Tổng quan nghiên cứu

Phát triển du lịch địa phương là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của nhiều địa phương, trong đó có tỉnh An Giang. Với tiềm năng phong phú về tài nguyên du lịch như Núi Sam, Chùa Bà Chúa Xứ, Đồi Tức Dụp, An Giang được xem là điểm đến hấp dẫn trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, thực trạng phát triển du lịch tại đây còn nhiều hạn chế như sản phẩm du lịch đơn điệu, chất lượng dịch vụ chưa cao và khả năng cạnh tranh còn hạn chế. Trong bối cảnh đó, công tác thông tin, tuyên truyền về phát triển du lịch qua các kênh truyền thông, đặc biệt là Đài Truyền thanh cơ sở, trở nên cấp thiết nhằm nâng cao nhận thức, thu hút đầu tư và du khách.

Luận văn tập trung nghiên cứu vấn đề phát triển du lịch địa phương trên Đài Truyền thanh cơ sở tại An Giang, khảo sát tại ba đài truyền thanh thành phố Long Xuyên, thành phố Châu Đốc và huyện Tri Tôn trong giai đoạn từ tháng 9/2020 đến 10/2021. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng công tác thông tin, tuyên truyền về du lịch trên các đài này, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng thông tin, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch địa phương. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc hỗ trợ các cơ quan truyền thông cơ sở phát huy vai trò, đồng thời giúp các nhà quản lý địa phương hoạch định chiến lược truyền thông hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu liên quan đến báo chí phát thanh, truyền thanh cơ sở và phát triển du lịch địa phương. Hai khung lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết báo chí phát thanh và truyền thanh cơ sở: Phát thanh là loại hình báo chí sử dụng âm thanh (lời nói, tiếng động, âm nhạc) truyền tải thông tin đến thính giả qua sóng điện tử. Truyền thanh cơ sở là mạng lưới đài phát thanh cấp huyện, xã, có vai trò tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và thông tin thời sự đến người dân địa phương. Các khái niệm chính bao gồm: báo phát thanh, truyền thanh cơ sở, chương trình phát thanh, thể loại báo chí phát thanh, phương thức truyền tải thông tin phát thanh.

  2. Lý thuyết phát triển du lịch địa phương: Du lịch địa phương là hoạt động di chuyển và lưu trú tạm thời nhằm nghỉ ngơi, giải trí, khám phá các giá trị tự nhiên, văn hóa đặc trưng của địa phương. Phát triển du lịch địa phương không chỉ tạo ra giá trị kinh tế mà còn góp phần bảo tồn văn hóa, nâng cao đời sống xã hội và bảo vệ môi trường. Các khái niệm chính gồm: du lịch địa phương, phát triển du lịch bền vững, vai trò của cộng đồng trong phát triển du lịch, tác động kinh tế - xã hội - môi trường của du lịch.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính nhằm đảm bảo tính khách quan và toàn diện:

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập dữ liệu từ các Đài Truyền thanh cơ sở thành phố Long Xuyên, thành phố Châu Đốc và huyện Tri Tôn; khảo sát xã hội học với 300 người dân từ 16 tuổi trở lên trên địa bàn tỉnh An Giang; phỏng vấn sâu các nhà quản lý đài, phóng viên, chuyên gia du lịch và khách du lịch.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích thống kê số liệu khảo sát, đánh giá nội dung chương trình phát thanh về du lịch, so sánh tỷ lệ tin bài về du lịch so với tổng số tin bài; phân tích định tính qua phỏng vấn sâu nhằm làm rõ nhận thức, nhu cầu và đề xuất giải pháp.

  • Timeline nghiên cứu: Khảo sát và thu thập số liệu diễn ra từ tháng 9/2020 đến tháng 10/2021, phân tích và tổng hợp kết quả trong năm 2022.

Phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên trong khảo sát xã hội học nhằm đảm bảo tính đại diện cho cộng đồng dân cư trên địa bàn tỉnh. Việc kết hợp nhiều phương pháp giúp luận văn có cơ sở khoa học vững chắc, phản ánh thực trạng và đề xuất giải pháp phù hợp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ tin bài về du lịch còn thấp: Tỷ lệ tin bài về du lịch trên các Đài Truyền thanh cơ sở chỉ chiếm khoảng 10-15% tổng số tin bài phát sóng hàng ngày. Đài Long Xuyên có tỷ lệ cao nhất với khoảng 15%, trong khi Đài Tri Tôn chỉ đạt khoảng 10%. Điều này cho thấy công tác tuyên truyền về du lịch chưa được chú trọng đúng mức.

  2. Nội dung chương trình còn đơn điệu, thiếu sinh động: Các chương trình phát thanh chủ yếu tập trung vào thông báo, tuyên truyền chính sách, ít có các chuyên mục đa dạng như phóng sự, phỏng vấn, giới thiệu điểm đến mới. Âm nhạc và tiếng động hiện trường được sử dụng hạn chế, làm giảm sức hấp dẫn của chương trình.

  3. Nhận thức và nhu cầu của người dân về thông tin du lịch chưa được đáp ứng đầy đủ: Khảo sát xã hội học cho thấy khoảng 60% người dân mong muốn được nghe nhiều hơn các thông tin về điểm đến mới, sự kiện văn hóa - du lịch và các dịch vụ du lịch địa phương. Tuy nhiên, chỉ khoảng 40% người dân đánh giá thông tin hiện tại trên đài truyền thanh cơ sở đáp ứng nhu cầu của họ.

  4. Nguồn lực và cơ sở vật chất còn hạn chế: Kinh phí hoạt động của các đài truyền thanh cơ sở năm 2020 dao động từ khoảng 100 triệu đến 270 triệu đồng/tháng, chưa đáp ứng đủ nhu cầu sản xuất chương trình chất lượng cao. Nhân sự có trình độ đại học, được đào tạo bài bản nhưng còn thiếu chuyên môn sâu về phát triển nội dung du lịch.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phản ánh thực trạng chung của các đài truyền thanh cơ sở tại An Giang trong việc phát triển nội dung tuyên truyền du lịch. Tỷ lệ tin bài thấp và nội dung đơn điệu xuất phát từ hạn chế về nguồn lực tài chính, nhân sự và thiếu sự đầu tư đổi mới công nghệ. So với các nghiên cứu trước đây về truyền thanh cơ sở ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, kết quả này tương đồng với nhận định về sự phân bố không đồng đều và chất lượng chưa cao của mạng lưới truyền thanh cơ sở.

Việc người dân mong muốn được tiếp nhận thông tin đa dạng hơn cho thấy nhu cầu thực tế chưa được đáp ứng, đồng thời phản ánh vai trò quan trọng của truyền thanh cơ sở trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về phát triển du lịch. Các phương thức truyền tải thông tin như kết hợp phát thanh truyền thống với mạng xã hội, đa dạng thể loại báo chí phát thanh, tăng cường tương tác với thính giả là những hướng đi cần thiết để nâng cao hiệu quả tuyên truyền.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ tin bài về du lịch so với tổng số tin bài của từng đài, bảng đánh giá mức độ hài lòng của người dân về thông tin du lịch, và sơ đồ tổ chức nhân sự của các đài truyền thanh cơ sở. Những biểu đồ này giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh, hạn chế và nhu cầu cải thiện trong công tác tuyên truyền.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư nâng cao chất lượng chương trình phát thanh về du lịch

    • Động từ hành động: Đầu tư, nâng cấp
    • Target metric: Tăng tỷ lệ tin bài về du lịch lên ít nhất 25% trong vòng 2 năm
    • Chủ thể thực hiện: UBND tỉnh, Sở Thông tin và Truyền thông, các Đài Truyền thanh cơ sở
    • Timeline: 2023-2025
      Đầu tư trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, nâng cao chất lượng âm thanh, hình ảnh hỗ trợ phát thanh trực tiếp và đa phương tiện.

  2. Đa dạng hóa nội dung và thể loại chương trình phát thanh

    • Động từ hành động: Phát triển, sáng tạo
    • Target metric: Tạo mới ít nhất 3 chuyên mục phát thanh về du lịch hấp dẫn, tương tác cao
    • Chủ thể thực hiện: Ban biên tập các đài, phóng viên, phát thanh viên
    • Timeline: Triển khai ngay trong năm 2023
      Tăng cường sử dụng phóng sự, phỏng vấn, tiếng động hiện trường, âm nhạc đặc sắc để thu hút thính giả.

  3. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ nhân sự

    • Động từ hành động: Đào tạo, nâng cao năng lực
    • Target metric: 100% nhân sự tham gia ít nhất 1 khóa đào tạo chuyên sâu về phát triển nội dung du lịch trong 1 năm
    • Chủ thể thực hiện: Sở Thông tin và Truyền thông, các trường đào tạo báo chí
    • Timeline: 2023-2024
      Tập trung nâng cao kỹ năng viết tin bài, biên tập, kỹ thuật phát thanh và khai thác công nghệ mới.

  4. Phát huy vai trò của mạng xã hội và liên kết đa phương tiện

    • Động từ hành động: Kết nối, ứng dụng
    • Target metric: Tăng lượt tiếp cận thông tin du lịch qua mạng xã hội lên 50% trong 1 năm
    • Chủ thể thực hiện: Các Đài Truyền thanh cơ sở phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền thông
    • Timeline: 2023-2024
      Tích hợp phát thanh trực tiếp trên Facebook, Zalo, Youtube; phối hợp quảng bá chéo với các kênh truyền thông khác.

  5. Tăng cường tương tác với cộng đồng và khách du lịch

    • Động từ hành động: Tổ chức, khuyến khích
    • Target metric: Tổ chức ít nhất 4 chương trình phát thanh tương tác trực tiếp với thính giả mỗi năm
    • Chủ thể thực hiện: Ban biên tập, phát thanh viên các đài
    • Timeline: Bắt đầu từ năm 2023
      Thu thập ý kiến, phản hồi của người dân và du khách để điều chỉnh nội dung phù hợp, nâng cao hiệu quả tuyên truyền.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý và lãnh đạo Đài Truyền thanh cơ sở

    • Lợi ích: Hiểu rõ thực trạng, vai trò và các giải pháp nâng cao chất lượng chương trình phát thanh về du lịch, từ đó hoạch định chiến lược phát triển phù hợp.
    • Use case: Xây dựng kế hoạch phát triển nội dung, đào tạo nhân sự, đầu tư trang thiết bị.

  2. Cán bộ, phóng viên, biên tập viên làm việc tại các đài truyền thanh

    • Lợi ích: Nắm bắt kiến thức lý luận và thực tiễn về phát thanh, truyền thanh cơ sở và phát triển du lịch địa phương, nâng cao kỹ năng sản xuất chương trình.
    • Use case: Sáng tạo nội dung, tổ chức chương trình phát thanh hấp dẫn, tương tác với thính giả.

  3. Các nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên ngành Báo chí - Truyền thông

    • Lợi ích: Tài liệu tham khảo chuyên sâu về phát thanh cơ sở, truyền thông du lịch và phương pháp nghiên cứu kết hợp định lượng - định tính.
    • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, giảng dạy môn học liên quan đến truyền thông địa phương và du lịch.

  4. Các cơ quan quản lý nhà nước về du lịch và truyền thông

    • Lợi ích: Hiểu rõ vai trò của truyền thanh cơ sở trong phát triển du lịch, từ đó xây dựng chính sách, hỗ trợ và phối hợp hiệu quả.
    • Use case: Xây dựng chương trình phối hợp tuyên truyền, đầu tư phát triển mạng lưới truyền thanh cơ sở.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao phát thanh cơ sở lại quan trọng trong phát triển du lịch địa phương?
    Phát thanh cơ sở là kênh thông tin gần gũi, dễ tiếp cận với người dân vùng sâu, vùng xa, giúp truyền tải chủ trương, chính sách và quảng bá điểm đến du lịch hiệu quả. Ví dụ, tại An Giang, đài truyền thanh đã góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị du lịch địa phương.

  2. Các đài truyền thanh cơ sở hiện nay gặp những khó khăn gì trong tuyên truyền du lịch?
    Khó khăn chính gồm nguồn lực tài chính hạn chế, nhân sự thiếu chuyên môn sâu, nội dung chương trình đơn điệu và thiếu đa dạng, công nghệ phát thanh chưa hiện đại. Điều này làm giảm sức hấp dẫn và hiệu quả tuyên truyền.

  3. Làm thế nào để nâng cao chất lượng chương trình phát thanh về du lịch?
    Cần đa dạng hóa nội dung, sử dụng âm nhạc, tiếng động hiện trường, tăng cường tương tác với thính giả, đào tạo nhân sự chuyên sâu và ứng dụng công nghệ mới như phát thanh trực tiếp trên mạng xã hội. Đây là những giải pháp đã được khảo sát và đề xuất trong nghiên cứu.

  4. Người dân có vai trò như thế nào trong phát triển du lịch địa phương qua truyền thanh?
    Người dân là chủ thể hưởng lợi trực tiếp và đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ, tham gia phát triển du lịch. Thông tin qua truyền thanh giúp nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận và khuyến khích người dân tham gia bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, môi trường.

  5. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn này?
    Luận văn kết hợp phương pháp nghiên cứu tài liệu, thống kê, phân tích nội dung chương trình phát thanh, khảo sát xã hội học với 300 người dân và phỏng vấn sâu các nhà quản lý, phóng viên, chuyên gia du lịch. Phương pháp này giúp đảm bảo tính khách quan và toàn diện của nghiên cứu.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ vai trò và thực trạng phát triển du lịch địa phương trên Đài Truyền thanh cơ sở tại An Giang, với khảo sát tại Long Xuyên, Châu Đốc và Tri Tôn.
  • Phát hiện tỷ lệ tin bài về du lịch còn thấp, nội dung đơn điệu, chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu thông tin của người dân và du khách.
  • Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng chương trình phát thanh, đa dạng hóa nội dung, tăng cường đào tạo nhân sự và ứng dụng công nghệ hiện đại.
  • Nghiên cứu góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển du lịch qua truyền thanh cơ sở, là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà quản lý, phóng viên và nhà nghiên cứu.
  • Các bước tiếp theo gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả sau 2 năm và mở rộng nghiên cứu sang các địa phương khác nhằm phát huy tối đa vai trò của truyền thanh cơ sở trong phát triển du lịch bền vững.

Call-to-action: Các cơ quan truyền thông và quản lý địa phương cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng thông tin tuyên truyền du lịch, góp phần đưa ngành du lịch An Giang phát triển mạnh mẽ, bền vững trong tương lai gần.