I. Tổng Quan Phát Triển Kinh Tế Xã Hội Tại Đại Học Quốc Gia
Trong gần 25 năm đổi mới đất nước, công tác quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội, mà cụ thể là quy hoạch kinh tế - xã hội cấp huyện đã có những đóng góp quan trọng vào những thành tựu phát triển kinh tế ở địa phương. Từng bước đáp ứng được vai trò là một công cụ quan trọng phục vụ công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên qua triển khai thực hiện cũng đã bộc lộ nhiều hạn chế. Cụ thể đó là: Không ít quy hoạch ngay từ khi mới báo cáo thẩm định hoặc bắt đầu đi vào thực hiện đã bộc lộ có độ vênh lớn so với thực tế, không bám sát được quá trình vận động của cuộc sống. Thể hiện rõ nhất là việc phải liên tục có những điều chỉnh, bổ sung lớn trong thời gian 1-3 năm và không ít trường hợp phải điều chỉnh căn bản về mục tiêu, định hướng, nội dung quy hoạch cho phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Nhiều khi công tác lập quy hoạch rất khó thể thực hiện vì chưa xác định được “cái hồn” của địa phương. Vậy phải chăng do chưa xây dựng được một chiến lược kinh tế - xã hội trong đó thể hiện các quan điểm, mục tiêu và sự nhất quán về con đường phát triển của địa phương trước khi thực hiện các công việc cụ thể như xây dựng quy hoạch kinh tế - xã hội và các quy hoạch, kế hoạch khác.
1.1. Vai trò của Đại học Quốc Gia Hà Nội trong phát triển kinh tế
Đại học Quốc Gia Hà Nội (ĐHQGHN) đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là trong các lĩnh vực kinh tế tri thức và xã hội học. Các chương trình đào tạo và nghiên cứu của ĐHQGHN tập trung vào việc giải quyết các vấn đề thực tiễn của Kinh tế Việt Nam và Xã hội Việt Nam, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước. Theo tài liệu, việc xây dựng chiến lược phát triển kinh tế xã hội ở huyện Đại Lộc là điều cấp thiết, nhằm đánh giá một cách đúng đắn, toàn diện địa phương, tìm ra các yếu tố tiềm năng phát triển lâu dài.
1.2. Tầm quan trọng của nghiên cứu khoa học trong phát triển xã hội
Nghiên cứu khoa học tại ĐHQGHN không chỉ dừng lại ở việc khám phá tri thức mới mà còn hướng đến việc ứng dụng vào thực tiễn, giải quyết các thách thức của phát triển kinh tế và phát triển xã hội. Các công trình nghiên cứu đóng góp vào việc xây dựng chính sách kinh tế và chính sách xã hội hiệu quả, đồng thời thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững. Việc chọn đề tài “Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội huyện Đại Lộc đến năm 2020” làm đề tài luận văn tốt nghiệp thạc sỹ là có tính mới, cụ thể.
II. Thách Thức Phát Triển Kinh Tế Xã Hội Nghiên Cứu Từ ĐHQGHN
Hiện nay việc phát triển kinh tế - xã hội ở cấp huyện còn mang tính chỉ tiêu, bình quân giữa các địa phương với nhau trong tỉnh, điều này chưa phản ánh đúng tình hình và điều kiện phát triển của địa phương. Qua nhiều năm phát triển với những mục tiêu, chương trình ngắn hạn đã bộc lộ nhiều khiếm khuyết ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bền vững như việc xúc tiến đầu tư mang tính thời vụ, không chủ động, thiếu định hướng và không có các chương trình hành động mang tính lâu dài. Việc quy hoạch nhất là các cụm công nghiệp, Khu đô thị, các thị tứ, thị trấn nhiều lúc bị động. Địa phương có nhiều lợi thế so sánh về vùng miền nhưng ít được phát huy, và chính sự bị động đó dẫn đến việc các nhân tố tốt, các cơ hội đến thì địa phương lại không tận dụng triệt để thời cơ vì chưa sẵn sàng về mọi mặt, đôi khi làm triệt tiêu những tiềm năng của địa phương…
2.1. Bất bình đẳng và nghèo đói Vấn đề nhức nhối của xã hội
Tình trạng bất bình đẳng và nghèo đói vẫn là một trong những thách thức lớn đối với xã hội Việt Nam. Các nghiên cứu tại ĐHQGHN tập trung vào việc phân tích nguyên nhân gốc rễ của vấn đề này và đề xuất các giải pháp an sinh xã hội hiệu quả, nhằm giảm thiểu bất bình đẳng và cải thiện đời sống của người dân, đặc biệt là ở các vùng nông thôn và vùng sâu vùng xa. Theo tài liệu, việc phát triển kinh tế xã hội ở cấp huyện còn mang tính chỉ tiêu, bình quân giữa các địa phương với nhau trong tỉnh, điều này chưa phản ánh đúng tình hình và điều kiện phát triển của địa phương.
2.2. Biến đổi khí hậu và tác động đến phát triển bền vững
Biến đổi khí hậu đang gây ra những tác động tiêu cực đến kinh tế và xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp và đời sống của người dân. Các nghiên cứu tại ĐHQGHN tập trung vào việc đánh giá tác động kinh tế và tác động xã hội của biến đổi khí hậu, đồng thời đề xuất các giải pháp thích ứng và giảm thiểu, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững. Địa phương có nhiều lợi thế so sánh về vùng miền nhưng ít được phát huy, và chính sự bị động đó dẫn đến việc các nhân tố tốt, các cơ hội đến thì địa phương lại không tận dụng triệt để thời cơ vì chưa sẵn sàng về mọi mặt, đôi khi làm triệt tiêu những tiềm năng của địa phương…
III. Giải Pháp Phát Triển Kinh Tế Xã Hội Nghiên Cứu Từ ĐHQGHN
Chính vì vậy việc xây dựng một chiến lược phát triển kinh tế - xã hội ở huyện Đại Lộc là điều cấp thiết, nhằm đánh giá một cách đúng đắn, toàn diện địa phương, tìm ra các yếu tố tiềm năng phát triển lâu dài. Đồng thời nhận dạng được vị thế hiện tại, từ đó chọn lựa điểm đột phá, chọn ngành nghề kinh tế làm đòn bẩy phát triển, từ đó xây dựng các giải pháp, cải thiện mặt yếu kém, tăng sức mạnh của địa phương để phát triển bền vững và chủ động chiến lược phát triển kinh tế - xã hội là căn cứ trọng yếu trong các công tác chỉ đạo, điều hành các công việc mang tính định hướng lâu dài quan trọng cụ thể như:
3.1. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao
ĐHQGHN đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động và yêu cầu của kinh tế tri thức. Các chương trình đào tạo được thiết kế để trang bị cho sinh viên những kỹ năng và năng lực cần thiết, đồng thời khuyến khích sáng tạo và đổi mới. Chiến lược là căn cứ để lập quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội và các quy hoạch, kế hoạch khác trên địa bàn huyện.
3.2. Thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp
ĐHQGHN tạo môi trường thuận lợi cho đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, thông qua việc hỗ trợ các dự án nghiên cứu, ươm tạo doanh nghiệp và kết nối với các nhà đầu tư. Các hoạt động này góp phần thúc đẩy kinh tế số và xã hội số, đồng thời tạo ra những cơ hội mới cho tăng trưởng kinh tế. Chiến lược là căn cứ để lập các quy hoạch ở quy mô lãnh thổ nhỏ hơn trên địa bàn huyện như: Quy hoạch xây dựng nông thôn mới (hiện nay tất cả các xã đều lập quy hoạch xã nông thôn mới).
IV. Ứng Dụng Nghiên Cứu Phát Triển Kinh Tế Xã Hội Tại Đại Lộc
Chiến lược là căn cứ để lập quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội và các quy hoạch, kế hoạch khác trên địa bàn huyện: + Quy hoạch phát triển kết cấu hạ tầng. + Định hướng quy hoạch sử dụng đất. + Luận chứng danh mục dự án đầu tư ưu tiên. +Xác định các giải pháp về cơ chế, chính sách nhằm thực hiện mục tiêu quy hoạch. - Chiến lược là cơ sở để lập các quy hoạch ở quy mô lãnh thổ nhỏ hơn trên địa bàn huyện như: 3 + Quy hoạch xây dựng nông thôn mới (hiện nay tất cả các xã đều lập quy hoạch xã nông thôn mới). 4 + Quy hoạch phát triển khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp (nằm trên địa bàn một huyện), quy hoạch chung thị trấn, thị tứ các đô thị mới.
4.1. Nâng cao năng lực cạnh tranh của địa phương
Các nghiên cứu tại ĐHQGHN cung cấp những phân tích sâu sắc về cạnh tranh và năng suất, giúp các địa phương xác định lợi thế so sánh và xây dựng các chiến lược phát triển phù hợp. Việc nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và tạo ra những cơ hội mới là yếu tố then chốt để tăng trưởng kinh tế. Xuất phát từ các luận cứ nêu trên, tác giả đã chọn đề tài: "Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội huyện Đại Lộc đến năm 2020" làm đề tài luận văn tốt nghiệp thạc sỹ.
4.2. Phát triển du lịch bền vững
Du lịch là một ngành kinh tế quan trọng, có tiềm năng đóng góp lớn vào phát triển kinh tế và phát triển xã hội. Các nghiên cứu tại ĐHQGHN tập trung vào việc phân tích xu hướng và dự báo thị trường du lịch, đồng thời đề xuất các mô hình và phương pháp phát triển du lịch bền vững, bảo tồn văn hóa và môi trường. Hiện nay vấn đề nghiên cứu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội ở cấp huyện chưa được thực hiện, chỉ có quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội, vì vậy việc chọn đề tài chiến lược phát triển kinh tế - xã hội huyện Đại Lộc đến năm 2020 để nghiên cứu là có tính mới, cụ thể.
V. Kết Luận Tương Lai Phát Triển Kinh Tế Xã Hội Từ ĐHQGHN
Liên quan đến đề tài chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đã có nhiều đề tài khác nhau nhưng chỉ tập trung ở quy mô lớn hơn. Nước ta đến nay đã xây dựng và thực hiện 2 chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm là: "Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2000" (năm 1991) và "Chiến lược đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp" (năm 2001). Việc thực hiện thành công chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 1991 - 2000 đã đưa nước ta ra khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội, bước vào giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
5.1. ĐHQGHN Trung tâm tri thức và đổi mới cho Việt Nam
ĐHQGHN tiếp tục khẳng định vai trò là trung tâm tri thức và đổi mới hàng đầu của Việt Nam, đóng góp vào sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước. Việc tăng cường hợp tác quốc tế và thúc đẩy đối thoại đa phương là yếu tố quan trọng để ĐHQGHN tiếp tục nâng cao năng lực và giá trị. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3. Mục đích nghiên cứu Cụ thể hóa cơ sở lý luận về quản trị chiến lược vào chiến lược phát triển kinh tế - xã hội địa phương, từ đó rút ra các vấn đề có tính phương pháp luận cho việc nghiên cứu chiến lược phát triển kinh - xã hội ở cấp huyện.
5.2. Phát triển bền vững Mục tiêu hàng đầu của ĐHQGHN
Phát triển bền vững là mục tiêu hàng đầu của ĐHQGHN, thể hiện qua việc tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và kinh tế vào các hoạt động đào tạo, nghiên cứu và phục vụ cộng đồng. ĐHQGHN cam kết đóng góp vào việc xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ và minh bạch. Phân tích đánh giá tiềm năng và thực trạng phát triển kinh tế - xã hội, rút ra được năng lực cốt lõi của huyện Đại Lộc. Đề xuất chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của huyện Đại Lộc đến năm 2020. Nhiệm vụ nghiên cứu Làm rõ những cơ sở khoa học, những lý luận cơ bản về chiến lược 7 phát triển kinh tế - xã hội theo tiếp cận quản trị chiến lược, từ đó rút ra các vấn đề có tính phương pháp luận cho việc nghiên cứu chiến lược phát triển kinh - xã hội ở cấp huyện.
