I. Cơ sở lý luận của việc phát triển thẩm mỹ cho trẻ thông qua hoạt động làm quen với môi trường xung quanh
Việc phát triển thẩm mỹ cho trẻ em 4-5 tuổi thông qua hoạt động làm quen với môi trường xung quanh là một vấn đề quan trọng trong giáo dục mầm non. Theo các nhà giáo dục, môi trường xung quanh không chỉ là nơi trẻ khám phá mà còn là nguồn cảm hứng cho sự phát triển thẩm mỹ. Các nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em có khả năng cảm nhận cái đẹp từ rất sớm. Việc tiếp xúc với thiên nhiên, nghệ thuật và các hoạt động khám phá giúp trẻ hình thành những biểu tượng thẩm mỹ ban đầu. Điều này không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng cảm thụ mà còn kích thích sự sáng tạo và tư duy. Như PGS.TS Nguyễn Ánh Tuyết đã khẳng định, giáo dục thẩm mỹ là nhiệm vụ quan trọng nhất trong giáo dục mẫu giáo. Trẻ em cần được hướng dẫn để nhận biết và cảm nhận cái đẹp từ những điều gần gũi nhất trong cuộc sống hàng ngày.
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Trên thế giới, nhiều nhà giáo dục đã nghiên cứu về vai trò của môi trường trong sự phát triển của trẻ. Ruxo nhấn mạnh rằng tri thức của trẻ được hình thành qua tiếp xúc với đồ vật và hoạt động thực tiễn. Montessori cũng cho rằng việc nhận biết thế giới khách quan là rất quan trọng đối với trẻ trước tuổi đi học. Các nghiên cứu này đã chỉ ra rằng việc tổ chức các hoạt động phát triển thẩm mỹ thông qua khám phá môi trường xung quanh là một phần không thể thiếu trong giáo dục. Ở Việt Nam, từ những năm 50-60 của thế kỷ XX, các nhà giáo dục đã chú trọng đến việc cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh, giúp trẻ mở rộng tầm nhìn và thu thập kiến thức mới.
II. Một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 4 5 tuổi thông qua hoạt động làm quen với môi trường xung quanh
Để phát triển thẩm mỹ cho trẻ em, cần áp dụng một số biện pháp cụ thể. Đầu tiên, xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh phù hợp với nội dung phát triển thẩm mỹ. Thứ hai, thường xuyên đổi mới hình thức tổ chức hoạt động để tạo sự hứng thú cho trẻ. Việc sử dụng tài liệu trực quan cũng rất quan trọng, giúp trẻ tiếp cận và cảm nhận cái đẹp một cách hiệu quả. Tham quan, trải nghiệm thực tế là một biện pháp hữu hiệu để khơi gợi thị hiếu thẩm mỹ cho trẻ. Cuối cùng, khuyến khích trẻ tham gia vào việc xây dựng môi trường xung quanh xanh - sạch - đẹp sẽ giúp trẻ hình thành ý thức bảo vệ môi trường và phát triển tình yêu thiên nhiên.
2.1. Biện pháp 1 Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động
Kế hoạch tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh cần được thiết kế một cách khoa học và hợp lý. Nội dung hoạt động phải phù hợp với độ tuổi và khả năng nhận thức của trẻ. Các hoạt động nên được lồng ghép với các chủ đề về động vật, thực vật, giúp trẻ có cơ hội khám phá và tìm hiểu về thế giới xung quanh. Việc này không chỉ giúp trẻ phát triển thẩm mỹ mà còn nâng cao khả năng tư duy và nhận thức của trẻ.
III. Thực nghiệm sư phạm
Thực nghiệm sư phạm là bước quan trọng để kiểm chứng tính hiệu quả của các biện pháp đã đề xuất. Đối tượng thực nghiệm là trẻ 4-5 tuổi tại một số trường mầm non. Các tiêu chí đánh giá sẽ được xây dựng dựa trên khả năng nhận thức và cảm thụ thẩm mỹ của trẻ trước và sau khi tham gia các hoạt động làm quen với môi trường xung quanh. Kết quả thực nghiệm sẽ giúp xác định mức độ phát triển thẩm mỹ của trẻ và điều chỉnh các biện pháp giáo dục cho phù hợp.
3.1. Mục đích thực nghiệm
Mục đích của thực nghiệm là đánh giá hiệu quả của các biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động làm quen với môi trường xung quanh. Thực nghiệm sẽ giúp xác định những thay đổi trong khả năng cảm thụ thẩm mỹ của trẻ, từ đó đưa ra những điều chỉnh cần thiết trong quá trình giáo dục. Kết quả thực nghiệm sẽ là cơ sở để khẳng định tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp đã đề xuất.
