I. Phát triển từ ngữ tiếng Việt
Luận án tập trung vào phát triển từ ngữ tiếng Việt cho học sinh lớp 5 dân tộc Tày, nhằm nâng cao năng lực ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp. Nghiên cứu này đặt nền tảng trên việc xây dựng hệ thống bài tập phù hợp với đặc điểm tâm lý và văn hóa của học sinh dân tộc Tày. Giáo dục tiếng Việt được coi là công cụ quan trọng để giúp các em tự tin hơn trong học tập và cuộc sống.
1.1. Năng lực ngôn ngữ
Năng lực ngôn ngữ là khả năng sử dụng tiếng Việt một cách chính xác, mạch lạc và sáng tạo. Luận án nhấn mạnh việc phát triển năng lực này thông qua các bài tập từ vựng và kỹ năng giao tiếp. Học sinh lớp 5 dân tộc Tày thường gặp khó khăn trong việc sử dụng từ ngữ tiếng Việt, đặc biệt là các từ liên quan đến thiên nhiên và phẩm chất con người.
1.2. Phương pháp giảng dạy
Phương pháp giảng dạy được đề xuất trong luận án bao gồm việc sử dụng hệ thống bài tập đa dạng, từ bài tập hiểu nghĩa từ đến bài tập phòng ngừa lỗi giao thoa. Các bài tập này được thiết kế để phù hợp với đặc điểm tâm lý và văn hóa của học sinh dân tộc Tày, giúp các em tiếp thu tiếng Việt một cách tự nhiên và hiệu quả.
II. Học sinh lớp 5 dân tộc Tày
Đối tượng nghiên cứu chính của luận án là học sinh lớp 5 dân tộc Tày, một nhóm học sinh có nhu cầu đặc biệt trong việc học tiếng Việt. Các em thường gặp khó khăn trong việc sử dụng từ ngữ tiếng Việt do ảnh hưởng của tiếng mẹ đẻ và môi trường giao tiếp hạn chế. Luận án đưa ra các giải pháp cụ thể để giúp các em vượt qua những rào cản này.
2.1. Đặc điểm học sinh dân tộc Tày
Học sinh dân tộc Tày có đặc điểm tâm lý và văn hóa riêng biệt, ảnh hưởng đến quá trình học tiếng Việt. Các em thường có xu hướng ngại giao tiếp với người lạ và sử dụng tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hàng ngày. Điều này dẫn đến những hạn chế trong việc sử dụng tiếng Việt, đặc biệt là trong các hoạt động đọc, viết và nói.
2.2. Thực trạng sử dụng tiếng Việt
Thực trạng sử dụng tiếng Việt của học sinh lớp 5 dân tộc Tày được khảo sát qua các bài kiểm tra và phiếu điều tra. Kết quả cho thấy các em thường mắc lỗi trong việc sử dụng từ ngữ, đặc biệt là các từ xưng hô và từ miêu tả thiên nhiên. Những lỗi này có tính chất hệ thống và phổ biến ở nhiều địa phương.
III. Luận án tiến sĩ và giáo dục tiếng Việt
Luận án tiến sĩ này không chỉ có giá trị học thuật mà còn mang tính ứng dụng cao trong giáo dục tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số. Nghiên cứu đã đưa ra các giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Việt, đặc biệt là ở các vùng miền núi phía Bắc.
3.1. Đóng góp của luận án
Luận án tiến sĩ đóng góp cả về mặt lý luận và thực tiễn. Về lý luận, luận án tổng hợp và phân tích các quan điểm dạy học tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực giao tiếp. Về thực tiễn, luận án xây dựng hệ thống bài tập phù hợp với học sinh dân tộc Tày và tiến hành thực nghiệm để đánh giá hiệu quả.
3.2. Ứng dụng thực tiễn
Hệ thống bài tập được đề xuất trong luận án đã được thử nghiệm tại một số trường tiểu học ở các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn và Thái Nguyên. Kết quả thực nghiệm cho thấy sự cải thiện đáng kể trong việc sử dụng tiếng Việt của học sinh, đặc biệt là trong các hoạt động giao tiếp và viết văn.
