Luận án tiến sĩ về giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non

• Tác giả: Nguyễn Thị Mỹ Dung
• Người hướng dẫn: PGS. Hoàng Thị Phương
• Trường học: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
• Chuyên ngành: Giáo dục mầm non
• Đề tài: Giáo Dục Kỹ Năng Phòng Tránh Tai Nạn, Thương Tích Cho Trẻ 4-5 Tuổi Ở Trường Mầm Non
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.2. Mục đích nghiên cứu
• 0.3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
• 0.4. Giả thuyết khoa học
• 0.5. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.6. Phạm vi nghiên cứu
• 0.7. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
• 0.8. Các phương pháp nghiên cứu
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA GIÁO DỤC KỸ NĂNG PHÒNG TRÁNH TAI NẠN, THƯƠNG TÍCH CHO TRẺ 4-5 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
• 1.2. Nghiên cứu tai nạn, thương tích ở trẻ em
• 1.3. Nghiên cứu kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích của trẻ em
• 1.4. Nghiên cứu giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ em
• 1.5. Phòng tránh tai nạn, thương tích ở trẻ em
• 1.6. Khái niệm và phân loại tai nạn, thương tích ở trẻ em
• 1.7. Khái niệm và các cấp độ phòng tránh tai nạn, thương tích ở trẻ em
• 1.8. Kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích của trẻ 4-5 tuổi
• 1.8.1. Khái niệm “Kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích” của trẻ 4-5 tuổi
• 1.8.2. Các kỹ năng thành phần của kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích ở trẻ 4-5 tuổi
• 1.8.3. Sự hình thành kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích của trẻ 4-5 tuổi
• 1.8.4. Đặc điểm kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích của trẻ 4-5 tuổi
• 1.9. Quá trình giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non
• 1.9.1. Khái niệm giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi
• 1.9.2. Các quan điểm tiếp cận giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi
• 1.9.3. Mục tiêu và nguyên tắc giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non
• 1.9.4. Nội dung giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non
• 1.9.5. Phương pháp và hình thức giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non
• 1.9.6. Đánh giá việc giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non
• 1.9.7. Các điều kiện giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non
• 1.9.8. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA GIÁO DỤC KỸ NĂNG PHÒNG TRÁNH TAI NẠN, THƯƠNG TÍCH CHO TRẺ 4-5 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON
• 2.1. Vấn đề giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ 4-5 tuổi trong chương trình giáo dục mầm non
• 2.2. Mục tiêu giáo dục
• 2.3. Nội dung giáo dục
• 2.4. Phương pháp giáo dục
• 2.5. Thực trạng giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non
• 2.5.1. Khái quát về tổ chức khảo sát
• 2.5.2. Kết quả khảo sát
• 2.6. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG PHÒNG TRÁNH TAI NẠN, THƯƠNG TÍCH CHO TRẺ 4-5 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON
• 3.1. Nguyên tắc xây dựng biện pháp giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non
• 3.1.1. Đảm bảo tính mục đích
• 3.1.2. Đảm bảo phù hợp với quá trình hình thành kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích của trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi
• 3.1.3. Đảm bảo phù hợp với đặc điểm của trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi
• 3.1.4. Đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tiễn của trường mầm non
• 3.2. Đề xuất các biện pháp giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non
• 3.2.1. Xây dựng môi trường giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi trải nghiệm kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích an toàn, có hiệu quả
• 3.2.2. Xây dựng các tình huống giả định giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi nhận diện và trải nghiệm cách phòng tránh tai nạn, thương tích an toàn
• 3.2.3. Sử dụng trò chơi luyện tập kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi
• 3.2.4. Lồng ghép giáo dục kỹ năng phòng tránh TNTT trong các hoạt động hằng ngày ở trường mầm non
• 3.2.5. Phối hợp với phụ huynh nhằm tạo cơ hội cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi được rèn luyện kỹ năng phòng tránh tai nạn, thương tích thường xuyên
• 3.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 4.1. Khái quát về quá trình thực nghiệm
• 4.2. Mục đích thực nghiệm
• 4.3. Nội dung thực nghiệm
• 4.4. Đối tượng, thời gian và địa điểm thực nghiệm
• 4.5. Tiến trình thực nghiệm
• 4.6. Phương pháp đánh giá kết quả thực nghiệm
• 4.7. Kết quả thực nghiệm
• 4.7.1. Kết quả thực nghiệm thăm dò
• 4.7.2. Kết quả thực nghiệm chính thức
• 4.8. KẾT LUẬN CHƯƠNG 4
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ

I. Cơ sở lý luận của giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ 4 5 tuổi ở trường mầm non

Chương này tập trung vào việc nghiên cứu các khái niệm và lý thuyết liên quan đến giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn cho trẻ em. Tai nạn và thương tích là những vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến sự an toàn của trẻ em, đặc biệt là ở lứa tuổi mầm non. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tai nạn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho trẻ em. Do đó, việc giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn là cần thiết để giúp trẻ nhận diện và ứng phó với những tình huống nguy hiểm. Các kỹ năng này không chỉ bao gồm việc hiểu biết về nguy cơ mà còn là khả năng thực hành các biện pháp an toàn trong cuộc sống hàng ngày. Giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn cần được lồng ghép vào chương trình giảng dạy ở trường mầm non, nhằm tạo ra môi trường học tập an toàn và hiệu quả cho trẻ. Việc này không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng sống mà còn góp phần nâng cao nhận thức về an toàn cho bản thân và mọi người xung quanh.

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề

Tổng quan nghiên cứu cho thấy rằng giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn là một lĩnh vực đang ngày càng được chú trọng. Nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ em từ 4-5 tuổi có khả năng nhận thức và phản ứng với các tình huống nguy hiểm, tuy nhiên, nhiều trẻ vẫn thiếu kiến thức và kỹ năng cần thiết để tự bảo vệ bản thân. Việc giáo dục kỹ năng này không chỉ cần thiết trong môi trường học đường mà còn cần được hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng. Chương trình giáo dục mầm non hiện tại cần được cải thiện để bao gồm các hoạt động thực hành cụ thể giúp trẻ phát triển kỹ năng phòng tránh tai nạn hiệu quả. Đặc biệt, các nghiên cứu cho thấy sự tham gia của phụ huynh trong quá trình giáo dục kỹ năng an toàn cho trẻ là rất quan trọng.

1.2. Nghiên cứu tai nạn thương tích ở trẻ em

Tai nạn và thương tích ở trẻ em là vấn đề nghiêm trọng không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Theo thống kê, trẻ em thường gặp phải các tai nạn như đuối nước, tai nạn giao thông, bỏng, và ngã. Những tai nạn này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Do đó, việc nghiên cứu nguyên nhân và biện pháp phòng tránh tai nạn cho trẻ em là rất cần thiết. Các yếu tố như sự thiếu hiểu biết về nguy cơ, sự chủ quan của người lớn, và môi trường không an toàn đều góp phần làm tăng nguy cơ tai nạn cho trẻ. Nghiên cứu này sẽ giúp xác định các biện pháp giáo dục hiệu quả nhằm giảm thiểu tai nạn cho trẻ em.

II. Cơ sở thực tiễn của giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ 4 5 tuổi ở trường mầm non

Chương này trình bày thực trạng giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn cho trẻ 4-5 tuổi tại các trường mầm non. Qua khảo sát, nhiều giáo viên đã nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng này, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế trong việc triển khai. Hầu hết các hoạt động giáo dục chỉ tập trung vào việc truyền đạt kiến thức mà chưa chú trọng đến thực hành và trải nghiệm. Việc lồng ghép giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn vào các hoạt động hàng ngày của trẻ là cần thiết để giúp trẻ phát triển kỹ năng sống. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng sự tham gia của phụ huynh trong quá trình giáo dục an toàn cho trẻ là rất quan trọng, giúp trẻ có cơ hội thực hành và củng cố kiến thức đã học.

2.1. Thực trạng giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ 4 5 tuổi

Thực trạng giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn cho trẻ em hiện nay cho thấy nhiều trường mầm non đã bắt đầu chú trọng đến vấn đề này. Tuy nhiên, việc giáo dục vẫn còn mang tính hình thức, chủ yếu tập trung vào lý thuyết mà thiếu đi các hoạt động thực hành. Giáo viên thường gặp khó khăn trong việc xây dựng nội dung và phương pháp giáo dục phù hợp với lứa tuổi. Nhiều trẻ em vẫn chưa có đủ kỹ năng để nhận diện và ứng phó với các tình huống nguy hiểm. Do đó, cần có các biện pháp cụ thể để nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn cho trẻ em.

2.2. Đề xuất các biện pháp giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn

Để nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn cho trẻ 4-5 tuổi, cần thiết phải xây dựng các biện pháp giáo dục cụ thể. Các biện pháp này bao gồm việc tạo ra môi trường học tập an toàn, tổ chức các hoạt động thực hành phong phú, và lồng ghép giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn vào các hoạt động hàng ngày. Đồng thời, cần tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong việc giáo dục kỹ năng an toàn cho trẻ. Các hoạt động như trò chơi, tình huống giả định và thực hành sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp thu và ghi nhớ các kỹ năng cần thiết để tự bảo vệ bản thân.

III. Biện pháp giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ 4 5 tuổi ở trường mầm non

Chương này đề xuất các biện pháp cụ thể nhằm giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn cho trẻ 4-5 tuổi. Đầu tiên, cần xây dựng môi trường học tập an toàn, nơi trẻ có thể tự do khám phá và học hỏi. Thứ hai, các hoạt động giáo dục nên được thiết kế đa dạng và hấp dẫn, khuyến khích trẻ tham gia tích cực. Sử dụng trò chơi và tình huống giả định là một cách hiệu quả để trẻ thực hành kỹ năng phòng tránh tai nạn. Cuối cùng, sự phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh là rất quan trọng để đảm bảo trẻ có thể thực hành kỹ năng đã học ở nhà và trong cuộc sống hàng ngày.

3.1. Xây dựng môi trường giáo dục an toàn

Môi trường giáo dục an toàn là yếu tố quan trọng giúp trẻ em phát triển kỹ năng phòng tránh tai nạn. Các trường mầm non cần thiết lập các quy tắc an toàn rõ ràng và tạo ra không gian học tập an toàn cho trẻ. Việc này bao gồm việc kiểm tra định kỳ các thiết bị, đồ chơi và các khu vực vui chơi để đảm bảo không có nguy cơ gây tai nạn cho trẻ. Đồng thời, giáo viên cần thường xuyên nhắc nhở trẻ về các quy tắc an toàn trong quá trình học tập và vui chơi.

3.2. Tổ chức các hoạt động giáo dục phong phú

Các hoạt động giáo dục phong phú và đa dạng sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp thu các kỹ năng phòng tránh tai nạn. Giáo viên có thể sử dụng trò chơi, tình huống giả định và các hoạt động nhóm để tạo cơ hội cho trẻ thực hành. Việc lồng ghép giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn vào các hoạt động hàng ngày sẽ giúp trẻ nhận thức rõ hơn về nguy cơ và cách ứng phó hiệu quả. Các hoạt động này không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng mà còn tăng cường sự tự tin và khả năng độc lập của trẻ trong việc xử lý các tình huống nguy hiểm.