Luận Án Tiến Sĩ: Phát Triển Kinh Tế Bền Vững Vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long Trước Thách Thức Biến Đổi Khí Hậu

• Tác giả: Tạ Văn Trung
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Thu Hoa
• Trường học: Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi Khí hậu
• Chuyên ngành: Biến đổi khí hậu
• Đề tài: Phát Triển Kinh Tế Bền Vững Vùng Kinh Tế Trọng Điểm Vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long Trong Bối Cảnh Biến Đổi Khí Hậu
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ BỀN VỮNG CỦA VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM TRONG BỐI CẢNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
• 1.1. Phát triển kinh tế và phát triển kinh tế bền vững
• 1.1.1. Phát triển kinh tế
• 1.1.2. Phát triển bền vững và phát triển kinh tế bền vững
• 1.1.3. Phát triển kinh tế bền vững của vùng kinh tế trọng điểm trong bối cảnh biến đổi khí hậu
• 1.2. Lý thuyết phát triển kinh tế vùng
• 1.3. Khái niệm và vai trò của vùng kinh tế trọng điểm
• 1.4. Phát triển kinh tế bền vững của vùng kinh tế trọng điểm
• 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế bền vững của vùng kinh tế trọng điểm
• 1.6. Tác động của biến đổi khí hậu đến phát triển kinh tế
• 1.7. Đánh giá phát triển kinh tế bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu
• 1.7.1. Trên thế giới
• 1.7.2. Các nghiên cứu về phát triển kinh tế và biến đổi khí hậu vùng đồng bằng sông Cửu Long
• 1.7.3. Những nhận định rút ra và khoảng trống trong các nghiên cứu
• 1.8. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỊA ĐIỂM VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Giới thiệu vùng kinh tế trọng điểm đồng bằng sông Cửu Long
• 2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
• 2.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội và tiềm năng phát triển kinh tế
• 2.1.3. Kịch bản biến đổi khí hậu và NBD vùng kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long
• 2.2. Quan điểm và khung tiếp cận nghiên cứu
• 2.2.1. Quan điểm tiếp cận nghiên cứu
• 2.2.2. Khung tiếp cận nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3.1. Phương pháp thu thập và kế thừa số liệu
• 2.3.2. Phương pháp xây dựng bộ tiêu chí đánh giá phát triển kinh tế bền vững vùng kinh tế trọng điểm
• 2.3.3. Phương pháp chuẩn hoá số liệu
• 2.3.4. Phương pháp tính toán chỉ số tổng hợp
• 2.3.5. Phương pháp so sánh
• 2.3.6. Phương pháp kiểm định mức độ liên kết kinh tế vùng
• 2.3.7. Phương pháp phân tích SWOT
• 2.4. Tiểu kết Chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ PHÁT TRIỂN KINH TẾ BỀN VỮNG VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG
• 3.1. Đề xuất tiêu chí/ chỉ tiêu đánh giá phát triển kinh tế bền vững của vùng kinh tế trọng điểm trong bối cảnh biến đổi khí hậu
• 3.1.1. Rà soát và chọn lọc sơ bộ danh sách các chỉ tiêu đánh giá phát triển kinh tế bền vững vùng kinh tế trọng điểm
• 3.1.2. Kết quả tham vấn chuyên gia
• 3.1.3. Các chỉ tiêu đánh giá phát triển kinh tế bền vững của vùng kinh tế trọng điểm trong bối cảnh biến đổi khí hậu
• 3.2. Đánh giá chung về thực trạng phát triển kinh tế của vùng kinh tế trọng điểm đồng bằng sông Cửu Long
• 3.3. Đánh giá tính bền vững về phát triển kinh tế vùng kinh tế trọng điểm đồng bằng sông Cửu Long trong bối cảnh biến đổi khí hậu
• 3.3.1. Đánh giá theo các Chỉ số phát triển kinh tế bền vững thành phần
• 3.3.2. Đánh giá theo các chủ đề phát triển
• 3.3.3. Đánh giá tổng hợp về tính bền vững phát triển kinh tế vùng kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2013-2019
• 3.4. Một số hạn chế trong phát triển kinh tế vùng kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng Sông Cửu Long và nguyên nhân
• 3.4.1. Hạn chế trong phát triển kinh tế vùng kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng Sông Cửu Long
• 3.4.2. Nguyên nhân những hạn chế trong phát triển kinh tế vùng kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng Sông Cửu Long
• 3.5. Các cơ chế, chính sách phát triển kinh tế vùng kinh tế trọng điểm đồng bằng sông Cửu Long trong bối cảnh biến đổi khí hậu
• 3.6. Tiểu kết chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ BỀN VỮNG VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG TRONG BỐI CẢNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
• 4.1. Những vấn đề đặt ra đối với phát triển kinh tế bền vững vùng kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long
• 4.1.1. Từ bối cảnh trong nước và quốc tế
• 4.1.2. Từ định hướng phát triển kinh tế - xã hội vùng kinh tế trọng điểm đồng bằng sông Cửu Long
• 4.1.3. Từ dự báo xu hướng biến đổi khí hậu vùng đồng bằng sông Cửu Long
• 4.1.4. Tóm lược điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức đối với phát triển kinh tế vùng kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long
• 4.2. Thách thức
• 4.3. Các xu hướng phát triển kinh tế bền vững hiện nay
• 4.4. Định hướng phát triển kinh tế bền vững vùng kinh tế trọng điểm đồng bằng sông Cửu Long bối cảnh biến đổi khí hậu
• 4.5. Một số giải pháp phát triển kinh tế bền vững của vùng kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030
• 4.5.1. Giải pháp phát triển kinh tế bền vững nội tại ứng phó với biến đổi khí hậu
• 4.5.2. Giải pháp tăng cường tác động lan tỏa
• 4.5.2.1. Nhóm giải pháp gia tăng mức độ liên kết kinh tế
• 4.6. Tiểu kết chương 4
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

I. Phát triển bền vững và kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Phát triển bền vững là trọng tâm của nghiên cứu, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu tác động mạnh mẽ đến kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Vùng này, với vai trò là trung tâm nông nghiệp và thủy sản, đang đối mặt với thách thức lớn từ nước biển dâng và xâm nhập mặn. Phát triển kinh tế bền vững đòi hỏi sự kết hợp giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường. Nghiên cứu chỉ ra rằng, các chính sách phát triển cần tập trung vào nông nghiệp bền vững và quản lý tài nguyên thiên nhiên hiệu quả.

1.1. Tác động của biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu đã gây ra những thay đổi đáng kể về nhiệt độ và lượng mưa tại Đồng bằng sông Cửu Long. Nước biển dâng và xâm nhập mặn đe dọa nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp thích ứng như xây dựng hệ thống đê điều và chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

1.2. Chính sách phát triển

Các chính sách phát triển cần tập trung vào việc tăng cường liên kết kinh tế vùng và đầu tư vào cơ sở hạ tầng. Nghiên cứu nhấn mạnh vai trò của đầu tư phát triển trong việc nâng cao năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu.

II. Phát triển kinh tế và chuyển đổi kinh tế

Phát triển kinh tế tại Đồng bằng sông Cửu Long cần hướng tới sự chuyển đổi kinh tế từ nông nghiệp truyền thống sang các ngành công nghiệp và dịch vụ có giá trị gia tăng cao. Nghiên cứu chỉ ra rằng, việc phát triển các ngành công nghiệp chế biến và du lịch sẽ giúp tăng cường tính bền vững của nền kinh tế. Phát triển cộng đồng cũng là yếu tố quan trọng, đảm bảo sự tham gia của người dân trong quá trình phát triển.

2.1. Nông nghiệp bền vững

Nông nghiệp bền vững là trọng tâm của phát triển kinh tế tại Đồng bằng sông Cửu Long. Nghiên cứu đề xuất áp dụng các công nghệ tiên tiến và mô hình canh tác thông minh để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

2.2. Phát triển xã hội

Phát triển xã hội cần đi đôi với phát triển kinh tế. Nghiên cứu nhấn mạnh việc nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo nghề để tăng cường nguồn nhân lực chất lượng cao.

III. Giải pháp thích ứng và phát triển bền vững

Nghiên cứu đề xuất các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu để đảm bảo phát triển bền vững tại Đồng bằng sông Cửu Long. Các giải pháp bao gồm việc tăng cường quản lý tài nguyên nước, phát triển các mô hình kinh tế tuần hoàn và thúc đẩy liên kết vùng. Phát triển kinh tế bền vững cần dựa trên sự kết hợp giữa tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường và công bằng xã hội.

3.1. Quản lý tài nguyên thiên nhiên

Tài nguyên thiên nhiên cần được quản lý hiệu quả để đảm bảo phát triển bền vững. Nghiên cứu đề xuất các biện pháp bảo vệ và phục hồi hệ sinh thái tự nhiên.

3.2. Liên kết kinh tế vùng

Liên kết kinh tế vùng là yếu tố quan trọng để tăng cường sức cạnh tranh của Đồng bằng sông Cửu Long. Nghiên cứu nhấn mạnh việc phát triển các khu công nghiệp và dịch vụ logistics.