu độc lập.

2. Phương pháp tự học có hướng dẫn là gì?
   Là hình thức tự học có sự hỗ trợ, định hướng của giáo viên thông qua tài liệu, câu hỏi và các hoạt động học tập nhằm giúp học sinh chủ động tiếp cận và chiếm lĩnh kiến thức.

3. Làm thế nào để giáo viên hướng dẫn học sinh tự học hiệu quả?
   Giáo viên cần thiết kế câu hỏi từ dễ đến khó, cung cấp tài liệu tham khảo phù hợp, tổ chức thảo luận nhóm và kiểm tra đánh giá thường xuyên để khích lệ học sinh.

4. Phần Đọc thêm có nên được đưa vào kiểm tra đánh giá không?
   Có, việc này tạo động lực cho học sinh tự học và giúp giáo viên đánh giá chính xác năng lực của học sinh về phần kiến thức mở rộng.

5. Năng lực tự học gồm những kỹ năng nào?
   Bao gồm kỹ năng nhận biết và phát hiện vấn đề, giải quyết vấn đề, xác định kết luận đúng, vận dụng kiến thức và tự đánh giá kết quả học tập.

Kết luận

• Phần Đọc thêm các tác phẩm tự sự chiếm tỷ lệ đáng kể trong chương trình Ngữ văn lớp 12 nhưng hiện nay chưa được dạy và học hiệu quả do thiếu thời lượng và phương pháp phù hợp.
• Phương pháp dạy học theo hướng tự học có hướng dẫn giúp phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh, nâng cao năng lực tự học và kết quả học tập.
• Thực nghiệm sư phạm cho thấy sự cải thiện rõ rệt về thái độ học tập và điểm số của học sinh sau khi áp dụng phương pháp mới.
• Đề xuất tăng cường thời lượng, xây dựng tài liệu hướng dẫn, đưa phần Đọc thêm vào kiểm tra đánh giá và tập huấn giáo viên là các giải pháp thiết thực.
• Nghiên cứu mở ra hướng phát triển bền vững cho việc đổi mới phương pháp dạy học Ngữ văn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông.

Để tiếp tục phát huy hiệu quả, các trường THPT và giáo viên Ngữ văn nên áp dụng phương pháp dạy học tự học có hướng dẫn trong giảng dạy phần Đọc thêm, đồng thời phối hợp với các cơ quan quản lý giáo dục để hoàn thiện chương trình và tài liệu hỗ trợ. Hành động ngay hôm nay để nâng cao năng lực tự học cho thế hệ học sinh tương lai!